އިސްލާމްދީނުގެ ޙުކުމްތަކުގެ އަޞްލުތަކާއި ޙުކުމްތައް

الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين.

އިސްލާމްދީނުގެ ޙުކުމްތަކުގެ އަޞްލުތައް:

އިސްލާމްދީނުގެ ޙުކުމްތަކުގެ އަސްލުތަކަކީ އެޙުކުމްތައް އިސްތިންބާތު ކުރުމުގައި ބޭނުންކުރެވޭ ޝަރުޢީ ދަލީލުތަކެވެ.

މި އަސްލުތަކަކީ:

• ޤުރުއާން
• ސުންނަތް (ބަސްފުޅުތަކާއި، ޢަމަލުފުޅުތަކާއި، އިޤުރާރުފުޅުން ސާބިތުވެފައިވާ…)
• އިޖްމާޢު (މާތް ނަބިއްޔާއަށްފަހު އެއްވެސް ޒަމާނެއްގައި އުއްމަތުގެ މުޖްތަހިދުން އިއްތިފާގުވެ އެއްބަސްވުން)
• ޤިޔާސް (ޙުކުމެއް ކަނޑައެޅިފައިވާ ކަމަކާއި އެއްގޮތްކަމެއް މެދުވެރިވުމުން، ހުކުމެއް ކަނޑައެޅިފައިނުވާ ކަމަކަށް އެޙުކުމް ކަނޑައެޅުން)

އިސްލާމްދީނުގެ ޙުކުމްތައް:

އިސްލާމްދީނުގެ ޙުކުމްތައް ބެހިގެންވަނީ ފަސްބަޔަކަށެވެ.

• ވާޖިބު: މުކައްލަފުން ކުރުން ލާޒިމުވެގެންވާ، ކުރުމުން ޘަވާބުލިބޭ އަދި ނުކޮށް ދޫކޮއްލުމުން ޢަޛާބު ލިބޭ ކަންތައްތައް.
• ފަރުޟު ޢައިނު: ކޮންމެ މުކައްލަފަކަށް ވެސް ކުރުން ލާޒިމުވެގެންވާ.
• ފަރުޟު ކިފާޔާ: އެއްބަޔަކު ކުރުމުން، އެންމެންގެ މަތިން ވާޖިބު ކެނޑިދާ.
• ސުންނަތް: ޝަރީޢަތުގައި މުކައްލަފުންނަށް ކުރަން އަންގަވާފައިވާ، އަދި ކުރުން ލާޒިމު ނުކުރައްވާ ކަންތައްތަކެވެ. (މަންދޫބު، ނަފްލު، މުސްތަޙައްބު)
• ޙަރާމް: ކުރުމުން ޢަޛާބުލިބޭ އަދި ނުކޮށް ދޫކޮއްލުމުން ޘަވާބުލިބޭ ކަންތައްތައް.
• މަކްރޫހް: ނުކޮށް ދޫކޮއްލުމުން ޘަވާބުލިބޭ އަދި ކުރުމުން ޢަޛާބު ނުލިބޭ ކަންތައްތައް.
• މުބާހް: ކުރުމާއި ނުކުރުމުގެ އިޚްތިޔާރު މުކައްލަފަށް ދޫކޮއްލެވިގެންވާ ކަންތައްތައް.

____________________________________

مصدر: الفقه الميسر