ޢަރަބި ބަހުގެ ޤަވާޢިދު – ފަސްވަނަ ފިލާވަޅު (اِسْم الفَاعِل)

الدرس الخامس – ފަސްވަނަ ފިލާވަޅު

اِسْم الفَاعِل – ކަންކުރާ ފަރާތް

اِسْم الفَاعِل: މިއީ فِعْل އިން ނަގައިފައިވާ، ކަން ކުރީ ކާކުކަން އަންގައިދޭ ނަމެކެވެ.

اِسْم الفَاعِل އުފެދެނީ الفِعْل المَاضِي المَعْلُوْم الثُلَاثِي ގެ فَاعِل ވަޒަނުންނެވެ. މިސާލަކަށް: فَعَلَ : فَاعِلٌ ، صَعَدَ : صَاعِدٌ.

އަދި الفِعْل غَيْر الثُلَاثِي އަކުންވެސް اِسْم الفَاعِل އުފެދެއެވެ. ހަމަ އެފަދައިން الفِعْلُ المُضَارِع المَعْلُوْم ގައިވާ حَرْفُ المُضَارِعَة، އުބުފިލިޖެހިގެންވާ مِيْم އަކަށް ބަދަލުކުރުމަށް ފަހު ފަހަތުން ދެވަނަ އަކުރުގައި އިބިފިލި ޖެހުމުންވެސް اِسْم الفَاعِلއެއް އުފެދެވެ. މިސާލަކަށް: شَاهَدَ (المَاضِي) ، يُشَاهِدُ (المُضَارِعُ المِعْلُوْم) ، مُشَاهِدٌ (اِسْم الفَاعِل).

ތިރީގައި މިވަނީ މީގެ ބައެއް މިސާލުތަކެވެ.

• فَادِي جَالِسٌ عَلَى صَخْرَةٍ. (جَالِسٌ : اِسْم فَاعِل ، ثُلَاثِي).
• السَّارِقُ نَادِمٌ. (نَادِمٌ : اِسْم فَاعِل ، ثُلَاثِي).
• الرَّجُلُ مُذْنِبٌ. (مُّذْنِبٌ : اِسْم فَاعِل ، رُبَاعِي).
• عَادِلٌ مُنْتَظِر القِطَار. (مُنْتَظِر : اِسْم فَاعِل ، خُمَاسِي).
• المَظْلُوْم مُسْتَنْجِدٌ بِالله (مستنجدٌ : اِسْم فَاعِل ، سُدَاسِي).

 

 

تمارين تطبيقية – ފަރިތަކުރުން

 

(ހ) ތިރީގައި ހުސްތަންތަނަށް اِسْم الفَاعِل އެއް ލިޔާށެވެ!

1) وَقَفَ الإِمَامُ …… أَمَامَ المُصَلِّيْن.

2) الغُلَامُ …… .

3) اللهُ …… لِلدُعَاء.

4) لَا تزَال الشَمْس …… .

5) آبَاؤُنَا …… أُمُوْر الحَيَاة.

 

(ށ) ތިރީގައިމިވާ أَفْعَال ތަކުން ކޮންމެ فِعْل އަކަށް اِسْم الفَاعِل އެއް ލިޔާށެވެ!

1) جَلَسَ:    ……..

2) اَكَلَ:      ……..

3) اِسْتَنْجَدَ:  ……..

4) اِنْتَظَرَ:     ……..

5) شَاهَدَ:    ……..

6) أَدْرَكَ:     ……..

7) سطع:     ……..

8) فَهِمَ:      ……..

9) رَكِبَ:    ……..

 

(ނ) ތިރީގައިމިވާ أَسْمَاء ތަކުން ކޮންމެ اِسْم ކަށް اِسْم الفَاعِل އެއް ބޭނުންކޮށްގެން ޖުލްމައެއް ލިޔާށެވެ!

1) السَّمَاء:        ……………………………………..

2) الشَّمْس:       ……………………………………..

3) القَمَر:          ……………………………………..

4) الطيارَة:        ……………………………………..

5) القَلَم:          ……………………………………..

6) الكَلْب:        ……………………………………..

8) الأُسْتَاذُ:        ……………………………………..

9) المَاء:           ……………………………………..

 

(ރ) ތިރީގައިމިވާ اِسْم الفَاعِل ތަކުން ކޮންމެ اِسْم الفَاعِل އެއްގެ فِعْل المَاضِي އާއި  فِعْل المُضَارِع ލިޔާށެވެ!

                  فِعْل المَاضِي                              فِعْل المُضَارِع

1) مُنْطَلِقٌ:         ………………………..                   ………………………..

2) مُسْتَغْفِرٌ:       ………………………..                   ………………………..

3) ذَاهِبٌ:         ………………………..                   ………………………..

4) مُخْلِصٌ:       ………………………..                   ………………………..

5) مُثْمِرٌ:          ………………………..                   ………………………..

6) مُلتهِبٌ:        ………………………..                   ………………………..

7) لَاحِقٌ:          ………………………..                   ………………………..

8) تَابِعٌ:           ………………………..                   ………………………..

9) سَابِقٌ:          ………………………..                   ………………………..

 

(ބ) اِسْم الفَاعِل الثُلَاثِي ބޭނުންކޮށްގެން ތިން ޖުމްލަ ލިޔާށެވެ!

 

(ޅ) اِسْم الفَاعِل غَيْر ثُلَاثِي ބޭނުންކޮށްގެން ތިން ޖުމްލަ ލިޔާށެވެ!

_____________________________________

މިފިލާވަޅުތައް ތައްޔާރުކޮށްފައިވަނީ އުސްތާޛް އިބްރާހީމް ޝަމްޝުއްދީން ލިޔުއްވާފައިވާ “مرجع الطلاب في قواعد النحو“ މިފޮތް މަރުޖިޢަކަށް ބަލައިގެންނެވެ.

 

މިލިޔުމުގެ އެހެންބައިތައް