އެހެން ފިރުޤާތަކުގެ އަހުލުވެރިންނާ ޚިލާފަށް ސުންނަތާއި ޖަމާޢަތުގެ އަހުލުވެރިންގެ ޚާއްޞަކަންތައްތަކެއްވެއެވެ. މިކަންކަމަކީ އެބައިމީހުން ޙައްޤުގެ މަގުގައި ޘާބިތުވެ،
ﷲ އަށް އީމާންވުން ﷲ އަށް އީމާންވުން :- ﷲ އަށް އީމާންވުމަކީ އެއިލާހުގެ ހަޟްރަތުން ޝަރީޢަތެއް ބާވާލައްވާފައިވާކަމަށް އިޤުރާރުވެ އިޢުތިރާފުވުމާއިއެކު އެ ޝަރީޢަތުގައިވާ ޙުކުމުތަކާއިމެދު ޝައްކު ކުރުމެއްނެތި އަދި ނުރުހުންތެރިވުމެއްނެތި އެ ޙުކުމުތައް
9- ތިބާގެ ނަބިއްޔާއަކީ ކާކު؟ ޖަވާބު: އެއީ ޙާޝިމްގެ ދަރި ޢަބުދުލް މުއްޠަލިބުގެ ދަރި ޢަބްދުﷲގެ ދަރި މުޙައްމަދު (ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ)އެވެ. އަދި ޙާޝިމް އަކީ ގުރައިޝް ވަންހައިގެ މީހެކެވެ. އަދި ގުރައިޝްވަންހަ
8– އިޙްސާންކަމަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: އެއީ ތިބާއަށް ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ދެކެދެކެހުރެ އަޅުކަންކުރާފަދައިން އަޅުކަންކުރުމެވެ. އެހެނީ ތިބާއަށް އެއިލާހު ނުފެނުނުކަމުގައިވިޔަސް އެއިލާހު ތިބާ ދެކެދެނެވޮޑިގެންވެއެވެ. މިކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ މި
އަލްޢައްލަމާ ޙުއްޖަތުލް އިސްލާމް އަބޫ ޖަޢްފަރުއް ވައްރާޤުއް ޠަޙާވީ ރަޙިމަހުﷲ ތަޢާލާ މިޞްރުގައި ވިދާޅުވިއެވެ.
މިބަޔާންކޮށްދެނީ މިމިއްލަތުގެ ފިޤްހު ޢިލްމުވެރިންކަމުގައިވާ، އަބޫ ޙަނީފާ ނުޢުމާން ބިން ޘާބިތިލް ކޫފީއާއި، އަބޫ ޔޫސުފް ޔަޢްޤޫބު ބިން އިބްރާހީމުލް އަންޞާރީއާއި، އަބޫ އަބްދުﷲ މުޙައްމަދު ބިން އަލްޙަސަން އައްޝައިބާނީ (رضوان الله عليهم أجمعين) ގެ މަޛްހަބުގައި ސުންނަތާއި ޖަމާޢަތުގެ އަހުލުވެރިން (أهل السنة والجماعة) ގެ ޢަޤީދާއެވެ. އަދި ދީނުގެ އުޞޫލުތަކާމެދު އެބޭކަލުންގެ ޢަޤީދާއާއި ޢާލަމްތަކުގެ ވެރި ربّ އަށް އެބޭކަލުން ދީންވެރިވިގޮތެވެ.
ބަހުގެ ގޮތުން އީމާނުގެ މާނައަކީ : ހިތުން ތެދުކުރުމެވެ. ޝަރުޢީ އިސްތިލާޙުގައި އީމާނުގެ މާނައަކީ : ހިތުން ތެދުކޮށް ޤަބޫލުކުރުމާއި އެކު ދުލުން އިޤުރާރުވެ ގުނަވަންތަކުން ޢަމަލުކުރުމެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިވަސައްލަމަ ޙަދިޘްކުރައްވާފައިވެއެވެ. ”
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަގެ ދުވަސްވަރު އުޅުނު މުޝްރިކުންވެސް ތަޢުޙީދުގެ މިބަޔަށް އެއްބަސްވެއެވެ. ނަމަވެސް އެމީހުން މިބަޔަށް އީމާންވާންޖެހޭ އެއްމެފުރިހަމަ ގޮތުގައި އީމާނެއް ނުވެއެވެ. އެހެނީ މިބަޔަށް އީމާންވާންޖެހޭ އެއްމެފުރިހަމަ ގޮތުގައި އީމާންވާމީހާ ތަވްޙީދުގެ އަނެއް ދެބަޔަށްވެސް އީމާންވާނެއެވެ. އެހެންކަމުން މިބަޔަށް އެއްބަސްވި އެއްބަސްވުމުން، އެމީހުންނަށް އިސްލާމްދީނަށް ވަދެވުނުކަމަކަށް ނުވެއެވެ.
7– އީމާންކަމަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: އެއީ ﷲ އަށް އީމާންވުމާއި އެއިލާހުގެ މަލާއިކަތުންނަށް އީމާންވުމާއި، އެއިލާހު ބާވައިލެއްވި ފޮތްތަކަށް އީމާންވުމާއި، އެއިލާހު ފޮނުއްވި ރަސޫލުންނަށް އީމާންވުމާއި، އާޚިރަތްދުވަހަށް އީމާންވުމާއި، ޤަދަރުގެ ހެޔޮމިންވަރާއި ނުބައިމިންވަރަށް އީމާންވުމެވެ.
“ޢަޤީދާގެ ފިލާވަޅު” މިނަމުގައި ސިލްސިލާކޮށް މިގެނެސްދެވޭ ލިޔުންތަކަކީ އިސްލާމީ ޢަޤީދާގެ މުހިއްމު މައްސަލަތަކަށް އަލިއަޅުވާލައްވާ އިމާމުއް ޠަޙާވީ ރަޙިމަހުﷲ ލިޔުއްވާފައިވާ، “އަލްޢަޤީދަތުއް ޠަޙާވިއްޔާ”ގެ ނަމުން މަޝްހޫރުވެފައިވާ ފޮތުގެ މެދުމިނުގެ ޝަރަޙައެކެވެ.
5- ތިބާގެ ދީނަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: އަހަރެންގެ ދީނަކީ އިސްލާމްދީނެވެ. އިސްލާމްކަމުގެ މާނައަކީ އެއްކައުވަންތަﷲ އަށް ބޯލަނބައި ކިޔަމަން ގަތުމާއި އެއިލާހުގެ އަމުރުފުޅުތަކާ އެއްގޮތްވާގޮތުގެ މަތީން ޢަމަލުތައް ބެހެއްޓުމެވެ. އަދި ޝިރުކާއި، އޭގެ އަހުލުވެރިންގެ
ކިބުރުވެރިކަން، އިންސާނާ ބޯލަނބައި ކިޔަމަންގަތުމުން ދުރުކޮށްލައެވެ. ޙަސަދަވެރިކަން، ނަޞޭޙަތް ޤަބޫލުކުރުމާއި، ނަޞޭޙަތްދިނުމުން އޭނާ ދުރުކޮށްލައެވެ. ރުޅިވެރިކަން، އޭނާ ޢަދުލުވެރިކަމުން ދުރުކޮށްލައެވެ. އަދި ނަފްސުގެ އެދުންތައް، އޭނާ ﷲއަށް އަޅުކަންކުރުމުން ދުރުކޮށްލައެވެ.
ސުވަރުގެއާއި ނަރަކައާއި މާތްﷲ ގެ މަޚްލޫޤުން ކަމުގައިވާ މަލާއިކަތުންނާއި، ޖިންނި ޝައިޠާނުންނާއި އަދި މި ނޫނަސް ރޫޙާނީ ތަންތަނާއި އެއްޗިއްސަކީ ޙައްޤު ކަން ކޮންމެ މުސްލިމަކުމެ ޤަބޫލު ކުރަންޖެހެއެވެ. ހަމަ އެކަނި ތަފާތަކީ މިތަކެތި
އީމާންކަމަކީ އިސްލާމްކަމުގެ ހިތެވެ. އަދި އޭގެ ކުރިބޯއްޓެވެ. އަދި ޔަޤީނަކީ އީމާންކަމުގެ ހިތެވެ. އަދި އޭގެ ކުރިބޯއްޓެވެ. އެހެންކަމުން އީމާންކަމާއި ޔަޤީން އިތުރުނުކުރާ ކޮންމެ ޢަމަލަކާއި ޢިލްމަކީ ބޭކާރުއެއްޗެކެވެ. ހަމައެފަދައިން ޢަމަލުނުކުރާނަމަ ތިމަންނައަކީ މުއުމިނެކޭ ބުނެ އިޢުލާންކުރުމަކުން ކުރާނޭ ފައިދާ އެއްނެތެވެ.
1- އިންސާނާ ދެނެގަތުން ވާޖިބުވެގެންވާ ދީނުގެ ތިން އަޞްލަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: އިންސާނާ އޭނާގެ ވެރިފަރާތް މަޢުރިފާކޮށް ދެނެގަތުމާއި، އޭނާގެ ދީނަކީ ކޮބައިކަން މަޢުރިފާކޮށް ދެނެގަތުމާއި އަދި އޭނާގެ ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި
ތިމަންމެން އީމާންވެއްޖައީމޭބުނެ ގިނަމީހުން ކުރާ ދަޢުވާއަކީ ބާޠިލު ދަޢުވާއެކެވެ.
އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވެއެވެ. ((مَنْ عَلَّقَ تَمِيْمَةً فَقَدْ أَشْرَكَ)) رواه أحمد و هو في سلسلة الصحيح މާނައީ: “ތަވީދެއް އަޅައިފިމީހާ ޝިރުކުކޮށްފިކަން ކަށަވަރެވެ.”
އެހެން ފިރުޤާތަކުގެ އަހުލުވެރިންނާ ޚިލާފަށް ސުންނަތާއި ޖަމާޢަތުގެ އަހުލުވެރިންގެ ޚާއްޞަކަންތައްތަކެއްވެއެވެ. މިކަންކަމަކީ އެބައިމީހުން ޙައްޤުގެ މަގުގައި ޘާބިތުވެ،
ﷲ އަށް އީމާންވުން ﷲ އަށް އީމާންވުން :- ﷲ އަށް އީމާންވުމަކީ އެއިލާހުގެ ހަޟްރަތުން ޝަރީޢަތެއް ބާވާލައްވާފައިވާކަމަށް އިޤުރާރުވެ އިޢުތިރާފުވުމާއިއެކު އެ ޝަރީޢަތުގައިވާ ޙުކުމުތަކާއިމެދު ޝައްކު ކުރުމެއްނެތި އަދި ނުރުހުންތެރިވުމެއްނެތި އެ ޙުކުމުތައް
9- ތިބާގެ ނަބިއްޔާއަކީ ކާކު؟ ޖަވާބު: އެއީ ޙާޝިމްގެ ދަރި ޢަބުދުލް މުއްޠަލިބުގެ ދަރި ޢަބްދުﷲގެ ދަރި މުޙައްމަދު (ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ)އެވެ. އަދި ޙާޝިމް އަކީ ގުރައިޝް ވަންހައިގެ މީހެކެވެ. އަދި ގުރައިޝްވަންހަ
8– އިޙްސާންކަމަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: އެއީ ތިބާއަށް ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ދެކެދެކެހުރެ އަޅުކަންކުރާފަދައިން އަޅުކަންކުރުމެވެ. އެހެނީ ތިބާއަށް އެއިލާހު ނުފެނުނުކަމުގައިވިޔަސް އެއިލާހު ތިބާ ދެކެދެނެވޮޑިގެންވެއެވެ. މިކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ މި
އަލްޢައްލަމާ ޙުއްޖަތުލް އިސްލާމް އަބޫ ޖަޢްފަރުއް ވައްރާޤުއް ޠަޙާވީ ރަޙިމަހުﷲ ތަޢާލާ މިޞްރުގައި ވިދާޅުވިއެވެ.
މިބަޔާންކޮށްދެނީ މިމިއްލަތުގެ ފިޤްހު ޢިލްމުވެރިންކަމުގައިވާ، އަބޫ ޙަނީފާ ނުޢުމާން ބިން ޘާބިތިލް ކޫފީއާއި، އަބޫ ޔޫސުފް ޔަޢްޤޫބު ބިން އިބްރާހީމުލް އަންޞާރީއާއި، އަބޫ އަބްދުﷲ މުޙައްމަދު ބިން އަލްޙަސަން އައްޝައިބާނީ (رضوان الله عليهم أجمعين) ގެ މަޛްހަބުގައި ސުންނަތާއި ޖަމާޢަތުގެ އަހުލުވެރިން (أهل السنة والجماعة) ގެ ޢަޤީދާއެވެ. އަދި ދީނުގެ އުޞޫލުތަކާމެދު އެބޭކަލުންގެ ޢަޤީދާއާއި ޢާލަމްތަކުގެ ވެރި ربّ އަށް އެބޭކަލުން ދީންވެރިވިގޮތެވެ.
ބަހުގެ ގޮތުން އީމާނުގެ މާނައަކީ : ހިތުން ތެދުކުރުމެވެ. ޝަރުޢީ އިސްތިލާޙުގައި އީމާނުގެ މާނައަކީ : ހިތުން ތެދުކޮށް ޤަބޫލުކުރުމާއި އެކު ދުލުން އިޤުރާރުވެ ގުނަވަންތަކުން ޢަމަލުކުރުމެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިވަސައްލަމަ ޙަދިޘްކުރައްވާފައިވެއެވެ. ”
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަގެ ދުވަސްވަރު އުޅުނު މުޝްރިކުންވެސް ތަޢުޙީދުގެ މިބަޔަށް އެއްބަސްވެއެވެ. ނަމަވެސް އެމީހުން މިބަޔަށް އީމާންވާންޖެހޭ އެއްމެފުރިހަމަ ގޮތުގައި އީމާނެއް ނުވެއެވެ. އެހެނީ މިބަޔަށް އީމާންވާންޖެހޭ އެއްމެފުރިހަމަ ގޮތުގައި އީމާންވާމީހާ ތަވްޙީދުގެ އަނެއް ދެބަޔަށްވެސް އީމާންވާނެއެވެ. އެހެންކަމުން މިބަޔަށް އެއްބަސްވި އެއްބަސްވުމުން، އެމީހުންނަށް އިސްލާމްދީނަށް ވަދެވުނުކަމަކަށް ނުވެއެވެ.
7– އީމާންކަމަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: އެއީ ﷲ އަށް އީމާންވުމާއި އެއިލާހުގެ މަލާއިކަތުންނަށް އީމާންވުމާއި، އެއިލާހު ބާވައިލެއްވި ފޮތްތަކަށް އީމާންވުމާއި، އެއިލާހު ފޮނުއްވި ރަސޫލުންނަށް އީމާންވުމާއި، އާޚިރަތްދުވަހަށް އީމާންވުމާއި، ޤަދަރުގެ ހެޔޮމިންވަރާއި ނުބައިމިންވަރަށް އީމާންވުމެވެ.
“ޢަޤީދާގެ ފިލާވަޅު” މިނަމުގައި ސިލްސިލާކޮށް މިގެނެސްދެވޭ ލިޔުންތަކަކީ އިސްލާމީ ޢަޤީދާގެ މުހިއްމު މައްސަލަތަކަށް އަލިއަޅުވާލައްވާ އިމާމުއް ޠަޙާވީ ރަޙިމަހުﷲ ލިޔުއްވާފައިވާ، “އަލްޢަޤީދަތުއް ޠަޙާވިއްޔާ”ގެ ނަމުން މަޝްހޫރުވެފައިވާ ފޮތުގެ މެދުމިނުގެ ޝަރަޙައެކެވެ.
5- ތިބާގެ ދީނަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: އަހަރެންގެ ދީނަކީ އިސްލާމްދީނެވެ. އިސްލާމްކަމުގެ މާނައަކީ އެއްކައުވަންތަﷲ އަށް ބޯލަނބައި ކިޔަމަން ގަތުމާއި އެއިލާހުގެ އަމުރުފުޅުތަކާ އެއްގޮތްވާގޮތުގެ މަތީން ޢަމަލުތައް ބެހެއްޓުމެވެ. އަދި ޝިރުކާއި، އޭގެ އަހުލުވެރިންގެ
ކިބުރުވެރިކަން، އިންސާނާ ބޯލަނބައި ކިޔަމަންގަތުމުން ދުރުކޮށްލައެވެ. ޙަސަދަވެރިކަން، ނަޞޭޙަތް ޤަބޫލުކުރުމާއި، ނަޞޭޙަތްދިނުމުން އޭނާ ދުރުކޮށްލައެވެ. ރުޅިވެރިކަން، އޭނާ ޢަދުލުވެރިކަމުން ދުރުކޮށްލައެވެ. އަދި ނަފްސުގެ އެދުންތައް، އޭނާ ﷲއަށް އަޅުކަންކުރުމުން ދުރުކޮށްލައެވެ.
ސުވަރުގެއާއި ނަރަކައާއި މާތްﷲ ގެ މަޚްލޫޤުން ކަމުގައިވާ މަލާއިކަތުންނާއި، ޖިންނި ޝައިޠާނުންނާއި އަދި މި ނޫނަސް ރޫޙާނީ ތަންތަނާއި އެއްޗިއްސަކީ ޙައްޤު ކަން ކޮންމެ މުސްލިމަކުމެ ޤަބޫލު ކުރަންޖެހެއެވެ. ހަމަ އެކަނި ތަފާތަކީ މިތަކެތި
އީމާންކަމަކީ އިސްލާމްކަމުގެ ހިތެވެ. އަދި އޭގެ ކުރިބޯއްޓެވެ. އަދި ޔަޤީނަކީ އީމާންކަމުގެ ހިތެވެ. އަދި އޭގެ ކުރިބޯއްޓެވެ. އެހެންކަމުން އީމާންކަމާއި ޔަޤީން އިތުރުނުކުރާ ކޮންމެ ޢަމަލަކާއި ޢިލްމަކީ ބޭކާރުއެއްޗެކެވެ. ހަމައެފަދައިން ޢަމަލުނުކުރާނަމަ ތިމަންނައަކީ މުއުމިނެކޭ ބުނެ އިޢުލާންކުރުމަކުން ކުރާނޭ ފައިދާ އެއްނެތެވެ.
1- އިންސާނާ ދެނެގަތުން ވާޖިބުވެގެންވާ ދީނުގެ ތިން އަޞްލަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: އިންސާނާ އޭނާގެ ވެރިފަރާތް މަޢުރިފާކޮށް ދެނެގަތުމާއި، އޭނާގެ ދީނަކީ ކޮބައިކަން މަޢުރިފާކޮށް ދެނެގަތުމާއި އަދި އޭނާގެ ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި
ތިމަންމެން އީމާންވެއްޖައީމޭބުނެ ގިނަމީހުން ކުރާ ދަޢުވާއަކީ ބާޠިލު ދަޢުވާއެކެވެ.
އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވެއެވެ. ((مَنْ عَلَّقَ تَمِيْمَةً فَقَدْ أَشْرَكَ)) رواه أحمد و هو في سلسلة الصحيح މާނައީ: “ތަވީދެއް އަޅައިފިމީހާ ޝިރުކުކޮށްފިކަން ކަށަވަރެވެ.”
