ޢާންމު ގޮތެއްގައި ކުދިން ހެދިބޮޑުވެގެން އަންނަނީ ކުޑައިރުގައި އެކުދިން ތަރުބިއްޔަކުރި ގޮތެއްގެ މަތީގައެވެ.
އިސްލާމީ ތަރުބިއްޔަތާއި ޢަޤީދާއާ ހުރި ގުޅުން
ފަހެ ތަރުބިއްޔަތު ދިނުމަކީ ނުވަތަ ވަކިގޮތަކަށް ތަރުބިއްޔަތު ކުރުމަކީ އެކަމުގައި ވަޤުތުތަކެއް ހޭދަވާ، ބުރަ ކަމެކެވެ. މުހިންމު ކަމެކެވެ. މަތިވެރި ދަރަޖައެއް ދެއްވާފައިވާ ކަމެކެވެ.
ނަމާދުތައް އޭގެ ވަގުތުގައި އަދާކުރުމަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ ޙަޟްރަތުގައި އެންމެ ލޮބުވެތިކަން ބޮޑު އަޅުކަމެވެ.
ހެޔޮ ޢަމަލެއް ނިމުމާ ދިމާއަށް މިސްރާބު ޖަހާ އިރުގައި ވިސްނާލުން މުހިންމު ކަންތައްތަކެއް ވެއެވެ.
ހުދަންބަރާއި މާވަހަރު ލިބޭ ނަސީބުވެރިންނަށް އެ ލިބެނީ ދެ އަތް އުރާލައިގެން ބޮޑު އަށީގައި އޮތީމަކާއެއް ނޫނެވެ. މާކަނޑުގައްޔާއި ގޮނޑުދޮށްތައް މަތީ ހުށިޔާރު ލޮލަކުން ފާރަލައިގެން ތިބީމައެވެ. ހަމަ އެފަދައިން ލައިލަތުލް ޤަދްރި ލިބިގަތުމަށް އެދޭ މީހާއަށްވެސް އޮތީ ފާރަވެރިކަމާއި އެކު އެރޭ ލިބިގަތުމަށް ފަހު ދިހައިގެ ހުރިހާ ރެއެއްގައި މަސައްކަތް ކުރުމެވެ. އެހެނީ، އެއީ ކޮން ރެއެއްކަމެއް މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވަނީ މާތް ﷲ ކަމުގައި ވާތީއެވެ.
ދަރިންދެކެ ލޯބިވުމުގެ ޙަޤީޤީ މާނަ އޮޅުވާ ނުލާށެވެ. ގިނަ ކުދިންނަށް އެކުދިންގެ މައިންބަފައިންގެ ހިތާމަތަކާއި، އެމީހުންގެ ގައިގައި އަޅާ ވޭނާއި އުފުލާ ބުރައިގެ އިޙުސާސް ނުކުރެވެވެ. އެކުދިން ދެކޭ ގޮތުގައި އެކުދިންގެ ޙައްޤުގައި މައިންބަފައިން
ދަރިފުޅަށް ތިބާގެ ލޯބި އިޙުސާސްކުރުވާނީ ކިހިނެތް؟ – ދަރިފުޅު އުފަންވެގެން އަންނަނީ އެންމެންގެ ލޯބި ލިބިގެންނެވެ. ދަރިފުޅުގެ އެންމެ ޅަފަތުގައިވެސް، އެދަރިފުޅާ ވާހަކަ ދައްކައި އަޅާލާހަދާނެ މީހުންނަށް އެދަރިފުޅު ބޭނުންވެއެވެ. އަދި އެފަދަ މީހަކު
ތިންވަނަ އަސާސް: ލޯބި އޯގާވެރިކަމާއި، ލޯތްބާއި ހިތްހެޔޮކަމުން ދަރިފުޅުގެ ހިތް ފުރާލާށެވެ. އަދި އޭނާއަށް އަމާންކަން އިޙްސާސް ކުރުވާށެވެ. މައިންބަފައިން ދަރިންނަށް ހޯދައިދޭ އެންމެހައި ތަކެތިންނާއި، އެކުދިންނަށްޓަކައިވާ ޤުރުބާނީ އިން އެމީހުން އެކުދިން ދެކެ
ދުނިޔަވީ އެހެނިހެން ކަންކަމެކޭ އެއްގޮތަށް، ދުނިޔޭގައި ދެއްވޭ ޖަޒާއަކީވެސް އަދި ސަޒާއަކީވެސް ވަގުތީ އެއްޗެކެވެ. އަދި އެންމެ ފުރިހަމަ އެއްޗެއް ނޫނެވެ. އެކަމުގެ ޙަޤީޤީ އަދި ފުރިހަމަ ބަދަލު ނުވަތަ ޖަޒާއާ އެމީހަކު ބައްދަލު ކުރާނީ ޤިޔާމަތް ދުވަހުންނެވެ.
ﷲ ދެކެ، އަޅާ ލޯބިވާ މިންވަރު ހާމަވެގެންދާ މައިގަނޑު 4 ވަގުތެއްވެއެވެ. މިކަން ބަޔާންކުރައްވާ އިބްނުލް ޤައްޔިމު رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ.
ދީނުގެ ހެޔޮ ވިސްނުން ލިބުމަށް ފަހު ދީނުން އެއްކިބާވާ ވަރަށް ގިނަ މީހުން އެއްކިބާވަނީ ދުނިޔަވީ ހެއްލުންތަކުގެ ސަބަބުންނެވެ. ނުވަތަ “ބިމަށް ލެނބިގަތުމުން” ނެވެ.
މީސްތަކުން ޢަމަލުކުރާ ގޮތެއް ބެއްލެވުމަށްޓަކައި، ﷲ ތަޢާލާ އެބައިމީހުންގެ ޙާލަތު ބަދަލުކުރައްވައެވެ.
މީހަކަށް ކަމެއް ކޮށްދެންޏާ އެމީހަކާ ދިމާއަށް ހަޅޭއް ނުލަވާ އެކަން ކޮށްދިނުމަކީ އެއީ ރަނގަޅު ގޮތެވެ. ފަހެ މީހަކާ ދިމާއަށް ހަޅޭއްލަވައި އެއްޗެހި ކިޔުމަށް ފަހު އެކަން ކޮށްދިނުމުން އެކަމުން ދެފަރާތަށްވެސް ލިބެންޖެހޭ ޙަޤީޤީ ހިތްހަމަ ޖެހުމާ އަދި އެކަން ކޮށްދިން މީހާއަށް ލިބޭ ޘަވާބު އުނިވެ ނުވަތަ ބާޠިލުވެގެން ދެއެވެ.
ހެޔޮކަމުގެ އަހުލުވެރިންގެ މަޖިލީހެއްގައި ތިބާ އިށީނދެއްޖެ ކަމުގައި ވަނީނަމަ، ފަހެ ތިބާވަނީ ހެޔޮކަމެއްގެ މަތީގައެވެ. އެއީ ހަމަކަށަވަރުން ނަބިއްޔާ صلى ﷲ عليه وسلم ވަނީ ޞާލިޙު އަޅުތަކުންނާ މަޖިލިސްކުރުން، ގޮމަކަސްތޫރި އުފުލާ މީހަކާ މަޖުލީސްކުރުންފަދަ ކަމެއްގެ ގޮތުގައި ސިފަކުރައްވާފައެވެ.
މިއީ ކީރިތި ޤުރުއާން އުނގެނި އެއަށް ޢަމަލުކުރުމުގެ މުހިންމުކަމާ ބެހޭގޮތުން ސަލަފުންގެ ބޭކަލެއްކަމުގައިވާ އަބޫބަކުރު އަލްއާޖުއްރީ رحمه الله ލިޔުއްވާފައިވާ އަގުހުރި ބަސްފުޅުތަކެއްގެ ތަރުޖަމާއެކެވެ.
ޢާންމު ގޮތެއްގައި ކުދިން ހެދިބޮޑުވެގެން އަންނަނީ ކުޑައިރުގައި އެކުދިން ތަރުބިއްޔަކުރި ގޮތެއްގެ މަތީގައެވެ.
އިސްލާމީ ތަރުބިއްޔަތާއި ޢަޤީދާއާ ހުރި ގުޅުން
ފަހެ ތަރުބިއްޔަތު ދިނުމަކީ ނުވަތަ ވަކިގޮތަކަށް ތަރުބިއްޔަތު ކުރުމަކީ އެކަމުގައި ވަޤުތުތަކެއް ހޭދަވާ، ބުރަ ކަމެކެވެ. މުހިންމު ކަމެކެވެ. މަތިވެރި ދަރަޖައެއް ދެއްވާފައިވާ ކަމެކެވެ.
ނަމާދުތައް އޭގެ ވަގުތުގައި އަދާކުރުމަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ ޙަޟްރަތުގައި އެންމެ ލޮބުވެތިކަން ބޮޑު އަޅުކަމެވެ.
ހެޔޮ ޢަމަލެއް ނިމުމާ ދިމާއަށް މިސްރާބު ޖަހާ އިރުގައި ވިސްނާލުން މުހިންމު ކަންތައްތަކެއް ވެއެވެ.
ހުދަންބަރާއި މާވަހަރު ލިބޭ ނަސީބުވެރިންނަށް އެ ލިބެނީ ދެ އަތް އުރާލައިގެން ބޮޑު އަށީގައި އޮތީމަކާއެއް ނޫނެވެ. މާކަނޑުގައްޔާއި ގޮނޑުދޮށްތައް މަތީ ހުށިޔާރު ލޮލަކުން ފާރަލައިގެން ތިބީމައެވެ. ހަމަ އެފަދައިން ލައިލަތުލް ޤަދްރި ލިބިގަތުމަށް އެދޭ މީހާއަށްވެސް އޮތީ ފާރަވެރިކަމާއި އެކު އެރޭ ލިބިގަތުމަށް ފަހު ދިހައިގެ ހުރިހާ ރެއެއްގައި މަސައްކަތް ކުރުމެވެ. އެހެނީ، އެއީ ކޮން ރެއެއްކަމެއް މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވަނީ މާތް ﷲ ކަމުގައި ވާތީއެވެ.
ދަރިންދެކެ ލޯބިވުމުގެ ޙަޤީޤީ މާނަ އޮޅުވާ ނުލާށެވެ. ގިނަ ކުދިންނަށް އެކުދިންގެ މައިންބަފައިންގެ ހިތާމަތަކާއި، އެމީހުންގެ ގައިގައި އަޅާ ވޭނާއި އުފުލާ ބުރައިގެ އިޙުސާސް ނުކުރެވެވެ. އެކުދިން ދެކޭ ގޮތުގައި އެކުދިންގެ ޙައްޤުގައި މައިންބަފައިން
ދަރިފުޅަށް ތިބާގެ ލޯބި އިޙުސާސްކުރުވާނީ ކިހިނެތް؟ – ދަރިފުޅު އުފަންވެގެން އަންނަނީ އެންމެންގެ ލޯބި ލިބިގެންނެވެ. ދަރިފުޅުގެ އެންމެ ޅަފަތުގައިވެސް، އެދަރިފުޅާ ވާހަކަ ދައްކައި އަޅާލާހަދާނެ މީހުންނަށް އެދަރިފުޅު ބޭނުންވެއެވެ. އަދި އެފަދަ މީހަކު
ތިންވަނަ އަސާސް: ލޯބި އޯގާވެރިކަމާއި، ލޯތްބާއި ހިތްހެޔޮކަމުން ދަރިފުޅުގެ ހިތް ފުރާލާށެވެ. އަދި އޭނާއަށް އަމާންކަން އިޙްސާސް ކުރުވާށެވެ. މައިންބަފައިން ދަރިންނަށް ހޯދައިދޭ އެންމެހައި ތަކެތިންނާއި، އެކުދިންނަށްޓަކައިވާ ޤުރުބާނީ އިން އެމީހުން އެކުދިން ދެކެ
ދުނިޔަވީ އެހެނިހެން ކަންކަމެކޭ އެއްގޮތަށް، ދުނިޔޭގައި ދެއްވޭ ޖަޒާއަކީވެސް އަދި ސަޒާއަކީވެސް ވަގުތީ އެއްޗެކެވެ. އަދި އެންމެ ފުރިހަމަ އެއްޗެއް ނޫނެވެ. އެކަމުގެ ޙަޤީޤީ އަދި ފުރިހަމަ ބަދަލު ނުވަތަ ޖަޒާއާ އެމީހަކު ބައްދަލު ކުރާނީ ޤިޔާމަތް ދުވަހުންނެވެ.
ﷲ ދެކެ، އަޅާ ލޯބިވާ މިންވަރު ހާމަވެގެންދާ މައިގަނޑު 4 ވަގުތެއްވެއެވެ. މިކަން ބަޔާންކުރައްވާ އިބްނުލް ޤައްޔިމު رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ.
ދީނުގެ ހެޔޮ ވިސްނުން ލިބުމަށް ފަހު ދީނުން އެއްކިބާވާ ވަރަށް ގިނަ މީހުން އެއްކިބާވަނީ ދުނިޔަވީ ހެއްލުންތަކުގެ ސަބަބުންނެވެ. ނުވަތަ “ބިމަށް ލެނބިގަތުމުން” ނެވެ.
މީސްތަކުން ޢަމަލުކުރާ ގޮތެއް ބެއްލެވުމަށްޓަކައި، ﷲ ތަޢާލާ އެބައިމީހުންގެ ޙާލަތު ބަދަލުކުރައްވައެވެ.
މީހަކަށް ކަމެއް ކޮށްދެންޏާ އެމީހަކާ ދިމާއަށް ހަޅޭއް ނުލަވާ އެކަން ކޮށްދިނުމަކީ އެއީ ރަނގަޅު ގޮތެވެ. ފަހެ މީހަކާ ދިމާއަށް ހަޅޭއްލަވައި އެއްޗެހި ކިޔުމަށް ފަހު އެކަން ކޮށްދިނުމުން އެކަމުން ދެފަރާތަށްވެސް ލިބެންޖެހޭ ޙަޤީޤީ ހިތްހަމަ ޖެހުމާ އަދި އެކަން ކޮށްދިން މީހާއަށް ލިބޭ ޘަވާބު އުނިވެ ނުވަތަ ބާޠިލުވެގެން ދެއެވެ.
ހެޔޮކަމުގެ އަހުލުވެރިންގެ މަޖިލީހެއްގައި ތިބާ އިށީނދެއްޖެ ކަމުގައި ވަނީނަމަ، ފަހެ ތިބާވަނީ ހެޔޮކަމެއްގެ މަތީގައެވެ. އެއީ ހަމަކަށަވަރުން ނަބިއްޔާ صلى ﷲ عليه وسلم ވަނީ ޞާލިޙު އަޅުތަކުންނާ މަޖިލިސްކުރުން، ގޮމަކަސްތޫރި އުފުލާ މީހަކާ މަޖުލީސްކުރުންފަދަ ކަމެއްގެ ގޮތުގައި ސިފަކުރައްވާފައެވެ.
މިއީ ކީރިތި ޤުރުއާން އުނގެނި އެއަށް ޢަމަލުކުރުމުގެ މުހިންމުކަމާ ބެހޭގޮތުން ސަލަފުންގެ ބޭކަލެއްކަމުގައިވާ އަބޫބަކުރު އަލްއާޖުއްރީ رحمه الله ލިޔުއްވާފައިވާ އަގުހުރި ބަސްފުޅުތަކެއްގެ ތަރުޖަމާއެކެވެ.
