ފަތުވާ: ޠަވާފުނިންމާއިރު الله أكبر ކިޔުން
ކަޢުބާވަށާ ޠަވާފުކުރުމަކީ ޚާލިޞު އަޅުކަމެކެވެ.
ކަޢުބާވަށާ ޠަވާފުކުރުމަކީ ޚާލިޞު އަޅުކަމެކެވެ.
ކޮންމެ ބުރެއްގައި ކިޔުމަށް ޚާއްޞަ ދުޢާއެއްނުވެއެވެ.
ފުރަތަމަ ބައި… ދެވަނަބައި… ޙަދީޘުންލިބޭ ބައެއް ފައިދާތައް: 1. މި ޙަދީޘަކީ އިސްލާމްދީނުގެ މައިގަނޑު އެ ދެ ޙަދީޘެއްގެ މައްޗަށް ބިނާވެގެންވާ ދެ ޙަދީހުގެ ތެރެއިން އެއް ހަދީޘެވެ. ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވެއެވެ. އިސްލާމްދީންގެ މައިގަނޑު
(…ކުރީގެބަޔާއި ގުޅޭ…) މިހިސާބުން ސުވާލެއް އެބަ އުފެދެއެވެ. އެއީ (ހަމަކަށަވަރުން ޢަމަލުތައް ބިނާވެގެންވަނީ ނިޔަތުގެ މައްޗަށެވެ.) އަދި (ކޮންމެމީހަކަށް ވަނީ އެމީހަކު ނިޔަތްގަތް ކަމެކެވެ.) މި ދެ ޖުމުލައަކީ އެއް މާނައެއް ދޭހަވާ ދެޖުމުލަތޯ
ޤިޔާމަތް ދުވަހުން ﷲ ތަޢާލާ މުއުމިނުންނަށް ބަސް ވަޙީ ކުރައްވާނެއެވެ. އަދި އެބައިމީހުންނަށް އެއިލާހު ދުށުމުގެ ނިޢުނަތް ދެއްވާނެެއެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ﴿ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاضِرَةٌ إِلَىٰ رَبِّهَا نَاظِرَةٌ ﴾
އެކަމެއްގެ ޙަރާމް ކަމުގެ މައްޗަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ޢިލްމުވެރިން އެއްބަސްވެލައްވާ އެއްކަމަކީ ލަވަޔާއި މިއުޒިކެވެ.
عَنْ أَمِيْرِ المُؤْمِنِيْنَ أَبِي حَفْصٍ، عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ -رَضِي اللهُ عَنْهُ- قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ -صَلّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ- يَقُولُ: ((إِنَّمَا الأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ وَإِنَّمَا لِكُلِّ
ޞަފާއާއި މަރުވާގެ ޤުއްބުގެ ވަށައިގެން ހިނގުމަކީ ލާޒިމުކަމެއްނޫނެވެ.
ސުންނަތާއި ޖަމާޢަތުގެ އަހުލުވެރިންގެ އަރިހުގައި ޙުކުމުގައި މުތަވާތިރު ޙަދީޘާއި އާޙާދު ޙަދީޘަކީ ޙުއްޖަތެކެވެ. އަދި އެދެވައްތަރު ޙަދީޘް ޢަޤީދާގެ މަސްއަލަތަކުގައާއި އަޙްކާމުގެ މަސްއަލަތަކުގައި ފަރަޤުނުކުރައްވައެވެ.
އަހުލުއްސުންނަތި ވަލްޖަމާޢަތި އިއްތިފާޤުވެފައިވާ ގޮތުގައި ސުވާލުކުރެވޭނީ މަރުވުމަށް ފަހުއެވެ. އެކަމުގެ ކައިފިއްޔަތާއި ކުރެވޭ ވަޤުތާއި ތަނަކީ އެއީ ޣައިބުގެ ޢިލްމުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަންކަން ކަމުގައިވާތީ އެކަމާބެހޭގޮތުން ވާރިދުވެގެން އައިސްފައިވާ ނައްޞުތަކުގެ މައްޗަށް ހުއްޓިފައި
އަޅުކަމެއްގެ ތެރޭގައި ނިޔަތްކަނޑާލުން އެކިއަޅުކަންތަކުގައި ތަފާތުވެގެންވެއެވެ. އަދި އެނިޔަތްކަނޑާލުމުގެ އަޘަރުވެސް އެކިއަޅުކަންތަކުގައި ތަފާތުވެއެވެ.
މިތަނުގައި ނިޔަތުގެ ޤަވާޢިދުތަކޭ ބުނެވެނީ، ނިޔަތާގުޅޭ އެންމެ މުހިއްމު ޤަވާޢިދުތަކުގެ ވާހަކައެވެ. އެގޮތުން އަންނަނިވި ޤަވާޢިދުތައްވެއެވެ.
މިސްކިތުގައި ނަމާދުކުރާ އަންހެނުންނަށް އިމާމުމީހާއާއި މައުމޫމުން ނުފެންނަގޮތަށް ހުންނަ މިސްކިތްތަކުގައި ނަމާދުކުރުމުގެ ޙުކުމަކީ ކޮބާތޯއެވެ؟
މިސްކިތްދެބުރިއަށް ނަގާފައިހުރިނަމަ ފަހެ ދެވަނަ ބުރީގައި ހުރިމީހާއަށް އިމާމުމީހާ ނުވަތަ މައުމޫމުންގެ ތެރެއިން ބަޔަކުމީހުން ފެނުން ޝަރުޠެއްވެގެންވޭހެއްޔެވެ؟
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. އަޅުގަނޑުމެން އަބަދުވެސް ﷲ ތަޢާލާއަށް ކިޔަމަންތެރިކަން އަދާކޮށް، ފާފަތަކާއި ހަވާނަފްސާއި ދެކޮޅަށް އެއިލާހުގެ އެހީތެރިކަމާއި ރައްކަތެރިކަމަށް އެދެންވާނެއެވެ. އިބިލީސް
ސުވާލު: ނަމާދުގައި އަތްފުއުފުލަން ޖެހޭގޮތް އެނގެން ބޭނުމެވެ. އަތްއުފުލުގެ ޞައްހަގޮތަކީ ކޮބައިކަން ބަޔާންކޮށްދެއްވުން އެދެމެވެ
ކަޢުބާވަށާ ޠަވާފުކުރުމަކީ ޚާލިޞު އަޅުކަމެކެވެ.
ކޮންމެ ބުރެއްގައި ކިޔުމަށް ޚާއްޞަ ދުޢާއެއްނުވެއެވެ.
ފުރަތަމަ ބައި… ދެވަނަބައި… ޙަދީޘުންލިބޭ ބައެއް ފައިދާތައް: 1. މި ޙަދީޘަކީ އިސްލާމްދީނުގެ މައިގަނޑު އެ ދެ ޙަދީޘެއްގެ މައްޗަށް ބިނާވެގެންވާ ދެ ޙަދީހުގެ ތެރެއިން އެއް ހަދީޘެވެ. ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވެއެވެ. އިސްލާމްދީންގެ މައިގަނޑު
(…ކުރީގެބަޔާއި ގުޅޭ…) މިހިސާބުން ސުވާލެއް އެބަ އުފެދެއެވެ. އެއީ (ހަމަކަށަވަރުން ޢަމަލުތައް ބިނާވެގެންވަނީ ނިޔަތުގެ މައްޗަށެވެ.) އަދި (ކޮންމެމީހަކަށް ވަނީ އެމީހަކު ނިޔަތްގަތް ކަމެކެވެ.) މި ދެ ޖުމުލައަކީ އެއް މާނައެއް ދޭހަވާ ދެޖުމުލަތޯ
ޤިޔާމަތް ދުވަހުން ﷲ ތަޢާލާ މުއުމިނުންނަށް ބަސް ވަޙީ ކުރައްވާނެއެވެ. އަދި އެބައިމީހުންނަށް އެއިލާހު ދުށުމުގެ ނިޢުނަތް ދެއްވާނެެއެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ﴿ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاضِرَةٌ إِلَىٰ رَبِّهَا نَاظِرَةٌ ﴾
އެކަމެއްގެ ޙަރާމް ކަމުގެ މައްޗަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ޢިލްމުވެރިން އެއްބަސްވެލައްވާ އެއްކަމަކީ ލަވަޔާއި މިއުޒިކެވެ.
عَنْ أَمِيْرِ المُؤْمِنِيْنَ أَبِي حَفْصٍ، عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ -رَضِي اللهُ عَنْهُ- قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ -صَلّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ- يَقُولُ: ((إِنَّمَا الأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ وَإِنَّمَا لِكُلِّ
ޞަފާއާއި މަރުވާގެ ޤުއްބުގެ ވަށައިގެން ހިނގުމަކީ ލާޒިމުކަމެއްނޫނެވެ.
ސުންނަތާއި ޖަމާޢަތުގެ އަހުލުވެރިންގެ އަރިހުގައި ޙުކުމުގައި މުތަވާތިރު ޙަދީޘާއި އާޙާދު ޙަދީޘަކީ ޙުއްޖަތެކެވެ. އަދި އެދެވައްތަރު ޙަދީޘް ޢަޤީދާގެ މަސްއަލަތަކުގައާއި އަޙްކާމުގެ މަސްއަލަތަކުގައި ފަރަޤުނުކުރައްވައެވެ.
އަހުލުއްސުންނަތި ވަލްޖަމާޢަތި އިއްތިފާޤުވެފައިވާ ގޮތުގައި ސުވާލުކުރެވޭނީ މަރުވުމަށް ފަހުއެވެ. އެކަމުގެ ކައިފިއްޔަތާއި ކުރެވޭ ވަޤުތާއި ތަނަކީ އެއީ ޣައިބުގެ ޢިލްމުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަންކަން ކަމުގައިވާތީ އެކަމާބެހޭގޮތުން ވާރިދުވެގެން އައިސްފައިވާ ނައްޞުތަކުގެ މައްޗަށް ހުއްޓިފައި
އަޅުކަމެއްގެ ތެރޭގައި ނިޔަތްކަނޑާލުން އެކިއަޅުކަންތަކުގައި ތަފާތުވެގެންވެއެވެ. އަދި އެނިޔަތްކަނޑާލުމުގެ އަޘަރުވެސް އެކިއަޅުކަންތަކުގައި ތަފާތުވެއެވެ.
މިތަނުގައި ނިޔަތުގެ ޤަވާޢިދުތަކޭ ބުނެވެނީ، ނިޔަތާގުޅޭ އެންމެ މުހިއްމު ޤަވާޢިދުތަކުގެ ވާހަކައެވެ. އެގޮތުން އަންނަނިވި ޤަވާޢިދުތައްވެއެވެ.
މިސްކިތުގައި ނަމާދުކުރާ އަންހެނުންނަށް އިމާމުމީހާއާއި މައުމޫމުން ނުފެންނަގޮތަށް ހުންނަ މިސްކިތްތަކުގައި ނަމާދުކުރުމުގެ ޙުކުމަކީ ކޮބާތޯއެވެ؟
މިސްކިތްދެބުރިއަށް ނަގާފައިހުރިނަމަ ފަހެ ދެވަނަ ބުރީގައި ހުރިމީހާއަށް އިމާމުމީހާ ނުވަތަ މައުމޫމުންގެ ތެރެއިން ބަޔަކުމީހުން ފެނުން ޝަރުޠެއްވެގެންވޭހެއްޔެވެ؟
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. އަޅުގަނޑުމެން އަބަދުވެސް ﷲ ތަޢާލާއަށް ކިޔަމަންތެރިކަން އަދާކޮށް، ފާފަތަކާއި ހަވާނަފްސާއި ދެކޮޅަށް އެއިލާހުގެ އެހީތެރިކަމާއި ރައްކަތެރިކަމަށް އެދެންވާނެއެވެ. އިބިލީސް
ސުވާލު: ނަމާދުގައި އަތްފުއުފުލަން ޖެހޭގޮތް އެނގެން ބޭނުމެވެ. އަތްއުފުލުގެ ޞައްހަގޮތަކީ ކޮބައިކަން ބަޔާންކޮށްދެއްވުން އެދެމެވެ