ހަތަރުވަނައީ: ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ދެއްކެވި ގޮތް ފިޔަވާ އެހެން ގޮތެއް އެއީ މާ ފުރިހަމަ ގޮތެއްކަމުގައި ނުވަތަ އެކަލޭގެފާނު ގެންނެވި ޙުކުމްފުޅުތައް ފިޔަވާ އެހެން ޙުކުމެއް އެއީ މާ ރަނގަޅު ޙުކުމެއްކަމުގައި ޤަބޫލުކޮށްފި މީހާއީ ކާފިރެކެވެ. މިޘާލަކަށް އެކަލޭގެފާނު ގެންނެވި ޙުކުމްފުޅުތަކުގެ މައްޗަށް ޠާޣޫތުންގެ ޙުކުމް އިސްކުރާ މީހާއެވެ. [1]
ފަސްވަނައީ: ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم، އެކަންކަމާއިގެން ވަޑައިގެންނެވި އެއްވެސް ކަމަކަށް ރުޅިއަރައްޖެމީހާ (ނުރުހިއްޖެމީހާ)، އެ ކަމަކަށް އޭނާ ޢަމަލުކުރި ކަމުގައިވިޔަސް، ކާފިރުވެއްޖެއެވެ.
ހަވަނައީ: ﷲ ދީނުގެ އެއްވެސް ކަމަކަށް ނުވަތަ އެ ދީނަށް ޢަމަލުކުރުމުން ލިބޭ ޘަވާބަށް، ނުވަތަ ޢަމަލު ނުކުރުމުން ލިބޭ ޢަޛާބަށް، ފުރައްސާރަކޮށްފި މީހާ ކާފިރުވެއްޖެއެވެ. ދަލީލަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ މިބަސްފުޅެވެ.
﴿قُلْ أَبِاللَّهِ وَآيَاتِهِ وَرَسُولِهِ كُنتُمْ تَسْتَهْزِئُونَ [٦٥] لَا تَعْتَذِرُوا قَدْ كَفَرْتُم بَعْدَ إِيمَانِكُمْ﴾ [التوبة 65-66]
މާނައީ: “ކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވާށެވެ! ތިޔަބައިމީހުން މަލާމާތްކޮށް ފުރައްސާރަކޮށް އުޅުނީ ﷲ އަށާއި، އެއިލާހުގެ އާޔަތްތަކަށާއި، އެއިލާހުގެ ރަސޫލާއަށް ހެއްޔެވެ؟ ތިޔަބައިމީހުން ބަހަނާ ނުދައްކާށެވެ! ހަމަކަށަވަރުން، އީމާންވުމަށް ފަހު ތިޔަބައިމީހުން ތިޔަވަނީ ކާފިރުވެފައެވެ.”
ހަތްވަނައީ: ސިޙުރު ހެދުން – އޭގެ ތެރޭގައި ވަރިތޮޅި އަދި އިސްތިރި ހިމެނެއެވެ. [2] ފަހެ، އެފަދަ ކަމެއް ކޮށްފިމީހަކު ނުވަތަ އެފަދަކަމަކަށް ރުހިއްޖެ މީހަކު ކާފިރުވެއްޖެއެވެ. [3] ދަލީލަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ މިބަސްފުޅެވެ.
﴿وَمَا يُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّىٰ يَقُولَا إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلَا تَكْفُرْ﴾ [البقرة 102]
މާނައީ: “ތިމަންބޭކަލުން މި އުނގަންނައިދޭ ތަކެއްޗަކީ (އެބަހީ: ސިޙުރަކީ) އިމްތިޙާނެކޭ (މިތަކެތި ދަސްކޮށްގެން) ތިބާ ކާފިރުނުވާށޭ، މިހެން ވިދާޅުވެފައި މެނުވީ އެއްވެސް މީހަކަށް އެ ދެ ބޭކަލުން އުނގަންނަވައިދެއްވާކަމުގައި ނުވެއެވެ.”
ފިލާވަޅުގެ އިރުޝާދުތައް
* ދީނުގެ ޙުކުމްތަކާ ފުށުއަރާ ގޮތަށް އިންސާނުން ހަދާފައިވާ ޤާނޫނުތަކާއި އެކިއެކި ނަޒރިއްޔާތުތަކަކީ ﷲއާއި ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހުން އައިސްފައިވާ ޙުކުމްތަކަށް ވުރެ މާ މޮޅު އަދި މާ ރަނގަޅު އެއްޗެހި ކަމަށް ދެކުމަކީ ކުފުރުގެ ޢަމަލެކެވެ. އެހެނީ އެފަދަ މީހަކު ޝަހާދަތުގެ ދެކަލިމަ ނިޔާ ކުރާ ކަންތައްތަކަށް ޢަމަލެއް ނުކުރެއެވެ. އަދި އެފަދަ މީހަކު އެކުރަނީ އެ ކަލިމަ ނަފީވާފަދަ ކަންތައްތަކެވެ.
* ދީނުން ބޭރުވާ ފަސްވަނަ ކަންތަކުގެ މިޘާލަކީ: ނަމާދަށް ނުރުހުމެވެ. އެއީ އެމީހަކީ ނަމާދުކުރާ މީހަކަށް ވިޔަސްމެއެވެ. އަދި ރާ ޙަރާމްކުރައްވާފައިވާތީ އެމަނާ ނުރުހުމެވެ. އެއީ ރާ ނުބޯ މީހަކަށް ވިޔަސްމެއެވެ. އަދި އެ ނޫނަސް ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހުން އައިސްފައިވާ ބަސްފުޅަކަށް ނުވަތަ ޢަމަލުފުޅަކަށް ނުރުހުންތެރިވުމެވެ.
* ދީނުން ބޭރުވާ ހަވަނަ ކަންތަކުގެ މިޘާލަކީ: ޤުރުއާނަށް ނުވަތަ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم އަށް ނުވަތަ ދީނުގެ ބައެއް ޝިޢާރުތަކަށް ފުރައްސާރަކުރުމެވެ. އެގޮތުން ނަމާދާއި ހެޔޮކަންތައްތަކަށް އަމުރުކުރުމާއި މުންކަރާތްތައް ނަހީކުރުމާއި ރިބާ ކެއުން ދޫކޮށްލުމާ މިފަދަ ކަންކަމަކަށެވެ. މިފަދަ ކަންތައް މަޖަލަކަށް ކުރާ މީހާކާއި ޤަޞްދުގައި (‘ސީރިއަސް’ ކޮށް) ކުރާ މީހަކާ ޙުކުމުގައި ތަފާތެއް ނުވެއެވެ.
* ސިޙުރުވެރިން ދީނުން ބޭރުވާނެއެވެ. އެއީ އެބައިމީހުން ކުފުރުގެ ޢަމަލުތައްކޮށްގެން ޝައިޠާނުންނާ ކުއްތަންވެ ޝައިޠާނުންގެ ކިބައިން ވާގި ހޯދާތީއެވެ.
ސުވާލުތައް
1- ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ދެއްކެވި މަގަށް ވުރެ އެމީހަކު ދެކޭ ގޮތް މާ ފުރިހަމަކަމަށް ދެކޭ މީހެއްގެ ޙުކުމަކީ ކޮބާ ހެއްޔެވެ؟
2- ﷲ އާއި ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޙުކުމަށް ވުރެ ޠާޣޫތުންގެ ޙުކުމްތައް މާ މޮޅުކަމަށް ދެކި އެ ޚިޔާރުކޮށްފި މީހެއްގެ ޙުކުމަކީ ކޮބާ ހެއްޔެވެ؟
3- މަޖަލަކަށް ވިޔަސް ދީނުގެ ކަމަކަށް ފުރައްސާރަކޮށް ހަޖޫޖަހައިފި މީހެއްގެ ޙުކުމަކީ ކޮބާ ހެއްޔެވެ؟ އެކަމުގެ ދަލީލު ބަޔާންކުރާށެވެ.
4- ސިޙުރު ހެދުމުން ކާފިރުވަނީ ކީއްވެ ހެއްޔެވެ؟
5- ބައްޔެއް ޖެހުމުން ސިޙުރުވެރިންގެ ގާތަށް ގޮސް ފަރުވާ ހޯދިދާނެ ހެއްޔެވެ؟ އަދި އެއީ ކީއްވެ ހެއްޔެވެ؟
= ނުނިމޭ =
[1] އިސްލާމްކަން ގެއްލޭ ކަމަކަށް މީހަކު އަރައިގެންފިނަމަ، އެމީހަކީ ކާފިރެއްކަމަށް ޢިލްމުވެރިން ކަނޑައަޅުއްވަނީ ޝަރުޠުތަކެއް ފުރިހަމަވެ، އެކަން މަނާކުރާ ކަންތައްތައް އެމީހެއްގެ ކިބައިން ފިލައިގެން ދިޔުމުންނެވެ. (ބައްލަވާ: ضوابط تكفير المعين لـ أ.د. عبدالله بن عبدالعزيز الجبرين (ص: 10 -16)، وحد الكفر والتكفير لـ أ. د. لطف الله خوجة (ص: 91)).
[2] ވަރިތޮޅިއަކީ: ދެމަފިރިން ދުރުކުރުމަށް ހަދާ ސިޙުރެވެ. އިސްތިރިއަކީ: ދެމީހުން ލޯބިކުރުވުމަށް ހަދާ ސިޙުރެވެ.
[3] އައްޝައިޚު ޞާލިޙު އަލްފައުޒާނު حفظه الله ވިދާޅުވިއެވެ. “އެއީ އެކަން ނުކުރިޔަސް އެކަމަށް ރުހޭ މީހާއެވެ. އެއީ މިސާލަކަށް ސިޙުރަކީ އެހެން ފަންނުތައް ފަދަ ފަންނެކޭ ބުނެ، އެކަން ކުރުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫނޭ ބުނުމެވެ. މިގޮތަށް ސިޙުރާ މެދު ރުހިއްޖެނަމަ އެމީހަކު ކާފިރުވާނެއެވެ. އެއީ ކުފުރާމެދު ރުހި، ކުފުރުގެ ޢަމަލުކުރުން ހުއްދަކުރުމުންނެވެ.” (من صوتية شرح نواقض الإسلام 20-05-1437هـ ).
