މިކާއިނާތުގައި ވާހާ އެއްޗެއް ޚަލްޤުކުރެއްވީ ﷲ ތަޢާލާއެވެ. އެކަލާނގެއީ މަންމައަކާއި އަދި ބައްޕައަކާވެސް ނުލާ އަޅުގަނޑުމެންގެ ބަފާކަލުންކަމުގައިވާ އާދަމް عليه السلام ހެއްދެވި ފަރާތެވެ.
ދިސަލަފިއްޔާ “ދަޢުވަތު ސިލްސިލާ” ގެ ދެވަނަ ޢަދަދަށް މަރުޙަބާ ދަންނަވަމެވެ. މިޢަދަދުގައި އަލިއަޅުވާލެވިފައިވާނީ ތަޥްޙީދުގެ މަތިވެރިކަލިމަ “لا إله إلّا الله” ގެ މާނައިގެ ކުރުތަޢާރަފަކަށާއި، ރުކުންތަކަށާއި، ޝަރުޠުތަކަށެވެ.
47– لاَ إِلهَ إِلاَّ الله ގެ މާނައަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: لاَ إِلهَ إِلاَّ الله ގެ މާނައަކީ ޙައްޤުވެގެން އަޅުކަންވެވޭ އިލާހަކު ﷲފިޔަވައި ނުވުމެވެ. އެކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ
ހަތަރުވަނަ ދަރުސް (ތައުޙީދު ބެހޭ ބައިތަކާއި ޝިރުކު ބެހޭ ބައިތައް)
40– ތައުޙީދުގެ ވައްތަރުތަކަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: 1- ތައުޙީދުއް ރުބޫބިއްޔާ: އެއީ ރައްބުވަންތަކަމުގައި ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެއްކައުވަންތަކުރުމެވެ. މިވައްތަރުގެ ތައުޙީދަށް މައްކާގެ ކާފިރުންވެސް އިޤްރާރުވިއެވެ. ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. “قُلْ مَنْ
15- ތައުޙީދުއްރުބޫބިއްޔާއާ ތައުޙީދުލްއުލޫހިއްޔާގެ ދެމެދުގައިވާ ފަރަޤަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: ތައުޙީދުއްރުބޫބިއްޔާގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ކުރައްވަވާ ކަންތައްތަކެވެ. މިސާލަކީ އުފެއްދެވުމާއި، ރިޒްޤުދެއްވުމާއި، ދިރުއްވުމާއި މަރުގެންނެވުމާއި، ވާރޭ ވެއްސެވުމާއި، ގަސްގަހާގެހި ފެޅުއްވުމާއި، ކަންތައްތައް
މިއީ ދީނުގެ ފެށުމާއި ދީނުގެ ނިމުން ވެސްމެވެ. އަދި ދީނުގެ ބޭރުފުށާއި އެތެރެފުށަކީވެސް މިއީއެވެ. އަދި މިއީ ރަސޫލުބޭކަލުންގެ އެންމެ ފުރަތަމަ އަދި އެންމެފަހުގެ ދަޢުވަތުވެސްމެވެ. އަދި لا إله إلا الله ގެ މާނައަކީވެސް މިއީއެވެ.
އަޅުގަނޑުމެންނަކީ މުސްލިމުންނޭ، ހަމައެކަނި ދުލުން ބުނުމަކުން ފުއްދާލެވޭކަށް ނެތެވެ. މުސްލިމުންނަށް ވާއިރު ﷲ ތަޢާލާ އެއްކައުވަންތަ ކުރަން އެބަޖެހެއެވެ. އާދެ ތައުޙީދު ރަނގަޅަށް މަޢުރިފާކޮށް ދެނެގަންނަން އެބަޖެހެއެވެ. އެހެންކަމުގައި ނުވެއްޖެނަމަ އަޅުގަނޑުމެން، މުޖްތަމަޢުގެ ތެރޭގައި
ބަހުގެ ގޮތުން ތައުޙީދު މި ބަހަކީ (ވައްޙަދަ، ޔުވައްޙިދު) މި ފިޢުލުގެ މަސްދަރެވެ. އެހެންކަމުން ﷲ ތަޢާލާގެ ވަޙުދާނިއްޔަތުކަމަށް އީމާންވާ ނުވަތަ އެއްކައުވަންތަކުރާ މީހާއަކީ މުވައްޙިދެކެވެ. އަދި މުޝްރިކުން ﷲ ތަޢާލާގެ ޒާތުފުޅާއި ސިފަފުޅުތަކުގައި
މިކާއިނާތުގައި ވާހާ އެއްޗެއް ޚަލްޤުކުރެއްވީ ﷲ ތަޢާލާއެވެ. އެކަލާނގެއީ މަންމައަކާއި އަދި ބައްޕައަކާވެސް ނުލާ އަޅުގަނޑުމެންގެ ބަފާކަލުންކަމުގައިވާ އާދަމް عليه السلام ހެއްދެވި ފަރާތެވެ.
ދިސަލަފިއްޔާ “ދަޢުވަތު ސިލްސިލާ” ގެ ދެވަނަ ޢަދަދަށް މަރުޙަބާ ދަންނަވަމެވެ. މިޢަދަދުގައި އަލިއަޅުވާލެވިފައިވާނީ ތަޥްޙީދުގެ މަތިވެރިކަލިމަ “لا إله إلّا الله” ގެ މާނައިގެ ކުރުތަޢާރަފަކަށާއި، ރުކުންތަކަށާއި، ޝަރުޠުތަކަށެވެ.
47– لاَ إِلهَ إِلاَّ الله ގެ މާނައަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: لاَ إِلهَ إِلاَّ الله ގެ މާނައަކީ ޙައްޤުވެގެން އަޅުކަންވެވޭ އިލާހަކު ﷲފިޔަވައި ނުވުމެވެ. އެކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ
ހަތަރުވަނަ ދަރުސް (ތައުޙީދު ބެހޭ ބައިތަކާއި ޝިރުކު ބެހޭ ބައިތައް)
40– ތައުޙީދުގެ ވައްތަރުތަކަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: 1- ތައުޙީދުއް ރުބޫބިއްޔާ: އެއީ ރައްބުވަންތަކަމުގައި ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެއްކައުވަންތަކުރުމެވެ. މިވައްތަރުގެ ތައުޙީދަށް މައްކާގެ ކާފިރުންވެސް އިޤްރާރުވިއެވެ. ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. “قُلْ مَنْ
15- ތައުޙީދުއްރުބޫބިއްޔާއާ ތައުޙީދުލްއުލޫހިއްޔާގެ ދެމެދުގައިވާ ފަރަޤަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: ތައުޙީދުއްރުބޫބިއްޔާގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ކުރައްވަވާ ކަންތައްތަކެވެ. މިސާލަކީ އުފެއްދެވުމާއި، ރިޒްޤުދެއްވުމާއި، ދިރުއްވުމާއި މަރުގެންނެވުމާއި، ވާރޭ ވެއްސެވުމާއި، ގަސްގަހާގެހި ފެޅުއްވުމާއި، ކަންތައްތައް
މިއީ ދީނުގެ ފެށުމާއި ދީނުގެ ނިމުން ވެސްމެވެ. އަދި ދީނުގެ ބޭރުފުށާއި އެތެރެފުށަކީވެސް މިއީއެވެ. އަދި މިއީ ރަސޫލުބޭކަލުންގެ އެންމެ ފުރަތަމަ އަދި އެންމެފަހުގެ ދަޢުވަތުވެސްމެވެ. އަދި لا إله إلا الله ގެ މާނައަކީވެސް މިއީއެވެ.
އަޅުގަނޑުމެންނަކީ މުސްލިމުންނޭ، ހަމައެކަނި ދުލުން ބުނުމަކުން ފުއްދާލެވޭކަށް ނެތެވެ. މުސްލިމުންނަށް ވާއިރު ﷲ ތަޢާލާ އެއްކައުވަންތަ ކުރަން އެބަޖެހެއެވެ. އާދެ ތައުޙީދު ރަނގަޅަށް މަޢުރިފާކޮށް ދެނެގަންނަން އެބަޖެހެއެވެ. އެހެންކަމުގައި ނުވެއްޖެނަމަ އަޅުގަނޑުމެން، މުޖްތަމަޢުގެ ތެރޭގައި
ބަހުގެ ގޮތުން ތައުޙީދު މި ބަހަކީ (ވައްޙަދަ، ޔުވައްޙިދު) މި ފިޢުލުގެ މަސްދަރެވެ. އެހެންކަމުން ﷲ ތަޢާލާގެ ވަޙުދާނިއްޔަތުކަމަށް އީމާންވާ ނުވަތަ އެއްކައުވަންތަކުރާ މީހާއަކީ މުވައްޙިދެކެވެ. އަދި މުޝްރިކުން ﷲ ތަޢާލާގެ ޒާތުފުޅާއި ސިފަފުޅުތަކުގައި
