ފަތުވާ: އިސްރާއާއި މިޢުރާޖުގެ ރޭ ފާހަގަކުރުން
އިސްރާއާއި މިޢުރާޖުގެ ރޭ ފާހަގަކުރުމުގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟ އަދި އެރެއަކީ ރަޖަބުމަހުގެ ހަތާވީސްވިލޭރޭ ތޯއެވެ؟
އިސްރާއާއި މިޢުރާޖުގެ ރޭ ފާހަގަކުރުމުގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟ އަދި އެރެއަކީ ރަޖަބުމަހުގެ ހަތާވީސްވިލޭރޭ ތޯއެވެ؟
އަޅުގަނޑުމެން މިވާހަކަތަކުގައި ބަލާފައިވާނީ ކުދިންނަށް ހަމައެކަނި ވާހަކައެއް ހުށަހަޅާލަދިނުމުގެ އިތުރަށް، ކުއްޖާއަށް ދީނީ މަޢުލޫމާތުތަކާއި، އަޚްލާޤީ ރިވެތި އަދަބުތައް ކުއްޖާއަށް ވާހަކަތަކެއްގެ ސިފާގައި ފޯރުކޮށްދިނުމަށެވެ.
މިދަރުސް ތަކަކީ ސުޢޫދީ ޢަރަބިއްޔާގެ ކުރީގެ މުފްތީކަމަށްވާ ސަމާޙަތުއްޝައިޚް ޢަބްދުލްޢަޒީޒް ބިން ޢަބްދުﷲ ބިން ބާޒް (رحمه الله) ގެ ފޮތެއްކަމުގައިވާ (الدروس المهمة لعامة الأمة)، މިފޮތް ތަރުޖަމާކޮށް ތައްޔާރު ކުރެވޭ ދަރުސްތަކެކެވެ.
މިހާރަކަށް އައިސް އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޖުތަމަޢުގެ ތެރޭގައި ތަފާތުގޮތްގޮތަށް ބުރުގާއަޅާ އުޚްތުން އުޅޭކަން ހިތާމައާއެކު ފާހަގަކޮށްލަންޖެހެއެވެ. ބައެއް އުޚްތުން ބުރުޤާ އަޅާ ގޮތަކީ އިސްލާމްދީނުގައިވާ ޢަވްރަނިވާކުރުމުގެ ގޮތްތަކާ ޚިލާފުގޮތްތަކެއްކަންވެސް ފާހަގަކޮށްލަންޖެހެއެވެ.
ރަޖަބުމަހު ރޯދަހިފުމުގައި ޙާއްޞަ މާތްކަމެއްވާކަމަށް ވާރިދުވެފައިވޭހެއްޔެވެ؟
ޙައިޟުވެރިންނާއި ނިފާސްވެރިން ޙައްޖުގެ އަޅުކަން އަދާކުރުމުގައި ކިޔުމަށް ވާރިދުވެފައިވާ ދުޢާތައް ކިޔުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. އަދި ޞައްޙަ ގޮތަކީ އެބައިމީހުން ޤުރުއާން ކިޔެވުންވެސް މައްސަލައެއް ނެތްކަމެވެ.
ހޮޑަކީ ޠާހިރު އެއްޗެއް ނުވަތަ ނަޖިހެއްކަމާމެދު ތަފާތު ރައުޔުތަކެއްވެއެވެ.
ހިޖުރައިން ތިންވަނަ ޤަރުނުގައި ލިޔުއްވުނު ފޮތްތަކުގެ ތެރެއިން، ޖަމާކުރުމާއި، ތަރުތީބާއި، ޞައްޙަކަން ބޮޑުކަމާއި، އެންމެ ފައިދާބޮޑުވުމާއި، މަޢުލޫމާތު މުއްސަނދިވުން ފަދަ ގޮތްގޮތުންބަލާއިރު އެންމެ މުހިއްމު ފޮތްތަކީ “ކުތުބުއްސިއްތާ’ ނަމުން މަޝްހޫރުވެފައިވާ ހަފޮތެވެ.
އިސްތިޚާރާކުރާށޭ ނުވަތަ އިސްތިޚާރާނަމާދުކުރާށޭ ބުނުމުން އެއީ ކޮންކަމެއްކަން މިއަދު ވަރަށް ގިނަބަޔަކަށް ނޭނގެއެވެ. އެހެނީ މިއަދު ގިނަބަޔަކު އިސްތިޚާރާނަމާދުކުރާކަމަށް ފާހަގަކުރެވެނީ ކައިވެނި ކުރުމުގެކުރީން އެކަންޏެވެ.
މިލީފްލެޓަކީ، އިސްލާމްދީނުގައި މައިންބަފައިނަށް ދެވިފައިވާ ޤަދަރު އަންގައިދީ، އެދެމީހުންނާމެދު އަޅުގަނޑުމެންގެ މައްޗަށްވާ ޙައްޤުތައް ދެނެގަނެ، އެދެމީހުންނަށް ހެޔޮކޮށްހިތުމަށް ނަޞޭޙަތްތެރިވުމުގެ ގޮތުން އެކުލަވާލެވިފައިވާ ލީފްލެޓެކެވެ.
ދިސަލަފިއްޔާ “ދަޢުވަތު ސިލްސިލާ” ގެ ދެވަނަ ޢަދަދަށް މަރުޙަބާ ދަންނަވަމެވެ. މިޢަދަދުގައި އަލިއަޅުވާލެވިފައިވާނީ ތަޥްޙީދުގެ މަތިވެރިކަލިމަ “لا إله إلّا الله” ގެ މާނައިގެ ކުރުތަޢާރަފަކަށާއި، ރުކުންތަކަށާއި، ޝަރުޠުތަކަށެވެ.
ކައިވެންޏާގުޅޭ ފިޤުހީ މަސްއަލަތަކުގެ ތެރެއިން އެއްމަސްއަލައަކީ ކައިވެނިކުރާ ފިރިހެންމީހާގެ ފަރާތުން ކައިވެނިކުރާ އަންހެންމީހާއަށް ދޭންޖެހޭ ކައިވެނީގެ ރަނެވެ.
އާދެ، ސައިންސާއި ޓެކްނޮލޮޖީގެގޮތުން ކުރިއަރާފައިވާ މިފަދަ ދުވަސްވަރެއްގައި، ﷲ ތަޢާލާގެ މަގަށް ދަޢުވަތު ދިނުމުގައި ވަރަށް ގިނަ ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކުރެވިދާނެއެވެ. މިގޮތުން ލީފްލެޓަކީ، މިކަމަށްޓަކައި އެންމެ ފަސޭހަކަމާއެކު ބޭނުންކުރެވިދާނެ އެއްވަސީލަތެވެ.
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين މިފޮތަކީ ކުޑަކުދިންނަށް އިސްލާމީ ރިވެތި އަދަބުތައް ދަސްކޮށްދިނުމަށްޓަކައި އެކުލަވާލެވިފައިވާ ފޮތްތަކުގެ ތެރެއިން ފޮތެކެވެ. ދުޢާއަކީ މި ޢަމަލުގައި
އަޅުގަނޑުމެން ވަނީ ކޮންމެ ހިޖުރީ މަހެއްގެ ލިޔުންތައް ޖަމާކޮށް، މަޖައްލާއެއްގެ ގޮތުގައި ނެރުމަށް ޤަޞްދުކޮށްފައެވެ. މިގޮތުން މިމަޖައްލާއަކީ، ﷲގެ ރަޙްމަތާއި ތަވްފީޤާއެކު، މިމަޤްޞަދުގެ ދަށުން ނެރެވޭ އެންމެ ފުރަތަމަ މަޖައްލާއެވެ.
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. މިފޮތަކީ ކުޑަކުދިންނަށް އިސްލާމީ ރިވެތި އަދަބުތައް ދަސްކޮށްދިނުމަށްޓަކައި އެކުލަވާލެވިފައިވާ ފޮތްތަކުގެ ތެރެއިން ފޮތެކެވެ. ދުޢާއަކީ މި ޢަމަލުގައި ﷲ
އިސްރާއާއި މިޢުރާޖުގެ ރޭ ފާހަގަކުރުމުގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟ އަދި އެރެއަކީ ރަޖަބުމަހުގެ ހަތާވީސްވިލޭރޭ ތޯއެވެ؟
އަޅުގަނޑުމެން މިވާހަކަތަކުގައި ބަލާފައިވާނީ ކުދިންނަށް ހަމައެކަނި ވާހަކައެއް ހުށަހަޅާލަދިނުމުގެ އިތުރަށް، ކުއްޖާއަށް ދީނީ މަޢުލޫމާތުތަކާއި، އަޚްލާޤީ ރިވެތި އަދަބުތައް ކުއްޖާއަށް ވާހަކަތަކެއްގެ ސިފާގައި ފޯރުކޮށްދިނުމަށެވެ.
މިދަރުސް ތަކަކީ ސުޢޫދީ ޢަރަބިއްޔާގެ ކުރީގެ މުފްތީކަމަށްވާ ސަމާޙަތުއްޝައިޚް ޢަބްދުލްޢަޒީޒް ބިން ޢަބްދުﷲ ބިން ބާޒް (رحمه الله) ގެ ފޮތެއްކަމުގައިވާ (الدروس المهمة لعامة الأمة)، މިފޮތް ތަރުޖަމާކޮށް ތައްޔާރު ކުރެވޭ ދަރުސްތަކެކެވެ.
މިހާރަކަށް އައިސް އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޖުތަމަޢުގެ ތެރޭގައި ތަފާތުގޮތްގޮތަށް ބުރުގާއަޅާ އުޚްތުން އުޅޭކަން ހިތާމައާއެކު ފާހަގަކޮށްލަންޖެހެއެވެ. ބައެއް އުޚްތުން ބުރުޤާ އަޅާ ގޮތަކީ އިސްލާމްދީނުގައިވާ ޢަވްރަނިވާކުރުމުގެ ގޮތްތަކާ ޚިލާފުގޮތްތަކެއްކަންވެސް ފާހަގަކޮށްލަންޖެހެއެވެ.
ރަޖަބުމަހު ރޯދަހިފުމުގައި ޙާއްޞަ މާތްކަމެއްވާކަމަށް ވާރިދުވެފައިވޭހެއްޔެވެ؟
ޙައިޟުވެރިންނާއި ނިފާސްވެރިން ޙައްޖުގެ އަޅުކަން އަދާކުރުމުގައި ކިޔުމަށް ވާރިދުވެފައިވާ ދުޢާތައް ކިޔުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. އަދި ޞައްޙަ ގޮތަކީ އެބައިމީހުން ޤުރުއާން ކިޔެވުންވެސް މައްސަލައެއް ނެތްކަމެވެ.
ހޮޑަކީ ޠާހިރު އެއްޗެއް ނުވަތަ ނަޖިހެއްކަމާމެދު ތަފާތު ރައުޔުތަކެއްވެއެވެ.
ހިޖުރައިން ތިންވަނަ ޤަރުނުގައި ލިޔުއްވުނު ފޮތްތަކުގެ ތެރެއިން، ޖަމާކުރުމާއި، ތަރުތީބާއި، ޞައްޙަކަން ބޮޑުކަމާއި، އެންމެ ފައިދާބޮޑުވުމާއި، މަޢުލޫމާތު މުއްސަނދިވުން ފަދަ ގޮތްގޮތުންބަލާއިރު އެންމެ މުހިއްމު ފޮތްތަކީ “ކުތުބުއްސިއްތާ’ ނަމުން މަޝްހޫރުވެފައިވާ ހަފޮތެވެ.
އިސްތިޚާރާކުރާށޭ ނުވަތަ އިސްތިޚާރާނަމާދުކުރާށޭ ބުނުމުން އެއީ ކޮންކަމެއްކަން މިއަދު ވަރަށް ގިނަބަޔަކަށް ނޭނގެއެވެ. އެހެނީ މިއަދު ގިނަބަޔަކު އިސްތިޚާރާނަމާދުކުރާކަމަށް ފާހަގަކުރެވެނީ ކައިވެނި ކުރުމުގެކުރީން އެކަންޏެވެ.
މިލީފްލެޓަކީ، އިސްލާމްދީނުގައި މައިންބަފައިނަށް ދެވިފައިވާ ޤަދަރު އަންގައިދީ، އެދެމީހުންނާމެދު އަޅުގަނޑުމެންގެ މައްޗަށްވާ ޙައްޤުތައް ދެނެގަނެ، އެދެމީހުންނަށް ހެޔޮކޮށްހިތުމަށް ނަޞޭޙަތްތެރިވުމުގެ ގޮތުން އެކުލަވާލެވިފައިވާ ލީފްލެޓެކެވެ.
ދިސަލަފިއްޔާ “ދަޢުވަތު ސިލްސިލާ” ގެ ދެވަނަ ޢަދަދަށް މަރުޙަބާ ދަންނަވަމެވެ. މިޢަދަދުގައި އަލިއަޅުވާލެވިފައިވާނީ ތަޥްޙީދުގެ މަތިވެރިކަލިމަ “لا إله إلّا الله” ގެ މާނައިގެ ކުރުތަޢާރަފަކަށާއި، ރުކުންތަކަށާއި، ޝަރުޠުތަކަށެވެ.
ކައިވެންޏާގުޅޭ ފިޤުހީ މަސްއަލަތަކުގެ ތެރެއިން އެއްމަސްއަލައަކީ ކައިވެނިކުރާ ފިރިހެންމީހާގެ ފަރާތުން ކައިވެނިކުރާ އަންހެންމީހާއަށް ދޭންޖެހޭ ކައިވެނީގެ ރަނެވެ.
އާދެ، ސައިންސާއި ޓެކްނޮލޮޖީގެގޮތުން ކުރިއަރާފައިވާ މިފަދަ ދުވަސްވަރެއްގައި، ﷲ ތަޢާލާގެ މަގަށް ދަޢުވަތު ދިނުމުގައި ވަރަށް ގިނަ ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކުރެވިދާނެއެވެ. މިގޮތުން ލީފްލެޓަކީ، މިކަމަށްޓަކައި އެންމެ ފަސޭހަކަމާއެކު ބޭނުންކުރެވިދާނެ އެއްވަސީލަތެވެ.
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين މިފޮތަކީ ކުޑަކުދިންނަށް އިސްލާމީ ރިވެތި އަދަބުތައް ދަސްކޮށްދިނުމަށްޓަކައި އެކުލަވާލެވިފައިވާ ފޮތްތަކުގެ ތެރެއިން ފޮތެކެވެ. ދުޢާއަކީ މި ޢަމަލުގައި
އަޅުގަނޑުމެން ވަނީ ކޮންމެ ހިޖުރީ މަހެއްގެ ލިޔުންތައް ޖަމާކޮށް، މަޖައްލާއެއްގެ ގޮތުގައި ނެރުމަށް ޤަޞްދުކޮށްފައެވެ. މިގޮތުން މިމަޖައްލާއަކީ، ﷲގެ ރަޙްމަތާއި ތަވްފީޤާއެކު، މިމަޤްޞަދުގެ ދަށުން ނެރެވޭ އެންމެ ފުރަތަމަ މަޖައްލާއެވެ.
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. މިފޮތަކީ ކުޑަކުދިންނަށް އިސްލާމީ ރިވެތި އަދަބުތައް ދަސްކޮށްދިނުމަށްޓަކައި އެކުލަވާލެވިފައިވާ ފޮތްތަކުގެ ތެރެއިން ފޮތެކެވެ. ދުޢާއަކީ މި ޢަމަލުގައި ﷲ