ލޯބިވާ ދަރިފުޅާއެވެ! މަސައްކަތުގައި އަވަދިނެތި އުޅެމުންދާކަން މިބައްޕައަށާއި މަންމައަށް އެނގޭޙާލު، ދަރިފުޅުގެ ވަގުތުގެ ތެރެއިން ކުޑަ ވަގުތުކޮޅެއް ދޭށެވެ. ބައްޕައާއި މަންމަގެ މިބަސްކޮޅުން ދަރިފުޅަށް ދުނިޔެއާއި އާޚިރަތުގައި ފައިދާކޮށްފާނެކަމަށް އުއްމީދުކުރަމެވެ. ދަރިފުޅު ދުނިޔޭގައި ހުރެއްޖެނަމަ
ޔޫރަޕު މީހަކު މުސްލިމެއްގެ އަރިހުން ސުވާލުކުރިއެވެ. ” ތިޔަބައިމީހުން ކާއިރު ސަމުސާ ބޭނުން ނުކުރަނީ ކީއްވެހެއްޔެވެ؟ ” މުސްލިމު މީހާގެ އޭގެ ޖަވާބުގައި ބުންޏެވެ. ” އަހަރެންގެ ސަމުސަލަކީ އަހަރެންގެ އަތާއި އަހަރެންގެ އިނގިލިތަކެވެ.
ހެޔޮގޮތުގައި ދަރިން ތަރުބިއްޔަތު ކުރުމަކީ ވަރަށްވެސް ބުރަ މަސައްކަތެވެ. އަދި ބޮޑު މަސްއޫލިއްޔަތެކެވެ. ވަރަށް މަތިވެރި ޤުރުބާނީއަކާ އެކު ނޫނީ ނުކުރެވޭނެ ކަމެކެވެ.
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިިހި ވަޞައްލަމަ އަކީ ހުރިހާގޮތަކުންވެސް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ހުރި ފުރިހަަމަ ނަމޫނާއެކެވެ. ދިރިއުޅުމުގެ ހުރިހާ މައިދާނެއްގައިވެސް މެއެވެ. ލޮބުވެތި އަޚުންނޭވެ! އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިވެހި މުޖުތަމަޢުއަކީ އަވައްޓެރިންނަށް ވަރަށްބޮޑަށް އިސްކަންދީ ޤަދަރާއި އިޙްތިރާމާއި އެހީތެރިކަންދީގެން
އޭ މުސްލިމް އަޚާއެވެ! ނަމާދުކުރުމަށް މިސްކިތަށް ދިޔުމަށް ޝަރުޢުވެގެންވާ އަދަބުތައް ދެނެގަތުމަކީ ހަމަކަށަވަރުންވެސް ތިބާއަށް މުހިއްމު ކަމެކެވެ. އެއީ ނަމާދަށް ތައްޔާރުވުމުގެ ގޮތުންނެވެ. އެހެނީ، ނަމާދަކީ މަތިވެރިވެގެންވާ އަޅުކަމަކަށްވުމާއިއެކު، ޒީނަތްތެރިކަން ލިބިގެންވާޙާލު ނަމާދުކުރުމަށްޓަކައި ނަމާދަށް
މީގެ އެތައް ޤަރުނެއްކުރިން އުޅުއްވި އިސްމާޢީލް ނަމަކަށް ކިޔުނު ބޭކަލެކެވެ. މި ބޭކަލަކީ އިމާމް މާލިކުގެ އަރިހުން ކިޔަވައި ވިދާޅުވެފައިވާ އިމާމް މާލިކުގެ ދަރިވަރެކެވެ. ޢިލްމުވެރި ބޭކަލެކެވެ. މިކަލޭގެފާނު ކައިވެނި ކުރެއްވުމަށްފަހު މާ ގިނަ
އެއްސަހަރެއްގައި ވަރަށް މުއްސަނދި ވިޔަފާރިވެރިއެއް އުޅުނެވެ. އޭނާއަކީ އޭނާއަށް ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ދެއްވި ނިޢުމަތްތަކަށް ޝުކުރު ނުކުރާ، ހިތްހަރު މީހެކެވެ. އެއްދުވަހެއްގެ ހަވީރުގެ ވަގުތެވެ. ވިޔަފާރިވެރިޔާގެ ގޭގެ ދޮރުގައި މީހަކު ޓަކިދިނެވެ. އަވަސް
މިމަޒުމޫނު ކިޔަމުންދާ ވަގުތާހަމައަށް ތިބާ ހެޔޮޙާލުގައިވާކަމަށް އުއްމީދުކުރަމެވެ. އެހެންކަމަށް ނުވާނަމަ ތިބާއަށް ފުރިހަމަ ޞިއްޙަތާއި ޢާފިޔަތު ދެއްވުމަށް އެދި ﷲ ދަންނަވަމެވެ. އަދި ތިބާއީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއާއި އެއިލާހުގެ މާތް ރަސޫލާ މުޙައްމަދު
الحمد لله رب العالمين والصلاة والسلام على أشرف الأنبياء والمرسلين و على آله و صحبه و من تبعهم بإحسان إلى يوم الدين ޝައްކެއްވެސް ނެއްގޮތުގައި މާތްވެގެންވާ
އިމާމް ޤުރުތުބީއަކީ ކޮންބޭކަލެއް؟ އެކަލޭގެފާނަކީ އަންދަލުސް (މިހާރުގެ ފުރާންސާއި ސުޕޭން ހިސާބުގައި އޮތްރަށެއް) ގައި އުފަންވެ ވަޑައިގެން ބޭކަލެކެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ ފުރިހަމަ ނަންފުޅަކީ އަބޫ އަބްދުﷲ މުޙައްމަދު ބުން އަބީބަކުރު ބިން ފަރުހުލް އަންޞާރީ
އެމީހުންގެ ޤައުމުތަކުގައި އަންހެނުން ގެންގުޅެނީ ޓޮޢިލެޓް ޕޭޕަރުގެ ގޮތުގައެވެ. ބޭނުންކޮށްލާފައި އުކާލާ ކުނިތަކެއްފަދަ ގޮތަކަށެވެ. ކޮންމެ ސިކުންތެއްގެ ތެރޭގައި އެތައް
އޭ އުޚްތާއެވެ! ތިބާ އަކީ ތިބާގެ މަންމައާއި ބައްޕަގެ ލޮލުގެ ފިނިކަމެވެ. ތިބާގެ ޢާއިލާގެ އުފާވެރިކަމެވެ. އޭ އުޚްތާއެވެ! ތިބާ މިދުނިޔެއަށް އެންމެ ފުރަތަމަ ނޭވާލި ދުވަހުން ފެށިގެން ތިބާއަކީ ޝަރަފުވެރިއެކެވެ. ޤަދަރުވެރިއެކެވެ. ތިބާ
ތުނބުޅި ދިގުކޮށްގެން އުޅޭ މީހުން މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރަނީއެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރާ މީހުން ތުނބުޅި ދިގުކުރަނީއެވެ. އަދި މޫނުބުރުޤާ އަޅައިގެންއުޅޭ މީހުން ވައްކަންކުރަނީއެއް ނޫނެވެ. ވައްކަން ކުރާމީހުން މޫނުބުރުޤާ އަޅަނީއެވެ.
ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަޠަޢާލާ ހެއްދެވި މަޚްލޫގުންގެ ތެރެއިން އިންސާނުންނަށްވަނީ އިމްތިޙާނަށްޓަކައި އިޚްތިޔާރާއި ބާރު ދެއްވައި، ހަށިގަނޑުގައި ހިއްސުތަކަކާ އުދާސް ތަކެއްލައްވައި، ހެޔޮ ވިސްނުން ދެއްވައި އެހެން ހުރިހާ މަޚުލޫގުންނަށްވުރެ މާތް ކުރައްވައި އިންސާނުންގެ ދަރަޖަ
ޚާއްސަކޮށް އަންހެނުންގެ މޫނު ކަޝްފުކުރުމަށް ދެވޭ ދަޢުވަތަކީ ޝައިތާނާއާއި އޭނާގެ ބައިވެރިން ތަބައްރުޖަށް ދޭ ދަޢުވަތެކެވެ. އަދި ބެލުން ތިރިނުކުރުމާއި ޙަރާމް ތަންތަނަށް ބެލުން މިވަނީ ޢާއްމުވެފައެވެ.
ޙާފިޡް އިބްނު ޙަޖަރް ރަޙިމަހުﷲ ފަތުޙުލްބާރިގައި ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. “އަހަރުގެ އެހެން ދުވަސްތަކުގެ މައްޗަށް، ޙައްޖުމަހުގެ ފުރަތަމަ 10ދުވަސް މާތްކުރެވުނު ސަބަބެއް ކަމުގައި ބެލެވެނީ ހުރިހާ ބޮޑެތި އަޅުކަންތަކެއް އެދުވަސްތަކުގައި ޖަމަޢަވުމެވެ. އެއީ ނަމާދާއި، ރޯދައާއި، ޙައްޖާއި، ޞަދަޤާތެވެ. މި ހުރިހާ ކަމެއް އެހެން އެއްވެސް ދުވަސްވަރެއްގައި ޖަމަޢަނުވާނެއެވެ.”
ލޯބިވާ ދަރިފުޅާއެވެ! މަސައްކަތުގައި އަވަދިނެތި އުޅެމުންދާކަން މިބައްޕައަށާއި މަންމައަށް އެނގޭޙާލު، ދަރިފުޅުގެ ވަގުތުގެ ތެރެއިން ކުޑަ ވަގުތުކޮޅެއް ދޭށެވެ. ބައްޕައާއި މަންމަގެ މިބަސްކޮޅުން ދަރިފުޅަށް ދުނިޔެއާއި އާޚިރަތުގައި ފައިދާކޮށްފާނެކަމަށް އުއްމީދުކުރަމެވެ. ދަރިފުޅު ދުނިޔޭގައި ހުރެއްޖެނަމަ
ޔޫރަޕު މީހަކު މުސްލިމެއްގެ އަރިހުން ސުވާލުކުރިއެވެ. ” ތިޔަބައިމީހުން ކާއިރު ސަމުސާ ބޭނުން ނުކުރަނީ ކީއްވެހެއްޔެވެ؟ ” މުސްލިމު މީހާގެ އޭގެ ޖަވާބުގައި ބުންޏެވެ. ” އަހަރެންގެ ސަމުސަލަކީ އަހަރެންގެ އަތާއި އަހަރެންގެ އިނގިލިތަކެވެ.
ހެޔޮގޮތުގައި ދަރިން ތަރުބިއްޔަތު ކުރުމަކީ ވަރަށްވެސް ބުރަ މަސައްކަތެވެ. އަދި ބޮޑު މަސްއޫލިއްޔަތެކެވެ. ވަރަށް މަތިވެރި ޤުރުބާނީއަކާ އެކު ނޫނީ ނުކުރެވޭނެ ކަމެކެވެ.
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިިހި ވަޞައްލަމަ އަކީ ހުރިހާގޮތަކުންވެސް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ހުރި ފުރިހަަމަ ނަމޫނާއެކެވެ. ދިރިއުޅުމުގެ ހުރިހާ މައިދާނެއްގައިވެސް މެއެވެ. ލޮބުވެތި އަޚުންނޭވެ! އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިވެހި މުޖުތަމަޢުއަކީ އަވައްޓެރިންނަށް ވަރަށްބޮޑަށް އިސްކަންދީ ޤަދަރާއި އިޙްތިރާމާއި އެހީތެރިކަންދީގެން
އޭ މުސްލިމް އަޚާއެވެ! ނަމާދުކުރުމަށް މިސްކިތަށް ދިޔުމަށް ޝަރުޢުވެގެންވާ އަދަބުތައް ދެނެގަތުމަކީ ހަމަކަށަވަރުންވެސް ތިބާއަށް މުހިއްމު ކަމެކެވެ. އެއީ ނަމާދަށް ތައްޔާރުވުމުގެ ގޮތުންނެވެ. އެހެނީ، ނަމާދަކީ މަތިވެރިވެގެންވާ އަޅުކަމަކަށްވުމާއިއެކު، ޒީނަތްތެރިކަން ލިބިގެންވާޙާލު ނަމާދުކުރުމަށްޓަކައި ނަމާދަށް
މީގެ އެތައް ޤަރުނެއްކުރިން އުޅުއްވި އިސްމާޢީލް ނަމަކަށް ކިޔުނު ބޭކަލެކެވެ. މި ބޭކަލަކީ އިމާމް މާލިކުގެ އަރިހުން ކިޔަވައި ވިދާޅުވެފައިވާ އިމާމް މާލިކުގެ ދަރިވަރެކެވެ. ޢިލްމުވެރި ބޭކަލެކެވެ. މިކަލޭގެފާނު ކައިވެނި ކުރެއްވުމަށްފަހު މާ ގިނަ
އެއްސަހަރެއްގައި ވަރަށް މުއްސަނދި ވިޔަފާރިވެރިއެއް އުޅުނެވެ. އޭނާއަކީ އޭނާއަށް ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ދެއްވި ނިޢުމަތްތަކަށް ޝުކުރު ނުކުރާ، ހިތްހަރު މީހެކެވެ. އެއްދުވަހެއްގެ ހަވީރުގެ ވަގުތެވެ. ވިޔަފާރިވެރިޔާގެ ގޭގެ ދޮރުގައި މީހަކު ޓަކިދިނެވެ. އަވަސް
މިމަޒުމޫނު ކިޔަމުންދާ ވަގުތާހަމައަށް ތިބާ ހެޔޮޙާލުގައިވާކަމަށް އުއްމީދުކުރަމެވެ. އެހެންކަމަށް ނުވާނަމަ ތިބާއަށް ފުރިހަމަ ޞިއްޙަތާއި ޢާފިޔަތު ދެއްވުމަށް އެދި ﷲ ދަންނަވަމެވެ. އަދި ތިބާއީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއާއި އެއިލާހުގެ މާތް ރަސޫލާ މުޙައްމަދު
الحمد لله رب العالمين والصلاة والسلام على أشرف الأنبياء والمرسلين و على آله و صحبه و من تبعهم بإحسان إلى يوم الدين ޝައްކެއްވެސް ނެއްގޮތުގައި މާތްވެގެންވާ
އިމާމް ޤުރުތުބީއަކީ ކޮންބޭކަލެއް؟ އެކަލޭގެފާނަކީ އަންދަލުސް (މިހާރުގެ ފުރާންސާއި ސުޕޭން ހިސާބުގައި އޮތްރަށެއް) ގައި އުފަންވެ ވަޑައިގެން ބޭކަލެކެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ ފުރިހަމަ ނަންފުޅަކީ އަބޫ އަބްދުﷲ މުޙައްމަދު ބުން އަބީބަކުރު ބިން ފަރުހުލް އަންޞާރީ
އެމީހުންގެ ޤައުމުތަކުގައި އަންހެނުން ގެންގުޅެނީ ޓޮޢިލެޓް ޕޭޕަރުގެ ގޮތުގައެވެ. ބޭނުންކޮށްލާފައި އުކާލާ ކުނިތަކެއްފަދަ ގޮތަކަށެވެ. ކޮންމެ ސިކުންތެއްގެ ތެރޭގައި އެތައް
އޭ އުޚްތާއެވެ! ތިބާ އަކީ ތިބާގެ މަންމައާއި ބައްޕަގެ ލޮލުގެ ފިނިކަމެވެ. ތިބާގެ ޢާއިލާގެ އުފާވެރިކަމެވެ. އޭ އުޚްތާއެވެ! ތިބާ މިދުނިޔެއަށް އެންމެ ފުރަތަމަ ނޭވާލި ދުވަހުން ފެށިގެން ތިބާއަކީ ޝަރަފުވެރިއެކެވެ. ޤަދަރުވެރިއެކެވެ. ތިބާ
ތުނބުޅި ދިގުކޮށްގެން އުޅޭ މީހުން މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރަނީއެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރާ މީހުން ތުނބުޅި ދިގުކުރަނީއެވެ. އަދި މޫނުބުރުޤާ އަޅައިގެންއުޅޭ މީހުން ވައްކަންކުރަނީއެއް ނޫނެވެ. ވައްކަން ކުރާމީހުން މޫނުބުރުޤާ އަޅަނީއެވެ.
ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަޠަޢާލާ ހެއްދެވި މަޚްލޫގުންގެ ތެރެއިން އިންސާނުންނަށްވަނީ އިމްތިޙާނަށްޓަކައި އިޚްތިޔާރާއި ބާރު ދެއްވައި، ހަށިގަނޑުގައި ހިއްސުތަކަކާ އުދާސް ތަކެއްލައްވައި، ހެޔޮ ވިސްނުން ދެއްވައި އެހެން ހުރިހާ މަޚުލޫގުންނަށްވުރެ މާތް ކުރައްވައި އިންސާނުންގެ ދަރަޖަ
ޚާއްސަކޮށް އަންހެނުންގެ މޫނު ކަޝްފުކުރުމަށް ދެވޭ ދަޢުވަތަކީ ޝައިތާނާއާއި އޭނާގެ ބައިވެރިން ތަބައްރުޖަށް ދޭ ދަޢުވަތެކެވެ. އަދި ބެލުން ތިރިނުކުރުމާއި ޙަރާމް ތަންތަނަށް ބެލުން މިވަނީ ޢާއްމުވެފައެވެ.
ޙާފިޡް އިބްނު ޙަޖަރް ރަޙިމަހުﷲ ފަތުޙުލްބާރިގައި ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. “އަހަރުގެ އެހެން ދުވަސްތަކުގެ މައްޗަށް، ޙައްޖުމަހުގެ ފުރަތަމަ 10ދުވަސް މާތްކުރެވުނު ސަބަބެއް ކަމުގައި ބެލެވެނީ ހުރިހާ ބޮޑެތި އަޅުކަންތަކެއް އެދުވަސްތަކުގައި ޖަމަޢަވުމެވެ. އެއީ ނަމާދާއި، ރޯދައާއި، ޙައްޖާއި، ޞަދަޤާތެވެ. މި ހުރިހާ ކަމެއް އެހެން އެއްވެސް ދުވަސްވަރެއްގައި ޖަމަޢަނުވާނެއެވެ.”
