ޢީދު ނަމާދު
* ޢީދު ނަމާދުގައިވަނީ ދެ ރަކުޢަތެވެ.
މިފޮތަކި ޢީދާގުޅޭ އަދަބުތަކާއި ޙުކުމްތަކާ އަދި ޢީދުގެ ބައެއް ފައިދާތައް ކުރުގޮތަކަށް ގެނެސްދިނުމަށް އައްޝައިކް މުޙައްމަދު ޞާލިޙް އަލްމުނައްޖިދު ލިޔުއްވަފައިވާ “55 فائدة في آداب العيد وأحكامه” ގެ ތަރުޖަމާއެކެވެ.
މިއީ މިދުވަސްވަރު މިޙާލަތުގައި، ވަބާގެ ސަބަބަން މީސްތަކުން ގެތަކުގައި ތިބެން ޖެހިފައިވާއިރު މުސްލިމުންނަށް ޢީދުގެ ޙުކުމްތަކުގެ ތެރެއިން އެނގެން ޖެހޭ ބައެއް ކަންތައްތަކެވެ.
ސުވާލު: އަހުރެންނަށް ޢީދުނަމާދު ގޭގައި އެކަނި ކުރެވިދާނެހެއްޔެވެ؟ ޞިއްޙީ ސަބަބަކާހުރެ މިސްކިތަށް ދިޔުން އަހަރެންނަށް ކުޅަދާނަވެގެން ނުވެއެވެ. ޖަވާބު: الحمد لله ޢިލްމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ ޞައްޙަ ބަހުގައި، ކުޅަދާނަކަން ލިބިގެންވާ ކޮންމެ
އެފަދަމީހަކަށްވެސް (އެބަހީ: ޢީދު ނަމާދަށް ޙާޟިރުވި މީހަކަށްވެސް) މޮޅުއިތުރު ފުރިހަމަ ގޮތަކީ އެދުވަހުގެ ހުކުރު ނަމާދަށްވެސް ޙާޟިރުވުމެވެ.
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ބަރަކާތްތެރި ރަމަޟާން މަހާއި ޙައްޖުގެ އަޅުކަން އަދާކޮށް ނިމުމާއިއެކު މުސްލިމުންނާއި ބައްދަލުކުރާ އެންމެ އުފާވެރި ދެދުވަހަކީ ފިތުރުޢީދާއި އަޟްޙާޢީދެވެ.
ދުވަހަކީ އަޟްހާ ޢީދު ދުވަހެވެ. ޢަލީ ހުރީ ޢީދު ނަމާދު ކޮށްގެން އައިސް ގޭގެ އެންމެންނާ އެކުގައި ހެނދުނުގެ ސައިގައި ބައިވެރިވާށެވެ. ޢީދު ނަމާދަށްފަހު ޢަލީއަށް އެންމެ ޚާއްޞަ ކަމަކަށް އޮތީ ސްކޫލުން ޢީދު ފާހަގަ ކުރުމަށް “ޢީދު އުފާ” ގެ ނަމުގައި ބާއްވާ ޙަރަކާތްތަކެވެ.
މާތް ﷲ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވަޙީ ކުރައްވާފައި ވެއެވެ. ﴿وَأَذَانٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الأكْبَر﴾ (التوبة :3)މާނައީ: “އަދި މިއީ ބޮޑުވެގެންވާ ޙައްޖުގެ ދުވަހު، ﷲ އާއި،
ބަރަކާތްތެރި ފިޠުރުޢީދުގެ ތަހްނިޔާ އެންމެހާ ލޮބުވެތި އަޚުންނާއި އުޚްތުންނަށް ދަންނަވަމެވެ.
އިސްލާމްދީނުގެ އެންމެ މުހިންމު ދެ މަސްދަރަކީ ކީރިތި ޤުރުއާނާއި ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތެވެ.
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ދެޢީދަކީ ޝުކުރުވެރިވުމާއި އުފާފާޅުކުރުމުގެ ގޮތުން ﷲ ތަޢާލާ މުސްލިމުންނަށް ލައްވާފައިވާ ދުވަސްތަކެކެވެ. އެގޮތުން ތަކުބީރު ކިޔުން މިދުވަސްތަކުގައިވެއެވެ. އަދި
ޖާހިލިއްޔަޒަމާނުގެ އަހުލުވެރިން އުފާފާޅުކޮށްއުޅޭ 2 ދުވަހެއް އޮތެވެ. ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ މަދީނާއަށް ވަޑައިގެންނެވުމަށްފަހު ޙަދީޘްކުރެއްވެވިއެވެ. ތިޔަބައިމީހުން އުފާފާޅުކޮށްއުޅުނު 2 ދުވަހުގެ ބަދަލުގައި އެއަށްވުރެ މާ ހެޔޮކަންބޮޑު ދެދުވަސް ﷲ ތަޢާލާ ލައްވަވައިފިއެވެ. އެއީ ފިޠުރުގެ ދުވަހާއި އަޟްޙާގެދުވަހެވެ.
މިފޮތަކި ޢީދާގުޅޭ އަދަބުތަކާއި ޙުކުމްތަކާ އަދި ޢީދުގެ ބައެއް ފައިދާތައް ކުރުގޮތަކަށް ގެނެސްދިނުމަށް އައްޝައިކް މުޙައްމަދު ޞާލިޙް އަލްމުނައްޖިދު ލިޔުއްވަފައިވާ “55 فائدة في آداب العيد وأحكامه” ގެ ތަރުޖަމާއެކެވެ.
މިއީ މިދުވަސްވަރު މިޙާލަތުގައި، ވަބާގެ ސަބަބަން މީސްތަކުން ގެތަކުގައި ތިބެން ޖެހިފައިވާއިރު މުސްލިމުންނަށް ޢީދުގެ ޙުކުމްތަކުގެ ތެރެއިން އެނގެން ޖެހޭ ބައެއް ކަންތައްތަކެވެ.
ސުވާލު: އަހުރެންނަށް ޢީދުނަމާދު ގޭގައި އެކަނި ކުރެވިދާނެހެއްޔެވެ؟ ޞިއްޙީ ސަބަބަކާހުރެ މިސްކިތަށް ދިޔުން އަހަރެންނަށް ކުޅަދާނަވެގެން ނުވެއެވެ. ޖަވާބު: الحمد لله ޢިލްމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ ޞައްޙަ ބަހުގައި، ކުޅަދާނަކަން ލިބިގެންވާ ކޮންމެ
އެފަދަމީހަކަށްވެސް (އެބަހީ: ޢީދު ނަމާދަށް ޙާޟިރުވި މީހަކަށްވެސް) މޮޅުއިތުރު ފުރިހަމަ ގޮތަކީ އެދުވަހުގެ ހުކުރު ނަމާދަށްވެސް ޙާޟިރުވުމެވެ.
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ބަރަކާތްތެރި ރަމަޟާން މަހާއި ޙައްޖުގެ އަޅުކަން އަދާކޮށް ނިމުމާއިއެކު މުސްލިމުންނާއި ބައްދަލުކުރާ އެންމެ އުފާވެރި ދެދުވަހަކީ ފިތުރުޢީދާއި އަޟްޙާޢީދެވެ.
ދުވަހަކީ އަޟްހާ ޢީދު ދުވަހެވެ. ޢަލީ ހުރީ ޢީދު ނަމާދު ކޮށްގެން އައިސް ގޭގެ އެންމެންނާ އެކުގައި ހެނދުނުގެ ސައިގައި ބައިވެރިވާށެވެ. ޢީދު ނަމާދަށްފަހު ޢަލީއަށް އެންމެ ޚާއްޞަ ކަމަކަށް އޮތީ ސްކޫލުން ޢީދު ފާހަގަ ކުރުމަށް “ޢީދު އުފާ” ގެ ނަމުގައި ބާއްވާ ޙަރަކާތްތަކެވެ.
މާތް ﷲ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވަޙީ ކުރައްވާފައި ވެއެވެ. ﴿وَأَذَانٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الأكْبَر﴾ (التوبة :3)މާނައީ: “އަދި މިއީ ބޮޑުވެގެންވާ ޙައްޖުގެ ދުވަހު، ﷲ އާއި،
ބަރަކާތްތެރި ފިޠުރުޢީދުގެ ތަހްނިޔާ އެންމެހާ ލޮބުވެތި އަޚުންނާއި އުޚްތުންނަށް ދަންނަވަމެވެ.
އިސްލާމްދީނުގެ އެންމެ މުހިންމު ދެ މަސްދަރަކީ ކީރިތި ޤުރުއާނާއި ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތެވެ.
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ދެޢީދަކީ ޝުކުރުވެރިވުމާއި އުފާފާޅުކުރުމުގެ ގޮތުން ﷲ ތަޢާލާ މުސްލިމުންނަށް ލައްވާފައިވާ ދުވަސްތަކެކެވެ. އެގޮތުން ތަކުބީރު ކިޔުން މިދުވަސްތަކުގައިވެއެވެ. އަދި
ޖާހިލިއްޔަޒަމާނުގެ އަހުލުވެރިން އުފާފާޅުކޮށްއުޅޭ 2 ދުވަހެއް އޮތެވެ. ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ މަދީނާއަށް ވަޑައިގެންނެވުމަށްފަހު ޙަދީޘްކުރެއްވެވިއެވެ. ތިޔަބައިމީހުން އުފާފާޅުކޮށްއުޅުނު 2 ދުވަހުގެ ބަދަލުގައި އެއަށްވުރެ މާ ހެޔޮކަންބޮޑު ދެދުވަސް ﷲ ތަޢާލާ ލައްވަވައިފިއެވެ. އެއީ ފިޠުރުގެ ދުވަހާއި އަޟްޙާގެދުވަހެވެ.