އިހުގެ މާތް ޖީލުތައް ނުވަތަ ސަލަފުން ( ޞަހާބީންނާއި އެބޭކަލުންނާއި ތަބާވީ ޖީލުތައް ) ދެއްކެވި ނަމޫނާ އާއި އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތީން މާތް ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައަށް ތަބާވުމަކީ ކޮންމެ
الحمد لله. والصلاة والسلام على محمد بن عبد الله صلى الله عليه وسلم ޤަބުރުސްތާނަކީ އަޅުގަނޑުމެން އެންމެވެސް ދާން ވަރަށް ފަސްޖެހޭ ތަނަކެވެ. އަދި ބައެއް މީހުންގެ ނަޒަރުގައި އެއީ
ލޮބުވެތި އަޚުންނާއި އުޚްތުންނޭވެ! ވިސްނާލާށެވެ. މިފަދަ ނުރައްކާތެރިކަން ބޮޑުވެގެންވާ ދުވަހެއްގައި އަހަރެމެން މި ނިކަމެތި އިންސާނުންގެ ޙާލު ހުންނާނީ ކިހިނެއްހެއްޔެވެ؟
މިއުއްމަތުގެ ސަލަފުއްޞާލިހުން ވަނީ ވަގުތުގެ ބޭނުން ފުރިހަމަ ގޮތުގައި ހިފުމަށް ވަރަށް ބޮޑަށް މަސަކަތްކުރައްވާފައެވެ. މިގޮތުން ޢަބްދުއްރަޙްމާން ބިން އަބީ ޙާތިމް އައްރާޒީ ކޭންބައްލަވާއިރާއި، ފާޚާނާއަށް ވަންނަވާއިރާއި އަދި ގޭތެރޭގެ އެހެން ކަންތައް ކުރައްވާ އިރު، ދަރިފުޅުކައިރީ ބުނުއްވައިގެން އެކަލޭގެފާނަށް އަޑުއިވޭވަރަށް ފޮތް ކިއުއްވައެވެ.
އަދުއްވުންނާއި ބައްދަލުކުރުމަށް (ހަނގުރާމައަށް) ނެއެދޭށެވެ. ދުޅަހެޔޮ ޞިއްޙަތަކަށް އެދި ﷲ ގެ ޙަޟްރަތުގައި ދަންނަވާށެވެ.
ސަލްމާނުލް ފާރިސީ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ ކިބައިންރިވާވެގެންވެއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. “ރޭގަނޑުވުމުން މީސްތަކުން 3 ބަޔަކަށް ބެހިގެންދެއެވެ.
ހަށިގަޑުގައި މަސްކޮޅެއްވެއެވެ. އެ ރަނގަޅުވެއްޖެނަމަ، މުޅި ހަށިގަނޑު ރަނގަޅުވެދެއެވެ. އަދި އެ ފަސާދަވެއްޖެނަމަ މުޅި ހަށިގަނޑު ފަސާދަވެ( ހަލާކުވެ) ދެއެވެ.
ޒުވާންދުވަސްވަރުގެ ބޭނުން ހެޔޮގޮތުގައި ހިފަމާތޯއެވެ! ﷲ އަމުރު ކުރެއްވެވި ކަންތައްކުރުމުގައެވެ. އެއިލާހުގެ ރުހިވޮޑިގަތުން ހޯދުމުގައެވެ.
އޭނާގެ 25 ވަނަ އުފަންދުވަސް ފާހަކަ ކުރީ ވަރަށް ކުލަގަދަކޮށްވެ.
ނަމަވެސް އޭނާ އެއުފަންދުވަސް ފާހަގަ ކޮށްނިމުމަށްފަހު ގެއަށްގެންދެވުނީ އޭނާގެ ފުރާނަ ނެތް ހަށިގަނޑެވެ.
ލޯފަން ކުއްޖާ : ތީ އަހަރެންގެ ބޯޑު ބަދަލު ކުރި މީހާތަ؟ ކޯޗެއްތަ އެގަ ލިޔުނީ؟
ފިރިހެންމީހާ : އަހަރެން ލިޔުނީ ތެދު. އަހަރެންވެސް ލިޔުނީ ހަމަ އޭގައި ކުރިން ލިޔެފަ އޮތް އެތި އެހެންނަމަވެސް ތަފާތު ގޮތަކައް.
މަދުބަޔަކަށް މެނުވީ، ނިޢުމަތްތަކުގެ އަގު ވަޒަންކުރެވެނީ އެ ނިޢުމަތްތަކުން މަޙުރޫމުވުމުންނެވެ. ލޮލުގެ ނިޢުމަތުގެ އަގު ވަޒަންކުރެވެނީ ލޯ ފަންވީމައެވެ. ސިއްޙަތުގެ ނިޢުމަތުގެ އަގު ވަޒަންކުރެވެނީ ބަލިވީމައެވެ. އަދި ވަގުތުގެ ނިޢުމަތުގެ އަގުވަޒަން ކުރެވެނީ އެ ނިޢުމަތުން މަޙުރޫމުވުމުންނެވެ. އާދެ، މަރުވުމުންނެވެ.
މުސްލިމު މުޖުތަމަޢުތަކުގައި ޢަބްދުﷲއާއި، ޢަބްދުރަޙްމާނާއި، ޚަދީޖާއާއި ޢާއިޝާ، ކާފިރުންގެ ޢީދުތައް ފާހަގަކުރަމުންދާއިރު ތިބޭފުޅުން ހައިރާނެއް ނުވެއެވެ. ‘ވެލެންޓައިންސްޑޭ’ އާއި ‘ބާރތުޑޭ’ އާއި ‘ނިއުޔާރ’ އާއި ކާފިރުންގެ އެހެނިހެން ޢީދުތައް މުސްލިމުން ފާހަގަކުރަމުންދާއިރު ތިބޭފުޅުން ހައިރާނެއް ނުވެއެވެ. ނަޞާރާއިންގެ އެންމެބޮޑު އެއް ޢީދު ކަމުގައިވާ ‘ކްރިސްމަސް’ މުސްލިމު މުޖުތަމަޢުތަކުގައި ފާހަގަ ކުރަމުންދާއިރު ތިބޭފުޅުން ހައިރާނެއް ނުވެއެވެ.
ކޮންމެ ދުވަހެއްގެ އިރު، އަރައި އޮއްސެނީ އިންސާނާއަށް މެސެޖްތަކެއްދެމުންނެވެ. ކޮންމެ އެއްޗަކަށް ވެސް އަޖަލެއް ކަނޑައެޅިފައިވާކަމުގެ މެސެޖެވެ. އެ އަޖަލު ޖެހުމާއެކީ އިންސާނާގެ އިރުވެސް އޮއްސޭނޭ ކަމުގެ މެސެޖެވެ.
މިފަދަ މާތް މަތިވެރި ޝަރަފުތަކެއް ލިބިފައިވުމާއެކުވެސް، އޭނާވަނީ އަހްލުއްސުނަތުގެ ސާފުސީދާ ޢަޤީދާ ދޫކޮށް ޚަވާރިޖުންގެ ގޮތުގައި ހިފައި، އެމީހުންގެ ތެރެއިން ބޮޑަކަށް ވެފައެވެ. އިމާމް ޛަހަބީ ރަޙިމަހުﷲ އެކަލޭގެފާނުގެ މަޝްހޫރު ފޮތް، ސިޔަރު އަޢުލާމުއްނުބަލާގައި ލިޔުއްވާފައިވެއެވެ.
އޭ ލޮބުވެތި އަޚުންނާއި އުޚްތުންނޭވެ! އަޅުގަނޑުމެންގެ އަމިއްލަ ނަފްސުތަކާއި ސުވާލު ކުރަމާ ހިންގަވާށެވެ. އުޚްރަވީ ޙަޔާތް ބާއްޖަވެރިކުރުމަށްޓަކާ އަޅުގަނޑުމެން ކޮށްފައިވަނީ ކޮންކަމެއްތޯއެވެ؟ އަޅުގަނޑުމެންގެ ޢަމަލުގެ ފަތުގައި ގިނަވާނީ ހެޔޮޢަމަލުތައް ތޯއެވެ؟ ޤަބުރުގެ އެކަނިވެރިކަމަށްޓަކާ އަޅުގަނޑުމެން ތައްޔާރުކޮށްފައިވަނީ ކޮންކަމެއްތޯއެވެ؟
ކީރިތި ރަސޫލާ صلى الله علىه وسلم ޙަދީޘް ކުރެއްވި ޙަދީޘް ފުޅެއްގެ މާނައިގައިވެއެވެ. “އިސްލާމްދީން ފެށިގެންއައީ ބީރަށްޓެހި އެއްޗެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އަދި އެދީން އެނބުރި ރުޖޫޢަވުން ވަނީވެސް ބީރަށްޓެހި އެއްޗެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ވީމާ
އިހުގެ މާތް ޖީލުތައް ނުވަތަ ސަލަފުން ( ޞަހާބީންނާއި އެބޭކަލުންނާއި ތަބާވީ ޖީލުތައް ) ދެއްކެވި ނަމޫނާ އާއި އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތީން މާތް ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައަށް ތަބާވުމަކީ ކޮންމެ
الحمد لله. والصلاة والسلام على محمد بن عبد الله صلى الله عليه وسلم ޤަބުރުސްތާނަކީ އަޅުގަނޑުމެން އެންމެވެސް ދާން ވަރަށް ފަސްޖެހޭ ތަނަކެވެ. އަދި ބައެއް މީހުންގެ ނަޒަރުގައި އެއީ
ލޮބުވެތި އަޚުންނާއި އުޚްތުންނޭވެ! ވިސްނާލާށެވެ. މިފަދަ ނުރައްކާތެރިކަން ބޮޑުވެގެންވާ ދުވަހެއްގައި އަހަރެމެން މި ނިކަމެތި އިންސާނުންގެ ޙާލު ހުންނާނީ ކިހިނެއްހެއްޔެވެ؟
މިއުއްމަތުގެ ސަލަފުއްޞާލިހުން ވަނީ ވަގުތުގެ ބޭނުން ފުރިހަމަ ގޮތުގައި ހިފުމަށް ވަރަށް ބޮޑަށް މަސަކަތްކުރައްވާފައެވެ. މިގޮތުން ޢަބްދުއްރަޙްމާން ބިން އަބީ ޙާތިމް އައްރާޒީ ކޭންބައްލަވާއިރާއި، ފާޚާނާއަށް ވަންނަވާއިރާއި އަދި ގޭތެރޭގެ އެހެން ކަންތައް ކުރައްވާ އިރު، ދަރިފުޅުކައިރީ ބުނުއްވައިގެން އެކަލޭގެފާނަށް އަޑުއިވޭވަރަށް ފޮތް ކިއުއްވައެވެ.
އަދުއްވުންނާއި ބައްދަލުކުރުމަށް (ހަނގުރާމައަށް) ނެއެދޭށެވެ. ދުޅަހެޔޮ ޞިއްޙަތަކަށް އެދި ﷲ ގެ ޙަޟްރަތުގައި ދަންނަވާށެވެ.
ސަލްމާނުލް ފާރިސީ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ ކިބައިންރިވާވެގެންވެއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. “ރޭގަނޑުވުމުން މީސްތަކުން 3 ބަޔަކަށް ބެހިގެންދެއެވެ.
ހަށިގަޑުގައި މަސްކޮޅެއްވެއެވެ. އެ ރަނގަޅުވެއްޖެނަމަ، މުޅި ހަށިގަނޑު ރަނގަޅުވެދެއެވެ. އަދި އެ ފަސާދަވެއްޖެނަމަ މުޅި ހަށިގަނޑު ފަސާދަވެ( ހަލާކުވެ) ދެއެވެ.
ޒުވާންދުވަސްވަރުގެ ބޭނުން ހެޔޮގޮތުގައި ހިފަމާތޯއެވެ! ﷲ އަމުރު ކުރެއްވެވި ކަންތައްކުރުމުގައެވެ. އެއިލާހުގެ ރުހިވޮޑިގަތުން ހޯދުމުގައެވެ.
އޭނާގެ 25 ވަނަ އުފަންދުވަސް ފާހަކަ ކުރީ ވަރަށް ކުލަގަދަކޮށްވެ.
ނަމަވެސް އޭނާ އެއުފަންދުވަސް ފާހަގަ ކޮށްނިމުމަށްފަހު ގެއަށްގެންދެވުނީ އޭނާގެ ފުރާނަ ނެތް ހަށިގަނޑެވެ.
ލޯފަން ކުއްޖާ : ތީ އަހަރެންގެ ބޯޑު ބަދަލު ކުރި މީހާތަ؟ ކޯޗެއްތަ އެގަ ލިޔުނީ؟
ފިރިހެންމީހާ : އަހަރެން ލިޔުނީ ތެދު. އަހަރެންވެސް ލިޔުނީ ހަމަ އޭގައި ކުރިން ލިޔެފަ އޮތް އެތި އެހެންނަމަވެސް ތަފާތު ގޮތަކައް.
މަދުބަޔަކަށް މެނުވީ، ނިޢުމަތްތަކުގެ އަގު ވަޒަންކުރެވެނީ އެ ނިޢުމަތްތަކުން މަޙުރޫމުވުމުންނެވެ. ލޮލުގެ ނިޢުމަތުގެ އަގު ވަޒަންކުރެވެނީ ލޯ ފަންވީމައެވެ. ސިއްޙަތުގެ ނިޢުމަތުގެ އަގު ވަޒަންކުރެވެނީ ބަލިވީމައެވެ. އަދި ވަގުތުގެ ނިޢުމަތުގެ އަގުވަޒަން ކުރެވެނީ އެ ނިޢުމަތުން މަޙުރޫމުވުމުންނެވެ. އާދެ، މަރުވުމުންނެވެ.
މުސްލިމު މުޖުތަމަޢުތަކުގައި ޢަބްދުﷲއާއި، ޢަބްދުރަޙްމާނާއި، ޚަދީޖާއާއި ޢާއިޝާ، ކާފިރުންގެ ޢީދުތައް ފާހަގަކުރަމުންދާއިރު ތިބޭފުޅުން ހައިރާނެއް ނުވެއެވެ. ‘ވެލެންޓައިންސްޑޭ’ އާއި ‘ބާރތުޑޭ’ އާއި ‘ނިއުޔާރ’ އާއި ކާފިރުންގެ އެހެނިހެން ޢީދުތައް މުސްލިމުން ފާހަގަކުރަމުންދާއިރު ތިބޭފުޅުން ހައިރާނެއް ނުވެއެވެ. ނަޞާރާއިންގެ އެންމެބޮޑު އެއް ޢީދު ކަމުގައިވާ ‘ކްރިސްމަސް’ މުސްލިމު މުޖުތަމަޢުތަކުގައި ފާހަގަ ކުރަމުންދާއިރު ތިބޭފުޅުން ހައިރާނެއް ނުވެއެވެ.
ކޮންމެ ދުވަހެއްގެ އިރު، އަރައި އޮއްސެނީ އިންސާނާއަށް މެސެޖްތަކެއްދެމުންނެވެ. ކޮންމެ އެއްޗަކަށް ވެސް އަޖަލެއް ކަނޑައެޅިފައިވާކަމުގެ މެސެޖެވެ. އެ އަޖަލު ޖެހުމާއެކީ އިންސާނާގެ އިރުވެސް އޮއްސޭނޭ ކަމުގެ މެސެޖެވެ.
މިފަދަ މާތް މަތިވެރި ޝަރަފުތަކެއް ލިބިފައިވުމާއެކުވެސް، އޭނާވަނީ އަހްލުއްސުނަތުގެ ސާފުސީދާ ޢަޤީދާ ދޫކޮށް ޚަވާރިޖުންގެ ގޮތުގައި ހިފައި، އެމީހުންގެ ތެރެއިން ބޮޑަކަށް ވެފައެވެ. އިމާމް ޛަހަބީ ރަޙިމަހުﷲ އެކަލޭގެފާނުގެ މަޝްހޫރު ފޮތް، ސިޔަރު އަޢުލާމުއްނުބަލާގައި ލިޔުއްވާފައިވެއެވެ.
އޭ ލޮބުވެތި އަޚުންނާއި އުޚްތުންނޭވެ! އަޅުގަނޑުމެންގެ އަމިއްލަ ނަފްސުތަކާއި ސުވާލު ކުރަމާ ހިންގަވާށެވެ. އުޚްރަވީ ޙަޔާތް ބާއްޖަވެރިކުރުމަށްޓަކާ އަޅުގަނޑުމެން ކޮށްފައިވަނީ ކޮންކަމެއްތޯއެވެ؟ އަޅުގަނޑުމެންގެ ޢަމަލުގެ ފަތުގައި ގިނަވާނީ ހެޔޮޢަމަލުތައް ތޯއެވެ؟ ޤަބުރުގެ އެކަނިވެރިކަމަށްޓަކާ އަޅުގަނޑުމެން ތައްޔާރުކޮށްފައިވަނީ ކޮންކަމެއްތޯއެވެ؟
ކީރިތި ރަސޫލާ صلى الله علىه وسلم ޙަދީޘް ކުރެއްވި ޙަދީޘް ފުޅެއްގެ މާނައިގައިވެއެވެ. “އިސްލާމްދީން ފެށިގެންއައީ ބީރަށްޓެހި އެއްޗެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އަދި އެދީން އެނބުރި ރުޖޫޢަވުން ވަނީވެސް ބީރަށްޓެހި އެއްޗެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ވީމާ
