ދުވަސްތައް ފާއިތުވަމުންގޮސް رسول الله صلى الله عليه وسلم ދިހަހާސް މުސްލިމުންނާއިގެން މައްކާ ފަތަޙަކުރައްވައިފިއެވެ. الله أكبر ވިދާޅުވަމުންނެވެ. އެއަށްފަހު ވަގުތުން އެކަލޭގެފާނު މިސްރާބުޖެއްސެވީ، އެތަނެއް އެބައިމީހުންގެ ބުދުތަކުން ފުރިފައިވާ ކަޢުބަތުﷲ ގެފުޅާއި ދިމާލަށެވެ. ” ޙައްޤު އަތުވެއްޖެއެވެ. އަދި ބާޠިލް ނެތިހިނގައްޖެއެވެ.” އެދުވަހަށްފަހު ލާތައެއް، އުއްޒާއެއް، އަދި ހުބަލެއް ނުވެއެވެ. ހިލައަށް އަޅުކަން ކުރުން ނިމުނީއެވެ. އެހެނީ އަޅުކަންވަނީ ހަމައެކަނި އެއްކައުވަންތަ، ގަދަކީރިތިވަންތަ الله سبحانه وتعالي އަށެވެ.
رسول الله صلى الله عليه وسلم ކައުބާ އަށް ވަދެވަޑައިގަތުމާއެކު، އިބުރާހިމްގެ ފާނުގެ ސިފައިގައި ހަދާފައި ހުރި ބުދެއް ފެނިވަޑައިގަތެވެ. އެހިނދު އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. ” އިބުރާހީމްގެފާނަކީ ޔަހޫދީއެއް އަދި ނަޞާރާއެއް ނޫނެވެ. އެހެނެއްކަމަކު އެކަލޭގަފާނަކީ }(ޝިރުކުގެ މަގުދޫކޮށް) އިޚްލާޞްތެރިވެ އުޅުއްވި މުސްލިމެކެވެ. އަދި މުޝްރިކެއްކަމުގައި އެކަލޭގެފާނު ވެވަޑައިގެންނުވެއެވެ.” އެއަށްފަހު އެކަލޭގެފާނު ކަޢުބަތުﷲ ގެފުޅުމައްޗަށް އަރައިވަޑައިގެން ބަންގިދެއްވުމަށް ބިލާލްގެފާނަށް އެންގެވިއެވެ. އެހިނދު ބިލާލުގެފާނު އެތަނަށް އަރާވަޑާގެން ބަންގިދެއްވަން ފެއްޓެވިއެވެ. ކޮންފަދަ މަތިވެރި ވަޤުތުކޮޅެއްތޯއެވެ؟ ކޮންފަދަ މާތް މުނާސަބަތެއްތޯއެވެ؟
މުޅިތަނަށް ވެރިވެފައިވަނީ ހަމަހިމޭންކަމެވެ. އެތައްހާސް މުސްލިމުންނެއް މަޑުމަޑު އަޑަކުން އެތަކުރާރުކުރަމުން ގެންދަނީ ބިލާލުގެފާނު އެވިދާޅުވާ ކަލިމަތަކެވެ. މުޝްރިކުންތައްތިބީ މި ވަމުންދާ ކަންތައްތަކާއިމެދު އަޖާއިބުވެ އަންތަރީސްވެފައެވެ. އެބައިމީހުންގެ ލޯތަކަށް މިފެންނަ މަންޒަރު އެބައިމީހުންނަށް ޤަބޫލެއްނުކުރެވެއެވެ. ” މިއީ ހަމަ އިހައްދުވަހު އަހަރެމެން މިރަށުން ފައްސާ ބޭރުކޮށްލި، މުޙައްމަދާއި އޭނާއަށް ތަބަޢަވީ ނިކަމެތި މީސްކޮޅުހެއްޔެވެ؟ އަދި މިއީ އަހަރެމެން އެބޭކަލެއްގެ ޢާއިލާ މީހުން ޤަތުލުކޮށް އެބޭކަލަކަށް ފުރައްސާރަކުރި ކަލޭގެފާނުހެއްޔެވެ؟ އެ ހުރިހާ ކަމަކާއި އެކުވެސް ދެންމެ އަހަރެމެންގެ މައްޗަށް އޯގާވެރިވެ ވަޑައިގެން “ކަލޭމެން ދާށޭ! ކަލޭމެންނަކީ މިނިވަނުންނޭ ” ވިދާޅުވީ ހަމަ މިކަލޭގެފާނުހެއްޔެވެ؟
ކޮންމެއަކަސް ބިލާލުގެފާނުގެ ވާހަކައަށް އެނބުރި އަންނަމާތޯއެވެ؟ އެކަލޭގެފާނުގެ ދުވަސްތައް ހޭދަކުރެއްވީ رسول الله صلى الله عليه وسلم އާއި އެކީއެވެ. އެކަލޭގެފާނު صلى الله عليه وسلم ބައިވެރިވެ ވަޑައިގަންނަވާ ހަނގުރާމަތަކުގައި ބައިވެރިވެ ވަޑައިގަންނަވައެވެ. އަދި ބަންގި ގޮވުމުގެ މުހިންމު މަސްޢޫލިއްޔަތު އަދާކުރައްވައެވެ. އެހެންކަމުން އެކަލޭގެފާނު ދިޔައީ ދުވަހެއް ދުވަހަކަށް رسول الله صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހުގައި ޤަދަރުވެރިވެ މަތިވެރިވަމުންނެވެ. އެންމެ ފަހުން ބިލާލުގެފާނު ވެގެންދިޔައީ، އެބޭކަލުން ދުނިޔޭގަ ތިއްބަވަނިކޮށް ސުވަރުގެ ވަންނާނެކަމުގެ އުފާވެރި ޚަބަރު رسول الله صلى الله عليه وسلم ދެއްވި ދިހަ ބޭކަލުންގެ ތެރެއިންނެވެ.
ދުވަސްތައް ފާއިތުވަމުންގޮސް رسول الله صلى الله عليه وسلم މިދުނިޔެއާ އަލްވަދާޢުކިޔައިފިއެވެ. އަދި އަބޫބަކުރު الصديق رضي الله عنه ޚަލީފާކަމަށް އިސްކުރެވިއްޖެއެވެ. ބިލާލުގެފާނު އަބޫބަކުރުގެފާނު އަރިހަށް ވަޑައިގެން ދެންނެވިއެވެ. ” އޭ ﷲ ގެ ރަސޫލާގެ ޚަލީފާއެވެ. رسول الله صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘްކުރައްވަނިކޮށް އަހުރެން އަޑުއެހީމެވެ. ” މުއުމިނެއްގެ އެންމެ އެންމެ މާތްވެގެންވާ ޢަމަލަކީ ﷲ ގެ މަގުގައި ޖިހާދުކުރުމެވެ.” އެހިނދު އަބޫބަކުރުގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ” އެހެންވީމާ ކަލޭގެފާނު ބޭނުންފުޅުވެ ލައްވަނީ ކޮންކަމެއްތޯއެވެ؟” ޖަވާބުގައި ބިލާލުގެފާނު ކީރިތިކުރައްވަމުން ވިދާޅުވިއެވެ. ” ﷲ ގެ ރަސޫލާއަށް ފިޔަވައި އެހެން އެއްވެސް މީހެއްގެ އެދުމަކަށް އަހަރެން ބަންގި ނުގޮވާނަމެވެ.” އަބޫބަކުރުގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ” ބިލާލެވެ. އަހަރެމެންނާއި އެކު މަޑުކުރާށެވެ. އަދި އަހަރެމެންނަށް ނަމާދަށް ގޮވާމީހަކުކަމުގައި ވާށެވެ.”
ދެރަވެ މާޔޫސްވެފައިވާ ޙާލު، ބިލާލުގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ” ކަލޭގެފާނު އަހުރެން މިނިވަންކުރެއްވީ ކަލޭގެފާނަށްޓަކައި ކަމުގައިވާނަމަ، އަހުރެން ކަލޭގެފާނު ބޭނުންފުޅުވެލައްވާ ވިދާޅުވެލެއްވި ކަމެއްކުރާނަމެވެ. ނަމަވެސް ކަލޭގެފާނު އަހުރެން މިނިވަން ކުރެއްވީ ﷲ އަށްޓަކައި ކަމުގައި ވާނަމަ، އެފަރާތަކަށްޓަކައި އަހަރެން މިނިވަންކުރެވުނުފަރާތަށް އަހަރެން ދޫކޮށްލާށެވެ؟” އަބޫބަކުރުގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ” އަހުރެން ކަލޭގެފާނު މިނިވަންކުރީ ﷲ އަށްޓަކައެވެ.”
ބިލާލުގެފާނުގެ ހިތްގައިމު އަޑުން މީސްތަކުންނަށް ދެމުން އެގެންދެވި ދަޢުވަތު އެދުވަހަށްފަހު މެދުކެނޑުނެވެ. އެކަލޭގެފާނު ބަންގިގޮވާނީވެސް ފަހެ ކިހިނަކުން ހެއްޔެވެ؟ ބަންގިގޮވަމުންގޮސް أشهد أن محمدا رسول الله މިހިސާބަށް ދާއިރަށް އެކަލޭގެފާނުގެ އަޑު ބަންދުވެއެވެ. އަދި ދެލޯފުޅުން ބޭއިޙްތިޔާރުގައި ކަރުނަތަށް އޮހޮރެންފަށައެވެ. ބަންގީގެ ބާކީބައި ފުރިހަމަކުރަނީ އެކަރުނަތައް ކަހަލައެވެ.
ކޮންމެއަކަސް އެކަލޭގެފާނުގެ އެންމެ ފަހު ބަންގި ގޮވާފައިވަނީ އަމީރުލް މުއުމިނީން عمر بن خطاب رضي الله عنه ގެ ޚަލީފާކަމުގެ ދުވަސްވަރުގައެވެ. އެއީ އަމީރުލް މުއުމިނީން ސޫރިޔާއަށް ވަޑައިގަތުމުން މުސްލިމުން އެދުނު އެދުމަކަށެވެ. އެބައިމީހުން عمر ގެ ފާނަށް ދެންނެވީ ހަމައެންމެ ބަންގިއެއް ގޮވައިދިނުމަށްޓަކައި ބިލާލުގަފާނުގެ އަރިހުގައި އެދުމަށެވެ. މިހެންވެ ނަމާދުވަގުތުވުމުން އެކަލޭގެފާނު ބިލާލުގެފާނު ގެންނަވާ އެފަދައިން އެދިލެއްވިއެވެ. ބިލާލުގެފާނު މިއެދުން ޤަބޫލުފުޅުކުރައްވައި މުންނާރަށް އަރާވަޑައިގެން ބަންގިދެއްވަން ފެއްޓެވިއެވެ. އެދުވަހު ޢުމަރުގެފާނާއި رسول الله صلى الله عليه وسلم ގެ ޞަޙާބީން، އެބޭކަލުން ވަރަށް ކީރިތިކުރެއްވިއެވެ.
ބިލާލުގެފާނު އަވަހާރަވެވަޑައިގަތީ ސޫރިޔާގައެވެ. އެކަލޭގެފާނު އެދިވަޑައިގެން ގޮތަށް ﷲ ގެ މަގުގައި ހަމގުރާމަކުރައްވަނިކޮށެވެ. އާއެކެވެ. މިއަދު ދިމިޝްޤުގެ ބިމުގައި ފަސްދާނުލެވިފައި އެވަނީ رسول الله صلى الله عليه وسلم ގެ ޞަޙާބީންގެ ތެރެއިން އިސްލާމްދީނަށް ޖާނާއި މާލުން ޤުރުބާންވެ ވަޑައިގެން، އެއްކައުވަންތަ ކަމުގެ ކަލިމަ އުފުއްލެވި މާތް ޞަޙާބީއެކެވެ.
=ނިމުނީ=
___________________________
މިލިޔުމުގެ އެހެނިހެން ބައިތައް ބެއްލެވުމަށް: ލިންކު
