ސުވާލު: ވަރިވެފައިވާ އަންހެނަކާ އޭނާގެ ޢިއްދައިގެ މުއްދަތުގެ ތެރޭގައި ކައިވެނިކުރަން ހުށަހެޅުމަކީ (ޚިޠުބާކުރުމަކީ) ހުއްދަކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ — ޖަވާބު: الحمد لله ފުރަތަމައީ، ކައިވެނިކުރަން ހުށަހެޅުން (ޚިޠުބާކުރުން) ދެގޮތަކަށް ވެއެވެ. އެއީ ޞަރީޙަކޮށް
ސުވާލު: ސަވާރީއެއްގައި މިސްކިތަށް ދާ މީހަކަށް ހިނގާފައި މިސްކިތަށް ދާ މީހަކަށް ލިބޭ ޘަވާބާ އެއްވަރުގެ ޘަވާބު ލިބޭނެތޯއެވެ؟ — ޖަވާބު: الحمد لله ދަންނާށެވެ. މިސްކިތަށް ހިނގާފައިދާ މީހުންނަށް ބޮޑުވެގެންވާ ދަރުމަ
އާޚިރަތްދުވަހު އެތީސްޓުންނަށް ހުރި ނިމުމަކީ ނަރަކައެވެ.
ތަޔައްމުމުކުރާ ގޮތް ތަޔައްމުމު ކުރާ ގޮތަކީ: ފުރަތަމަ ނިޔަތް ގަނެ، ބިސްމިﷲ ކިޔައި، ދެއަތް ތިލައިގެ ބަނޑުފުށުން ބިންގަނޑުގައި އެއްފަހަރު ޖެހުމެވެ. އޭގެފަހުގައި މޫނުގައި އެއްފަހަރު ފުހެލުމެވެ. އަދި އޭގެފަހުގައި ކަނާތު
އެއީތަޔައްމުމު ފާސިދުވާ ކަންކަމެވެ. ތަޔައްމުމު ބާޠިލުކުރާ ކަންތައްތައް ތިނެކެވެ. އެއީ 1- ތަޔައްމުމު(ވުޟޫ) ގެއްލޭކަމެއް މެދުވެރިވުން: ކުޑަ ޙަދަޘްވެރިވުމުން، ވުޟޫ ގެއްލޭތީ ތަޔައްމުމުވެސް ބާޠިލުވާނެއެވެ. އަދި ބޮޑު ޙަދަޘްވެރިވުމުން، އެބަހީ ޖުނުބާއި، ޙައިޟާއި ނިފާސްވެރިވުމަކީވެސް
ނަމާދުގައި ހުރެ މީހަކު ކިނބިއްސެއް އަޅައިފިނަމަ އޭނާ الحمد لله ކިޔުން ޝަރުޢުވެގެންވެއެވެ.
ﷲއަށް ޙަމްދުކުރާ މުސްލިމް އަޚާގެ މައްޗަށް ވާ ޙައްޤަކީ ކުޑައެއް ބޮޑެއް ތަފާތުކުރުމެއް ނެތި އަދާކޮށްދޭންޖެހޭ ޙައްޤެއްކަމުން، ކުޑަކުއްޖަކު ވިޔަސް އެކުއްޖާ ޙަމްދުކޮށްފިނަމަ يرحمك الله ކިޔަންޖެހޭނެއެވެ.
ސުވާލު: ޚިތާނުކުރުމުގެ މުނާސަބަތުގައި ޙަފްލާއެއް ބޭއްވުމަކީ ހުއްދަކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ މިއީ މަޣްރިބްކަރައިގެ އާދަކާދައިގެ ތެރެއިން ހިމެނޭކަމެކެވެ. މިއީ ސުންނަތުގެތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަމެއް ހެއްޔެވެނުވަތަ ބިދުޢައެއް ހެއްޔެވެ؟ ޖަވާބު: ﷲ އަށް ޙަމްދު ހުއްޓެވެ.
ޝައިޚް ޢަބްދުއްރަޙްމާން ބިން ނާޞިރު އައް-ސަޢްދީ ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. މީސްތަކުން 4 ބަޔަކަށް ބެހިގެން ވެއެވެ. 1- އެމީހަކީ ހެޔޮ މީހަކަށް ވެފައި އެހެޔޮކަން އޭނާގެ ފަރާތުން އެހެންމީހުންނަށްވެސް ފޯރާ މީހާއެވެ. މިއީ ﷲއަށް
ސުވާލު: ދުވާލު މަސައްކަތުގައި އުޅޭ ވަރަށް ގިނަ މީހުން މެންދުރު ނަމާދާއި ޢަސުރު ނަމާދު އޭގެ ވަގުތުގައި އަދާނުކޮށް ރޭގަނޑަށް އެ ދެނަމާދު ފަސްކުރާތަން ފެނެއެވެ. އުޒުރަކަށް ވަނީ މަސައްކަތުގައި އަވަދިނެތި އުޅުމުގެ ސަބަބުން
ސުވާލު: މާތްﷲ ގެ މި ވަޙީބަސްފުޅާ ގުޅިގެން “أُحِلَّ لَكُمْ صَيْدُ الْبَحْرِ وَطَعَامُهُ” “ކަނޑުގެ ކެޔޮޅުކަން ކުރުމާއި، އެކަމުންލިބޭ ކާތަކެތި ތިޔަބައިމީހުންނަށް حلال ކުރައްވާފައިވެއެވެ.” [އަލްމާއިދާ:96] ކޮށްލަން ބޭނުންވާ ސުވާލަކީ، މީގެ ތެރޭގައި
އަޅުގަނޑަކީ ފިހާރައިގެ ވެރިމީހާ ކަމުގައި ނުވެފައި، ފިހާރައިގެ ސޭޓެއްގެ ގޮތުގައި މަސައްކަތް ކުރާ މީހަކަށް ވެހުރެ، ސިނގިރޭޓު ފޮށްޓެއް ވިއްކައިފިނަމަ އަޅުގަނޑު ފާފަވެރިވާނެތޯއެވެ؟ ހަމްދު ހުރީ ﷲ އަަށެވެ.ޖަވާބު: ސިނގެރޭޓަކީ ޙަރާމް އެއްޗެކެވެ. ހަމަ
ސުވާލު: ސިނގިރޭޓު ކުންފުންޏެއްގެ ލައިސެންސްގެ ދަށުން ވިއްކާ ސިނގިރޭޓު ވިއްކުމުގެ ހުކުމަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟ ޖަވާބު: ޙަމްދު ހުރީ ﷲ އަށެވެ. ދުންފަތުގެ އިސްތިޢުމާލު ކުރުމަކީ ޙަރާމް ކަމެކެވެ. ހަމަ އެފަދައިން ދުންފަތް ހެއްދުމާއި،
ޤިޔާމަތްދުވަހުގައި ތިލަފަތުގައި ކިރޭހުށީ ޢަމަލުކުރާ މީހާކަމުގައި ވިދާޅުވާ ޢިލްމުވެރިންގެ ދަލީލަކީޢަބްދުﷲ ބިން މަސްޢޫދު ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ މި ޙަދީޘެވެ. كَانَ عبدالله بن مسعود رضي الله عنه يَجْتَنِي سِوَاكًا مِنَ الأَرَاكِ
ޤިޔާމަތްދުވަހުގައި ތިލަފަތުގައި ކިރޭނީ ޢަމަލުތައް ލިޔެވިގެންވާ ފަތްފުއްތައް ކަމުގައި ވިދާޅުވާ ބޭކަލުންގެ ދަލީލަކީ ގެ صاحب البطاقة (ކާޑުގެ ވެރިމީހާގެ) ޙަދީޘެވެ. عن عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عَمْرِو بْنِ الْعَاصِ قَالَ: رَسُولُ
فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ * وَمَن يَعْـمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرّاً يَرَهُ}. މިތާގައި {من} އަކީ شرطية އެވެ. އޭގެން ދޭހަވަނީ ނުވަތަ ޢާއްމުކަމެވެ/ އެހެނީ އެހެނީ ކޮންމެ
ސުވާލު: ވަރިވެފައިވާ އަންހެނަކާ އޭނާގެ ޢިއްދައިގެ މުއްދަތުގެ ތެރޭގައި ކައިވެނިކުރަން ހުށަހެޅުމަކީ (ޚިޠުބާކުރުމަކީ) ހުއްދަކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ — ޖަވާބު: الحمد لله ފުރަތަމައީ، ކައިވެނިކުރަން ހުށަހެޅުން (ޚިޠުބާކުރުން) ދެގޮތަކަށް ވެއެވެ. އެއީ ޞަރީޙަކޮށް
ސުވާލު: ސަވާރީއެއްގައި މިސްކިތަށް ދާ މީހަކަށް ހިނގާފައި މިސްކިތަށް ދާ މީހަކަށް ލިބޭ ޘަވާބާ އެއްވަރުގެ ޘަވާބު ލިބޭނެތޯއެވެ؟ — ޖަވާބު: الحمد لله ދަންނާށެވެ. މިސްކިތަށް ހިނގާފައިދާ މީހުންނަށް ބޮޑުވެގެންވާ ދަރުމަ
އާޚިރަތްދުވަހު އެތީސްޓުންނަށް ހުރި ނިމުމަކީ ނަރަކައެވެ.
ތަޔައްމުމުކުރާ ގޮތް ތަޔައްމުމު ކުރާ ގޮތަކީ: ފުރަތަމަ ނިޔަތް ގަނެ، ބިސްމިﷲ ކިޔައި، ދެއަތް ތިލައިގެ ބަނޑުފުށުން ބިންގަނޑުގައި އެއްފަހަރު ޖެހުމެވެ. އޭގެފަހުގައި މޫނުގައި އެއްފަހަރު ފުހެލުމެވެ. އަދި އޭގެފަހުގައި ކަނާތު
އެއީތަޔައްމުމު ފާސިދުވާ ކަންކަމެވެ. ތަޔައްމުމު ބާޠިލުކުރާ ކަންތައްތައް ތިނެކެވެ. އެއީ 1- ތަޔައްމުމު(ވުޟޫ) ގެއްލޭކަމެއް މެދުވެރިވުން: ކުޑަ ޙަދަޘްވެރިވުމުން، ވުޟޫ ގެއްލޭތީ ތަޔައްމުމުވެސް ބާޠިލުވާނެއެވެ. އަދި ބޮޑު ޙަދަޘްވެރިވުމުން، އެބަހީ ޖުނުބާއި، ޙައިޟާއި ނިފާސްވެރިވުމަކީވެސް
ނަމާދުގައި ހުރެ މީހަކު ކިނބިއްސެއް އަޅައިފިނަމަ އޭނާ الحمد لله ކިޔުން ޝަރުޢުވެގެންވެއެވެ.
ﷲއަށް ޙަމްދުކުރާ މުސްލިމް އަޚާގެ މައްޗަށް ވާ ޙައްޤަކީ ކުޑައެއް ބޮޑެއް ތަފާތުކުރުމެއް ނެތި އަދާކޮށްދޭންޖެހޭ ޙައްޤެއްކަމުން، ކުޑަކުއްޖަކު ވިޔަސް އެކުއްޖާ ޙަމްދުކޮށްފިނަމަ يرحمك الله ކިޔަންޖެހޭނެއެވެ.
ސުވާލު: ޚިތާނުކުރުމުގެ މުނާސަބަތުގައި ޙަފްލާއެއް ބޭއްވުމަކީ ހުއްދަކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ މިއީ މަޣްރިބްކަރައިގެ އާދަކާދައިގެ ތެރެއިން ހިމެނޭކަމެކެވެ. މިއީ ސުންނަތުގެތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަމެއް ހެއްޔެވެނުވަތަ ބިދުޢައެއް ހެއްޔެވެ؟ ޖަވާބު: ﷲ އަށް ޙަމްދު ހުއްޓެވެ.
ޝައިޚް ޢަބްދުއްރަޙްމާން ބިން ނާޞިރު އައް-ސަޢްދީ ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. މީސްތަކުން 4 ބަޔަކަށް ބެހިގެން ވެއެވެ. 1- އެމީހަކީ ހެޔޮ މީހަކަށް ވެފައި އެހެޔޮކަން އޭނާގެ ފަރާތުން އެހެންމީހުންނަށްވެސް ފޯރާ މީހާއެވެ. މިއީ ﷲއަށް
ސުވާލު: ދުވާލު މަސައްކަތުގައި އުޅޭ ވަރަށް ގިނަ މީހުން މެންދުރު ނަމާދާއި ޢަސުރު ނަމާދު އޭގެ ވަގުތުގައި އަދާނުކޮށް ރޭގަނޑަށް އެ ދެނަމާދު ފަސްކުރާތަން ފެނެއެވެ. އުޒުރަކަށް ވަނީ މަސައްކަތުގައި އަވަދިނެތި އުޅުމުގެ ސަބަބުން
ސުވާލު: މާތްﷲ ގެ މި ވަޙީބަސްފުޅާ ގުޅިގެން “أُحِلَّ لَكُمْ صَيْدُ الْبَحْرِ وَطَعَامُهُ” “ކަނޑުގެ ކެޔޮޅުކަން ކުރުމާއި، އެކަމުންލިބޭ ކާތަކެތި ތިޔަބައިމީހުންނަށް حلال ކުރައްވާފައިވެއެވެ.” [އަލްމާއިދާ:96] ކޮށްލަން ބޭނުންވާ ސުވާލަކީ، މީގެ ތެރޭގައި
އަޅުގަނޑަކީ ފިހާރައިގެ ވެރިމީހާ ކަމުގައި ނުވެފައި، ފިހާރައިގެ ސޭޓެއްގެ ގޮތުގައި މަސައްކަތް ކުރާ މީހަކަށް ވެހުރެ، ސިނގިރޭޓު ފޮށްޓެއް ވިއްކައިފިނަމަ އަޅުގަނޑު ފާފަވެރިވާނެތޯއެވެ؟ ހަމްދު ހުރީ ﷲ އަަށެވެ.ޖަވާބު: ސިނގެރޭޓަކީ ޙަރާމް އެއްޗެކެވެ. ހަމަ
ސުވާލު: ސިނގިރޭޓު ކުންފުންޏެއްގެ ލައިސެންސްގެ ދަށުން ވިއްކާ ސިނގިރޭޓު ވިއްކުމުގެ ހުކުމަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟ ޖަވާބު: ޙަމްދު ހުރީ ﷲ އަށެވެ. ދުންފަތުގެ އިސްތިޢުމާލު ކުރުމަކީ ޙަރާމް ކަމެކެވެ. ހަމަ އެފަދައިން ދުންފަތް ހެއްދުމާއި،
ޤިޔާމަތްދުވަހުގައި ތިލަފަތުގައި ކިރޭހުށީ ޢަމަލުކުރާ މީހާކަމުގައި ވިދާޅުވާ ޢިލްމުވެރިންގެ ދަލީލަކީޢަބްދުﷲ ބިން މަސްޢޫދު ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ މި ޙަދީޘެވެ. كَانَ عبدالله بن مسعود رضي الله عنه يَجْتَنِي سِوَاكًا مِنَ الأَرَاكِ
ޤިޔާމަތްދުވަހުގައި ތިލަފަތުގައި ކިރޭނީ ޢަމަލުތައް ލިޔެވިގެންވާ ފަތްފުއްތައް ކަމުގައި ވިދާޅުވާ ބޭކަލުންގެ ދަލީލަކީ ގެ صاحب البطاقة (ކާޑުގެ ވެރިމީހާގެ) ޙަދީޘެވެ. عن عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عَمْرِو بْنِ الْعَاصِ قَالَ: رَسُولُ
فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ * وَمَن يَعْـمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرّاً يَرَهُ}. މިތާގައި {من} އަކީ شرطية އެވެ. އޭގެން ދޭހަވަނީ ނުވަތަ ޢާއްމުކަމެވެ/ އެހެނީ އެހެނީ ކޮންމެ
