
تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 120
ފުރަތަމަ ފަޞްލު: ހިޖުރައިން ހަތަރުވަނަ ޤަރުނުގައި ޙަދީޘް ލިޔެ ރައްކާކުރުން
ފުރަތަމަ ފަޞްލު: ހިޖުރައިން ހަތަރުވަނަ ޤަރުނުގައި ޙަދީޘް ލިޔެ ރައްކާކުރުން
ﷲ ދެކެ، އަޅާ ލޯބިވާ މިންވަރު ހާމަވެގެންދާ މައިގަނޑު 4 ވަގުތެއްވެއެވެ. މިކަން ބަޔާންކުރައްވާ އިބްނުލް ޤައްޔިމު رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ.
ދީނުގެ ހެޔޮ ވިސްނުން ލިބުމަށް ފަހު ދީނުން އެއްކިބާވާ ވަރަށް ގިނަ މީހުން އެއްކިބާވަނީ ދުނިޔަވީ ހެއްލުންތަކުގެ ސަބަބުންނެވެ. ނުވަތަ “ބިމަށް ލެނބިގަތުމުން” ނެވެ.
މީސްތަކުން ޢަމަލުކުރާ ގޮތެއް ބެއްލެވުމަށްޓަކައި، ﷲ ތަޢާލާ އެބައިމީހުންގެ ޙާލަތު ބަދަލުކުރައްވައެވެ.
އެ ޤަރުނުގައި އިތުރު ދެ ބާވަތެއްގެ ފޮތްތައް ތަޢާރަފުވެގެން ދިޔައެވެ.
ހިޖުރީ ގޮތުން ހަތަރުވަނަ އަދި ފަސްވަނަ ޤަރުނުގައި ސުންނަތް ރައްކާތެރިކުރެވުނު ގޮތް
ވިޔަފާރި މުދަލުން ޒަކާތް ނެރުމުގެ ޙުކުމަކީ ކޮބާ؟
އެކަލޭގެފަނު އެފޮތުގައި ގެންގުޅުއްވާފައިވާ މަންހަޖާއި ޢިލްމުވެރިން އެފޮތާ މެދު ދެކިލައްވާ ގޮތް:
މުނާޤަޝާކުރުމުގައި އަދި އެބައިމީހުންގެ ފިކުރު ފެތުރުމުގައި މުލްޙިދުންގެ އުސްލޫބާއި މަންހަޖުތަކުގެ ތެރޭގައި އެ ވާހަކަ ދައްކާ މީހާއަށް އޮޅުވާލުމާއި އޭނާގެ ކުށް ބަޔާންކުރުމުގެ އުސްލޫބުގެ މައްޗަށް ބަރޯސާވެއެވެ.
ހަވަނައީ: އަލްޙާފިޡް އަބޫ ޢަބްދުﷲ އިބްނު މާޖާގެ ސުނަނު
މީސްތަކުންނަށް އޮޅުވާލުމަށްޓަކައި މުލްޙިދުން ދައްކާ ވާހަކަތަކުގެ ތެރޭގައި: އިސްލާމްދީނުގައި ބުއްދިއާ ތަޢާރުޟުވާ، ދެކޮޅު ނުޖެހޭ ކަންތައްތަކެއް ހުންނަކަމުގައި އެބައިމީހުން ބުނެއެވެ. އަދި އެއަށް ބާރުދިނުމަށް އޮޅުން އަރާފަދަ ވާހަކަތަކެއްވެސް އެބައިމީހުން ދައްކައެވެ.
މަބްރޫރު ޙައްޖާ ބެހޭގޮތުން ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވެފައިވާ ބަސްފުޅުތަކުގެ ޚުލާޞާއަކީ: އެއީ އެ ޙައްޖެއްގައި ފާފަކުރުމެއް ނުވަތަ އުރެދުމެއް ނުވާ ޙައްޖެވެ.
އިލްޙާދުގެ އަހުލުވެރިން ބަރޯސާވާ އޮޅުވާލުންތަކާއި ބުއްދީގެ ގޮތުން ހަމަ ނުޖެހޭ ކަންތައްތައް
މީހަކަށް ކަމެއް ކޮށްދެންޏާ އެމީހަކާ ދިމާއަށް ހަޅޭއް ނުލަވާ އެކަން ކޮށްދިނުމަކީ އެއީ ރަނގަޅު ގޮތެވެ. ފަހެ މީހަކާ ދިމާއަށް ހަޅޭއްލަވައި އެއްޗެހި ކިޔުމަށް ފަހު އެކަން ކޮށްދިނުމުން އެކަމުން ދެފަރާތަށްވެސް ލިބެންޖެހޭ ޙަޤީޤީ ހިތްހަމަ ޖެހުމާ އަދި އެކަން ކޮށްދިން މީހާއަށް ލިބޭ ޘަވާބު އުނިވެ ނުވަތަ ބާޠިލުވެގެން ދެއެވެ.
ތިރުމިޛީގެ ޖާމިޢުއަށް ޢިލްމުވެރިން ދެއްވާފައިވާ އަހަންމިއްޔަތު އަދި މި ފޮތުގެ މުހިންމު ޝަރަޙަތައް
ހުވަފެނުގެ ތިން ބާވަތެއް ވެއެވެ. އެއީ ރަނގަޅު ހުވަފެނާއި ބިރުވެރި ހުވަފެނާ އަދި އެމީހަކު މަޝްޣޫލުވެ އުޅޭ ކަމަކާ ބެހޭގޮތުން ފެންނަ ހުވަފެނެވެ.
ފުރަތަމަ ފަޞްލު: ހިޖުރައިން ހަތަރުވަނަ ޤަރުނުގައި ޙަދީޘް ލިޔެ ރައްކާކުރުން
ﷲ ދެކެ، އަޅާ ލޯބިވާ މިންވަރު ހާމަވެގެންދާ މައިގަނޑު 4 ވަގުތެއްވެއެވެ. މިކަން ބަޔާންކުރައްވާ އިބްނުލް ޤައްޔިމު رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ.
ދީނުގެ ހެޔޮ ވިސްނުން ލިބުމަށް ފަހު ދީނުން އެއްކިބާވާ ވަރަށް ގިނަ މީހުން އެއްކިބާވަނީ ދުނިޔަވީ ހެއްލުންތަކުގެ ސަބަބުންނެވެ. ނުވަތަ “ބިމަށް ލެނބިގަތުމުން” ނެވެ.
މީސްތަކުން ޢަމަލުކުރާ ގޮތެއް ބެއްލެވުމަށްޓަކައި، ﷲ ތަޢާލާ އެބައިމީހުންގެ ޙާލަތު ބަދަލުކުރައްވައެވެ.
އެ ޤަރުނުގައި އިތުރު ދެ ބާވަތެއްގެ ފޮތްތައް ތަޢާރަފުވެގެން ދިޔައެވެ.
ހިޖުރީ ގޮތުން ހަތަރުވަނަ އަދި ފަސްވަނަ ޤަރުނުގައި ސުންނަތް ރައްކާތެރިކުރެވުނު ގޮތް
ވިޔަފާރި މުދަލުން ޒަކާތް ނެރުމުގެ ޙުކުމަކީ ކޮބާ؟
އެކަލޭގެފަނު އެފޮތުގައި ގެންގުޅުއްވާފައިވާ މަންހަޖާއި ޢިލްމުވެރިން އެފޮތާ މެދު ދެކިލައްވާ ގޮތް:
މުނާޤަޝާކުރުމުގައި އަދި އެބައިމީހުންގެ ފިކުރު ފެތުރުމުގައި މުލްޙިދުންގެ އުސްލޫބާއި މަންހަޖުތަކުގެ ތެރޭގައި އެ ވާހަކަ ދައްކާ މީހާއަށް އޮޅުވާލުމާއި އޭނާގެ ކުށް ބަޔާންކުރުމުގެ އުސްލޫބުގެ މައްޗަށް ބަރޯސާވެއެވެ.
ހަވަނައީ: އަލްޙާފިޡް އަބޫ ޢަބްދުﷲ އިބްނު މާޖާގެ ސުނަނު
މީސްތަކުންނަށް އޮޅުވާލުމަށްޓަކައި މުލްޙިދުން ދައްކާ ވާހަކަތަކުގެ ތެރޭގައި: އިސްލާމްދީނުގައި ބުއްދިއާ ތަޢާރުޟުވާ، ދެކޮޅު ނުޖެހޭ ކަންތައްތަކެއް ހުންނަކަމުގައި އެބައިމީހުން ބުނެއެވެ. އަދި އެއަށް ބާރުދިނުމަށް އޮޅުން އަރާފަދަ ވާހަކަތަކެއްވެސް އެބައިމީހުން ދައްކައެވެ.
މަބްރޫރު ޙައްޖާ ބެހޭގޮތުން ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވެފައިވާ ބަސްފުޅުތަކުގެ ޚުލާޞާއަކީ: އެއީ އެ ޙައްޖެއްގައި ފާފަކުރުމެއް ނުވަތަ އުރެދުމެއް ނުވާ ޙައްޖެވެ.
އިލްޙާދުގެ އަހުލުވެރިން ބަރޯސާވާ އޮޅުވާލުންތަކާއި ބުއްދީގެ ގޮތުން ހަމަ ނުޖެހޭ ކަންތައްތައް
މީހަކަށް ކަމެއް ކޮށްދެންޏާ އެމީހަކާ ދިމާއަށް ހަޅޭއް ނުލަވާ އެކަން ކޮށްދިނުމަކީ އެއީ ރަނގަޅު ގޮތެވެ. ފަހެ މީހަކާ ދިމާއަށް ހަޅޭއްލަވައި އެއްޗެހި ކިޔުމަށް ފަހު އެކަން ކޮށްދިނުމުން އެކަމުން ދެފަރާތަށްވެސް ލިބެންޖެހޭ ޙަޤީޤީ ހިތްހަމަ ޖެހުމާ އަދި އެކަން ކޮށްދިން މީހާއަށް ލިބޭ ޘަވާބު އުނިވެ ނުވަތަ ބާޠިލުވެގެން ދެއެވެ.
ތިރުމިޛީގެ ޖާމިޢުއަށް ޢިލްމުވެރިން ދެއްވާފައިވާ އަހަންމިއްޔަތު އަދި މި ފޮތުގެ މުހިންމު ޝަރަޙަތައް
ހުވަފެނުގެ ތިން ބާވަތެއް ވެއެވެ. އެއީ ރަނގަޅު ހުވަފެނާއި ބިރުވެރި ހުވަފެނާ އަދި އެމީހަކު މަޝްޣޫލުވެ އުޅޭ ކަމަކާ ބެހޭގޮތުން ފެންނަ ހުވަފެނެވެ.