[vstrsnln_info]

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

ފިޤުހާއި އޭގެ ޢިލްމުތައް

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 17

19ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): تَرْكُ الاِسْتِفْصَالِ في حِكَايَةِ الـحَالِ مَعَ قِيَامِ الاِحْتِمَالِ يَنْزِلُ مَنْزلَةَ العُمُومِ في الـمَقَالِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އިޙްތިމާލު އޮތުމާ އެކުގައި ވެސް ހާލަތު

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 16

18ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمَدَحُ وَالذَّمُّ لا يُخرِجَانِ الصِّيغَةَ عَن عُمُومِهَا މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ތަޢުރީފުކުރުމާއި ބަދުބަހަކީ ޞީޣާ އޭގެ ޢާއްމުކަމުން ބޭރުކުރާނޭ އެއްޗެއް ނޫން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު:

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 15

17ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): العَامُّ بَعْدَ التَّخصِيصِ بِمُعَيَّنٍ حُجَّةٌ فِيما بَقِيَ مِن الأَفْرَادِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުޢައްޔަނު އެއްޗަކުން ޚާއްޞަކުރެވުމަށްފަހު، ބާކީ އޮންނަ އަފުރާދުންނަށް ޢާއްމުއަކީ ޙުއްޖަތެއް} މި

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 14

16ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): العَامُّ يُطلَقُ وَيُرَادُ بِهِ الخَاصُّ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޚާއްޞަގެ މުރާދުގައި ޢާއްމު ބޭނުންކުރެވޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމު ލަފްޒެއް ބޭނުންކުރެވިފައިވާއިރު، ބައެއް ފަހަރު އެ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 13

15ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الخِطَابُ الخَاصُّ بِوَاحِدٍ مِنَ الأُمَّةِ يَعُمُّ غَيرَهُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އުއްމަތުގެ ވަކި މީހަކަށް ޚާއްޞަ އެންގެވުން، އޭނާ ނޫން އެހެން މީހުންނަށް ވެސް ޢާއްމުވެގެންވޭ}

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 12

14ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): كُلُّ حُكْمٍ خُوطِبَ بِهِ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَمَّ الأُمَّةَ إِلَّا مَا خَصَّهُ الدَّلِيْل މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނަބިއްޔާ ޞައްލަ ﷲ

ފަރުވާއެއްގެ ގޮތުގައި އައި ވީ އެފް ބޭނުންކުރުމުގެ ޙުކުމް 2

މިކަމުގެ ޝަރުޢީ ޙުކުމާމެދު ދަންނައެވެ. އެންމެ ރައްކާތެރި ގޮތަކީ އެކަން މަނާވެގެންވުމެވެ. މިއީ ޝައިޚް ޢަބްދުﷲ އަލްޖިބްރީން حفظه الله ގެ ބަސްފުޅެވެ. އަދި ބައެއް ޢިލްމުވެރިން ޝަރުޠުތަކަކާއެކު އެކަން ހުއްދަކުރައްވައެވެ. އެ ޝަރުޠުތަކުގެ ތެރޭގައި:

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 11

13ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): العَامُّ يَجْرِي عَلَى عُمُومِهِ حَتَّى يَرِدَ الـمُخَصِّصُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުޚައްޞިޞެއް ވާރިދުވެއްޖައުމަށްދާންދެން، ޢާއްމު އޭގެ ޢާއްމުކަންމަތީ ހިނގަމުންދާނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމު ލަފްޒެއް

ތަޔައްމުމު ކުރާ ގޮތް

ތަޔައްމުމުކުރާ ގޮތް     ތަޔައްމުމު ކުރާ ގޮތަކީ: ފުރަތަމަ ނިޔަތް ގަނެ، ބިސްމިﷲ ކިޔައި، ދެއަތް ތިލައިގެ ބަނޑުފުށުން ބިންގަނޑުގައި އެއްފަހަރު ޖެހުމެވެ. އޭގެފަހުގައި މޫނުގައި އެއްފަހަރު ފުހެލުމެވެ. އަދި އޭގެފަހުގައި ކަނާތު

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 10

12ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): دَلَالَةُ العَامِّ عَلَى أَفْرَادِهِ ظَنِّيَّةٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޢާއްމުގެ ދަލާލަތު އޭގެ އަފުރާދުންގެ މައްޗަށް އޮންނަނީ ޡައްނީކޮށް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މި ޤަވާޢިދުގައި ބަޔާންވެފައި

ފަތުވާ: ނަމާދުގައި ގަނޑު ބަލައިގެން ދުޢާކުރުމުގެ ޙުކުމް

ވަރަށް މަދު ދުޢާއެއް މެނުވީ އަޅުގަނޑަށް ހިތުދަސްވެފައި ނުވެއެވެ. ފަހެ، ގަނޑެއްގައި ބައެއް ދުޢާތައް ލިޔެގެން އެގަނޑު ބަލައިގެން ނަމާދުގައާއި ނަމާދުން ބޭރުގައި ދުޢާކުރުން ހުއްދަވެގެންވޭ ހެއްޔެވެ؟ މީހަކަށް ދުޢާތައް ދަސްވެފައި ނުވާނަމަ، އެ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 9

11ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): العَامُّ عُمُومُهُ شُمُولِـيٌّ وَعُمُومُ الـمُطْلَقِ بَدَلِـيٌّ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޢާއްމުގެ ޢާއްމުކަމަކީ ޝާމިލު ކަމެއް، އަދި މުޠުލަޤުގެ ޢާއްމުކަމަކީ ބަދަލީ ކަމެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު:

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 8

10ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمُعَرَّفُ بِالإِضَافَةِ يُفِيْدُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އިޟާފާ ބޭނުންކޮށްގެން މަޢުރިފާކުރެވިފައިވާ ނަންތަކުން ޢާއްމުކަން ލިއްބައިދޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމުކަމުގެ މާނަ ލިއްބައިދޭ ޢިބާރާތްތަކާއި ލަފްޒުތަކުގެ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 7

9ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمُعَرَّفُ بِأَل يُفِيْدُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އަލިފުލާމު ބޭނުންކޮށްގެން މަޢުރިފާކުރެވިފައިވާ ނަންތަކުން ޢާއްމުކަން ލިއްބައިދޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމުކަމުގެ މާނަ ލިއްބައިދޭ ޢިބާރާތްތަކާއި ލަފްޒުތަކުގެ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 17

19ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): تَرْكُ الاِسْتِفْصَالِ في حِكَايَةِ الـحَالِ مَعَ قِيَامِ الاِحْتِمَالِ يَنْزِلُ مَنْزلَةَ العُمُومِ في الـمَقَالِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އިޙްތިމާލު އޮތުމާ އެކުގައި ވެސް ހާލަތު

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 16

18ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمَدَحُ وَالذَّمُّ لا يُخرِجَانِ الصِّيغَةَ عَن عُمُومِهَا މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ތަޢުރީފުކުރުމާއި ބަދުބަހަކީ ޞީޣާ އޭގެ ޢާއްމުކަމުން ބޭރުކުރާނޭ އެއްޗެއް ނޫން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު:

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 15

17ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): العَامُّ بَعْدَ التَّخصِيصِ بِمُعَيَّنٍ حُجَّةٌ فِيما بَقِيَ مِن الأَفْرَادِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުޢައްޔަނު އެއްޗަކުން ޚާއްޞަކުރެވުމަށްފަހު، ބާކީ އޮންނަ އަފުރާދުންނަށް ޢާއްމުއަކީ ޙުއްޖަތެއް} މި

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 14

16ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): العَامُّ يُطلَقُ وَيُرَادُ بِهِ الخَاصُّ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޚާއްޞަގެ މުރާދުގައި ޢާއްމު ބޭނުންކުރެވޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމު ލަފްޒެއް ބޭނުންކުރެވިފައިވާއިރު، ބައެއް ފަހަރު އެ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 13

15ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الخِطَابُ الخَاصُّ بِوَاحِدٍ مِنَ الأُمَّةِ يَعُمُّ غَيرَهُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އުއްމަތުގެ ވަކި މީހަކަށް ޚާއްޞަ އެންގެވުން، އޭނާ ނޫން އެހެން މީހުންނަށް ވެސް ޢާއްމުވެގެންވޭ}

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 12

14ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): كُلُّ حُكْمٍ خُوطِبَ بِهِ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَمَّ الأُمَّةَ إِلَّا مَا خَصَّهُ الدَّلِيْل މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނަބިއްޔާ ޞައްލަ ﷲ

ފަރުވާއެއްގެ ގޮތުގައި އައި ވީ އެފް ބޭނުންކުރުމުގެ ޙުކުމް 2

މިކަމުގެ ޝަރުޢީ ޙުކުމާމެދު ދަންނައެވެ. އެންމެ ރައްކާތެރި ގޮތަކީ އެކަން މަނާވެގެންވުމެވެ. މިއީ ޝައިޚް ޢަބްދުﷲ އަލްޖިބްރީން حفظه الله ގެ ބަސްފުޅެވެ. އަދި ބައެއް ޢިލްމުވެރިން ޝަރުޠުތަކަކާއެކު އެކަން ހުއްދަކުރައްވައެވެ. އެ ޝަރުޠުތަކުގެ ތެރޭގައި:

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 11

13ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): العَامُّ يَجْرِي عَلَى عُمُومِهِ حَتَّى يَرِدَ الـمُخَصِّصُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުޚައްޞިޞެއް ވާރިދުވެއްޖައުމަށްދާންދެން، ޢާއްމު އޭގެ ޢާއްމުކަންމަތީ ހިނގަމުންދާނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމު ލަފްޒެއް

ތަޔައްމުމު ކުރާ ގޮތް

ތަޔައްމުމުކުރާ ގޮތް     ތަޔައްމުމު ކުރާ ގޮތަކީ: ފުރަތަމަ ނިޔަތް ގަނެ، ބިސްމިﷲ ކިޔައި، ދެއަތް ތިލައިގެ ބަނޑުފުށުން ބިންގަނޑުގައި އެއްފަހަރު ޖެހުމެވެ. އޭގެފަހުގައި މޫނުގައި އެއްފަހަރު ފުހެލުމެވެ. އަދި އޭގެފަހުގައި ކަނާތު

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 10

12ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): دَلَالَةُ العَامِّ عَلَى أَفْرَادِهِ ظَنِّيَّةٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޢާއްމުގެ ދަލާލަތު އޭގެ އަފުރާދުންގެ މައްޗަށް އޮންނަނީ ޡައްނީކޮށް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މި ޤަވާޢިދުގައި ބަޔާންވެފައި

ފަތުވާ: ނަމާދުގައި ގަނޑު ބަލައިގެން ދުޢާކުރުމުގެ ޙުކުމް

ވަރަށް މަދު ދުޢާއެއް މެނުވީ އަޅުގަނޑަށް ހިތުދަސްވެފައި ނުވެއެވެ. ފަހެ، ގަނޑެއްގައި ބައެއް ދުޢާތައް ލިޔެގެން އެގަނޑު ބަލައިގެން ނަމާދުގައާއި ނަމާދުން ބޭރުގައި ދުޢާކުރުން ހުއްދަވެގެންވޭ ހެއްޔެވެ؟ މީހަކަށް ދުޢާތައް ދަސްވެފައި ނުވާނަމަ، އެ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 9

11ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): العَامُّ عُمُومُهُ شُمُولِـيٌّ وَعُمُومُ الـمُطْلَقِ بَدَلِـيٌّ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޢާއްމުގެ ޢާއްމުކަމަކީ ޝާމިލު ކަމެއް، އަދި މުޠުލަޤުގެ ޢާއްމުކަމަކީ ބަދަލީ ކަމެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު:

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 8

10ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمُعَرَّفُ بِالإِضَافَةِ يُفِيْدُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އިޟާފާ ބޭނުންކޮށްގެން މަޢުރިފާކުރެވިފައިވާ ނަންތަކުން ޢާއްމުކަން ލިއްބައިދޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމުކަމުގެ މާނަ ލިއްބައިދޭ ޢިބާރާތްތަކާއި ލަފްޒުތަކުގެ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 7

9ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمُعَرَّفُ بِأَل يُفِيْدُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އަލިފުލާމު ބޭނުންކޮށްގެން މަޢުރިފާކުރެވިފައިވާ ނަންތަކުން ޢާއްމުކަން ލިއްބައިދޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމުކަމުގެ މާނަ ލިއްބައިދޭ ޢިބާރާތްތަކާއި ލަފްޒުތަކުގެ