މި އާޔަތުގައި ތަފްޞީލު ކުރެވިފައި މިވަނީ ތަވްޙީދްގެ ކަލިމައެވެ. އެހެނީ ތަވްޙީދު ފުރިހަމަވެގެންދަނީ އޭގައި ދެރުކުން ހިމެނިގެންނެވެ. އެއީ ﷲފިޔަވައި އަޅުކަންވެވޭ ހުރިހާ ޠާޣޫތުންނަށް ކާފަރުވުމާއި، ﷲއަށް އަޅުކަންތައް ޚާލިޞްކުރުމެވެ.

އެހެންކަމުން، ﷲތަޢާލާގެ އަހުދުތަކުގެ އިތުރުން އެހެނިހެން މުސްލިމުންނާއެކު ވެފައިވާ އަހުދުތައްވެސް ފުއްދަންޖެހެއެވެ. އަދިކިއެއްތޯއެވެ! ކާފަރުންނަށް ކޮށްފައިވާ އަހުދުތަކަށްވެސް ވަފާތެރިވާންޖެހެއެވެ.

މިކަންތައް އެނގިވަޑައިގަތުމުން، ޤައުމުގެ މީހުންނަށް ﷲގެ އެއްކައުވަންތަކަމަށް ދަޢުވަތުދެއްވަން އެކަލޭގެފާނު ފެއްޓެވިއެވެ. އެކިގޮތްގޮތުން އެމީހުންނަށް ﷲތަޢާލާގެ އެއްކައުވަންތަކަމުގެ ހެކިތައް ބަޔާންކޮށްދެއްވިއެވެ.

ﷲތަޢާލާގެ ރަޙުމަތުން، މިފިލާވަޅާއެކު ނިމިގެން މިދިޔައީ، ކިތާބުއްތަވްޙީދުގެ މުޤައްދިމާއެއްގެ ގޮތުގައި، އިމާމް މުޙައްމަދު ބިން ޢަބްދިލްވައްހާބް ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވާފައިވާ ބާބުގެ ޝަރަޙައެވެ. ދުޢާއަކީ މިފިލާވަޅުތަކަކީ، އެންމެހައި ލޮބުވެތި އަޚުންނާއި އުޚްތުންނަށް މަންފާކުރާނޭ ފިލާވަޅުތަކެއް ކަމުގައި ލެއްވުމެވެ.

ޝިރުކުކޮށްފި ކަމުގައިވަނީނަމަ، އެމީހަކަށް އެއްވެސް ހެވެއްނުވާނެއެވެ. ﷲއާއި، އެއިލާހުގެ ވަލީވެރިންގެ ފަރާތުންވެސް އެމީހަކަށް ވާނީ ނުބައިބަހެވެ. އެބަހީ، އެމީހަކަށް ތަޢުރީފުގެ އެއްވެސްބަހެއް، އަދި ﷲގެ ޙަޟްރަތުން އެއްވެސް ހެވެއް ނުވާނެއެވެ. އަދި ދުނިޔެއާއި އާޚިރަތުގައިވެސް ގެއްލެނިވެގެންވާ މީހުންގެތެރެއިން އެމީހަކު ވެގެންދާނެއެވެ.

ޠާޣޫތަށް ކާފިރުނުވާ ކަމުގައިވާނަމަ، އަޅުކަންކުރުމުގެގޮތުން ކިތަންމެ ގިނަޢަމަލެއް ކުރިކަމުގައިވިއަސް، ތަވްޙީދުގެ އަހުލުވެރިއެއްކަމުގައި އޭނާ ނުވާހުއްޓެވެ. އެހެންކަމުން އެކަމަށް އިޝާރާތްކުރައްވައި، އިމާމް މުޙައްމަދު ބިން ޢަބްދިލްވައްހާބް ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވެފައިމިވަނީ، މިއީ ބޮޑު މަސްއަލަ(ނުކުތާ) ކަމުގައެވެ.

أَنْ يَعْبُدُوْهُ އޭ އެކަނި ޙަދީޘްނުކުރައްވައި، އެއާއެކު وَلَا يُشْرِكُوْا بِهِ شَيْئاً އޭ ޙަދީޘްކުރެއްވުމުން، ހަމައެކަނި އަޅުކަންކުރުމަކުން އަދި ނުފުދޭކަން އެނގިގެންދެއެވެ. އަދިކިއެއް! އެއަޅުކަންކުރުމުގައި، އެއިލާހާއި އެހެން އެއްވެސް ފަރާތެއް، އަދި އެއްޗެއްވެސް ބައިވެރިކޮށްގެން ނުވާނެކަން އެނގިގެންދެއެވެ.

މިއީ ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ ދުނިޔޭގައި ހުންނެވިއިރު ބުނަންޖެހޭ ގޮތެވެ. ނަމަވެސް މިއަދު، އަޅުގަނޑުމެންނަށް ސުވާލުދެންނެވުމުން އަޅުގަނޑުމެން ބުނަންވާނީ ހަމައެކަނި، ‘އެންމެމޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވަނީ ﷲއެވެ.’ މިފަދައިންނެވެ.

ނަމަވެސް އެކަލޭގެފާނާއި މުޚާޠަބުކުރާއިރު، ‘އޭ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ’ މިފަދައިން ކިޔުން ހުއްދަވެގެން ނުވެއެވެ. އޭގެބަދަލުގައި، ‘ﷲގެ ނަބިއްޔާ، ނުވަތަ ﷲގެ ރަސޫލާ’ ފަދަ ކަލިމަތަކެއް ބޭނުންކުރުން ލާޒިމްވެގެންވެއެވެ.

ނަމަވެސް އެކަންތައް ލަސްތަކެއްނުވެ ހައްލުވެއެވެ. އެއީ ކީއްވެތޯއެވެ؟ އެބޭކަލުން ﷲތަޢާލާގެ ފޮތާއި ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަގެ ސުންނަތުން އެކަމުގެ ޙައްލުހޯއްދަވާތީއެވެ. އެ 2މަޞްދަރުން ހައްލުހޯދަން މަސައްކަތް ނުކުރާނާމަ ކަންތައް ވެގެންދާނޭގޮތް، ދުނިޔޭގެ އެކިކަންކޮޅުތަކަށް ނަޒަރުހިންގާލި ކޮންމެ މީހަކަށް މިއަދު ފެނިގެންދާނެއެވެ.

މި ހަދީޘުންވެސް މިކަމުގެ ޚުޠޫރަތްތެރިކަން އެނގިގެން ހިނގައްޖެއެވެ. ހަމަމިއާއެކު ޤުރުއާނުގެ އާޔަތްތަކަށް ބަލައި ތަދައްބުރު ކުރާމީހަކަށްވެސް މިކަމުގެ ޚުޠޫރަތްތެރިކަން ވަރަށް ރަނގަޅަށް އެނގިގެންދާނެއެވެ.

قَالَ اللَّهُ تَعَالَى: وَلا تَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَأَوْفُوا الْكَيْلَ وَالْمِيزَانَ بِالْقِسْطِ لا نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلا وُسْعَهَا وَإِذَا قُلْتُمْ

ޢަޤްލަށް (ބުއްދިއަށް) ޢަޤްލޭ ކިޔުނީވެސް އެކަށީގެންނުވާ ކަންތަކުން އިންސާނާ ދުރުކުރާތީއެވެ. ޖަމަލު ގެއްލިގެންދިޔުމުން ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި އޭތި ބަނުމަށް ބޭނުންކުރެވޭ ފަށަށް ޢިޤާލް އޭ ކިޔާފަދައިންނެވެ.

މުއުމިނު އަޅާ، ސިއްރާއި ފާޅުގައިވެސް ﷲތަޢާލާއަށް ބިރުވެތިވާނެއެވެ. މަގުމަތީގައި ﷲތަޢާލާ ޙަރާމްކުރައްވާފައިވާ އެންމެހައި ކަންތަކުން ދުރުހެލިވާފަދައިން އެކަހެރިވާ ވަގުތުގައިވެސް ދުރުހެލިވާނެއެވެ.

މިޒަމާނުގައިވެސް، ޖާހިލިއްޔަ ޒަމާނުގެ މިނުބައިވެގެންވާ ޢަމަލުކުރަމުންދާ މީހުން އުޅެއެވެ. އެބައިމީހުން ފަޤީރުވެދާނެކަމުގެ ބިރަށްޓަކައި، ނުވަތަ ފަޤީރުވުމުގެ ސަބަބުން ދަރިން ހޯދުން މަދުކުރެއެވެ.