މޫސާ ބުން އަޢުޔަން رحمه اللهވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.
” ﷲތަޢާލާ، ތަޤުވާވެރިންގެ ނަމުން ނަން ދެއްވާފައިވަނީޙަލާލު ކަމެއް (އެބަހީ: ކުރުން ހުއްދަކަމެއް) ޙަރާމް ކަމަކަށް (އެބަހީ: ކުރުން ހުއްދަނޫންކަމަކައް) ވެދާނެކަމުގެ ބިރަށް އެކަން ދޫކޮށްލާ މީހުންނަށެވެ.”
ޝަރުޢީގޮތުން ތަޤުވާގެ މާނައަކީ: ސިއްރާއި ފާޅުގައި ﷲތަޢާލާގެ އަމުރުފުޅުތަކަށް ކިޔަމަންވެ، އެއިލާހު ނަހީކުރެއްވި ކަންތައްތަކުން ތިބާގެ ނަފްސު ސަލާމަތްކޮށް ދުރުވެގަތުމެވެ. އެއީ އެއިލާހުގެ ކޯފާއާއި ޢަޛާބުން ރައްކާތެރިވުމަށެވެ.
އިސްލާމީ ސަލާމަކީ، މީހަކު އޭނާގެ މުޖުތަމަޢުގައި އުޅޭ އުޅުމުގައިވެސް އަނެކުންނާމެދު ގެންގުޅެން ޖެހޭ ޝުޢޫރުގެ ތަރުޖަމާއެކެވެ.
ސަލާމްކުރަންޖެހެނީ ހަމައެކަނި ތިމާ ދަންނަމީހުންނާ އެކަންޏެއް ނޫނެވެ. ތިމާ ނުދަންނަ މީހުންނާވެސް ސަލާމްކުރަންވާނެއެވެ.
﴿وَإِذَا حُيِّيتُم بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَاۗ إِنَّ اللَّـهَ كَانَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ حَسِيبًا﴾ [سورة النساء:٨٦]
މާނައީ: ” ތިޔަބައިމީހުންނަށް ސަލާމަކުން ސަލާމްކޮށްފިނަމަ، އެއަށްވުރެ ރިވެތި ސަލާމަކުން ތިޔަބައިމީހުން ސަލާމްކުރާށެވެ. ނުވަތަ އެސަލާމް ރައްދުކުރާށެވެ. ހަމަކަށަވަރުން، ކޮންމެ ކަމެއްގެ ޙިސާބު ބައްލަވާ ކަލަކު ކަމުގައި ﷲ ވޮޑިގެންވެއެވެ. “
ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم އަހަރުމެންނަށް ދަސްކޮށްދެއްވާފައިވާ އިސްލާމީ ސަލާމް ” الَسَّلَامُ عَلَيْكُمُ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُه ” އަކީ އެސަލާމް ކުރުމުން ދެމީހުންގެ ދޭތެރޭގައި އޮންނަ ގުޅުން ބަދަހިވެ އާލާވެގެންދާކަމެކެވެ.
މޫސާ ބުން އަޢުޔަން رحمه اللهވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.
” ﷲތަޢާލާ، ތަޤުވާވެރިންގެ ނަމުން ނަން ދެއްވާފައިވަނީޙަލާލު ކަމެއް (އެބަހީ: ކުރުން ހުއްދަކަމެއް) ޙަރާމް ކަމަކަށް (އެބަހީ: ކުރުން ހުއްދަނޫންކަމަކައް) ވެދާނެކަމުގެ ބިރަށް އެކަން ދޫކޮށްލާ މީހުންނަށެވެ.”
ޝަރުޢީގޮތުން ތަޤުވާގެ މާނައަކީ: ސިއްރާއި ފާޅުގައި ﷲތަޢާލާގެ އަމުރުފުޅުތަކަށް ކިޔަމަންވެ، އެއިލާހު ނަހީކުރެއްވި ކަންތައްތަކުން ތިބާގެ ނަފްސު ސަލާމަތްކޮށް ދުރުވެގަތުމެވެ. އެއީ އެއިލާހުގެ ކޯފާއާއި ޢަޛާބުން ރައްކާތެރިވުމަށެވެ.
އިސްލާމީ ސަލާމަކީ، މީހަކު އޭނާގެ މުޖުތަމަޢުގައި އުޅޭ އުޅުމުގައިވެސް އަނެކުންނާމެދު ގެންގުޅެން ޖެހޭ ޝުޢޫރުގެ ތަރުޖަމާއެކެވެ.
ސަލާމްކުރަންޖެހެނީ ހަމައެކަނި ތިމާ ދަންނަމީހުންނާ އެކަންޏެއް ނޫނެވެ. ތިމާ ނުދަންނަ މީހުންނާވެސް ސަލާމްކުރަންވާނެއެވެ.
﴿وَإِذَا حُيِّيتُم بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَاۗ إِنَّ اللَّـهَ كَانَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ حَسِيبًا﴾ [سورة النساء:٨٦]
މާނައީ: ” ތިޔަބައިމީހުންނަށް ސަލާމަކުން ސަލާމްކޮށްފިނަމަ، އެއަށްވުރެ ރިވެތި ސަލާމަކުން ތިޔަބައިމީހުން ސަލާމްކުރާށެވެ. ނުވަތަ އެސަލާމް ރައްދުކުރާށެވެ. ހަމަކަށަވަރުން، ކޮންމެ ކަމެއްގެ ޙިސާބު ބައްލަވާ ކަލަކު ކަމުގައި ﷲ ވޮޑިގެންވެއެވެ. “
ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم އަހަރުމެންނަށް ދަސްކޮށްދެއްވާފައިވާ އިސްލާމީ ސަލާމް ” الَسَّلَامُ عَلَيْكُمُ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُه ” އަކީ އެސަލާމް ކުރުމުން ދެމީހުންގެ ދޭތެރޭގައި އޮންނަ ގުޅުން ބަދަހިވެ އާލާވެގެންދާކަމެކެވެ.
