فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ * وَمَن يَعْـمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرّاً يَرَهُ}. މިތާގައި {من} އަކީ شرطية އެވެ. އޭގެން ދޭހަވަނީ ނުވަތަ ޢާއްމުކަމެވެ/ އެހެނީ އެހެނީ ކޮންމެ
يَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتاً “އެދުވަހުން މީސްތަކުން ތަފާތު ބައިބަޔަށް ދާނެތެވެ.” ތަފާތު ޖަމާޢަތްތަކަކަށެވެ. ކޮންމެ ބަޔަކުވެސް މިސްރާބުޖަހާނީ އެބަޔަކަށް ކަނޑައެޅިފައިވާތަނަކާ ދިމާއަށެވެ. ސުވަރުގޭގެ އަހުލުވެރިން ސުވަރުގެއާ ދިމާއަށެވެ. ނަރަކައިގެ އަހުލުވެރިން ނަރަކައާ ދިމާއަށެވެ. ނަރަކައިގެ
يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا “އަދި އެދުވަހުން އެ ބިންގަނޑު، އޭގެ ޚަބަރުތަކުގެ ވާހަކަ ދައްކާނެތެވެ.” އެދުވަހުގައި ބިންގަނޑު ހެލިގަންނަ ހިނދުގައި، އެ ބިންގަނޑު އޭގެ ޚަބަރުތައް ދޭނެއެވެ. އެ ބިންގަނޑުގެ މަތީގައި މީސްތަކުން ކުޅަ
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِيمِ {إِذَا زُلْزِلَتِ الأَرْضُ زِلْزَالَهَا * وَأَخْرَجَتِ الأَرْضُ أَثْقَالَهَا * وَقَالَ الإِنسَانُ مَا لَهَا * يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا * بِأَنَّ رَبَّكَ أَوْحَى
ސުވާލު: އަންހެނުން އަނގޮޓި އެޅުމާއި ގުޅޭގޮތުން، އެކަނބަލުންގެ ޝަހާދަތް އިނގިލީގައި ނުވަތަ ބޮޑުވައި އިނގިލީގައި އަނގޮޓި އެޅުމަކީ ކާފިރުންނާ ވައްތަރުވުމުގެތެރެއިން ހިމެނޭ ކަމެއް ކަމުގައި ބައެއް ވާހަކަތައް ފެތުރިފައިވެއެވެ. މިކަމުގައި އޮތް ގޮތް އޮޅުންފިލުވައިދެއްވިދާނެތޯއެވެ؟
ސުވާލު: މީހަކަށް އިސްތިސްޤާ ނަމާދު އެކަނި ހުރެ ކުރެވިދާނެތޯ ނުވަތަ މުދައްރިސަކަށް ކިޔަވާ ކުދިންތަކަކާ އެކު އިސްތިސްޤާ ނަމާދުމަދަރުސާގައި ކުރެވިދާނެތޯއެވެ؟ —————————— ޖަވާބު: ފިޤްހު ޢިލުމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތަކަށް ބަލާލާއިރު އިސްތިސްޤާ ނަމާދު އެކަނި ކުރުންވެސް
ސުވާލު: އަޅުގަނޑަކީ އެއް ޖިންސުން ގުޅުން ހިންގާ މީހަކީމެއްނޫނެވެ. ނަމަވެސް، އިސްލާމް ދީނުގައި އެއްޖިންސުން ގުޅުންހިންގުމަކީ ހަރާމް ކަމަކަށްވީ ހިނދު، މުޖުތަމަޢުގައި އެއްޖިންސުން ގުޅުން ހިންގައި އެދުން ފުއްދަމުން އަންނަ ފަރާތްތަކާއެދު އަޚްލާޤީ ނަޒަރުން
އިސްލާމްދީނަކީ الله ތަޢާލާ މީސްތަކުން އުޅުމަށްޓަކައި ރުއްސަވާވޮޑިގަންނަވާ ގޮތެވެ. އިސްލާމްދީނުގައި ރިވެތިއަޚްލާޤަށް ވަރަށްބޮޑު އަހައްމިޔަތުކަމެއް ދެވިފައިވެއެވެ. ރަސޫލުން ފޮނުއްވުނީ މައިގަނޑު ދެ މަޤްޞަދަކައިގެންނެވެ. އެއީ ތައުޙީދަށް ގޮވާލުމަށާއި ނަފުސުތަކުގައި ރިވެތި އަޚްލާޤު އަށަގެންނެވުމަށެވެ. ރަސޫލު
ސުވާލު: އަޅުގަނޑު ދިރިއުޅެމުން މިދާތަނުގައި، އަހަރުގެ ބައެއް ދުވަސްތަކުގައި މީސްތަކުންނަށް ދަޢުވަތު ދިނުމުގެ ގޮތުން ދަތުރުތައް އިންތިޒާމު ކުރެއެވެ. އެ ދަތުރުތަކުގައި ޢާއްމުގޮތެއްގައި ކުރާކަމަކީ އެދަތުރުތަކުގެ ބައިވެރިންނަށް އިސްލާމްދީނާބެހޭ ތަޢުލީމު އުނގަންނައިދިނުމެވެ. އަދި މި
ޞައްޙަ ޢަޤީދާ އުނގެނޭންވީ އިންސާނާ ޝިރުކުން ސަލާމަތްވުމަށްޓަކައެވެ. ޝިރުކުން އިންސާނާ ސަލާމަތްކޮށްދޭ ހަމައެކަނިވަސީލަތަކީ ޞައްޙަ ޢަޤީދާ ދެނެގަތުމެވެ. ޞައްޙަ ޢަޤިދާ އަށް ޖާހިލުވުމަކީ އެންމެ ގިނަ ބަޔަކު ޝިރުކުގެ ވަޅުގަނޑުގެ ތެރެއަށް ވެއްޓިގެންދާ ސަބަބެވެ.
الحمد لله وحده،والصلاة والسلام على مَن لا نبيَّ بعده، وعلى آله وصحبه. ޞައްޙަ ޢަޤީދާއަކީ އިސްލާމްދީނުގެ އަޞްލެވެ. އިސްލާމްދީނުގައި ވަރަށް ބޮޑު އަހައްމިޔަތުކަމެއް ޢަޤީދާއަށް ދީފައިވެއެވެ. އިސްލާމްދީން ބިނާވެފައިވަނީ ޢަޤީދާއާއި
ސުވާލު: ބައެއް މީހުން އެއްގަމާއި ކަނޑުގެ އެކި ހިސާބުތަކަށް (ރަށްރަށަށް) ހުކުރު ދުވަހުގައި ދަތުރު ދެއެވެ. އެމީހުންގެ ބަހަނާއަކީ ހުކުރުދުވަހު ނޫނީ އެމީހުންނަށް ދަތުރު ދާނޭ ހުސްވަޤުތު ނުލިބޭ ކަމެވެ. ޖަވާބު: الحمد لله
އަހަރެންގެ އަތް ހަތިމުގެ މަތީގައި ބާއްވާފައި، ހަތިމުގައި އަތްލާފައި ހުވާކުރީމެވެ. އެ ހުވާކުރިކަންތައް އަހަރެންނަކަށް ނުކުރެވުނެވެ.ކައްފާރާއެއް ދޭންޖެހޭނެ ހެއްޔެވެ؟ ޖަވާބު: الحمد لله ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ އިސްމުފުޅުތަކުގެ ތެރެއިން އިސްމެއް، ނުވަތަ އެއިލާހުގެ
ބަލިމީހާއަށްޓަކައި ހެޔޮ ދުޢާކޮށްދިނުމަކީ ބަލިމީހާއަށް ޒިޔާރަތްކުރުމުގެ އަދަބުތަކުގެ ތެރެއިން ވާކަމެކެވެ. އެހެނީ ބަލިމީހާއަށް އެންމެބޮޑަށް ބޭނުންވާކަމަކީ ބަލިން ޝިފާލިބުމެވެ. ޝިފާ ދެއްވާ ފަރާތަކީ ﷲ އެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. وَإِذَا
ސުވާލު: ލޯގަނޑުތައް ހުރި ކޮޓަރިއެއްގައި ނަމާދު އަދާކުރުމުގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައިހެއްޔެވެ؟ ޖަވާބު: އަލްޙަމްދު ލިﷲ އެމީހެއްގެ ކުރިމަތީގައި ލޯގަނޑެއް ހުއްޓައި ނަމާދުކޮށްފި މީހާގެ ނަމާދު ޞައްޙަވެގެންވެއެވެ. އޭނާ ހުރީ އެ ލޯގަނޑުން އޭނާ ފެންނަގޮތަށް
އެއީ ހުއްދަކަމެކެވެ. މައްޔިތަކު ހިނަވާ މީހާއީ ޠަހާރަތުގެ މަތީގައި ހުރި މީހަކަށްވުމަކީ އެހިނެއިން ޞައްޙަވާ ޝަރުޠެއް ނޫނެވެ.
فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ * وَمَن يَعْـمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرّاً يَرَهُ}. މިތާގައި {من} އަކީ شرطية އެވެ. އޭގެން ދޭހަވަނީ ނުވަތަ ޢާއްމުކަމެވެ/ އެހެނީ އެހެނީ ކޮންމެ
يَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتاً “އެދުވަހުން މީސްތަކުން ތަފާތު ބައިބަޔަށް ދާނެތެވެ.” ތަފާތު ޖަމާޢަތްތަކަކަށެވެ. ކޮންމެ ބަޔަކުވެސް މިސްރާބުޖަހާނީ އެބަޔަކަށް ކަނޑައެޅިފައިވާތަނަކާ ދިމާއަށެވެ. ސުވަރުގޭގެ އަހުލުވެރިން ސުވަރުގެއާ ދިމާއަށެވެ. ނަރަކައިގެ އަހުލުވެރިން ނަރަކައާ ދިމާއަށެވެ. ނަރަކައިގެ
يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا “އަދި އެދުވަހުން އެ ބިންގަނޑު، އޭގެ ޚަބަރުތަކުގެ ވާހަކަ ދައްކާނެތެވެ.” އެދުވަހުގައި ބިންގަނޑު ހެލިގަންނަ ހިނދުގައި، އެ ބިންގަނޑު އޭގެ ޚަބަރުތައް ދޭނެއެވެ. އެ ބިންގަނޑުގެ މަތީގައި މީސްތަކުން ކުޅަ
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِيمِ {إِذَا زُلْزِلَتِ الأَرْضُ زِلْزَالَهَا * وَأَخْرَجَتِ الأَرْضُ أَثْقَالَهَا * وَقَالَ الإِنسَانُ مَا لَهَا * يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا * بِأَنَّ رَبَّكَ أَوْحَى
ސުވާލު: އަންހެނުން އަނގޮޓި އެޅުމާއި ގުޅޭގޮތުން، އެކަނބަލުންގެ ޝަހާދަތް އިނގިލީގައި ނުވަތަ ބޮޑުވައި އިނގިލީގައި އަނގޮޓި އެޅުމަކީ ކާފިރުންނާ ވައްތަރުވުމުގެތެރެއިން ހިމެނޭ ކަމެއް ކަމުގައި ބައެއް ވާހަކަތައް ފެތުރިފައިވެއެވެ. މިކަމުގައި އޮތް ގޮތް އޮޅުންފިލުވައިދެއްވިދާނެތޯއެވެ؟
ސުވާލު: މީހަކަށް އިސްތިސްޤާ ނަމާދު އެކަނި ހުރެ ކުރެވިދާނެތޯ ނުވަތަ މުދައްރިސަކަށް ކިޔަވާ ކުދިންތަކަކާ އެކު އިސްތިސްޤާ ނަމާދުމަދަރުސާގައި ކުރެވިދާނެތޯއެވެ؟ —————————— ޖަވާބު: ފިޤްހު ޢިލުމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތަކަށް ބަލާލާއިރު އިސްތިސްޤާ ނަމާދު އެކަނި ކުރުންވެސް
ސުވާލު: އަޅުގަނޑަކީ އެއް ޖިންސުން ގުޅުން ހިންގާ މީހަކީމެއްނޫނެވެ. ނަމަވެސް، އިސްލާމް ދީނުގައި އެއްޖިންސުން ގުޅުންހިންގުމަކީ ހަރާމް ކަމަކަށްވީ ހިނދު، މުޖުތަމަޢުގައި އެއްޖިންސުން ގުޅުން ހިންގައި އެދުން ފުއްދަމުން އަންނަ ފަރާތްތަކާއެދު އަޚްލާޤީ ނަޒަރުން
އިސްލާމްދީނަކީ الله ތަޢާލާ މީސްތަކުން އުޅުމަށްޓަކައި ރުއްސަވާވޮޑިގަންނަވާ ގޮތެވެ. އިސްލާމްދީނުގައި ރިވެތިއަޚްލާޤަށް ވަރަށްބޮޑު އަހައްމިޔަތުކަމެއް ދެވިފައިވެއެވެ. ރަސޫލުން ފޮނުއްވުނީ މައިގަނޑު ދެ މަޤްޞަދަކައިގެންނެވެ. އެއީ ތައުޙީދަށް ގޮވާލުމަށާއި ނަފުސުތަކުގައި ރިވެތި އަޚްލާޤު އަށަގެންނެވުމަށެވެ. ރަސޫލު
ސުވާލު: އަޅުގަނޑު ދިރިއުޅެމުން މިދާތަނުގައި، އަހަރުގެ ބައެއް ދުވަސްތަކުގައި މީސްތަކުންނަށް ދަޢުވަތު ދިނުމުގެ ގޮތުން ދަތުރުތައް އިންތިޒާމު ކުރެއެވެ. އެ ދަތުރުތަކުގައި ޢާއްމުގޮތެއްގައި ކުރާކަމަކީ އެދަތުރުތަކުގެ ބައިވެރިންނަށް އިސްލާމްދީނާބެހޭ ތަޢުލީމު އުނގަންނައިދިނުމެވެ. އަދި މި
ޞައްޙަ ޢަޤީދާ އުނގެނޭންވީ އިންސާނާ ޝިރުކުން ސަލާމަތްވުމަށްޓަކައެވެ. ޝިރުކުން އިންސާނާ ސަލާމަތްކޮށްދޭ ހަމައެކަނިވަސީލަތަކީ ޞައްޙަ ޢަޤީދާ ދެނެގަތުމެވެ. ޞައްޙަ ޢަޤިދާ އަށް ޖާހިލުވުމަކީ އެންމެ ގިނަ ބަޔަކު ޝިރުކުގެ ވަޅުގަނޑުގެ ތެރެއަށް ވެއްޓިގެންދާ ސަބަބެވެ.
الحمد لله وحده،والصلاة والسلام على مَن لا نبيَّ بعده، وعلى آله وصحبه. ޞައްޙަ ޢަޤީދާއަކީ އިސްލާމްދީނުގެ އަޞްލެވެ. އިސްލާމްދީނުގައި ވަރަށް ބޮޑު އަހައްމިޔަތުކަމެއް ޢަޤީދާއަށް ދީފައިވެއެވެ. އިސްލާމްދީން ބިނާވެފައިވަނީ ޢަޤީދާއާއި
ސުވާލު: ބައެއް މީހުން އެއްގަމާއި ކަނޑުގެ އެކި ހިސާބުތަކަށް (ރަށްރަށަށް) ހުކުރު ދުވަހުގައި ދަތުރު ދެއެވެ. އެމީހުންގެ ބަހަނާއަކީ ހުކުރުދުވަހު ނޫނީ އެމީހުންނަށް ދަތުރު ދާނޭ ހުސްވަޤުތު ނުލިބޭ ކަމެވެ. ޖަވާބު: الحمد لله
އަހަރެންގެ އަތް ހަތިމުގެ މަތީގައި ބާއްވާފައި، ހަތިމުގައި އަތްލާފައި ހުވާކުރީމެވެ. އެ ހުވާކުރިކަންތައް އަހަރެންނަކަށް ނުކުރެވުނެވެ.ކައްފާރާއެއް ދޭންޖެހޭނެ ހެއްޔެވެ؟ ޖަވާބު: الحمد لله ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ އިސްމުފުޅުތަކުގެ ތެރެއިން އިސްމެއް، ނުވަތަ އެއިލާހުގެ
ބަލިމީހާއަށްޓަކައި ހެޔޮ ދުޢާކޮށްދިނުމަކީ ބަލިމީހާއަށް ޒިޔާރަތްކުރުމުގެ އަދަބުތަކުގެ ތެރެއިން ވާކަމެކެވެ. އެހެނީ ބަލިމީހާއަށް އެންމެބޮޑަށް ބޭނުންވާކަމަކީ ބަލިން ޝިފާލިބުމެވެ. ޝިފާ ދެއްވާ ފަރާތަކީ ﷲ އެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. وَإِذَا
ސުވާލު: ލޯގަނޑުތައް ހުރި ކޮޓަރިއެއްގައި ނަމާދު އަދާކުރުމުގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައިހެއްޔެވެ؟ ޖަވާބު: އަލްޙަމްދު ލިﷲ އެމީހެއްގެ ކުރިމަތީގައި ލޯގަނޑެއް ހުއްޓައި ނަމާދުކޮށްފި މީހާގެ ނަމާދު ޞައްޙަވެގެންވެއެވެ. އޭނާ ހުރީ އެ ލޯގަނޑުން އޭނާ ފެންނަގޮތަށް
އެއީ ހުއްދަކަމެކެވެ. މައްޔިތަކު ހިނަވާ މީހާއީ ޠަހާރަތުގެ މަތީގައި ހުރި މީހަކަށްވުމަކީ އެހިނެއިން ޞައްޙަވާ ޝަރުޠެއް ނޫނެވެ.
