ސުވާލު: ބައެއް މުސްލިމުންގެ ގެތަކަށް ޒިޔާރަތްކުރާ އިރު، އެކި އެކި ފާރުތަކުގައި ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ އާޔަތްތަކާއި ﷲ ތަޢާލާގެ ރިވެތި ނަންފުޅުތަކާއި އަދި އެނޫންވެސް މިފަދަ ތަކެތި ލިޔެފައިވާ ޕޯސްޓަރުތަކާއި ބޯޑުތައް ހިއްޕާފައިވާތީ ފެނެއެވެ.
ރަމަޟާންމަހުގެ ރޯދަ ރަމަޟާންމަހުގެ ރޯދަހިފުމަކީ ފަރުޟެކެވެ. މާތް ﷲ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. “يَاأَيُّهَا الَّذِيْنَ ءَامَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَي الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُوْنَ” ( البَقَرَة 185)
عَنْ ابنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُماَ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: ((تَعَجَّلُوا إِلَى الْحَجِّ، يَعْنِيْ الْفَرِيْضَةَ، فَإِنَّ أَحَدَكُم لَا يَدْرِيْ مَا يَعْرِضُ لَهُ))
* ޒަކާތް ދިނުމުގެ ސަބަބުން ފައިސާގައި ވާ ނުބައިކަން ފިލައިގެންދެއެވެ. عَنْ جَابِرٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ- قَالَ : يَا رَسُولَ اللهِ ، أَرَأَيْتَ إِذَا أَدَّى الرَّجُلُ زَكَاةَ مَالِهِ
އިންސާނާގެ އަޚުލާޤު ގޯސްވުމުގެ ބަލިމަޑުކަމަށް ނަމާދުގެ ސަބަބުން ފަރުވާލިބެއެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْـمُنْكَرِ[العنكبوت 45] މާނައީ: “ހަމަކަށަވަރުން ނަމާދަކީ ފާޙިޝްކަންތައްތަކާއި މުންކަރާތްތައް ނަހީކުރާ ކަމެކެވެ.” ނަމާދަކީ ރަސޫލުﷲ
“އިސްލާމްދީން ބިނާވެގެންވަނީ ފަސްކަމެއްގެ މައްޗަށެވެ.” ޙަދީޘުގެ ފައިދާތައް عنْ أبي عبدِ الرَّحمنِ عبدِ اللهِ بنِ عُمرَ بنِ الخطَّابِ -رَضِي اللهُ عَنْهُما- قالَ: سَمِعْتُ رسُولَ اللهِ – صَلَّى
1- ނަޙްރުގެ ދުވަހުގައި ހިލައުކުމުގެ ކުރިން މިނާއިން މައްކާއަށް އައިސް ވަދާޢުގެ ޠަވާފުކުރުން އަދި އޭގެ ފަހުގައި މިނާއަށް އެނބުރި ގޮސް ޖަމުރާތަކަށް ހިލައުކުމަށްފަހު އެމީހުންގެ ޤައުމަށް ފުރައިގެން ދިޔުން: މިއީ ހުއްދަވެގެންވާ ކަމެއް
ޞަޙީޙައިންގައި އިބްނު ޢައްބާސް ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުމާގެ ކިބައިން ރިވާވެގެންވެއެވެ. އިބްނު ޢައްބާސް ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު ވިދާޅުވިއެވެ. أُمِرَ النَّاسُ أَنْ يَكُونَ، آخِرُ عَهْدِهِمْ بِالْبَيْتِ إِلاَّ أَنَّهُ خُفِّفَ عَنِ الْحَائِضِ. މާނައީ:
1- ކޮންމެ ގޮތަކުންވެސް މުދުދަލިފާއިން ހިލަ ހޮވަންޖެހޭނެ ކަމަށް އިޢުތިޤާދުކުރުން: އެހެންކަމުން އެބައިމީހުން ރޭގަނޑުގެ ވަގުތުތަކުގައި ހިލަހޮވުމަށް ޚާއްޞަ ސަމާލުކަމެއް ދެއެވެ. އެއިން ހިލަކޮޅެއް ގެއްލިއްޖެނަމަ އެކަމާ ދެރަވެ ހިތާމަކޮށް، އެބައިމީހުންގެ ރައްޓެހިން ގާތުން،
ޖަމުރާއަށް ހިލައުކުން ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޖަމުރަތުލް ޢަޤަބާއަށް (އެއީ އެންމެ ދުރު ޖަމުރާއެވެ. ނުވަތަ މައްކާއާ އެންމެ ކައިރި ޖަމުރާއެވެ.) ހަތް ހިލަކޮޅު، ނަޙްރުގެ ދުވަހުގެ ހެނދުނުގައި އުއްކެވި ކަމަށް ޘާބިތުވެފައިވެއެވެ.
ޢަރަފާތުގައި ތިބުން ޢަރަފާތު ދުވަހު ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ނަމިރާގައި، އިރު މެދު ޖެހެންދެން މަޑުކުރައްވާ، އޭގެ ފަހުގައި ސަވާރީގައި ދަތުރުކުރައްވާ، ފައިބާވަޑައިގެން މެންދުރު ނަމާދާއި ޢަޞްރު ނަމާދު، އެއް ބަންގިއާއި ދެޤަމަތް
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޞަފާ ފަރުބަދައާ ކައިރިވެވަޑައިގަތުމުން {إِنَّ الصَّفَا وَالْـمَرْوَةَ مِنْ شَعَائِرِ اللهِ}މިފަދައިން ވިދާޅުވިކަމަށް ޘާބިތުވެފައިވެއެވެ. އޭގެފަހުގައި ކަޢުބާ ފެނިއްޖައުމަށް ދަންދެން ފަރުބަދައަށް އަރައިވަޑައިގެން ކަޢުބާއަށް ކުރިމަތިލައްވައި ދެއަތް އުފުއްލަވައި
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޠަވާފުން އަވަދިވެވަޑައިގެން، މަޤާމު އިބުރާހީމުގެ ކައިރިއަށް ވަޑައިގެން {وَاتَّخِذُوا مِن مَّقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى} [البقرة:125] މާނައީ: “އަދި އިބުރާހީމު ޢަލައިހިއްސަލާމު ހުންނެވިތަން އެއީ ތިޔަބައިމީހުން ނަމާދުކުރާ ތަނެއްކަމުގައި ހަދާށެވެ.”މިފަދައިން ވިދާޅުވިކަމުގައި
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޠަވާފުގެ ތެރޭގައި ޙަޖަރުލް އަސްވަދުގެ ކައިރިއަށް ވަޑައިގެންނެވި ކޮންމެ ފަހަރަކު އެކަލޭގެފާނު ތަކްބީރު ވިދާޅުވިކަމަށް ޘާބިތުވެފައިވެއެވެ. ރުކުނުލް ޔަމާނީއާ ޙަޖަރުލް އަސްވަދާ ދެމެދު އެކަލޭގެފާނު މިފަދައިން ވިދާޅުވާ ކަމުގައިވެއެވެ.
ޠަވާފުކުރުން އަދި ޙަޖަރުލް އަސްވަދަށް ބޮސްދިނުން ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޠަވާފުކުރަން ފެއްޓެވީ ޙަޖަރުލް އަސްވަދުންކަން ޘާބިތުވެއެވެ. އެއީ ކަޢުބާގެ ރުކުނުލް ޔަމާނީއާ ޖެހިގެންވާ ކަނެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނު ހުރިހާ ފަހަރެއްގައިވެސް ޠަވާފުކުރެއްވީ
އިބްނު ޢައްބާސް ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުމާގެ އަރިހުން އައްޞަޙީޙައިނިގައި ރިވާވެގެންވާ ގޮތުގައި، ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ، މަދީނާގެ އަހުލުވެރިންނަށް ޛުލް ޙުލައިފާ، ޝާމުގެ އަހުލުވެރިންނަށް އަލްޖުޙްފާ، ނަޖުދުގެ އަހުލުވެރިންނަށް ޤަރުނުލް މަނާޒިލް އަދި ޔަމަނުގެ
ސުވާލު: ބައެއް މުސްލިމުންގެ ގެތަކަށް ޒިޔާރަތްކުރާ އިރު، އެކި އެކި ފާރުތަކުގައި ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ އާޔަތްތަކާއި ﷲ ތަޢާލާގެ ރިވެތި ނަންފުޅުތަކާއި އަދި އެނޫންވެސް މިފަދަ ތަކެތި ލިޔެފައިވާ ޕޯސްޓަރުތަކާއި ބޯޑުތައް ހިއްޕާފައިވާތީ ފެނެއެވެ.
ރަމަޟާންމަހުގެ ރޯދަ ރަމަޟާންމަހުގެ ރޯދަހިފުމަކީ ފަރުޟެކެވެ. މާތް ﷲ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. “يَاأَيُّهَا الَّذِيْنَ ءَامَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَي الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُوْنَ” ( البَقَرَة 185)
عَنْ ابنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُماَ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: ((تَعَجَّلُوا إِلَى الْحَجِّ، يَعْنِيْ الْفَرِيْضَةَ، فَإِنَّ أَحَدَكُم لَا يَدْرِيْ مَا يَعْرِضُ لَهُ))
* ޒަކާތް ދިނުމުގެ ސަބަބުން ފައިސާގައި ވާ ނުބައިކަން ފިލައިގެންދެއެވެ. عَنْ جَابِرٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ- قَالَ : يَا رَسُولَ اللهِ ، أَرَأَيْتَ إِذَا أَدَّى الرَّجُلُ زَكَاةَ مَالِهِ
އިންސާނާގެ އަޚުލާޤު ގޯސްވުމުގެ ބަލިމަޑުކަމަށް ނަމާދުގެ ސަބަބުން ފަރުވާލިބެއެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْـمُنْكَرِ[العنكبوت 45] މާނައީ: “ހަމަކަށަވަރުން ނަމާދަކީ ފާޙިޝްކަންތައްތަކާއި މުންކަރާތްތައް ނަހީކުރާ ކަމެކެވެ.” ނަމާދަކީ ރަސޫލުﷲ
“އިސްލާމްދީން ބިނާވެގެންވަނީ ފަސްކަމެއްގެ މައްޗަށެވެ.” ޙަދީޘުގެ ފައިދާތައް عنْ أبي عبدِ الرَّحمنِ عبدِ اللهِ بنِ عُمرَ بنِ الخطَّابِ -رَضِي اللهُ عَنْهُما- قالَ: سَمِعْتُ رسُولَ اللهِ – صَلَّى
1- ނަޙްރުގެ ދުވަހުގައި ހިލައުކުމުގެ ކުރިން މިނާއިން މައްކާއަށް އައިސް ވަދާޢުގެ ޠަވާފުކުރުން އަދި އޭގެ ފަހުގައި މިނާއަށް އެނބުރި ގޮސް ޖަމުރާތަކަށް ހިލައުކުމަށްފަހު އެމީހުންގެ ޤައުމަށް ފުރައިގެން ދިޔުން: މިއީ ހުއްދަވެގެންވާ ކަމެއް
ޞަޙީޙައިންގައި އިބްނު ޢައްބާސް ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުމާގެ ކިބައިން ރިވާވެގެންވެއެވެ. އިބްނު ޢައްބާސް ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު ވިދާޅުވިއެވެ. أُمِرَ النَّاسُ أَنْ يَكُونَ، آخِرُ عَهْدِهِمْ بِالْبَيْتِ إِلاَّ أَنَّهُ خُفِّفَ عَنِ الْحَائِضِ. މާނައީ:
1- ކޮންމެ ގޮތަކުންވެސް މުދުދަލިފާއިން ހިލަ ހޮވަންޖެހޭނެ ކަމަށް އިޢުތިޤާދުކުރުން: އެހެންކަމުން އެބައިމީހުން ރޭގަނޑުގެ ވަގުތުތަކުގައި ހިލަހޮވުމަށް ޚާއްޞަ ސަމާލުކަމެއް ދެއެވެ. އެއިން ހިލަކޮޅެއް ގެއްލިއްޖެނަމަ އެކަމާ ދެރަވެ ހިތާމަކޮށް، އެބައިމީހުންގެ ރައްޓެހިން ގާތުން،
ޖަމުރާއަށް ހިލައުކުން ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޖަމުރަތުލް ޢަޤަބާއަށް (އެއީ އެންމެ ދުރު ޖަމުރާއެވެ. ނުވަތަ މައްކާއާ އެންމެ ކައިރި ޖަމުރާއެވެ.) ހަތް ހިލަކޮޅު، ނަޙްރުގެ ދުވަހުގެ ހެނދުނުގައި އުއްކެވި ކަމަށް ޘާބިތުވެފައިވެއެވެ.
ޢަރަފާތުގައި ތިބުން ޢަރަފާތު ދުވަހު ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ނަމިރާގައި، އިރު މެދު ޖެހެންދެން މަޑުކުރައްވާ، އޭގެ ފަހުގައި ސަވާރީގައި ދަތުރުކުރައްވާ، ފައިބާވަޑައިގެން މެންދުރު ނަމާދާއި ޢަޞްރު ނަމާދު، އެއް ބަންގިއާއި ދެޤަމަތް
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޞަފާ ފަރުބަދައާ ކައިރިވެވަޑައިގަތުމުން {إِنَّ الصَّفَا وَالْـمَرْوَةَ مِنْ شَعَائِرِ اللهِ}މިފަދައިން ވިދާޅުވިކަމަށް ޘާބިތުވެފައިވެއެވެ. އޭގެފަހުގައި ކަޢުބާ ފެނިއްޖައުމަށް ދަންދެން ފަރުބަދައަށް އަރައިވަޑައިގެން ކަޢުބާއަށް ކުރިމަތިލައްވައި ދެއަތް އުފުއްލަވައި
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޠަވާފުން އަވަދިވެވަޑައިގެން، މަޤާމު އިބުރާހީމުގެ ކައިރިއަށް ވަޑައިގެން {وَاتَّخِذُوا مِن مَّقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى} [البقرة:125] މާނައީ: “އަދި އިބުރާހީމު ޢަލައިހިއްސަލާމު ހުންނެވިތަން އެއީ ތިޔަބައިމީހުން ނަމާދުކުރާ ތަނެއްކަމުގައި ހަދާށެވެ.”މިފަދައިން ވިދާޅުވިކަމުގައި
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޠަވާފުގެ ތެރޭގައި ޙަޖަރުލް އަސްވަދުގެ ކައިރިއަށް ވަޑައިގެންނެވި ކޮންމެ ފަހަރަކު އެކަލޭގެފާނު ތަކްބީރު ވިދާޅުވިކަމަށް ޘާބިތުވެފައިވެއެވެ. ރުކުނުލް ޔަމާނީއާ ޙަޖަރުލް އަސްވަދާ ދެމެދު އެކަލޭގެފާނު މިފަދައިން ވިދާޅުވާ ކަމުގައިވެއެވެ.
ޠަވާފުކުރުން އަދި ޙަޖަރުލް އަސްވަދަށް ބޮސްދިނުން ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޠަވާފުކުރަން ފެއްޓެވީ ޙަޖަރުލް އަސްވަދުންކަން ޘާބިތުވެއެވެ. އެއީ ކަޢުބާގެ ރުކުނުލް ޔަމާނީއާ ޖެހިގެންވާ ކަނެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނު ހުރިހާ ފަހަރެއްގައިވެސް ޠަވާފުކުރެއްވީ
އިބްނު ޢައްބާސް ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުމާގެ އަރިހުން އައްޞަޙީޙައިނިގައި ރިވާވެގެންވާ ގޮތުގައި، ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ، މަދީނާގެ އަހުލުވެރިންނަށް ޛުލް ޙުލައިފާ، ޝާމުގެ އަހުލުވެރިންނަށް އަލްޖުޙްފާ، ނަޖުދުގެ އަހުލުވެރިންނަށް ޤަރުނުލް މަނާޒިލް އަދި ޔަމަނުގެ
