ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައަކީ މިއުއްމަތަށް ހިދާޔަތު ދެއްކެވުމަށް ފޮނުއްވި އެންމެ މަތިވެރިވެގެންވާ އިންސާނާއެވެ. އެކަލޭގެފާނަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ޢާލަމްތަކަށް ރަޙުމަތެއްގެ ގޮތުން ފޮނުއްވި އެއިލާހުގެ އަޅާ އެންމެ ފަހު ނަބިއްޔާ އަދި ރަސޫލާއެވެ. އެކަލޭގެފާނަކީ ނަބީބޭކަލުންގެ ތެރެއިން އެންމެ މަތިވެރިވެގެންވާ ނަބީކަލޭގެފާނެވެ. ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ.
(وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِّلْعَالَمِينَ) سورة الانبياء: 107
މާނައީ: “އަދި ހަމަކަށަވަރުން ތިމަން އިލާހު، ޢާލަމްތަކަށްވާ ރަޙުމަތެއްކަމުގައި މެނުވީ ކަލޭގެފާނު(މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ) ނުފޮނުއްވަމެވެ.”
އަދި ހުކުރު ދުވަހަކީ ހަފުތާގައި މުސްލިމުންގެ މައްޗަށް އަންނަ އެންމެ މަތިވެރި ވެގެންވާ ދުވަހެވެ. މިދުވަހަކީ މުސްލިމުންނަށް އަންނަ ހަފުތާގެ ޢީދު ދުވަހެވެ. އެދުވަހެއްގައި އަޅުގަނޑުމެން މުސްލިމުންގެ މައްޗަށް ޚާއްޞަވެގެންވާ ދުވަހެވެ.
މިދުވަހުގައި ކުރެވޭ އެންމެ މަތިވެރި ވެގެންވާ ޒިކުރަކީ ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ މައްޗަށް ޞަލަވާތް ލެއްވުން އެދި ދުޢާކުރުމެވެ. އެގޮތުން ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ.
(إِنَّ اللَّـهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ ۚ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا) سورة الأحزاب: 56.
މާނައީ: “ހަމަކަށަވަރުން ﷲ އާއި އެއިލާހުގެ މަލާއިކަތުން ނަބިއްޔާގެ މައްޗަށް ޞަލަވާތް ލައްވައެވެ. އޭ އީމާންވީ މީސްތަކުންނޭވެ. ތިޔަބައިމީހުންގެ އެކަލޭގެފާނު މައްޗަށް ޞަލަވާތް ލެއްވުން އެދި ދުޢާކުރަށެވެ. އަދި ސަލާމްކުޅައުމުން ސަލާމްކުރާހުށިކަމެވެ.”
އިބުނު ކަޘީރު ރަޙިމަހުﷲ އެކަލޭގެފާނުގެ ތަފުސީރުގައި ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.
“ބައެއް ޢިލްމުވެރިންގެ ކިބައިން ނަބިއްޔާގެ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ މައްޗަށް ޞަލަވާތް ކިޔެވުން އުމުރުން އެއްފަހަރުގައި، ވާޖިބުވެގެންވާ ކަމަށް އައިސްފައިވެއެވެ. އެއީ އާޔަތަށް(މިއާޔަތަށް) ޢަމަލުކުރުމުގެ ގޮތުންނެވެ. އެޔަށްފަހު ކޮންމެ ޙާލެއްގައިވެސް މުސްތަޙައްބު ވެގެންވެއެވެ.”
ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ މައްޗަށް ޞަލަވާތް ކިޔެވުން އެންމެ މަތިވެރިވެގެންވަނީ ހުކުރުދުވަހުއެވެ. އެކަން އަންނަނިވި ނަބިއްޔާގެ ބަސްފުޅުން އެނގިގެން ދެއެވެ.
ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވެއެވެ.
(إِنَّ مِنْ أَفْضَلِ أَيَّامِكُمْ يَوْمَ الْجُمُعَةِ، فَأَكْثِرُوا عَلَيَّ مِنَ الصَّلَاةِ فِيهِ) (1) (ރިވާކުރެއްވީ އަބޫ ދާވޫދު ސުނަނުގައި: 1531 ވަނަ ޙަދީޘް، ޝެއިޚު އަލްބާނީ ޞައްޙަކުރައްވާފައިވޭ)
މާނައީ: “ހަމަކަށަވަރުން ތިޔަބައިމީހުންގެ މައްޗަށްވާ އެންމެ މާތް ދުވަހަކީ ހުކުރު ދުވަހެވެ. ފަހެ އެދުވަހުގައި(ހުކުރު ވިލޭރެއާއި ދުވަހުގައި) ތިޔަބައިމީހުން ތިމަންކަލޭގެފާނުގެ މައްޗަށް ޞަލަވާތް ކިޔެވުން ގިނަކުރާށެވެ.”
ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ މައްޗަށް ޞަލަވާތް ކިޔެވުން ނުހަނު މަތިވެރިވެގެންވެއެވެ. އެކަމުގެ ޘަވާބު ނުހަނު ބޮޑުވެގެންވެއެވެ.
އެކަމާއި ބެހޭގޮތުން ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވެއެވެ.
(مَنْ صَلَّى عَلَيَّ صَلَاةً وَاحِدَةً صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ عَشْرَ صَلَوَاتٍ وَحُطَّتْ عَنْهُ عَشْرُ خَطِيئَاتٍ وَرُفِعَتْ لَهُ عَشْرُ دَرَجَاتٍ)
މާނައީ: (ތިމަންކަލޭގެފާނުގެ މައްޗަށް އެއްފަހަރު ޞަލަވާތް ކިޔަވައިފިމީހާގެ މައްޗަށް ދިހަފަހަރު ﷲ ޞަލަވާތް ލައްވާނެއެވެ. އަދި އެމީހެއްގެ ދިހަ ފާފަ ފުއްސަވާނެއެވެ. އަދި އެމީހަކު ދިހަ ދަރަޖަ މަތިކުރެވޭ ހުއްޓެވެ)
(ރިވާކުރެއްވީ އިމާމު ނަސާއީ ސުނަނުގައި، 1297، ޝެއިޚު އަލްބާނީ ޞައްޙަކުރައްވާފައި)
އެހެންކަމުން ހުރިހާ ދުވަހެއްގައިވެސް އަދި ޚާއްޞަކޮށް ހުކުރު ދުވަހު ނަބިއްޔާއަށް ސަލަވާތް ކިޔެވުން ގިނަކުރުމަކީ ނުހަނު މޮޅު އިތުރުވެގެންވާ ހެޔޮކަމެއްކަން އަޅުގަނޑުމެންނަށް މަތީގައިވާ އާޔަތުންނާއި އަދި ޙަދީޘްތަކުން އެއްވެ ހިނގައްޖެއެވެ. އެންމެ މޮޅު އިތުރުވެގެންވާ ޞަލަވާތަކީ ނަމާދުގެ އައްތަހިއްޔާތުގައި ކިޔާ އިބުރާހިމީ ޞަލަވާތުގެ ނަމުން ނަންކިޔޭ ޞަލަވާތެވެ. އަދި ސުންނަތުން ސާބިތުނުވާ ލަފުޒުތައް ޞަލަވާތްކިޔެވުމުގެ ބަދަލުގައި ސުންނަތުން ސާބިތުވާ ލަފުޒުތައް ކިޔުން މޮޅު އިތުރުވެގެންވެއެވެ. އެގޮތަށްހަދާފައި ހުންނަ ބައެއް ޞަލަވާތްތަކުގައި ޝިރުކުގެ ލަފުޒުތަކާއި އަދި އެކަށީގެންނުވާ ލަފުޒުތައް ހުރެއެވެ. މީ ސަމާލުވާން ޖެހޭކަމެކެވެ. އެހެންކަމުން އެކަލޭގެފާނަށް ގިނަގިނައިން ޞަލަވާތްކިޔެވުން ގިނަކުރާ ބަޔެއްކަމުގައި އަޅުގަނޑުމެން ލައްވާށިއެވެ. އާމީން.
وصلى الله وسلم على محمد و آله صحبه أجمعين. آمين.
