ޢަރަބި ބަހުގެ ޤަވާޢިދު – ފަސްވަނަ ފިލާވަޅު (اِسْم الفَاعِل)

الدرس الخامس – ފަސްވަނަ ފިލާވަޅު

اِسْم الفَاعِل – ކަންކުރާ ފަރާތް

اِسْم الفَاعِل: މިއީ فِعْل އިން ނަގައިފައިވާ، ކަން ކުރީ ކާކުކަން އަންގައިދޭ ނަމެކެވެ.

اِسْم الفَاعِل އުފެދެނީ الفِعْل المَاضِي المَعْلُوْم الثُلَاثِي ގެ فَاعِل ވަޒަނުންނެވެ. މިސާލަކަށް: فَعَلَ : فَاعِلٌ ، صَعَدَ : صَاعِدٌ.

އަދި الفِعْل غَيْر الثُلَاثِي އަކުންވެސް اِسْم الفَاعِل އުފެދެއެވެ. ހަމަ އެފަދައިން الفِعْلُ المُضَارِع المَعْلُوْم ގައިވާ حَرْفُ المُضَارِعَة، އުބުފިލިޖެހިގެންވާ مِيْم އަކަށް ބަދަލުކުރުމަށް ފަހު ފަހަތުން ދެވަނަ އަކުރުގައި އިބިފިލި ޖެހުމުންވެސް اِسْم الفَاعِلއެއް އުފެދެވެ. މިސާލަކަށް: شَاهَدَ (المَاضِي) ، يُشَاهِدُ (المُضَارِعُ المِعْلُوْم) ، مُشَاهِدٌ (اِسْم الفَاعِل).

ތިރީގައި މިވަނީ މީގެ ބައެއް މިސާލުތަކެވެ.

فَادِي جَالِسٌ عَلَى صَخْرَةٍ. (جَالِسٌ : اِسْم فَاعِل ، ثُلَاثِي).
السَّارِقُ نَادِمٌ. (نَادِمٌ : اِسْم فَاعِل ، ثُلَاثِي).
الرَّجُلُ مُذْنِبٌ. (مُّذْنِبٌ : اِسْم فَاعِل ، رُبَاعِي).
عَادِلٌ مُنْتَظِر القِطَار. (مُنْتَظِر : اِسْم فَاعِل ، خُمَاسِي).
المَظْلُوْم مُسْتَنْجِدٌ بِالله (مستنجدٌ : اِسْم فَاعِل ، سُدَاسِي).

تمارين تطبيقية – ފަރިތަކުރުން

(ހ) ތިރީގައި ހުސްތަންތަނަށް اِسْم الفَاعِل އެއް ލިޔާށެވެ!

1) وَقَفَ الإِمَامُ …… أَمَامَ المُصَلِّيْن.

2) الغُلَامُ …… .

3) اللهُ …… لِلدُعَاء.

4) لَا تزَال الشَمْس …… .

5) آبَاؤُنَا …… أُمُوْر الحَيَاة.

(ށ) ތިރީގައިމިވާ أَفْعَال ތަކުން ކޮންމެ فِعْل އަކަށް اِسْم الفَاعِل އެއް ލިޔާށެވެ!

1) جَلَسَ: ……..

2) اَكَلَ: ……..

3) اِسْتَنْجَدَ: ……..

4) اِنْتَظَرَ: ……..

5) شَاهَدَ: ……..

6) أَدْرَكَ: ……..

7) سطع: ……..

8) فَهِمَ: ……..

9) رَكِبَ: ……..

(ނ) ތިރީގައިމިވާ أَسْمَاء ތަކުން ކޮންމެ اِسْم ކަށް اِسْم الفَاعِل އެއް ބޭނުންކޮށްގެން ޖުލްމައެއް ލިޔާށެވެ!

1) السَّمَاء: ……………………………………..

2) الشَّمْس: ……………………………………..

3) القَمَر: ……………………………………..

4) الطيارَة: ……………………………………..

5) القَلَم: ……………………………………..

6) الكَلْب: ……………………………………..

8) الأُسْتَاذُ: ……………………………………..

9) المَاء: ……………………………………..

(ރ) ތިރީގައިމިވާ اِسْم الفَاعِل ތަކުން ކޮންމެ اِسْم الفَاعِل އެއްގެ فِعْل المَاضِي އާއި فِعْل المُضَارِع ލިޔާށެވެ!

فِعْل المَاضِي فِعْل المُضَارِع

1) مُنْطَلِقٌ: ……………………….. ………………………..

2) مُسْتَغْفِرٌ: ……………………….. ………………………..

3) ذَاهِبٌ: ……………………….. ………………………..

4) مُخْلِصٌ: ……………………….. ………………………..

5) مُثْمِرٌ: ……………………….. ………………………..

6) مُلتهِبٌ: ……………………….. ………………………..

7) لَاحِقٌ: ……………………….. ………………………..

8) تَابِعٌ: ……………………….. ………………………..

9) سَابِقٌ: ……………………….. ………………………..

(ބ) اِسْم الفَاعِل الثُلَاثِي ބޭނުންކޮށްގެން ތިން ޖުމްލަ ލިޔާށެވެ!

(ޅ) اِسْم الفَاعِل غَيْر ثُلَاثِي ބޭނުންކޮށްގެން ތިން ޖުމްލަ ލިޔާށެވެ!

_____________________________________

މިފިލާވަޅުތައް ތައްޔާރުކޮށްފައިވަނީ އުސްތާޛް އިބްރާހީމް ޝަމްޝުއްދީން ލިޔުއްވާފައިވާ “مرجع الطلاب في قواعد النحو“ މިފޮތް މަރުޖިޢަކަށް ބަލައިގެންނެވެ.

މިލިޔުމުގެ އެހެންބައިތައް