ﷲ ތަޢާލާގެ ފޮތުގައި ޛިކުރުކުރައްވާފައިވާ ޙިސާބަކީ އަހަރުތައް ފާއިތުވެގެން ދިޔުމުގައި ބަދަލުވުމެއް ނެތް ކަނޑައެޅި ބަޔާންވެގެންވާ ޙިސާބެވެ. އެއީ ހަނދުގެ ޙިސާބެވެ. ﷲ ތަޢާލާގެ އަންނަނިވި ވަޙީ ބަސްފުޅާމެދު ދަންނައެވެ. ﴿وَلَبِثُوا فِي كَهْفِهِمْ
މިފަދަ މީހުން ޢަދަދުތަކާމެދު ދައްކާފައިވާ ވާހަކަތައް ދިރާސާކޮށް ބެލުމުން އެނގިގެން ދަނީ ބައެއް ލަފްޒުތައް އެބައިމީހުން ޢަދަދު ކޮށްފައިވަނީ ރަނގަޅަށް ނޫންކަމެވެ. އަދި ބައެއް ކަލިމަތައް ގުނުމުގައި ހިތުހުރި ގޮތަކަށް ބަލާފައިވާކަމެވެ. އެއީ އެބައިމީހުން
الحمد لله وحده، والصلاة والسلام على من لا نبي بعده وآله وصحبه. ކީރިތި ޤުރުއާނުގައިވާ ތަފާތު ވައްތަރުތަކުގެ މުޢުޖިޒާތްތަތައް ދެނެގަތުމަށް މީސްތަކުން ވަރަށް ޝައުޤުވެރިވެއެވެ. އެގޮތުން އެންމެ ބޮޑަށް ވާހަކަދެކެވޭ
ﷲ ތަޢާލާގެ ވަޙީކުރައްވާފައި ވެއެވެ. (( وَلَوْ تَرَىٰ إِذِ الظَّالِمُونَ فِي غَمَرَاتِ الْمَوْتِ وَالْمَلَائِكَةُ بَاسِطُو أَيْدِيهِمْ أَخْرِجُوا أَنفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّـهِ
ކައްވަޅުގެ ނިޢުމަތްތަކާއި ޢަޛާބު ގެ މުރާދު: އެއީ ބަރުޒަޚުގެ ޙަޔާތުގައި ( އެބަހީ: މަރުވުމަށްފަހު އަލުން ދިރުއްވުމާއި ދެމެދުގައި) ލިބިގެންދާ ޢަޒާބާއި ނިޢުމަތްތަކެވެ. ކައްވަޅުގެ ޢަޒާބު ނުވަތަ ނިޢުމަތްތަކަކީ ކައްވަޅުގައި ވަޅުލެވޭ މީހާއާއި ވަޅުނުލެވޭ
ޝައިޠާނާގެ މައްޗަށް ނަޞްރު ހޯދުމަށް ބޭނުންކުރެވޭނެ އެންމެ މަތިވެރި އެކައްޗަކީ އާޔަތުލް ކުރުސިއެވެ. ޞަޙީޙުލް ބުޚާރީގައި އަބޫހުރައިރާގެ އަރިހުން ރިވާވެގެންއައިސްފައިވާ ޙަދީޘެއްގައިވެއެވެ. ރަމަޟާންމަހުގެ ޒަކާތުގެ ގޮތުގައި ލިބިފައިވާ ކާއެއްޗެހި ބެލެހެއްޓުން، ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ
ޖިންނިނާ ގާތްވުމުގެ ގޮތުން އެސޮރުމެންނަށް އެއްޗެހި ކަތިލާހަދައެވެ. ފަހެ، މީސްތަކުންގެ ތެރެއިން ޖިންނީންނަށް ކުއްތަންވުމަށް ޖަނަވާރުތައް ކަތިލާމީހުން އެކުރަނީ ﷲ އާއި އެއިލާހުގެ ރަސޫލާ ޙަރާމް ކުރައްވާފައިވާ ޝިރުކުގެ ޢަމަލެކެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ޖިންނީންނަށް ކަތިލުން
އާޚިރަތްދުވަހު އެތީސްޓުންނަށް ހުރި ނިމުމަކީ ނަރަކައެވެ.
ނަމަވެސް ޖިންނީންގެ އުނދަގޫ ޖެހިފައިވާ މީހުންނަށް އެހީތެރިވާންވާނީ ﷲ އާއި އެއިލާހުގެ ރަސޫލާ އަމުރުކުރައްވާފައިވާ ފަދައިންނެވެ. އެއީ ޝަރުޢުކުރައްވާފައިވާ ދުޢާތަކާއި ޛިކުރުތަކުންނެވެ. ނުވަތަ އިންސާނުންނަށް އަމުރުކޮށް ނަހީކުރާފަދައިން ޖިންނީންނަށް އަމުރުކޮށް ނަހީކޮށްގެންނެވެ.
ފަހެ، ޙަރާމް ކަންކަމާއި މަކްރޫޙަ ކަންކަމަށް ޘަނާ ކިޔުމާއި އެފަދަ ކަންކަން ކުރާމީހުން މަތިވެރިކުރުން ވާކަން ކަށަވަރީ ﷲ ތަޢާލާގެ މަގުން އެއްކިބާވެ މަގު ފުރެދުމަކަށެވެ.
ފަހެ، ޝިރުކުކުރާ މަގުފުރެދިފައިވާމީހާ ހީކުރަނީ އޭނާއަށް އެއިޖާބަދިނީ ޙަޤީޤަތުގައި ވެސް އޭނާ އެމީހަކަށް އެގޮވާލި މީހާކަމަށެވެ. އެހެނެއްކަމަކު އޭނާއަށް އިޖާބަ އެދިނީ ޝައިޠާނާއެވެ.
އިންސާނެއްގެ ގަޔަށް ވަދެފައިވާ ޖިންނިއެއް މަރާލުމަށް ނުވަތަ ހައްޔަރުކޮށްދިނުމަށް އެސޮރުމެންގެ ކިބައިން އެދުމުން ގިނަފަހަރު އެކަމަށް އެސޮރުމެއް ފުރައްސާރަކުރެއެވެ. އަދި އެ ޖިންނި މަރާލައިފިކަމަށް ނުވަތަ ހައްޔަރުކޮށްފިކަމަށް ދައްކައެވެ. ނަމަވެސް އެއީ އެސޮރުމެން ދައްކާލާ ދަޅައެކެވެ. އަދި ދޮގެކެވެ.
ﷲއަށް ޙަމްދުކުރާ މުސްލިމް އަޚާގެ މައްޗަށް ވާ ޙައްޤަކީ ކުޑައެއް ބޮޑެއް ތަފާތުކުރުމެއް ނެތި އަދާކޮށްދޭންޖެހޭ ޙައްޤެއްކަމުން، ކުޑަކުއްޖަކު ވިޔަސް އެކުއްޖާ ޙަމްދުކޮށްފިނަމަ يرحمك الله ކިޔަންޖެހޭނެއެވެ.
ޒިޔާރަތްތައް ހެދުމަކީ ޝަރުޢީ ގޮތުން ހުއްދަކަމެއް ނޫނެވެ. އަދި ކިއެއް ހެއްޔެވެ. އެއީ އިސްލާމްދީނުގައި ނަހީކުރެވިފައިވާ ކަމެކެވެ.
މުހިންމު ޤަވާއިދުތަކެއް ޤުރުއާނުން އެންމެ ފުރިހަމަ ފައިދާ ލިބިގަންނަން ތިބާ ބޭނުންނަމަ، ޤުރުއާން ކިޔެވޭހިނދު ތިބާގެ ހިތާއި ކަންފަތް އެކަމަށް އެއްކޮށް ޙާޟިރުކުރާށެވެ. އަދި ﷲތަޢާލާ އެމީހަކަށް ޚިޠާބު ކުރައްވާ ބަސްވަޙީކުރައްވާ މީހެއްފަދައިން ތިބާ
އެއްބަޔަކު އަނެއް ބަޔަކަށް އެހީތެރިވުމަށް، ކިޔެވެލި ކިޔަވާ މީހުންނާއި ޣައިބުގެ ޢިލްމު ދަޢުވާކުރާމީހުން، ޖިންނީންނާއެކު އެއްބަސްވެއެވެ. ބައެއްފަހަރު އެސޮރުމެން އެމީހުންގެ ބޭނުންތައް ފުއްދައިދެއެވެ. ނަމަވެސް ގިނަފަހަރު އެފަދައިން ނުކޮށްދެއެވެ. އެއީ ޚާއްޞަކޮށް އެބައިމީހުންގެ ތެރޭގައި
ﷲ ތަޢާލާގެ ފޮތުގައި ޛިކުރުކުރައްވާފައިވާ ޙިސާބަކީ އަހަރުތައް ފާއިތުވެގެން ދިޔުމުގައި ބަދަލުވުމެއް ނެތް ކަނޑައެޅި ބަޔާންވެގެންވާ ޙިސާބެވެ. އެއީ ހަނދުގެ ޙިސާބެވެ. ﷲ ތަޢާލާގެ އަންނަނިވި ވަޙީ ބަސްފުޅާމެދު ދަންނައެވެ. ﴿وَلَبِثُوا فِي كَهْفِهِمْ
މިފަދަ މީހުން ޢަދަދުތަކާމެދު ދައްކާފައިވާ ވާހަކަތައް ދިރާސާކޮށް ބެލުމުން އެނގިގެން ދަނީ ބައެއް ލަފްޒުތައް އެބައިމީހުން ޢަދަދު ކޮށްފައިވަނީ ރަނގަޅަށް ނޫންކަމެވެ. އަދި ބައެއް ކަލިމަތައް ގުނުމުގައި ހިތުހުރި ގޮތަކަށް ބަލާފައިވާކަމެވެ. އެއީ އެބައިމީހުން
الحمد لله وحده، والصلاة والسلام على من لا نبي بعده وآله وصحبه. ކީރިތި ޤުރުއާނުގައިވާ ތަފާތު ވައްތަރުތަކުގެ މުޢުޖިޒާތްތަތައް ދެނެގަތުމަށް މީސްތަކުން ވަރަށް ޝައުޤުވެރިވެއެވެ. އެގޮތުން އެންމެ ބޮޑަށް ވާހަކަދެކެވޭ
ﷲ ތަޢާލާގެ ވަޙީކުރައްވާފައި ވެއެވެ. (( وَلَوْ تَرَىٰ إِذِ الظَّالِمُونَ فِي غَمَرَاتِ الْمَوْتِ وَالْمَلَائِكَةُ بَاسِطُو أَيْدِيهِمْ أَخْرِجُوا أَنفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّـهِ
ކައްވަޅުގެ ނިޢުމަތްތަކާއި ޢަޛާބު ގެ މުރާދު: އެއީ ބަރުޒަޚުގެ ޙަޔާތުގައި ( އެބަހީ: މަރުވުމަށްފަހު އަލުން ދިރުއްވުމާއި ދެމެދުގައި) ލިބިގެންދާ ޢަޒާބާއި ނިޢުމަތްތަކެވެ. ކައްވަޅުގެ ޢަޒާބު ނުވަތަ ނިޢުމަތްތަކަކީ ކައްވަޅުގައި ވަޅުލެވޭ މީހާއާއި ވަޅުނުލެވޭ
ޝައިޠާނާގެ މައްޗަށް ނަޞްރު ހޯދުމަށް ބޭނުންކުރެވޭނެ އެންމެ މަތިވެރި އެކައްޗަކީ އާޔަތުލް ކުރުސިއެވެ. ޞަޙީޙުލް ބުޚާރީގައި އަބޫހުރައިރާގެ އަރިހުން ރިވާވެގެންއައިސްފައިވާ ޙަދީޘެއްގައިވެއެވެ. ރަމަޟާންމަހުގެ ޒަކާތުގެ ގޮތުގައި ލިބިފައިވާ ކާއެއްޗެހި ބެލެހެއްޓުން، ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ
ޖިންނިނާ ގާތްވުމުގެ ގޮތުން އެސޮރުމެންނަށް އެއްޗެހި ކަތިލާހަދައެވެ. ފަހެ، މީސްތަކުންގެ ތެރެއިން ޖިންނީންނަށް ކުއްތަންވުމަށް ޖަނަވާރުތައް ކަތިލާމީހުން އެކުރަނީ ﷲ އާއި އެއިލާހުގެ ރަސޫލާ ޙަރާމް ކުރައްވާފައިވާ ޝިރުކުގެ ޢަމަލެކެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ޖިންނީންނަށް ކަތިލުން
އާޚިރަތްދުވަހު އެތީސްޓުންނަށް ހުރި ނިމުމަކީ ނަރަކައެވެ.
ނަމަވެސް ޖިންނީންގެ އުނދަގޫ ޖެހިފައިވާ މީހުންނަށް އެހީތެރިވާންވާނީ ﷲ އާއި އެއިލާހުގެ ރަސޫލާ އަމުރުކުރައްވާފައިވާ ފަދައިންނެވެ. އެއީ ޝަރުޢުކުރައްވާފައިވާ ދުޢާތަކާއި ޛިކުރުތަކުންނެވެ. ނުވަތަ އިންސާނުންނަށް އަމުރުކޮށް ނަހީކުރާފަދައިން ޖިންނީންނަށް އަމުރުކޮށް ނަހީކޮށްގެންނެވެ.
ފަހެ، ޙަރާމް ކަންކަމާއި މަކްރޫޙަ ކަންކަމަށް ޘަނާ ކިޔުމާއި އެފަދަ ކަންކަން ކުރާމީހުން މަތިވެރިކުރުން ވާކަން ކަށަވަރީ ﷲ ތަޢާލާގެ މަގުން އެއްކިބާވެ މަގު ފުރެދުމަކަށެވެ.
ފަހެ، ޝިރުކުކުރާ މަގުފުރެދިފައިވާމީހާ ހީކުރަނީ އޭނާއަށް އެއިޖާބަދިނީ ޙަޤީޤަތުގައި ވެސް އޭނާ އެމީހަކަށް އެގޮވާލި މީހާކަމަށެވެ. އެހެނެއްކަމަކު އޭނާއަށް އިޖާބަ އެދިނީ ޝައިޠާނާއެވެ.
އިންސާނެއްގެ ގަޔަށް ވަދެފައިވާ ޖިންނިއެއް މަރާލުމަށް ނުވަތަ ހައްޔަރުކޮށްދިނުމަށް އެސޮރުމެންގެ ކިބައިން އެދުމުން ގިނަފަހަރު އެކަމަށް އެސޮރުމެއް ފުރައްސާރަކުރެއެވެ. އަދި އެ ޖިންނި މަރާލައިފިކަމަށް ނުވަތަ ހައްޔަރުކޮށްފިކަމަށް ދައްކައެވެ. ނަމަވެސް އެއީ އެސޮރުމެން ދައްކާލާ ދަޅައެކެވެ. އަދި ދޮގެކެވެ.
ﷲއަށް ޙަމްދުކުރާ މުސްލިމް އަޚާގެ މައްޗަށް ވާ ޙައްޤަކީ ކުޑައެއް ބޮޑެއް ތަފާތުކުރުމެއް ނެތި އަދާކޮށްދޭންޖެހޭ ޙައްޤެއްކަމުން، ކުޑަކުއްޖަކު ވިޔަސް އެކުއްޖާ ޙަމްދުކޮށްފިނަމަ يرحمك الله ކިޔަންޖެހޭނެއެވެ.
ޒިޔާރަތްތައް ހެދުމަކީ ޝަރުޢީ ގޮތުން ހުއްދަކަމެއް ނޫނެވެ. އަދި ކިއެއް ހެއްޔެވެ. އެއީ އިސްލާމްދީނުގައި ނަހީކުރެވިފައިވާ ކަމެކެވެ.
މުހިންމު ޤަވާއިދުތަކެއް ޤުރުއާނުން އެންމެ ފުރިހަމަ ފައިދާ ލިބިގަންނަން ތިބާ ބޭނުންނަމަ، ޤުރުއާން ކިޔެވޭހިނދު ތިބާގެ ހިތާއި ކަންފަތް އެކަމަށް އެއްކޮށް ޙާޟިރުކުރާށެވެ. އަދި ﷲތަޢާލާ އެމީހަކަށް ޚިޠާބު ކުރައްވާ ބަސްވަޙީކުރައްވާ މީހެއްފަދައިން ތިބާ
އެއްބަޔަކު އަނެއް ބަޔަކަށް އެހީތެރިވުމަށް، ކިޔެވެލި ކިޔަވާ މީހުންނާއި ޣައިބުގެ ޢިލްމު ދަޢުވާކުރާމީހުން، ޖިންނީންނާއެކު އެއްބަސްވެއެވެ. ބައެއްފަހަރު އެސޮރުމެން އެމީހުންގެ ބޭނުންތައް ފުއްދައިދެއެވެ. ނަމަވެސް ގިނަފަހަރު އެފަދައިން ނުކޮށްދެއެވެ. އެއީ ޚާއްޞަކޮށް އެބައިމީހުންގެ ތެރޭގައި
