[vstrsnln_info]

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

އައްޝައިޚް އިސްމާޢީލް ރިޔާޟް

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 97

101ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الاِشْتِرَاكُ خِلَافُ الأَصْلِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އިޝްތިރާކު ކުރުން، އަޞްލާ ޚިލާފު} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ލަފްޒީ ގޮތުން އިޝްތިރާކު ވުމަކީ، ބުއްދީގެ ގޮތުން ވުން އެކަށީގެންވާ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 96

100ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): حَمْلُ الـمُجْمَلِ عَلَى أَحَدِ مَعْنَيَيْهِ الـمُتَسَاوِيَيْنِ دُوْنَ دَلِيْلٍ غَيْرُ جَائِزٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ދަލީލެއް ނެތި، މުޖުމަލުގެ ހަމަހަމަ ދެ މާނައިގެ ތެރެއިން އެއް

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 95

99ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمُجْمَلُ يُـحْمَلُ عَلَى الـمُبَيَّنِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުބައްޔަނުގެ މައްޗަށް މުޖުމަލު ނެގޭނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މުޖުމަލުކޮށް ހުންނަ ނައްޞުތަކުގެ ބަޔާން ހޯދަން މަސައްކަތްކުރުން މުޖުތަހިދު

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 94

98ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): ظَوَاهِرُ النُّصُوصِ تُقَيَّدُ بِمَا يُعْقَلُ مَعْنَاهُ وَتَشْهَدُ لَهُ قَوَاعِدُ الشَّرْعِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނައްޞުތަކުގެ ޡާހިރުތައް ބުއްދިއަށް މާނަ ކުރެވޭ ގޮތްތަކުން ޤައިދު ކުރެވޭނެ،

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 93

97ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الكَلَامُ الـمُقَيَّدُ بِقَيْدٍ مُصَبُّ الإِثْبَاتِ وَالنَّفْيِ عَلَى ذَلِكَ القَيْدِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޤައިދަކުން މުޤައްޔަދު ކުރެވިފައިވާ ވާހަކައިގައި، ސާބިތު ކުރުމާއި ނަފީ ކުރުން ބިނާކުރެވޭ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 92

96ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): نَفْيُ الـمُطْلَقِ يَسْتَلْزِمُ نَفْيَ الـمُقَيَّدِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުޠުލަޤު ނަފީ ކުރުމުން، މުޤައްޔަދު ނަފީވުން ލާޒިމު ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޤައިދުތަކުންކުރެ ޤައިދެއް ކުރެވިފައިވާ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 91

95ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمُطْلَقُ إِذَا قُيِّدَ بِقَيْدَيْنِ مُتَنَافِيَيْنِ طُرِحَا وَبَقِيَ العَمَلُ بِالإِطْلَاقِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނަފީކުރާ ދެ ޤައިދަކުން މުޠުލަޤު ޤައިދު ކުރެވިއްޖެނަމަ، އެ ދޭތި ދޫކޮށްލެވޭނެ.

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 90

94ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): كُلُّ مَا جَازَ بِهِ تَـخْصِيْصُ العَامِّ جَازَ بِهِ تَقْيِيْدُ الـمُطْلَقِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޢާއްމު ތަޚްޞީޞު ކުރުން ހުއްދަ ކޮންމެ އެއްޗަކުން، މުޠުލަޤު ތަޤްޔީދު

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 89

93ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمُطْلَقُ يُـحْمَلُ عَلَى الـمُقَيَّدِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުޤައްޔަދުގެ މައްޗަށް މުޠުލަޤު ނެގޭނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: އެއް ތަނެއްގައި ޝަރުޢީ ނައްޞު މުޠުލަޤުކޮށް އައިސްފައި، އެހެން

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 88

92ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمُطْلَقُ يَـجْرِي عَلَى إِطْلَاقِهِ حَتَّى يَرِدَ مَا يُقَيِّدُهُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުޠުލަޤު އެ ޤައިދުކުރާނޭ އެއްޗެއް އަންނަންދެން، އޭގެ މުޠުލަޤުކަންމަތީ ދެމިއޮންނާނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 87

91ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ إِذَا وُرِدَ عَلَى وَاجِبٍ شَرْعاً وَقَدْ تَقَيَّدَ بِغَيْرِ وَاجِبٍ انْصَرَفَ إِلَى غَيْرِ الوَاجِبِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޝަރުޢީ ގޮތުން ވާޖިބު ކަމަކާ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 86

90ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ عَنِ الشَّيْءِ أَمْرٌ بِضِدِّهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ކަމެއް ނަހީ ކުރެއްވުމީ، އޭގެ އިދިކޮޅަށް ކުރެވުނު އަމުރެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ކަމެއް ނަހީ ކުރެއްވުމުގެ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 85

88ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): أَسْمَاءُ الاِسْتِفْهَامِ تُفِيْدُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ސުވާލުކުރުމުގެ ގޮތުން ބޭނުންކުރެވޭ ނަންތަކުން عُمُومُ ލިއްބައިދޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމުކަމުގެ މާނަ ލިއްބައިދޭ ޞީޣާތަކުގެ (ޢިބާރާތްތަކުގެ)

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 84

87ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ بَعْدَ الأَمْرِ يَقْتَضِي الـحَظْرَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އަމުރަށްފަހު އޮންނަ ނަހީން ލާޒިމު ކުރަނީ ޙަރާމްކަން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ކަމެއް ކުރުމަށް އަމުރެއް ވާރިދުވެފައި،

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 83

86ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ يَقْتَضِي الفَسَادَ مُطْلَقًا މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނަހީން މުޠުލަޤުކޮށް ލާޒިމު ކުރަނީ ފަސާދަވުން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ނަހީން ނަހީކުރެވުނު ކަންތައް މުޠުލަޤުކޮށް ފަސާދަވުމާއި އެ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 82

85ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ الـمُطْلَقُ يَقْتَضِي التَّكْرَارَ وَالتَّأْبِيْدَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުޠުލަޤު ނަހީން ލާޒިމު ކުރަނީ ތަކުރާރު ކުރުމާއި ދާއިމީކަން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މުޠުލަޤު ނަހީން ލާޒިމު

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 97

101ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الاِشْتِرَاكُ خِلَافُ الأَصْلِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އިޝްތިރާކު ކުރުން، އަޞްލާ ޚިލާފު} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ލަފްޒީ ގޮތުން އިޝްތިރާކު ވުމަކީ، ބުއްދީގެ ގޮތުން ވުން އެކަށީގެންވާ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 96

100ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): حَمْلُ الـمُجْمَلِ عَلَى أَحَدِ مَعْنَيَيْهِ الـمُتَسَاوِيَيْنِ دُوْنَ دَلِيْلٍ غَيْرُ جَائِزٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ދަލީލެއް ނެތި، މުޖުމަލުގެ ހަމަހަމަ ދެ މާނައިގެ ތެރެއިން އެއް

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 95

99ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمُجْمَلُ يُـحْمَلُ عَلَى الـمُبَيَّنِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުބައްޔަނުގެ މައްޗަށް މުޖުމަލު ނެގޭނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މުޖުމަލުކޮށް ހުންނަ ނައްޞުތަކުގެ ބަޔާން ހޯދަން މަސައްކަތްކުރުން މުޖުތަހިދު

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 94

98ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): ظَوَاهِرُ النُّصُوصِ تُقَيَّدُ بِمَا يُعْقَلُ مَعْنَاهُ وَتَشْهَدُ لَهُ قَوَاعِدُ الشَّرْعِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނައްޞުތަކުގެ ޡާހިރުތައް ބުއްދިއަށް މާނަ ކުރެވޭ ގޮތްތަކުން ޤައިދު ކުރެވޭނެ،

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 93

97ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الكَلَامُ الـمُقَيَّدُ بِقَيْدٍ مُصَبُّ الإِثْبَاتِ وَالنَّفْيِ عَلَى ذَلِكَ القَيْدِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޤައިދަކުން މުޤައްޔަދު ކުރެވިފައިވާ ވާހަކައިގައި، ސާބިތު ކުރުމާއި ނަފީ ކުރުން ބިނާކުރެވޭ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 92

96ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): نَفْيُ الـمُطْلَقِ يَسْتَلْزِمُ نَفْيَ الـمُقَيَّدِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުޠުލަޤު ނަފީ ކުރުމުން، މުޤައްޔަދު ނަފީވުން ލާޒިމު ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޤައިދުތަކުންކުރެ ޤައިދެއް ކުރެވިފައިވާ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 91

95ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمُطْلَقُ إِذَا قُيِّدَ بِقَيْدَيْنِ مُتَنَافِيَيْنِ طُرِحَا وَبَقِيَ العَمَلُ بِالإِطْلَاقِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނަފީކުރާ ދެ ޤައިދަކުން މުޠުލަޤު ޤައިދު ކުރެވިއްޖެނަމަ، އެ ދޭތި ދޫކޮށްލެވޭނެ.

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 90

94ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): كُلُّ مَا جَازَ بِهِ تَـخْصِيْصُ العَامِّ جَازَ بِهِ تَقْيِيْدُ الـمُطْلَقِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޢާއްމު ތަޚްޞީޞު ކުރުން ހުއްދަ ކޮންމެ އެއްޗަކުން، މުޠުލަޤު ތަޤްޔީދު

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 89

93ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمُطْلَقُ يُـحْمَلُ عَلَى الـمُقَيَّدِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުޤައްޔަދުގެ މައްޗަށް މުޠުލަޤު ނެގޭނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: އެއް ތަނެއްގައި ޝަރުޢީ ނައްޞު މުޠުލަޤުކޮށް އައިސްފައި، އެހެން

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 88

92ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمُطْلَقُ يَـجْرِي عَلَى إِطْلَاقِهِ حَتَّى يَرِدَ مَا يُقَيِّدُهُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުޠުލަޤު އެ ޤައިދުކުރާނޭ އެއްޗެއް އަންނަންދެން، އޭގެ މުޠުލަޤުކަންމަތީ ދެމިއޮންނާނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 87

91ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ إِذَا وُرِدَ عَلَى وَاجِبٍ شَرْعاً وَقَدْ تَقَيَّدَ بِغَيْرِ وَاجِبٍ انْصَرَفَ إِلَى غَيْرِ الوَاجِبِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޝަރުޢީ ގޮތުން ވާޖިބު ކަމަކާ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 86

90ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ عَنِ الشَّيْءِ أَمْرٌ بِضِدِّهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ކަމެއް ނަހީ ކުރެއްވުމީ، އޭގެ އިދިކޮޅަށް ކުރެވުނު އަމުރެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ކަމެއް ނަހީ ކުރެއްވުމުގެ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 85

88ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): أَسْمَاءُ الاِسْتِفْهَامِ تُفِيْدُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ސުވާލުކުރުމުގެ ގޮތުން ބޭނުންކުރެވޭ ނަންތަކުން عُمُومُ ލިއްބައިދޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމުކަމުގެ މާނަ ލިއްބައިދޭ ޞީޣާތަކުގެ (ޢިބާރާތްތަކުގެ)

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 84

87ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ بَعْدَ الأَمْرِ يَقْتَضِي الـحَظْرَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އަމުރަށްފަހު އޮންނަ ނަހީން ލާޒިމު ކުރަނީ ޙަރާމްކަން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ކަމެއް ކުރުމަށް އަމުރެއް ވާރިދުވެފައި،

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 83

86ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ يَقْتَضِي الفَسَادَ مُطْلَقًا މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނަހީން މުޠުލަޤުކޮށް ލާޒިމު ކުރަނީ ފަސާދަވުން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ނަހީން ނަހީކުރެވުނު ކަންތައް މުޠުލަޤުކޮށް ފަސާދަވުމާއި އެ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 82

85ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ الـمُطْلَقُ يَقْتَضِي التَّكْرَارَ وَالتَّأْبِيْدَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުޠުލަޤު ނަހީން ލާޒިމު ކުރަނީ ތަކުރާރު ކުރުމާއި ދާއިމީކަން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މުޠުލަޤު ނަހީން ލާޒިމު