ރަމަޟާން މަސް: ދީލަތިކަމާއި ހޭދަކުރުމުގެ މަސް
ރަމަޟާން މަސް ކައިރިވަމުން އަންނައިރު މި މަހަށްޓަކައި އެންމެހާ އަޅުކަމެއްގެ ފޭރާންލުމަށް ތައް.ޔާރުވާ ފަދައިން، ދީލަތިކަމުގެ ފޭރާންވެސް ތައްޔާރުކުރަން ޖެހެއެވެ.
ރަމަޟާން މަސް ކައިރިވަމުން އަންނައިރު މި މަހަށްޓަކައި އެންމެހާ އަޅުކަމެއްގެ ފޭރާންލުމަށް ތައް.ޔާރުވާ ފަދައިން، ދީލަތިކަމުގެ ފޭރާންވެސް ތައްޔާރުކުރަން ޖެހެއެވެ.
ދެވަނަ އަސާސް: ބާރުވެރިކަން މައިންބަފައިންގެ ބަހަށް ބޯލެނބުވުމާއި ކިޔަމަންތެރިކުރުވުމަށް މަސައްކަތްކުރާށެވެ. ހެޔޮ ވިސްނޭ އިންސާނެއްކަމުގައި ވަންޏާ އެމީހަކު، އުމުރުން ދުވަސްވެފައިވާ މީހުންނަށާއި، ބޮޑެތި މީހުންނަށް އިޙްތިރާމްކުރާނެއެވެ. އަދި އޭނާއަށްވުރެ މަތީ ފަންތީގައި ތިބޭ މީހުންނަށް ކިޔަމަންތެރިވެ ބޯލަނބާނެއެވެ. އަދި ކޮންމެ މީހަކަށްވެސް، މުޖުތަމައެއްގައި ވަކި މަޤާމެއް ވާކަމާއި، އެތަނެއްގެ އެންމެ ބޮޑު މީހުންނަށް ބޯލަނބައި ކިޔަމަންވާންޖެހޭނެކަން އޭނާ ދަންނާނެއެވެ. މައިންބަފައިންނަކީ ދަރިފުޅުގެ ރައީސުންނެވެ. އެދެމީހުންނަށްޓަކައި ކިޔަމަންތެރިކަމުގެ ފިޔަ ތިރިކުރަންޖެހޭނެއެވެ. އެއީ އީމާންކަމަށްފަހު މަތިވެރި ދަރަޖައެއް ލިބިފައިވާ ކަމެކެވެ.…
5- ދަރިންގެ މުދަލާމެދު ބިރުވެތިވުން: ފައިސާ ހޭދަކުރާނެ ގޮތުގެ ނަމޫނާ ކުދިންނަށް ދައްކާށެވެ. އެއްޗެއް ގަންނައިރު ބޭނުންޖެހިފައިވާ އެއްޗެހި ގަންނާށެވެ. އަދި ބޭނުން ޖެހިފައި ނުވާ އެއްޗެއް ހިލޭ ބެހިއަސް ނުނަގާށެވެ. އަދި އެއަށް ބޭނުންޖެހިފައި ތިބޭ އެހެން މީހުންނަށް ދޫކޮށްލާށެވެ. މިކަމުން އެކުދިންނަށް ފުދުންތެރިކަން ދަސްވެގެންދާނެއެވެ. ފުދިގެން އުޅުމަކީ ވަރަށް މަތިވެރި ސިފައެކެވެ. ގިނަ މުދާތަކާއި އެމުދާތައް ޕްރޮމޯޓު ކުރުމަށް އެތަކެއް އިޝްތިހާރު ދައްކައެވެ. އަހަރެމެންނަށް ހުރިހާ އެއްޗެއް ގަތުމަކީ ކުރެވޭނެ ކަމެއް ނޫނެވެ. ފުދުންތެރިކަން…
4- ދަރިފުޅު އެކަންކަމަށް ހުށަހެޅޭ ކަންކަމާމެދު ބިރުވެތިވުން: އިދިކޮޅު ޖިންސަށް ހިތް ކިއައި، އެއިހުސާސަށް އަމަލުކުރަން ފެށުމަކީ ހުއްޓުވަން ވަރަށް އުނދަގޫ ޣަރީޒާއެކެވެ. އެކި ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކޮށްގެން އެކަންކަން ހަމަ މަގަށް އަޅުވައި ސީދާކުރުވުމަކީ މައިންބަފައިންނަށް ކުރެވޭނެ ކަމެކެވެ. މިގޮތުން ދެޖިންސު މަސްހުނިވުން މަދުކޮށް، މިފަދަ ޣަރީޒާތަކާއި، އިހުސާސްތައް އިތުރުކުރުވާ ކަންކަމާ ދަރިފުޅު ދުރުކުރުވިދާނެއެވެ. ހިތާމައަކީ މިއަދު މިވަނީ ދަރިން ހެޔޮ މަގުން ކައްސާލުން، އެއީ ވަރަށް ފަސޭހަ އަދި އެންމެންނާވެސް ކައިރި ކަމަކަށްވެފައިވާތީއެވެ. ފޯނުތައް ޒުވާނުން…
3– ދަރިފުޅުގެ ބުއްދިއާއި، ވިސްނުމާއި، އޭނާގެ ފިކުރު ނުބައި ވެދާނެތީ، އަދި އޭނާގެ ޢަމަލުތަކާމެދުވެސް ބިރުވެތިވުން. ފަސޭހައިން މީހުންނަށް ހައްދާލެވޭފަދަ މީހަކަށް ވެދާނެތީއާއި، ބާޠިލު ވާހަކަތަކާއި، އަސްލެއް ނެތް ޚުރާފާތް ގަބޫލުކުރާ މީހަކަށްވެދާނެތީ ބިރުވެތިވާށެވެ. އަދި ކަންކަމާމެދު ކުޑަކުއްޖެއް ފަދައިން މުޢާމަލާތުކުރާ އަދި ތަސައްރަފު ނުފުދޭ އުޅުމެއް އުޅޭ ފަދަ މީހަކަށްވެދާނެތީ ބިރުވެތިވާށެވެ. އަދި މީހުން ބުނާ ހުރިހާ އެއްޗަކަށް އާނ ބަސް ބުނާ މީހަކަށްވެދާނެތީ ބިރުވެތިވާށެވެ. އަދި ރަނގަޅަށް ހިތާ މީހުންނަށް ރަނގަޅަށް ހިތައި، ގޯސްކޮށް…
2- ތިބާގެ ދަރިފުޅުގެ ދިރިއުޅުމަށް ގެއްލުމެއް ލިބިދާނެކަމަށްޓަކައި ބިރުހީވުން: އަހަރެންގެ 15 އަހަރުގެ ދަރިފުޅު، ވަރަށް ކާރުބާރު ބޮޑު މަގެއް ހުރަސްކުރަން ދަނިކޮށް އަހަރެން މަޑުމަޑުން މިފަދައިން ކީމެވެ. “ﷲ ދަރިފުޅު ޙިމާޔަތްކުރައްވާށި!”. މިއަޑު އަހަރެންގެ ރަޙުމަތްތެރިއަކަށް އިވިގެން އޭނާ ބުންޏެވެ. “ކިހާ ދުވަހެއްވަންދެން އެދަރިފުޅާމެދު ބިރުހީވެ ތިހެން އުޅޭނީ؟ އޭނާ އަމިއްލައަށް އުޅެން ދޫކޮށްލާ، އޭނާ ކަންކަމާއި ކުރިމަތިލައި ދަސްކޮށް ބޮޑު މީހަކަށްވެގެންދާނެ.” އަހަރެން މިފުރުޞަތުގެ ބޭނުން ހިފައި، ގިނަ މަންމައިން އިހުމާލުވެ އެމީހުންގެ ފިރިހެން…
ކައިވެނީގެ މުނާސަބަތުގައި ޙަފްލާ ބާއްވާއިރު އެމީހެއްގެ ފޯރުންތެރިކަން ހުރި މިންވަރަކުން އެކަން ކުރާށެވެ.
އެއްވަނަ އަސާސް: ބިރު މައިންބަފައިންގެ ހިތުގައި ދަރިންނާމެދު އޮންނަ ބިރުވެތިކަމަކީ އެކުދިން އިސްލާހުވެގެންދިއުމަށް މަގުފަހިވާ ކަމެކެވެ. ދަރިންނަށް ކުރިމަތިވެދާނެ ނުރައްކަލަކުން އެކުދިން ސަލާމަތްކޮށް އެކުދިންގެ ޝަޚުޞިއްޔަތު ބިނާކުރުމަށްޓަކައި މައިންބަފައިންގެ ހިތުގައި އެކުދިންނާމެދު ބިރުވެތިކަމެއް ހުންނަން ޖެހޭނެއެވެ. މިތާނގައި އަޅުގަނޑު، ބިރުގެ ގޮތުގައި މިބަޔާންކުރަނީ ޠަބީޢީ ބިރެވެ. މިސާލަކަށް: ދަރިފުޅަށް ކުރިމަތިވެދާނެ ނުރައްކަލަކަށް ބިރުގަނެ، އެކަމުން އެކުދިން ސަލާމަތްކުރުމަށް އެޅެންހުރި ފިޔަވަޅުތައް އެޅުމެވެ. އަދި ރަނގަޅު ކަންކަމަށް އެކުއްޖާއަށް މަގު ދެއްކުމެވެ. އަދި ޝުބުހާތްތަކާއި، ކުށްތަކާއި، ނުރައްކާތަކުން ސަލާމަތްކުރުމެވެ.…
ﷲ ތަޢާލާ އެއިލާހަށް ކިޔަމަންތެރިވާ، ޞާލިޙު ތަޤްވާވެރި އަޅުތަކުންނަށްޓަކައި ނިޢުމަތުގެ މަންޒިލެއް ތައްޔާރުކުރައްވާފައިވެއެވެ. އެއީ ﷲ ތަޢާލާ އެއްކައުވަންތަކުރާ، ﷲ އަށް ޝަރީކުނުކުރާ މުވައްޙިދުންގެ މަންޒިލެވެ. އެއީ ހެޔޮލަފާ ސާލިޙު ޢަމަލުތައްކޮށް، ތަޤްވާގެ ފޭރާމުން ޒީނަތްތެރިވާ އަޅުންގެ މަންޒިލެވެ. އެއީ ދުނިޔަވީ ތަކުލީފުތަކާއި، ބަލާއާއި މުސީބާތްތަކަށް ކެތްތެރިވާ، ކެތްތެރިންގެ މަންޒިލެވެ.
އިސްލާމްދީނަކީ ޢިލްމުގެ ދީނެވެ. ޤުރުއާނުގައި އެންމެ ފުރަތަމަ ބާވައިލެއްވުނު އާޔަތުގައިވެސް އަމުރު ކުރެވިފައިވަނީ ކިޔުމަށެވެ. ކިޔުމަކީ ޢިލްމުތަކުގެ ތަނޅުދަނޑި އެވެ.
މައިންބަފައިންނަށް އިޙްތިރާމުކުރަމަކީ ﷲ ތަޢާލާ އަދި އެއިލާހުގެ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم އަށް ކިޔަމަންވުމުގެ ތެރެއިން ހިމެނޭ ކަމެކެވެ.
ލޮބުވެތި އަޚުންނާއި އުޚްތުންނެވެ! ފާފަތަކާ ދުރުހެލިވެ ތައުބާވެ ރައްކާތެރިވާށެވެ.
ރޭގަނޑު ޤުރުއާން ކިޔެވުމުގެ ނިޢުމަތަކީ ކޮންމެ މުސްލިކަމުވެސް އެ ނިޢުމަތަކަށް އެދެންވާނެ ނިޢުމަތެއްކަމުގައި ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ވަނީ ބަޔާންކޮށްދެއްވާފައެވެ.
ހަތަރުވަނަ ކަންތައް: ކުއްޖާއަށް ވާރުތަކޮށްފައި ހުންނަ ނުބައި އާދަތައް ރަނގަޅުކޮށް، ހަމަ މަގަށް އެޅުވުމާއި އަދި ހެޔޮ އާދަތައް އަށަގަންނުވައި އެއާދަތައް ހަރުލެއްވުން އިންސާނުންނަކީ މަޢުދަން ފަދަ އެއްޗެކެވެ. ކޮންމެ ކުއްޖަކުވެސް އުފަންވެގެން އަންނައިރު އެކުދިންގެ ކިބައިގައި މޮޅެތި ސިފަތައް ހުންނާނެއެވެ. އަދި އުނި ސިފަތައްވެސް ހުންނާނެއެވެ. މިކަމަކީ މިއީ މައިންބަފައިންގެ ކިބައިން ވާރުތަވެގެން އައިސްފައި ހުންނަ ކަންކަމެވެ. އެހެންކަމުން، އެކުދިންގެ ކިބައިގައިވާ މަޢުދަންތައް ނެގުމަކީ މައިންބަފައިން ކުރަންޖެހޭ ކަމެކެވެ. އެއީ އެކުދިންގެ ކިބައިގައިވާ އަގުބޮޑު މަޢުދަންތައް…
ތިންވަނަ ކަންތައް: ދީނާއި ދުނިޔަވީ ކަންކަމުގެ ޢިލްމު އުނގެނުން މި މަރުހަލާގައި ހިމެނިގެންދާނީ ކުދިންނަށް، އަސާސީ ކަންކަން ދަސްކޮށްދިނުމާއި، އަދި ރިވެތި އަޚްލާޤީ ސިފަތައް ދަސްކޮށްދިނުމާއި، އަދި އިޖުތިމާޢީ ކަންކަމާ ގުޅުންހުރި ކަންކަމުގައި އެކުދިންނަށް އިރުޝާދު ދިނުމެވެ. މިފަދަ ކަންކަން ކުޑަކުދިން ދަސްކުރާނީ ނަމޫނާ ދައްކުވައިދީގެންނެވެ. މައިންބަފައިން ރޯދަ ހިފާނަމަ، ދަރިން ރޯދަހިފާނެއެވެ. އަދި ރޯދަ ހިފުމުން އެކުރެވޭ އިހުސާސަކީ ކޮބައިތޯ ސުވާލުކޮށްލެވިދާނެއެވެ. ބައްޕަ ޖަމާޢަތުގައި ނަމާދަށް ދާނަމަ، ދަރިފުޅުވެސް ބައްޕައާއެކު ދާ ހިތްވާނެއެވެ. އަދި އެދާ…
ދެވަނަ ކަންތައް: ނުބައި ކަންތައްތަކުގެ މައްޗަށް ހެޔޮކަންކަން ކުރި ހޯދުން ކުއްޖާ ދުނިޔެއަށް އުފަންވުމުން، ﷲ އޭނާއަށް ދެ މަގަށް މަގު ދައްކަވައެވެ. އެއީ ހެޔޮ މަގާއި ނުބައި މަގަށެވެ. އިންސާނާ އޭނާގެ އަމިއްލަ ނަފްސަށް ދޫކޮށްފިނަމަ، އޭނާގެ މައްޗަށް ނުބައިކަމުގެ މަގު ކުރި ހޯދައެވެ. އޭނާގެ ކިބައިގައި ޢަދާވާތްތެރިކަން ބޮޑުވެއެވެ. އަދި އަމިއްލަ އެދުން ބޮޑުވެއެވެ. އަދި ކަންކަމުގައި އަވަސް އަރުވައިގަންނަ، އަނިޔާވެރި އަދި ޖާހިލު މީހަކަށްވެދެއެވެ. އެހެންކަމުން، ހެޔޮކަމުގެ މަގު، ނުބައިކަމުގެ މަގުގެ މައްޗަށް…