ހަމައެއާއެކު މީގެ އަނެއްކޮޅުވެސް އެބައޮތެވެ. ބައެއް މީހުން އަލަށް މީހަކާ އިންނަނީ ދޮށީ އަންބަށް ނޯކުރީ ކުރާ ކުއްޖަކު ހޯދާ ބީދައިންނެވެ. އޭނާ ގޮވައިގެން ތަންތަނަށް ގޮސްލާ އުފާކޮށްލަން ދާއިރު ދަރިން ބަލަން ގޭގައި
އަދި ބައެއް ފިރިންނަށް އެވަރުވެސް ނުފުދެއެވެ. ހަގު އަނބި ބުނެލާ ބަހެއް ނުވަތަ ކޮށްލާ ޝަކުވާއަކަށް ނުވަތަ އިޝާރާތަކުން ދޮށީ އަނބި ކުށްވެރިއަކަށް ބަދަލުވެގެން ދެއެވެ. ނުވަތަ ހަނގު އަނބި ކުރިމައްޗަށް ދޮށީ އަނބި
ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޢަމަލުފުޅާއި އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ބައެއް މީހުންގެ ޢަމަލު ހުންނަ ގޮތާ އަޅާކިޔަލާމާ ހެއްޔެވެ! އެބައިމީހުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތަށް
އެއްވެސް އަނބިކަނބަލެއް އަނެއް އަނބިކަނބަލެއްގެ ޣީބަ ކިޔުއްވާ ނަމަ އެކަމަށް ނުހަނު އިންކާރު ކުރައްވާ ކަމުގައި ވިއެވެ: އެއް ދުވަހަކު ޢާއިޝާ رضي الله عنها ވިދާޅުވިއެވެ: “يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ صَفِيَّةَ
ޢާއިލާގެ އެހެނިހެން ފަރުދުންނާ ޖެހޭ އެކިއެކި މައްސަލަތަކާއި އެނޫން ކަންކަމާ އެކަނބަލުން ދެރަފުޅުވެވަޑައިގެން ހިތާމަކުރައްވާ ކަމުގައިވާނަމަ އެކަލޭގެފާނު އެކަނބަލުންނަށް އުފާވެރިކަން ގެނެސްދެއްވައި އުދާސްތަކާއި ހިތްދަތިކަން ފިއްލަވައިދެއްވިއެވެ: އެކަލޭގެފާނު އެކަން ކުރައްވަނީ ނުހަނު ޙިކުމަތްތެރިކަމާއި ޙިލުމުވެރިކަމާއެކުއެވެ.
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޢަމަލުފުޅު މިމަޢުޟޫގައި ބެހެއްޓެވި ގޮތް މިޙަދީޘުން ބަޔާންވެގެން ދިޔައިރު، އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުން އެކަލޭގެފާނާ މެދު މުޢާމަލާތް ބެހެއްޓަވާ ގޮތްވެސް މިޙަދީޘުން ވަރަށް ސާފުކޮށް ފެނިގެން
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުންގެ ހިތުގައި އެކަލޭގެފާނާ މެދު އުފެދޭ ޝުޢޫރުތަކާއި އިޙްސާސްތަކަށް އަންނަ ބަދަލަށްވެސް ވިސްނާވަޑައިގެން އެކަންކަމަށް ނުހަނު ސަމާލުކަން ދެއްވާ ކަމުގައިވިއެވެ: އެކަނބަލުންނަށް ކެތް ނުކުރެއްވިގެން
މިހާ ހިސާބުން ވަރަށް މުހިއްމު މަޢުޟޫއަކަށް އެނބުރިލާނަމެވެ: ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ހިދާޔަތަށް ބަލައިފި ކޮންމެ މީހަކަށްވެސް ފެންނާން އޮތް ޙަޤީޤަތަކީ، ފިރިމީހާ ނުވަތަ ތަނެއްގެ އިސްކޮށް ހުންނަ
އެކަލޭގެފާނު ދުވަހަކުވެސް އަނބިކަނބަލެއްގެ ހަށިކޮޅަށް އަނިޔާއެއް ދެއްވުމުގެ ޤަޞްދުގައި ހާނީއްކައެއް ކުރައްވާފައެއް ނުވެއެވެ: ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އެއްވެސް އަނބިކަނބަލެއްގެ ހަށިކޮޅަށް އަނިޔާއެއް ދެއްވުމުގެ ޤަޞްދުގައި އެކަލޭގެފާނު ދުވަހަކުވެސް
އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޖުތަމަޢުއިން މިޔާ ޚިލާފަށް ގިނަ މީހުންގެ ޢަމަލުތައް ހުންނަކަމީ ނުހަނު ހިތާމަކުރަން ޖެހޭ ކަމެކެވެ. ފަހެ އެމީހުން އެމީހުންގެ އަނބީން އެކަނިމާ އެކަނި ތަންތަނަށް ދާން ދޫކޮށްލައެވެ. އެއްވެސް ރައްކާތެރިކަމެއް ނެތިއެވެ. ބައެއް
އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުން އެކަލޭގެފާނަށް ޒިޔާރަތް ކުރެއްވުމަށް ވަޑައިގެންނެވުމުން އެކަނބަލުންނަށް އިސްތިޤުބާލު ކުރައްވައްވައެވެ: އެއްރެއަކު ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހަށް ޞަފިއްޔާ رضي الله عنها ޒިޔާރަތް ކުރެއްވި ޙާދިޘާ
ފަހެ މިފައިން ރީތި ޗާލު ނަންނަމުން ދެމަފިރިން އެކަކު އަނެކަކަށް ގޮވުމަކީ ދަރިންގެ ކުރިމަތީގައިވެސް ކުރަން ހަމަ އެންމެ ރަނގަޅު ކަމެކެވެ. އެހެނީ އޭގެ ސަބަބުން އެކުދިންގެ މަންމަ އާއި ބައްޕަގެ މެދުގައި އޮންނަ
އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުންނަށް ރީތި ވަނަމުން ގޮވާހައްދަވާ ކަމުގައި ވިއެވެ: އެކަން ބަޔާންކުރައްވައި ޢާއިޝާ رضي الله عنها ރިވާކުރެއްވިއެވެ: “قال رسول الله صلى الله عليه وسلم يوما: “يا عائش،
އަދި އުއްމު ސަލަމާ رضي الله عنها ވެސް އެފަދައިން ރިވާކުރެއްވިއެވެ: “كنت أغتسل أنا والنبي صلى الله عليه وسلم من إناء واحد من الجنابة”. البخاري 322. “ތިމަން
އެކަލޭގެފާނު އަނބިއަނބި ކަނބަލުންނާ އެކީގައި ނާނޭފުޅު ފިއްލަވާ ކަމުގައި ވިއެވެ: އެކަން ބަޔާންކުރައްވައި ޢާއިޝާ رضي الله عنها ރިވާކުރެއްވިއެވެ: “كنت أغتسل أنا ورسول الله صلى الله عليه وسلم من
މިހަދީޘްފުޅުތަކުން ލިބިގެން ފިލާވަޅަކީ، ޔަހޫދީންގެ ވިސްނުމާ މުޅިން ޚިލާފަށް، އިސްލާމް ދީނުގައި އަންހެނުން ޙައިޟުވިޔަސް އެކަނބަލުންނާ އެކީގައި ދިރުއުޅެ ބީހި ގައިގޯޅިވެ ހެދުމަކީ އެއްވެސް މައްސަލައެއް އޮތްކަމެއް ނޫންކަމެވެ. އަދި ހަމައެއާއެކު، މައިންބަފައިން ކުރިމަތީގައި
ހަމައެއާއެކު މީގެ އަނެއްކޮޅުވެސް އެބައޮތެވެ. ބައެއް މީހުން އަލަށް މީހަކާ އިންނަނީ ދޮށީ އަންބަށް ނޯކުރީ ކުރާ ކުއްޖަކު ހޯދާ ބީދައިންނެވެ. އޭނާ ގޮވައިގެން ތަންތަނަށް ގޮސްލާ އުފާކޮށްލަން ދާއިރު ދަރިން ބަލަން ގޭގައި
އަދި ބައެއް ފިރިންނަށް އެވަރުވެސް ނުފުދެއެވެ. ހަގު އަނބި ބުނެލާ ބަހެއް ނުވަތަ ކޮށްލާ ޝަކުވާއަކަށް ނުވަތަ އިޝާރާތަކުން ދޮށީ އަނބި ކުށްވެރިއަކަށް ބަދަލުވެގެން ދެއެވެ. ނުވަތަ ހަނގު އަނބި ކުރިމައްޗަށް ދޮށީ އަނބި
ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޢަމަލުފުޅާއި އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ބައެއް މީހުންގެ ޢަމަލު ހުންނަ ގޮތާ އަޅާކިޔަލާމާ ހެއްޔެވެ! އެބައިމީހުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތަށް
އެއްވެސް އަނބިކަނބަލެއް އަނެއް އަނބިކަނބަލެއްގެ ޣީބަ ކިޔުއްވާ ނަމަ އެކަމަށް ނުހަނު އިންކާރު ކުރައްވާ ކަމުގައި ވިއެވެ: އެއް ދުވަހަކު ޢާއިޝާ رضي الله عنها ވިދާޅުވިއެވެ: “يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ صَفِيَّةَ
ޢާއިލާގެ އެހެނިހެން ފަރުދުންނާ ޖެހޭ އެކިއެކި މައްސަލަތަކާއި އެނޫން ކަންކަމާ އެކަނބަލުން ދެރަފުޅުވެވަޑައިގެން ހިތާމަކުރައްވާ ކަމުގައިވާނަމަ އެކަލޭގެފާނު އެކަނބަލުންނަށް އުފާވެރިކަން ގެނެސްދެއްވައި އުދާސްތަކާއި ހިތްދަތިކަން ފިއްލަވައިދެއްވިއެވެ: އެކަލޭގެފާނު އެކަން ކުރައްވަނީ ނުހަނު ޙިކުމަތްތެރިކަމާއި ޙިލުމުވެރިކަމާއެކުއެވެ.
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޢަމަލުފުޅު މިމަޢުޟޫގައި ބެހެއްޓެވި ގޮތް މިޙަދީޘުން ބަޔާންވެގެން ދިޔައިރު، އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުން އެކަލޭގެފާނާ މެދު މުޢާމަލާތް ބެހެއްޓަވާ ގޮތްވެސް މިޙަދީޘުން ވަރަށް ސާފުކޮށް ފެނިގެން
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުންގެ ހިތުގައި އެކަލޭގެފާނާ މެދު އުފެދޭ ޝުޢޫރުތަކާއި އިޙްސާސްތަކަށް އަންނަ ބަދަލަށްވެސް ވިސްނާވަޑައިގެން އެކަންކަމަށް ނުހަނު ސަމާލުކަން ދެއްވާ ކަމުގައިވިއެވެ: އެކަނބަލުންނަށް ކެތް ނުކުރެއްވިގެން
މިހާ ހިސާބުން ވަރަށް މުހިއްމު މަޢުޟޫއަކަށް އެނބުރިލާނަމެވެ: ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ހިދާޔަތަށް ބަލައިފި ކޮންމެ މީހަކަށްވެސް ފެންނާން އޮތް ޙަޤީޤަތަކީ، ފިރިމީހާ ނުވަތަ ތަނެއްގެ އިސްކޮށް ހުންނަ
އެކަލޭގެފާނު ދުވަހަކުވެސް އަނބިކަނބަލެއްގެ ހަށިކޮޅަށް އަނިޔާއެއް ދެއްވުމުގެ ޤަޞްދުގައި ހާނީއްކައެއް ކުރައްވާފައެއް ނުވެއެވެ: ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އެއްވެސް އަނބިކަނބަލެއްގެ ހަށިކޮޅަށް އަނިޔާއެއް ދެއްވުމުގެ ޤަޞްދުގައި އެކަލޭގެފާނު ދުވަހަކުވެސް
އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޖުތަމަޢުއިން މިޔާ ޚިލާފަށް ގިނަ މީހުންގެ ޢަމަލުތައް ހުންނަކަމީ ނުހަނު ހިތާމަކުރަން ޖެހޭ ކަމެކެވެ. ފަހެ އެމީހުން އެމީހުންގެ އަނބީން އެކަނިމާ އެކަނި ތަންތަނަށް ދާން ދޫކޮށްލައެވެ. އެއްވެސް ރައްކާތެރިކަމެއް ނެތިއެވެ. ބައެއް
އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުން އެކަލޭގެފާނަށް ޒިޔާރަތް ކުރެއްވުމަށް ވަޑައިގެންނެވުމުން އެކަނބަލުންނަށް އިސްތިޤުބާލު ކުރައްވައްވައެވެ: އެއްރެއަކު ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހަށް ޞަފިއްޔާ رضي الله عنها ޒިޔާރަތް ކުރެއްވި ޙާދިޘާ
ފަހެ މިފައިން ރީތި ޗާލު ނަންނަމުން ދެމަފިރިން އެކަކު އަނެކަކަށް ގޮވުމަކީ ދަރިންގެ ކުރިމަތީގައިވެސް ކުރަން ހަމަ އެންމެ ރަނގަޅު ކަމެކެވެ. އެހެނީ އޭގެ ސަބަބުން އެކުދިންގެ މަންމަ އާއި ބައްޕަގެ މެދުގައި އޮންނަ
އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުންނަށް ރީތި ވަނަމުން ގޮވާހައްދަވާ ކަމުގައި ވިއެވެ: އެކަން ބަޔާންކުރައްވައި ޢާއިޝާ رضي الله عنها ރިވާކުރެއްވިއެވެ: “قال رسول الله صلى الله عليه وسلم يوما: “يا عائش،
އަދި އުއްމު ސަލަމާ رضي الله عنها ވެސް އެފަދައިން ރިވާކުރެއްވިއެވެ: “كنت أغتسل أنا والنبي صلى الله عليه وسلم من إناء واحد من الجنابة”. البخاري 322. “ތިމަން
އެކަލޭގެފާނު އަނބިއަނބި ކަނބަލުންނާ އެކީގައި ނާނޭފުޅު ފިއްލަވާ ކަމުގައި ވިއެވެ: އެކަން ބަޔާންކުރައްވައި ޢާއިޝާ رضي الله عنها ރިވާކުރެއްވިއެވެ: “كنت أغتسل أنا ورسول الله صلى الله عليه وسلم من
މިހަދީޘްފުޅުތަކުން ލިބިގެން ފިލާވަޅަކީ، ޔަހޫދީންގެ ވިސްނުމާ މުޅިން ޚިލާފަށް، އިސްލާމް ދީނުގައި އަންހެނުން ޙައިޟުވިޔަސް އެކަނބަލުންނާ އެކީގައި ދިރުއުޅެ ބީހި ގައިގޯޅިވެ ހެދުމަކީ އެއްވެސް މައްސަލައެއް އޮތްކަމެއް ނޫންކަމެވެ. އަދި ހަމައެއާއެކު، މައިންބަފައިން ކުރިމަތީގައި
