ގިނަ ޢިލްމުވެރިންގެ އަރިހުގައި ތަޙިއްޔަތުލް މަސްޖިދުގެ (މަސްޖިދު ސުންނަތުގެ) ދެރަކުޢަތަކީ ސުންނަތް ނަމާދެކެވެ. އަދި ބައެއް ޢިލްމުވެރިން މިކަމަށް އިޖުމާޢު ނަޤުލު ކުރައްވާފައި ވެއެވެ.
އަބޫ ޤަތާދާ رضي الله عنه ވިދާޅުވިއެވެ. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.
«إِذَا دَخَلَ أَحَدُكُمُ المَسْجِدَ، فَلاَ يَجْلِسْ حَتَّى يُصَلِّيَ رَكْعَتَيْنِ» [رواه البخاري 1167 ومسلم 714]
މާނައީ: “ތިޔަބައިމީހުން ކުރެ މީހަކު މިސްކިތަށް ވަދެއްޖެކަމުގައި ވާނަމަ ދެ ރަކުޢަތުގެ ނަމާދެއް ކޮށްފުމަށް ދާންދެން ނުއިށީންނާށެވެ.”
އިމާމް ނަވަވީ رحمه الله ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.
“ތަޙިއްޔަތުލް މަސްޖިދަކީ ސުންނަތެއްކަމަށް ޢިލްމުވެރިން އިޖުމާޢުވެވަޑައިގެންފައިވެއެވެ. އަދި ޢުޛުރަކާ ނުލާ، ތަޙިއްޔަތުލް މަސްޖިދުގެ ދެރަކުޢަތް ނުކޮށް އިށީނުމަކީ މަކްރޫހަ ކަމެކެވެ. އެހެނީ އަބޫ ޤަތާދާގެ ޙަދީޘްގައިއެވަނީ ވަރަށް ޞަރީޙަކޮށް އެކަން ނަހީކުރައްވާފައެވެ.” المجموع (544/3)
އަލް ޙާފިޡް އިބްނު ޙަޖަރު رحمه الله ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.
“މި ކަމުގައި އައިސްފައިއެވާ އަމުރުން ނެގެނީ ސުންނަތެއްކަމުގެ މާނަކަމަށް ފަތުވާދެއްވުމުގެ ޤާބިލުކަންހުރި ޢިލްމުވެރިން އިއްތިފާޤު ވެވަޑައިގެންފައިވެއެވެ. އިބްނު ބައްޠާލް ޡާހިރީންގެ (މަޛްހަބުތަކުގެ ތެރެއިން މަޛްހަބެއްގެ) ކިބައިން އެއީ ވާޖިބެއްކަމަށް ނަޤުލުކުރައްވާފައިވެއެވެ. ނަމަވެސް އިބްނު ޙަޒަމް ޞަރީޙަކޮށް ވިދާޅުވެފައިވަނީ އެއާ ޚިލާފަށެވެ. ” “فتح الباري” (1/538 ، 539 ) ، وينظر: “المحلى(2/7)
ތަޙިއްޔަތުލް މަސްޖިދުގެ ޙުކުމާއި ބެހޭގޮތުން ސަޢޫދީ ޢަރަބިއްޔާގެ ފަތާވާ ކޮމެޓީން ނެރެފައިވާ ފަތުވާގައިވެއެވެ.
“މިސްކިތަށް ވަންނަ ކޮންމެ މީހެއްގެ މައްޗަށްވެސް ތަޙިއްޔަތުލް މަސްޖިދުގެ ދެ ރަކުޢަތް ކުރުން އެއީ ސުންނަތްވެގެންވާ ކަމެކެވެ. އެހެނީ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަންނަނިވި ޙަދީޘް ބަސްފުޅަކީ ޢާންމު މާނައެއްގައި ވާރިދުވެފައިވާ ބަސްފުޅެކެވެ.
«إِذَا دَخَلَ أَحَدُكُمُ المَسْجِدَ، فَلاَ يَجْلِسْ حَتَّى يُصَلِّيَ رَكْعَتَيْنِ» [رواه البخاري 1167 ومسلم 714]
މާނައީ: “ތިޔަބައިމީހުން ކުރެ މީހަކު މިސްކިތަށް ވަދެއްޖެކަމުގައި ވާނަމަ ދެ ރަކުޢަތުގެ ނަމާދެއް ކޮށްފުމަށް ދާންދެން ނުއިށީންނާށެވެ.””
އައްޝައިޚް އިބްނު ޢުޘައިމީން رحمه الله ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.
“ތަޙިއްޔަތުލް މަސްޖިދަކީ ވާޖިބެއްކަމަށް އައިސްފައިވާ ރައުޔަކީ ވަރުގަދަ ރައުޔެކެވެ. ނަމަވެސް އެންމެ ޞައްޙަކަން ބޮޑު ރައުޔަކީ އެއީ ސުންނަތް މުއައްކަދާއެއްކަމަށްވާ ރައުޔެވެ. އަދި ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވެއެވެ.” مجموع الفتاوى (354/14)
___________________________________
ނޯޓު: މީހަކު މިސްކިތަށް ވަދެފައި ފަރުޟު ނަމާދެއް ނުވަތަ ސުންނަތް ނަމާދެއްކޮށްފިނަމަ އެ ނަމާދެއްވެސް މަސްޖިދު ސުންނަތުގެ ގޮތުގައި ފުދޭނެއެވެ. އެހެނީ ޙަދީޘްގައިވަނީ މީހަކު މިސްކިތަށް ވަދެފައި ދެ ރަކުޢަތް ނަމާދެއް ނުކޮށް ނުއިށީނުމަށް އިރުޝާދުދެއްވާފައެވެ. ފަރުޟު ނަމާދެއް ނުވަތަ ސުންނަތް ނަމާދެއް ކުރާ މީހަކަށް އެކަން ޙާޞިލުވެގެންދާނެއެވެ. إن شاء الله.
