ދުންފަތުގެ އިސްތިޢުމާލުކުރުމަކީ ހުއްދަ ކަމެއް ނޫންކަމާއި، އިސްލާމްދީނުގެ އުޞޫލުތަކަށް ބަލާއިރު އެއީ ޙަރާމް ކަމެއްކަން، ދަލީލުތަކުގެ އަލީގައި މިފޮތުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ.
މި ސިލްސިލާގައި މިގެނެސްދެނީ ކުޑަކުދިންނަށް ޚާއްޞަކޮށްގެން ނަބީބޭކަލުންނާއި ރަސޫލުބޭކަލުންގެ ވާހަކަތަކެވެ.
ކީރިތި ޤުރުއާނާއި ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތުގެ އެތައް ނައްޞެއްގައި ޞިރާޠުމަގުގެ ވާހަކަވަނީ ބަޔާންކުރައްވާފައެވެ. މި ރިސާލާގައި ގެނެސްދޭނީ ޞިރާޠުމަގާ ގުޅުން ހުރި އެކި ނައްޞުތަކާ އޭގެ ޝަރަޙައެވެ.
މިއީ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ގަބުރުފުޅު ވަގަން ނަގަން އުޅުނު ވާހަކަ ބަޔާންކުރައްވާ އައްޝައިޚު އާދަމް ނަސީމް (ބީއޭ ނަސީމް) – رحمه الله – ލިޔުއްވާފައިވާ ފޮތެކެވެ.
މި ސިލްސިލާގައި މިގެނެސްދެނީ ކުޑަކުދިންނަށް ޚާއްޞަކޮށްގެން ނަބީބޭކަލުންނާއި ރަސޫލުބޭކަލުންގެ ވާހަކަތަކެވެ.
ކުޑަކުދިންނަށް ހެޔޮ ބިންގަލެއް އަޅާދިނުމަކީ މައިންބަފައިންނާއި މުރައްބީންގެ ކޮނޑުގައި އެޅިފައިވާ ޒިންމާއެކެވެ. އެކަމަށްޓަކައި ލިބިފައިވާ ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކޮށްގެން އެކަމުގައި ގަދަ އަޅާ މަސައްކަތްކުރުމަކީ ކޮންމެ މީހެއްގެވެސް ފަރުދީ ޒިންމާއެކެވެ. އަދި މުޅި މުޖުތަމަޢުގެ ޢާންމު ޒިންމާއެއްވެސްމެއެވެ.
މަލާއިކަތުންނަކީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ނުފެންނަ، އިންސާނުންގެ ލޯތަކަށް ޣައިބުވެފައިވާ ބަޔަކަށްވާ ހިނދު، އެބޭކަލުންނަކީ ވުޖޫދުގައިވާ ބައެއްކަން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެނގޭނެ ހަމައެކަނި ގޮތަކީ ކީރިތި ޤުރްއާނާއި މާތް ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلمގެ މަތިވެރި ބަސްފުޅުތަކެވެ.
އިސްލާމީ ތާރީޚުގެ ފަތްފުއްތަކުން އެނގެން އޮތްގޮތުގައި ޤާޟީ ޝުރައިޙަކީ އިސްލާމީ ތާރީޚުގައި ޤަޟާއީ ނިޒާމް އޮތް ގޮތް ޤުރުއާނާ ސުންނަތުގެ މައްޗަށް ނުހަނު ރަނގަޅަށް ކުރައްސަވައިދެއްވައި، އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ޢަދުލު އިންޞާފުގެ ހަމަތަކާއި އުޞޫލުތައް މުޅި ތާރިޚަށް ދައްކަވައިދެއްވި، ޤާޟީން ކުރެ އެންމެ ފުންނާބު އުސް އެއް ބޭކަލެވެ.
އަންހެނުން ޚިތާނުކުރުން އެކި ފަރާތްތަކުން މާނަ ކުރާގޮތް ތަފާތުވުމަކީ މުސްލިމުންގެ ތެރެއިން ބައެއް މީހުންނަށް މިކަން އޮޅެއް ދިމާވާ ސަބަބެކެވެ. އެހެންކަމުން މިދިރާސާގައި އަންހެނުން ޚިތާނުކުރުމާއި “ފީމޭލް ޖެނިޓަލް މިއުޓިލޭޝަން” ނުވަތަ FGM ގެ ތަފާތަށް އަލިއަޅުވާލާފައިވާނެއެވެ.
މިފޮތަކީ ކުޑަކުދިންގެ ހިތްތަކުގައި ތައުޙީދު އަށަގެންނެވުމަށްޓަކައި ލިޔެ ތައްޔާރުކުރެވިފައިވާ ފޮތެކެވެ.
الحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ العَالَمِينَ، وَالصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ عَلَى نَبِيِّنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ أَجْمَعِينَ، وَالتَّابِعِينَ لَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الدِّيْنِ. أَمَّا بَعْدُ: މި ދުވަސްވަރަކީ ދުނިޔޭގެ އެކި
މިފޮތަކީ އައްޝައިޚް ބަކްރު ބުން ޢަބްދުﷲ އަބޫ ޒައިދު ލިޔުއްވާފައިވާ “دعاء القنوت” މިފޮތުގެ ދިވެހި ތަރުޖަމާއެކެވެ.
އިސްލާމްކަމުގެ އެންމެ މަތިވެރި ރުކުންކަމުގައިވާ ޝަހާދަތުގެ ދެކަލިމައަށް ހެކިވުމަށްފަހު އިންސާނާގެ ކޮނޑުގައި އެޅިފައިވާ އެންމެ ބޮޑު ވާޖިބަކީ ނަމާދެވެ.
ޔޯގާގައި ކުރާ ޙަރަކާތްތަކަކީ ހަމައެކަނި ކަސްރަތުތަކެއް ނޫނެވެ. އެއީ ހިންދޫންގެ އެކި އިލާހުންތަކަށް ކުއްތަންވުމުގެ ގޮތުން އެމީހުން ކޮށްއުޅޭ ޙަރަކާތްތަކެކެވެ. މިކަމަށް މިފޮތުގައި އަލިއަޅުވާލެވިފައިވެއެވެ.
މިއީ ތުއްތުކުދިންނަށް އިސްލާމީ ޢަޤީދާގެ އުޞޫލުތައް ބަޔާންކޮށް، ދަސްކޮށް ދެއްވުމަށް އަލްއިމާމް އަލްމުޖައްދިދު މުޙައްމަދު ބުން ޢަބްދުލްވައްޙާބު رحمه الله ލިޔުއްވާފައިވާ تَعْلِيْمُ الصِّبْيَانِ التَّوْحِيْدَ (ތުއްތުކުދިންނަށް ތައުޙީދު އުނގަންނައިދިނުން) މިރިސާލާގެ ދިވެހި ތަރުޖަމާއެކެވެ.
ކުޑަކުދިންނަކީ ވާހަކަ އަޑުއެހުމަށް ޝައުޤުވެރިކަން ހުންނަ ބައެކެވެ. އެކުދިންނަށް ކިޔައިދޭ ވާހަކަތަކަކީ ޢިބުރަތްތެރި ވާހަކަތަކަކަށްވުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ.
ދުންފަތުގެ އިސްތިޢުމާލުކުރުމަކީ ހުއްދަ ކަމެއް ނޫންކަމާއި، އިސްލާމްދީނުގެ އުޞޫލުތަކަށް ބަލާއިރު އެއީ ޙަރާމް ކަމެއްކަން، ދަލީލުތަކުގެ އަލީގައި މިފޮތުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ.
މި ސިލްސިލާގައި މިގެނެސްދެނީ ކުޑަކުދިންނަށް ޚާއްޞަކޮށްގެން ނަބީބޭކަލުންނާއި ރަސޫލުބޭކަލުންގެ ވާހަކަތަކެވެ.
ކީރިތި ޤުރުއާނާއި ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތުގެ އެތައް ނައްޞެއްގައި ޞިރާޠުމަގުގެ ވާހަކަވަނީ ބަޔާންކުރައްވާފައެވެ. މި ރިސާލާގައި ގެނެސްދޭނީ ޞިރާޠުމަގާ ގުޅުން ހުރި އެކި ނައްޞުތަކާ އޭގެ ޝަރަޙައެވެ.
މިއީ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ގަބުރުފުޅު ވަގަން ނަގަން އުޅުނު ވާހަކަ ބަޔާންކުރައްވާ އައްޝައިޚު އާދަމް ނަސީމް (ބީއޭ ނަސީމް) – رحمه الله – ލިޔުއްވާފައިވާ ފޮތެކެވެ.
މި ސިލްސިލާގައި މިގެނެސްދެނީ ކުޑަކުދިންނަށް ޚާއްޞަކޮށްގެން ނަބީބޭކަލުންނާއި ރަސޫލުބޭކަލުންގެ ވާހަކަތަކެވެ.
ކުޑަކުދިންނަށް ހެޔޮ ބިންގަލެއް އަޅާދިނުމަކީ މައިންބަފައިންނާއި މުރައްބީންގެ ކޮނޑުގައި އެޅިފައިވާ ޒިންމާއެކެވެ. އެކަމަށްޓަކައި ލިބިފައިވާ ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކޮށްގެން އެކަމުގައި ގަދަ އަޅާ މަސައްކަތްކުރުމަކީ ކޮންމެ މީހެއްގެވެސް ފަރުދީ ޒިންމާއެކެވެ. އަދި މުޅި މުޖުތަމަޢުގެ ޢާންމު ޒިންމާއެއްވެސްމެއެވެ.
މަލާއިކަތުންނަކީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ނުފެންނަ، އިންސާނުންގެ ލޯތަކަށް ޣައިބުވެފައިވާ ބަޔަކަށްވާ ހިނދު، އެބޭކަލުންނަކީ ވުޖޫދުގައިވާ ބައެއްކަން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެނގޭނެ ހަމައެކަނި ގޮތަކީ ކީރިތި ޤުރްއާނާއި މާތް ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلمގެ މަތިވެރި ބަސްފުޅުތަކެވެ.
އިސްލާމީ ތާރީޚުގެ ފަތްފުއްތަކުން އެނގެން އޮތްގޮތުގައި ޤާޟީ ޝުރައިޙަކީ އިސްލާމީ ތާރީޚުގައި ޤަޟާއީ ނިޒާމް އޮތް ގޮތް ޤުރުއާނާ ސުންނަތުގެ މައްޗަށް ނުހަނު ރަނގަޅަށް ކުރައްސަވައިދެއްވައި، އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ޢަދުލު އިންޞާފުގެ ހަމަތަކާއި އުޞޫލުތައް މުޅި ތާރިޚަށް ދައްކަވައިދެއްވި، ޤާޟީން ކުރެ އެންމެ ފުންނާބު އުސް އެއް ބޭކަލެވެ.
އަންހެނުން ޚިތާނުކުރުން އެކި ފަރާތްތަކުން މާނަ ކުރާގޮތް ތަފާތުވުމަކީ މުސްލިމުންގެ ތެރެއިން ބައެއް މީހުންނަށް މިކަން އޮޅެއް ދިމާވާ ސަބަބެކެވެ. އެހެންކަމުން މިދިރާސާގައި އަންހެނުން ޚިތާނުކުރުމާއި “ފީމޭލް ޖެނިޓަލް މިއުޓިލޭޝަން” ނުވަތަ FGM ގެ ތަފާތަށް އަލިއަޅުވާލާފައިވާނެއެވެ.
މިފޮތަކީ ކުޑަކުދިންގެ ހިތްތަކުގައި ތައުޙީދު އަށަގެންނެވުމަށްޓަކައި ލިޔެ ތައްޔާރުކުރެވިފައިވާ ފޮތެކެވެ.
الحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ العَالَمِينَ، وَالصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ عَلَى نَبِيِّنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ أَجْمَعِينَ، وَالتَّابِعِينَ لَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الدِّيْنِ. أَمَّا بَعْدُ: މި ދުވަސްވަރަކީ ދުނިޔޭގެ އެކި
މިފޮތަކީ އައްޝައިޚް ބަކްރު ބުން ޢަބްދުﷲ އަބޫ ޒައިދު ލިޔުއްވާފައިވާ “دعاء القنوت” މިފޮތުގެ ދިވެހި ތަރުޖަމާއެކެވެ.
އިސްލާމްކަމުގެ އެންމެ މަތިވެރި ރުކުންކަމުގައިވާ ޝަހާދަތުގެ ދެކަލިމައަށް ހެކިވުމަށްފަހު އިންސާނާގެ ކޮނޑުގައި އެޅިފައިވާ އެންމެ ބޮޑު ވާޖިބަކީ ނަމާދެވެ.
ޔޯގާގައި ކުރާ ޙަރަކާތްތަކަކީ ހަމައެކަނި ކަސްރަތުތަކެއް ނޫނެވެ. އެއީ ހިންދޫންގެ އެކި އިލާހުންތަކަށް ކުއްތަންވުމުގެ ގޮތުން އެމީހުން ކޮށްއުޅޭ ޙަރަކާތްތަކެކެވެ. މިކަމަށް މިފޮތުގައި އަލިއަޅުވާލެވިފައިވެއެވެ.
މިއީ ތުއްތުކުދިންނަށް އިސްލާމީ ޢަޤީދާގެ އުޞޫލުތައް ބަޔާންކޮށް، ދަސްކޮށް ދެއްވުމަށް އަލްއިމާމް އަލްމުޖައްދިދު މުޙައްމަދު ބުން ޢަބްދުލްވައްޙާބު رحمه الله ލިޔުއްވާފައިވާ تَعْلِيْمُ الصِّبْيَانِ التَّوْحِيْدَ (ތުއްތުކުދިންނަށް ތައުޙީދު އުނގަންނައިދިނުން) މިރިސާލާގެ ދިވެހި ތަރުޖަމާއެކެވެ.
ކުޑަކުދިންނަކީ ވާހަކަ އަޑުއެހުމަށް ޝައުޤުވެރިކަން ހުންނަ ބައެކެވެ. އެކުދިންނަށް ކިޔައިދޭ ވާހަކަތަކަކީ ޢިބުރަތްތެރި ވާހަކަތަކަކަށްވުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ.
