އޭ ﷲ! އަޅަމެންގެ މުސްލިމު އަޚުންނާއި އުޚްތުން ރައްކާތެރިކުރައްވާނދޭވެ! އަދި ކާފިރުންގެ މައްޗަށް މުސްލިމުންނަށް ނަޞްރުދެއްވައި ގަދަކަންދެއްވާނދޭވެ!
ތައުޙީދުއް ރުބޫބިއްޔަތުގެ މުރާދަކީ ވެރިކަމާއި، ޚަލްޤުކުރެއްވުމާއި، ތަދުބީރުކުރެއްވުމާއި، ރިޒްޤުދެއްވުމާއި، ދިރުއްވުމާއި، މަރުގެންނެވުން ފަދަ އެންމެހައި އަފްޢާލުތަކުގައި (އެބަހީ ﷲ ތަޢާލާ ކުރައްވަވާ ކަންކަމުގައި) ﷲ ތަޢާލާ އެއްކައުވަންތަ ކުރުމެވެ.
ތައުޙީދުލް އުލޫހިއްޔަތުގައި ޝިޔަޢީންގެ ޢަޤީދާ
ޝިޔަޢީން އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގެ މަޞްދަރެއް ކަމުގައިވާ އިޖުމާޢާއި މެދު ޤަބޫލުކުރާ ޢަޤީދާ
ޝިޔަޢީން އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގެ ދެވަނަ މަޞްދަރު ކަމުގައިވާ މާތް ނަބިއްޔާ ﷺ ގެ ސުންނަތާއި މެދު ޤަބޫލުކުރާ ޢަޤީދާ
ޝިޔަޢީން ކީރިތި ޤުރުއާނާއި މެދު ޤަބޫލުކުރާ ޢަޤީދާ:
ހައްދުފަހަނައަޅާފައިވާ މިބައިގަނޑު ފާޅުވުމާއި ދާދި އެކީގައިހެން އިސްލާމީ އުންމަތުގެ ތެރޭގައި ހައްދުފަހަނައެޅި އެހެން ޖަމާޢަތެއްވެސް ވުޖޫދަށްއައެވެ. އެއީ މާތް ނަބިއްޔާ ﷺ ގެ އާލު ބައިތުންނަށް ނަޞްރު ދިނުމުގެ ނަމުގައި ފާޅުވި ޝިޔަޢީ ޖަމާޢަތެވެ. މިބައިގަނޑުވެސް ވަނީ މާތް ވެގެންވާ އިސްލާމް ދީނުގެ އެތަކެއް އުސޫލުތަކެއް މުގުރާލައި އިންތަކުން ބޭރުވެގެން ގޮސްފައެވެ. މިބައިގަނޑު ތެރޭގައި ހައްދުފަހަނައެޅުން އޮތް މިންވަރަކީ މީގެ ތެރެއިން ބައެއް މީހުން ރަސޫލަކީ އަދި އިލާހަކީ ވެސް ޢަލީގެފާނު ކަމަށް ދަޢުވާކުރާ ދަރަޖައަށް ދިއުމެވެ.
ޝިޔަޢީން ކީރިތި ޤުރުއާނާއި މެދު ޤަބޫލުކުރާ ޢަޤީދާ:
ޝިޔަޢީންނަށް ދެވިގެންވާ ނަންތަކާއި ލަޤަބުތަކާއި އެބައިމީހުންގެ ފިރުޤާތައް: އައްޝީޢާ: މިނަމަކީ އެބައިމީހުންނަށް ދެވިގެންވާ ނަންތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ މަޝްހޫރު ނަމެވެ. އަދި މިނަމަކީ ޝިޔަޢީންގެ ހުރިހައި ފިރުޤާއެއްވެސް ޝާމިލުވާ ނަމެކެވެ. އައްރާފިޟާ: މިނަމަކީވެސް ހުރިހާ
“އައްޝީޢާ” މިލަފްޒުގެ މަހުފޫމުގެ މަރުޙަލާތައް: “އައްޝީޢާ” މިލަފްޒު އެންމެ ފުރަތަމަ ބޭނުންކުރެވެމުން އައީ އޭގެ ލަފްޒީ މާނަތަކުގައެވެ. މިގޮތުން ކީރިތި ޤުރުއާނުގައިވެސް މިލަފްޒު އޭގެ ލުޣަވީ އެކިއެކި މާނަތަކުގައި ވާރިދުވެގެން އައިސްފައިވެއެވެ.
އިސްލާމީ ތާރީޚުގައި “الشِّيعَةُ” މިލަފްޒު ބޭނުންކުރެވެމުން އައިގޮތަށް ބަލާއިރު ތާރީޚުން ހެކިދެނީ ވަކި ޢަޤީދާއަކަށް ނުވަތަ ވަކި ސިޔާސީ ފިކުރަކަށް ނިސްބަތްނުވާގޮތަށް ލަފްޒުގެ ލުޣަވީ މާނައިގައި ބޭނުންކުރެވެމުންއައިކަމެވެ. ޢަލީގެފާނާއި މުޢަވިޔާގެފާނާއި ދެމެދު އުފެދުނު ޚިލާފުތަކުގެ
ލުޣަވީގޮތުން “ޝިޔަޢީން” ގެ ޙަޤީގަތް: “الشِّيعَةُ” މިލަފްޒަކީ ޢަރަބި ލަފްޒެކެވެ. މިލަފްޒުގެ އަސްލަކީ “المُشَايَعَةُ” އެވެ. މިލަފްޒުގެ ގިނަ ގޮތުގެ ތެރޭގައި “شِيَعٌ” އަދި “أَشْيَاعٌ” ހިމެނެއެވެ. ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ބާރަ އާޔަތެއްގައި މިލަފްޒު
ޝިޔަޢީންގެ ބާތިލު ޢަޤީދާތަކުގެ ޚުލާޞާ: ﷲ ތަޢާލާ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި އެބަޔަކަށް ޘަނާކިޔުއްވާފައިވާ މާތް ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޞަޙާބީންގެ ތެރެއިން މަދުބޭކަލުންނެއް ފިޔަވާ އެންމެންނަކީ ކާފިރުންކަމުގައި ޝިޔަޢީން ޤަބޫލުކުރެއެވެ.
ޝިޔަޢީންނަކީ އިސްލާމްދީނަށް ނިސްބަތްކުރެވޭ ޖަމާޢަތެކެވެ. މާތް ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު صلى الله عليه وسلم ގެ އާލު ބައިތުންނަށް ލޯބިކުރާކަމުގެ ދަޢުވާއަކީ މިޖަމާޢަތުގެ އެންމެ މުހިންމު އަސާސެވެ. މިޖަމާޢަތް ވުޖޫދަށްއައުމުގެ ފެށުމަކީ މުސްލިމުންގެ ތިންވަނަ
އަނެއް ގޮތަކީ، ފަހަރެއްގައި އެމީހުން ބުނެފާނެއެވެ. “ޢަރަބި ބަހުގައި فَصَلَ ގެ މާނަ ދެގޮތަކަށް ވެސް ކުރެވެއެވެ. އެހެންވީމަ ތިމަންމެން މާނަ މިކުރާ ގޮތަކީވެސް ހަމަ ރަނގަޅު ގޮތެކެވެ”. އޭގެ ޖަވާބުގައި ބުނަން
ފަހެ އަންނިވި އާޔަތަށް ބަލާލުމުން ވެސް ޢަރަބި ބަހުގައި “تفصيل” މި ކަލިމަ ބޭނުން ކުރާ މާނަ އިތުރަށް ޔަޤީންވެގެން ދެއެވެ. فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمُ الطُّوفَانَ وَالْجَرَادَ وَالْقُمَّلَ وَالضَّفَادِعَ وَالدَّمَ
އޭ ﷲ! އަޅަމެންގެ މުސްލިމު އަޚުންނާއި އުޚްތުން ރައްކާތެރިކުރައްވާނދޭވެ! އަދި ކާފިރުންގެ މައްޗަށް މުސްލިމުންނަށް ނަޞްރުދެއްވައި ގަދަކަންދެއްވާނދޭވެ!
ތައުޙީދުއް ރުބޫބިއްޔަތުގެ މުރާދަކީ ވެރިކަމާއި، ޚަލްޤުކުރެއްވުމާއި، ތަދުބީރުކުރެއްވުމާއި، ރިޒްޤުދެއްވުމާއި، ދިރުއްވުމާއި، މަރުގެންނެވުން ފަދަ އެންމެހައި އަފްޢާލުތަކުގައި (އެބަހީ ﷲ ތަޢާލާ ކުރައްވަވާ ކަންކަމުގައި) ﷲ ތަޢާލާ އެއްކައުވަންތަ ކުރުމެވެ.
ތައުޙީދުލް އުލޫހިއްޔަތުގައި ޝިޔަޢީންގެ ޢަޤީދާ
ޝިޔަޢީން އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގެ މަޞްދަރެއް ކަމުގައިވާ އިޖުމާޢާއި މެދު ޤަބޫލުކުރާ ޢަޤީދާ
ޝިޔަޢީން އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގެ ދެވަނަ މަޞްދަރު ކަމުގައިވާ މާތް ނަބިއްޔާ ﷺ ގެ ސުންނަތާއި މެދު ޤަބޫލުކުރާ ޢަޤީދާ
ޝިޔަޢީން ކީރިތި ޤުރުއާނާއި މެދު ޤަބޫލުކުރާ ޢަޤީދާ:
ހައްދުފަހަނައަޅާފައިވާ މިބައިގަނޑު ފާޅުވުމާއި ދާދި އެކީގައިހެން އިސްލާމީ އުންމަތުގެ ތެރޭގައި ހައްދުފަހަނައެޅި އެހެން ޖަމާޢަތެއްވެސް ވުޖޫދަށްއައެވެ. އެއީ މާތް ނަބިއްޔާ ﷺ ގެ އާލު ބައިތުންނަށް ނަޞްރު ދިނުމުގެ ނަމުގައި ފާޅުވި ޝިޔަޢީ ޖަމާޢަތެވެ. މިބައިގަނޑުވެސް ވަނީ މާތް ވެގެންވާ އިސްލާމް ދީނުގެ އެތަކެއް އުސޫލުތަކެއް މުގުރާލައި އިންތަކުން ބޭރުވެގެން ގޮސްފައެވެ. މިބައިގަނޑު ތެރޭގައި ހައްދުފަހަނައެޅުން އޮތް މިންވަރަކީ މީގެ ތެރެއިން ބައެއް މީހުން ރަސޫލަކީ އަދި އިލާހަކީ ވެސް ޢަލީގެފާނު ކަމަށް ދަޢުވާކުރާ ދަރަޖައަށް ދިއުމެވެ.
ޝިޔަޢީން ކީރިތި ޤުރުއާނާއި މެދު ޤަބޫލުކުރާ ޢަޤީދާ:
ޝިޔަޢީންނަށް ދެވިގެންވާ ނަންތަކާއި ލަޤަބުތަކާއި އެބައިމީހުންގެ ފިރުޤާތައް: އައްޝީޢާ: މިނަމަކީ އެބައިމީހުންނަށް ދެވިގެންވާ ނަންތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ މަޝްހޫރު ނަމެވެ. އަދި މިނަމަކީ ޝިޔަޢީންގެ ހުރިހައި ފިރުޤާއެއްވެސް ޝާމިލުވާ ނަމެކެވެ. އައްރާފިޟާ: މިނަމަކީވެސް ހުރިހާ
“އައްޝީޢާ” މިލަފްޒުގެ މަހުފޫމުގެ މަރުޙަލާތައް: “އައްޝީޢާ” މިލަފްޒު އެންމެ ފުރަތަމަ ބޭނުންކުރެވެމުން އައީ އޭގެ ލަފްޒީ މާނަތަކުގައެވެ. މިގޮތުން ކީރިތި ޤުރުއާނުގައިވެސް މިލަފްޒު އޭގެ ލުޣަވީ އެކިއެކި މާނަތަކުގައި ވާރިދުވެގެން އައިސްފައިވެއެވެ.
އިސްލާމީ ތާރީޚުގައި “الشِّيعَةُ” މިލަފްޒު ބޭނުންކުރެވެމުން އައިގޮތަށް ބަލާއިރު ތާރީޚުން ހެކިދެނީ ވަކި ޢަޤީދާއަކަށް ނުވަތަ ވަކި ސިޔާސީ ފިކުރަކަށް ނިސްބަތްނުވާގޮތަށް ލަފްޒުގެ ލުޣަވީ މާނައިގައި ބޭނުންކުރެވެމުންއައިކަމެވެ. ޢަލީގެފާނާއި މުޢަވިޔާގެފާނާއި ދެމެދު އުފެދުނު ޚިލާފުތަކުގެ
ލުޣަވީގޮތުން “ޝިޔަޢީން” ގެ ޙަޤީގަތް: “الشِّيعَةُ” މިލަފްޒަކީ ޢަރަބި ލަފްޒެކެވެ. މިލަފްޒުގެ އަސްލަކީ “المُشَايَعَةُ” އެވެ. މިލަފްޒުގެ ގިނަ ގޮތުގެ ތެރޭގައި “شِيَعٌ” އަދި “أَشْيَاعٌ” ހިމެނެއެވެ. ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ބާރަ އާޔަތެއްގައި މިލަފްޒު
ޝިޔަޢީންގެ ބާތިލު ޢަޤީދާތަކުގެ ޚުލާޞާ: ﷲ ތަޢާލާ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި އެބަޔަކަށް ޘަނާކިޔުއްވާފައިވާ މާތް ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޞަޙާބީންގެ ތެރެއިން މަދުބޭކަލުންނެއް ފިޔަވާ އެންމެންނަކީ ކާފިރުންކަމުގައި ޝިޔަޢީން ޤަބޫލުކުރެއެވެ.
ޝިޔަޢީންނަކީ އިސްލާމްދީނަށް ނިސްބަތްކުރެވޭ ޖަމާޢަތެކެވެ. މާތް ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު صلى الله عليه وسلم ގެ އާލު ބައިތުންނަށް ލޯބިކުރާކަމުގެ ދަޢުވާއަކީ މިޖަމާޢަތުގެ އެންމެ މުހިންމު އަސާސެވެ. މިޖަމާޢަތް ވުޖޫދަށްއައުމުގެ ފެށުމަކީ މުސްލިމުންގެ ތިންވަނަ
އަނެއް ގޮތަކީ، ފަހަރެއްގައި އެމީހުން ބުނެފާނެއެވެ. “ޢަރަބި ބަހުގައި فَصَلَ ގެ މާނަ ދެގޮތަކަށް ވެސް ކުރެވެއެވެ. އެހެންވީމަ ތިމަންމެން މާނަ މިކުރާ ގޮތަކީވެސް ހަމަ ރަނގަޅު ގޮތެކެވެ”. އޭގެ ޖަވާބުގައި ބުނަން
ފަހެ އަންނިވި އާޔަތަށް ބަލާލުމުން ވެސް ޢަރަބި ބަހުގައި “تفصيل” މި ކަލިމަ ބޭނުން ކުރާ މާނަ އިތުރަށް ޔަޤީންވެގެން ދެއެވެ. فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمُ الطُّوفَانَ وَالْجَرَادَ وَالْقُمَّلَ وَالضَّفَادِعَ وَالدَّمَ
