ދެވަނައީ: ތާބިޢީ ބޭކަލުންގެ އަރިހުން ވާރިދުވެފައިވާ ބައެއް ބަސްފުޅުތައް
1) އަބޫ ޤިލާބާ رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ.
“ބިދުޢަވެރިންނާއެކު މަޖުލީސް ނުކުރާށެވެ. އަދި އެބައިމީހުންނާ ޖަދަލުވެސް ނުކުރާށެވެ. ފަހެ ތިޔަބައިމީހުން މަގުފުރެދުމެއްގެ ތެރެއަށް ގަންބާ ނުލާނެކަމުގެ އެއްވެސް އަމާންކަމެއް ނެތެވެ. ނުވަތަ އެބައިމީހުންނަށް އޮޅުން އަރާފައިހުރި ބައެއް ކަންތައްތައް ތިޔަބައިމީހުންނަށްވެސް އޮޅޭ ވަރު ކޮށްފާނެއެވެ.” [1]
2) އަލްޙަސަނު رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ.
“ބިދުޢަވެރިއެއްގެ ކިބައިން ނަމާދެއް ޙައްޖެއް ޢުމްރާއެއް ޖިހާދެއް ފަރުޟެއް އަދި ސުންނަތެއްވެސް ޤަބޫލެއް ނުވެވޭނެއެވެ.” [2]
ތިންވަނައީ: ތާބިޢީ ބޭކަލުންނަށް ފަހު ވަޑައިގެންނެވި ބޭކަލުންގެ އަރިހުން ވާރިދުވެފައިވާ ބައެއް ބަސްފުޅުތައް
1) އަލްއައުޒާވީ رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ.
“ސުންނަތުގެ މަތީގައި ކެތްތެރިވާށެވެ. އަދި އެބޭކަލުން (އެބަހީ: ސަލަފުންގެ ބޭކަލުން) ހުއްޓިވަޑައިގެން ހިސާބުގައި ހުއްޓިވަޑައިގަންނަވާށެވެ. އަދި އެބޭކަލުން ވިދާޅުވި ގޮތަށް ވިދާޅުވާށެވެ. އަދި އެބޭކަލުން އެއްޗެއް ވިދާޅު ނުވި ކަންކަމުގައި އެއްޗެއް ނުބުނާށެވެ. ތިބާގެ ކުރިން އުޅުއްވި ސަލަފުއްޞާލިޙުން ހިންގެވި މަގުން ހިނގާށެވެ. އަދި އެބޭކަލުންނަށް ފުދުނު ގޮތަށް ތިބާއަށްވެސް ފުދޭނެއެވެ. ޝާމުގެ އަހުލުވެރިންނަކީ ކުރީގައި ބިދުޢަތައް ދަންނަ ބައެއް ނޫނެވެ. އެހެނަސް ޢިރާޤުގެ އަހުލުވެރިންކުރެ ބިދުޢަތުގެ ތެރެއަށް ވަތް ބަޔަކު ޝާމުގެ އަހުލުވެރިނަށްވެސް އެކަންތައް ތަޢާރަފުކުރީއެވެ. އެއީ އެބައިމީހުންގެ ފިޤުހުވެރިންނާއި ޢިލްމުވެރިން އެކަމުގައި އެބައިމީހުންނަށް ރައްދުވެސް ދިން ފަހުންނެވެ. އެހެނަސް ޝާމުގެ އަހުލުވެރިންކުރެ ބައެއްގެ ހިތުގެ ތެރެއަށްވެސް ބިދުޢައިގެ އަޘަރުކުރީއެވެ. އަދި ދޫތަކުން އެކަމުގެ ވާހަކަތައް ދައްކަން ފެށީއެވެ. އަދި އެއަށްފަހުގައި އެހެން މީހުންގެ މެދުގައި އުފެދުނު ޚިލާފުތައް އެބައިމީހުންގެ ތެރޭގައިވެސް އުފެދުނީއެވެ.”[3]
2) އިމާމު އަޙްމަދު رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ.
“ތިމަންބޭކަލުންގެ އަރިހުގައި ސުންނަތުގެ އުޞޫލުތަކަކީ: ﷲ ގެ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޞަޙާބީ ބޭކަލުން ތިއްބެވި ގޮތުގައި ހިފެހެއްޓުމާއި އެބޭކަލުންގެ އަރިހުން ނަމޫނާ ލިބިގަތުމާއި ބިދުޢަތައް ދޫކޮށްލުމެވެ. ފަހެ ކޮންމެ ބިދުޢައަކީ މަގު ފުރެދުމެކެވެ. އަދި ބިދުޢަވެރިންނާ ޖަދަލުކުރުން ދޫކޮށްލުމާއި އެބައިމީހުންނާ މަޖުލީސްކުރުން ދޫކޮށްލުމެވެ.” [4]
[1] أخرجه الآجري في الشريعة برقم: (2044).
[2] أخرجه الآجري في الشريعة برقم: (2054).
[3] أخرجه اللالكائي في شرح أصول اعتقاد أهل السنة والجماعة برقم: (315).
[4] أخرجه اللالكائي في شرح أصول اعتقاد أهل السنة والجماعة برقم: (317).
