ޕިއްލޭ އެގޮވާލަނީ ޔަހޫދީން ގޮތަށް އަޅުގަނޑުމެން ވުމަށެވެ.
ޔަހޫދީންނާއި ނަޞާރާއިންނަކީ ﷲ ތަޢާލާ ބާވައިލެއްވި ދީންތަކެއްގެ އަހުލުވެރި ބަޔެކެވެ.
ޔަހޫދީންނާއި ނަޞާރާއިންނަކީ ﷲ ތަޢާލާ ބާވައިލެއްވި ދީންތަކެއްގެ އަހުލުވެރި ބަޔެކެވެ.
ރަސޫލު ﷲ صلى الله عليه وسلم އަވަހާރަވެވަޑައި ގަތުމުން، أَبو بكر رضي اللّه عنه،މުސްލިމުންގެ ޚަލީފާއެއްކަމުގައި ކަނޑައަޅުއްވައި އެކަލޭގެފާނަށް ބައެޢަތު ހިއްޕެވުމުން، އެކަލޭގެފާނު ކީރިތި ނަބިއްޔާ محمد صلى الله عليه وسلمގެ މިސްކިތްކޮޅުގައި އެންމެހައި މީސްތަކުންނާއި މުޚާޠަބުކުރައްވައި އެންމެ ފުރަތަމަވެސް
އިންސާނާތޯއެވެ؟ އެއިލާހުގެ ޚަލްޤުތަކުންގެ ތެރެއިން ނިކަމެތި މަޚްލޫގެކެވެ. ވިސްނުމާއި ބުއްދި ދެއްވިފައިވީ ކަމުގައި ވީނަމަވެސް ކޮންމެ އިންސާނަކީވެސް އުނި މީހެކެވެ.
އިންސާނާގެ އުމުރަކީ ވަރަށް ކުރު މުއްދަތެކެވެ. ވަރަށް ގިނަ ބައިވަރު ކަންތައްތަކެއް ކުރަން ރާވާފައި ވަނިކޮށް އޭގެތެރެއިން ގިނަ ކަންތައްތަކެއް ހާޞިލުނުވެ އުޅެނިކޮށް މިދުނިޔެއާއި ވަކިވަން އޮންނަނީ ޖެހިފައެވެ. އެހެންކަމުން ތިމާއަށް ލިބޭ ހުސް
ފާއިތުވެ މިދިޔަ އަހަރުގައި އަޅުގަނޑުމެންނާއި ވަކިވެ، އުޚްރަވީޙަޔާތަށް ދަތުރު ފަށާފައިވަނީ އަޅުގަނޑެމެންގެ ކިތައް ރަޙުމަތްތެރީންހެއްޔެވެ؟ އަޅުގަނޑުމެންގެ ދެއަތުން ފަސްއަޅާފައިވަނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ކިތައް އަޚުންނާޢި އުޚްތުންގެ ޤަބުރަށްހެއްޔެވެ؟ އަޅުގަނޑުމެންގެ ދުވަސްވެސް ވަނީ ނުހަނު ގާތުގައެވެ.
ﷲ ތަޢާލާގެ ވަޙީބަސްފުޅުގައި ވެއެވެ. ” قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (*) قُلْ أَطِيعُواْ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فإِن
ދުނިޔެއަށް ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެއް އަންނަމުން ދާކަމާއިމެދު އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެެރެއިން އެއްވެސް މީހަކު ޝައްކެއް ނުކުރާނެއެވެ. މީސްތަކުންގެ އުޅުމާއި ގުޅުންތަކަށް އަންނަމުންދާ ބަދަލެވެ. “ދުނިޔެ” ހޯދުމުގައި މަޝްޣޫލުވުމުގެ ސަބަބުން މީސްތަކުންނަށް އެބައިމީހުންގެ އުފެދުން ވެސް ހަނދާންނެތިފައިވާކަހަލައެވެ.
ޖާހިލިއްޔަޒަމާނުގެ އަހުލުވެރިން އުފާފާޅުކޮށްއުޅޭ 2 ދުވަހެއް އޮތެވެ. ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ މަދީނާއަށް ވަޑައިގެންނެވުމަށްފަހު ޙަދީޘްކުރެއްވެވިއެވެ. ތިޔަބައިމީހުން އުފާފާޅުކޮށްއުޅުނު 2 ދުވަހުގެ ބަދަލުގައި އެއަށްވުރެ މާ ހެޔޮކަންބޮޑު ދެދުވަސް ﷲ ތަޢާލާ ލައްވަވައިފިއެވެ. އެއީ ފިޠުރުގެ ދުވަހާއި އަޟްޙާގެދުވަހެވެ.
އަހަރެންނަށް އެއްވެސްތަނެއް ނުފެނެއެވެ. ވަށައިގެންވަނީ އަނދިރިކަމާއި، އެކަނިވެރިކަމާއި، ހާސްކަމާއި ފަޅުކަމެވެ. މަޑުމަޑު ފިޔަވަޅުތަކެއްގެ އަޑު އަހަރެންނާ ދުރައް ހިންގާފައި ދާއަޑު އެބަ އިވެއެވެ.
މި ދުނިޔެއަކީ ވަޤުތީ ގޮވައްޗެކެވެ. ދާދި އަވަހަށް ހަޤީޤީ މަންޒިލަށް ދިޔުމަށް ދަތުރަށް ފުރަންޖެހިދާނެއެވެ. އަނބިދަރީންނާއި މުދާ ދޫކޮށްފައި މިދުނިޔެއިން ވަކިވެދާންޖެހިދާނެއެވެ. އެދުވަހުން އެއްވެސް މުދަލަކުން ކުރާނެފައިދާއެއްނެތެވެ. ދެންއޮތީ ބަރުޒަޚުގެ ގެ ޙަޔާތެވެ. ކައްވަޅުގެ
އިންސާނާ އަބަދުވެސް ދުނިޔޭގައި އުޅެން ބޭނުންވަނީ އުފަލާއި އަރާމުގައެވެ. އަބަދުވެސް ބޭނުންވެގެން އުޅެނީ ފައިސާޔާ ތަނަވަސްކަމެވެ. މިދުނިޔޭގައި ދިރިއުޅެމުންދާ ގިނަ އިންސާނުން އެމީހުންގެ ހުރިހާ ވަގުތެއް ހޭދަކުރަނީ، ނުވަތަ އެމީހުން ކުރާ ހުރިހާކަމެއް ބިނާކުރަނީ
ހިތުތެރޭގައި ދުނިޔަވީ ލަޝްކަރާއި، އުޚްރަވީ ލަޝްކަރު ބައްދަލުކޮށްފި ހިނދު، ތިބާވަނީ މި ދެ ޖަމާޢަތުގެ ތެރެއިން ކޮންޖަމާޢަތެއްގައިތޯ ބަލަން ބޭނުންވެއްޖެނަމަ، ތިބާ ބުރަވަނީ ކޮން ލަޝްކަރަކަށްތޯ ބަލާހުށިކަމެވެ. އަދި ތިބާ ހަނގުރާމަކުރަނީ ކޮން ލަޝްކަރެއްގައިތޯ ދެނެގަންނަހުށިކަމެވެ.
ﷲގެ ރުހިވޮޑިގަތުން ޙާޞިލުކުރުމީ، އޭނާގެ ދިރިއުޅުމުގެ މަޤްޞަދުކަމުގައި ހަދައި، އެގޮތް މަތީ ހެނދުންކޮށް ހަވީރުކުރާ މީހާ ދަންނާށެވެ! ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ، އޭނާގެ ހުރިހައި ބޭނުންތަކެއް ފުއްދާނޭ މަގު ފަހިކޮށް ދެއްވާނެއެވެ. އަދި ކަންބޮޑުވާނެ ހުރިހާ ކަމަކުން އޭނާ ރައްކާތެރި ކުރައްވާނެއެވެ. އޭނާގެ ހިތް އެއިލާހަށް ލޯބިކުރުމަށް ޚާލިޞްކުރައްވާނެއެވެ. އޭނާގެ ދޫ އެއިލާހުގެ މަތިން ހަނދުމަކުރުމުގައި ލަހައްޓަވާނެއެވެ. އަދި އޭނާގެ ގުނަންތައް އެއިލާހަށް ކިޔަމަންތެރިކަން އަދާކޮށް، އަޅުކަންކުރުމުގައި މަޝްޣޫލު ކުރައްވާނެއެވެ.
ﷲ ފިޔަވައި އެހެން ފަރާތްތަކާއި ހިތް ގުޅިއްޖެނަމަ، އެއިލާހަށް ޝަރީކުކޮށް، އެހެން ފަރާތްތަކަށް އަޅުކަންކުރާ މީހުންގެ ތެރެއިން އޭނާ ވެގެންދެއެވެ. ރުޅިވެރިކަމަށް ތަބަޢަވާން ފަށައިފިނަމަ، މީހުން ޤަތުލު ކުރަންވެސް އޭނާ ފަސްނުޖެހޭނެއެވެ. އަދި ޝަހުވަތްތަކަށް ތަބަޢަވާން ފަށައިފިނަމަ ޒިނޭކުރުމަކީވެސް ބޮޑުކަމަކަށް ނުވާނެއެވެ.
މަދީނާ މާތްވެގެންވާ ކަންކަމުގެ ތެރޭގައި މަދީނާގައި ދިރިއުޅުމުގައި ދިމާވާ އުނދަގޫތަކަށް ކެތްތެރިވުމަށް ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމް ބާރުއެޅުއްވުން ހިމެނެއެވެ.
މާތްވެގެންވާ ބަރަކާތްލެއްވިގެންވާ މަދީނާގެ މާތްކަމުގެ ތެރޭގައި ރަސޫލާ صلى الله عليه و سلم މި ރަށަށް ޠައިބާ ( طَيْبَةٌ ) އޭ ނަންދެއްވުން ހިމެނެއެވެ. އަދި ޠާބާ ( طَابَةٌ ) ގެ ނަންވެސް ދެއްވިއެވެ.
ޔަހޫދީންނާއި ނަޞާރާއިންނަކީ ﷲ ތަޢާލާ ބާވައިލެއްވި ދީންތަކެއްގެ އަހުލުވެރި ބަޔެކެވެ.
ރަސޫލު ﷲ صلى الله عليه وسلم އަވަހާރަވެވަޑައި ގަތުމުން، أَبو بكر رضي اللّه عنه،މުސްލިމުންގެ ޚަލީފާއެއްކަމުގައި ކަނޑައަޅުއްވައި އެކަލޭގެފާނަށް ބައެޢަތު ހިއްޕެވުމުން، އެކަލޭގެފާނު ކީރިތި ނަބިއްޔާ محمد صلى الله عليه وسلمގެ މިސްކިތްކޮޅުގައި އެންމެހައި މީސްތަކުންނާއި މުޚާޠަބުކުރައްވައި އެންމެ ފުރަތަމަވެސް
އިންސާނާތޯއެވެ؟ އެއިލާހުގެ ޚަލްޤުތަކުންގެ ތެރެއިން ނިކަމެތި މަޚްލޫގެކެވެ. ވިސްނުމާއި ބުއްދި ދެއްވިފައިވީ ކަމުގައި ވީނަމަވެސް ކޮންމެ އިންސާނަކީވެސް އުނި މީހެކެވެ.
އިންސާނާގެ އުމުރަކީ ވަރަށް ކުރު މުއްދަތެކެވެ. ވަރަށް ގިނަ ބައިވަރު ކަންތައްތަކެއް ކުރަން ރާވާފައި ވަނިކޮށް އޭގެތެރެއިން ގިނަ ކަންތައްތަކެއް ހާޞިލުނުވެ އުޅެނިކޮށް މިދުނިޔެއާއި ވަކިވަން އޮންނަނީ ޖެހިފައެވެ. އެހެންކަމުން ތިމާއަށް ލިބޭ ހުސް
ފާއިތުވެ މިދިޔަ އަހަރުގައި އަޅުގަނޑުމެންނާއި ވަކިވެ، އުޚްރަވީޙަޔާތަށް ދަތުރު ފަށާފައިވަނީ އަޅުގަނޑެމެންގެ ކިތައް ރަޙުމަތްތެރީންހެއްޔެވެ؟ އަޅުގަނޑުމެންގެ ދެއަތުން ފަސްއަޅާފައިވަނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ކިތައް އަޚުންނާޢި އުޚްތުންގެ ޤަބުރަށްހެއްޔެވެ؟ އަޅުގަނޑުމެންގެ ދުވަސްވެސް ވަނީ ނުހަނު ގާތުގައެވެ.
ﷲ ތަޢާލާގެ ވަޙީބަސްފުޅުގައި ވެއެވެ. ” قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (*) قُلْ أَطِيعُواْ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فإِن
ދުނިޔެއަށް ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެއް އަންނަމުން ދާކަމާއިމެދު އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެެރެއިން އެއްވެސް މީހަކު ޝައްކެއް ނުކުރާނެއެވެ. މީސްތަކުންގެ އުޅުމާއި ގުޅުންތަކަށް އަންނަމުންދާ ބަދަލެވެ. “ދުނިޔެ” ހޯދުމުގައި މަޝްޣޫލުވުމުގެ ސަބަބުން މީސްތަކުންނަށް އެބައިމީހުންގެ އުފެދުން ވެސް ހަނދާންނެތިފައިވާކަހަލައެވެ.
ޖާހިލިއްޔަޒަމާނުގެ އަހުލުވެރިން އުފާފާޅުކޮށްއުޅޭ 2 ދުވަހެއް އޮތެވެ. ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ މަދީނާއަށް ވަޑައިގެންނެވުމަށްފަހު ޙަދީޘްކުރެއްވެވިއެވެ. ތިޔަބައިމީހުން އުފާފާޅުކޮށްއުޅުނު 2 ދުވަހުގެ ބަދަލުގައި އެއަށްވުރެ މާ ހެޔޮކަންބޮޑު ދެދުވަސް ﷲ ތަޢާލާ ލައްވަވައިފިއެވެ. އެއީ ފިޠުރުގެ ދުވަހާއި އަޟްޙާގެދުވަހެވެ.
އަހަރެންނަށް އެއްވެސްތަނެއް ނުފެނެއެވެ. ވަށައިގެންވަނީ އަނދިރިކަމާއި، އެކަނިވެރިކަމާއި، ހާސްކަމާއި ފަޅުކަމެވެ. މަޑުމަޑު ފިޔަވަޅުތަކެއްގެ އަޑު އަހަރެންނާ ދުރައް ހިންގާފައި ދާއަޑު އެބަ އިވެއެވެ.
މި ދުނިޔެއަކީ ވަޤުތީ ގޮވައްޗެކެވެ. ދާދި އަވަހަށް ހަޤީޤީ މަންޒިލަށް ދިޔުމަށް ދަތުރަށް ފުރަންޖެހިދާނެއެވެ. އަނބިދަރީންނާއި މުދާ ދޫކޮށްފައި މިދުނިޔެއިން ވަކިވެދާންޖެހިދާނެއެވެ. އެދުވަހުން އެއްވެސް މުދަލަކުން ކުރާނެފައިދާއެއްނެތެވެ. ދެންއޮތީ ބަރުޒަޚުގެ ގެ ޙަޔާތެވެ. ކައްވަޅުގެ
އިންސާނާ އަބަދުވެސް ދުނިޔޭގައި އުޅެން ބޭނުންވަނީ އުފަލާއި އަރާމުގައެވެ. އަބަދުވެސް ބޭނުންވެގެން އުޅެނީ ފައިސާޔާ ތަނަވަސްކަމެވެ. މިދުނިޔޭގައި ދިރިއުޅެމުންދާ ގިނަ އިންސާނުން އެމީހުންގެ ހުރިހާ ވަގުތެއް ހޭދަކުރަނީ، ނުވަތަ އެމީހުން ކުރާ ހުރިހާކަމެއް ބިނާކުރަނީ
ހިތުތެރޭގައި ދުނިޔަވީ ލަޝްކަރާއި، އުޚްރަވީ ލަޝްކަރު ބައްދަލުކޮށްފި ހިނދު، ތިބާވަނީ މި ދެ ޖަމާޢަތުގެ ތެރެއިން ކޮންޖަމާޢަތެއްގައިތޯ ބަލަން ބޭނުންވެއްޖެނަމަ، ތިބާ ބުރަވަނީ ކޮން ލަޝްކަރަކަށްތޯ ބަލާހުށިކަމެވެ. އަދި ތިބާ ހަނގުރާމަކުރަނީ ކޮން ލަޝްކަރެއްގައިތޯ ދެނެގަންނަހުށިކަމެވެ.
ﷲގެ ރުހިވޮޑިގަތުން ޙާޞިލުކުރުމީ، އޭނާގެ ދިރިއުޅުމުގެ މަޤްޞަދުކަމުގައި ހަދައި، އެގޮތް މަތީ ހެނދުންކޮށް ހަވީރުކުރާ މީހާ ދަންނާށެވެ! ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ، އޭނާގެ ހުރިހައި ބޭނުންތަކެއް ފުއްދާނޭ މަގު ފަހިކޮށް ދެއްވާނެއެވެ. އަދި ކަންބޮޑުވާނެ ހުރިހާ ކަމަކުން އޭނާ ރައްކާތެރި ކުރައްވާނެއެވެ. އޭނާގެ ހިތް އެއިލާހަށް ލޯބިކުރުމަށް ޚާލިޞްކުރައްވާނެއެވެ. އޭނާގެ ދޫ އެއިލާހުގެ މަތިން ހަނދުމަކުރުމުގައި ލަހައްޓަވާނެއެވެ. އަދި އޭނާގެ ގުނަންތައް އެއިލާހަށް ކިޔަމަންތެރިކަން އަދާކޮށް، އަޅުކަންކުރުމުގައި މަޝްޣޫލު ކުރައްވާނެއެވެ.
ﷲ ފިޔަވައި އެހެން ފަރާތްތަކާއި ހިތް ގުޅިއްޖެނަމަ، އެއިލާހަށް ޝަރީކުކޮށް، އެހެން ފަރާތްތަކަށް އަޅުކަންކުރާ މީހުންގެ ތެރެއިން އޭނާ ވެގެންދެއެވެ. ރުޅިވެރިކަމަށް ތަބަޢަވާން ފަށައިފިނަމަ، މީހުން ޤަތުލު ކުރަންވެސް އޭނާ ފަސްނުޖެހޭނެއެވެ. އަދި ޝަހުވަތްތަކަށް ތަބަޢަވާން ފަށައިފިނަމަ ޒިނޭކުރުމަކީވެސް ބޮޑުކަމަކަށް ނުވާނެއެވެ.
މަދީނާ މާތްވެގެންވާ ކަންކަމުގެ ތެރޭގައި މަދީނާގައި ދިރިއުޅުމުގައި ދިމާވާ އުނދަގޫތަކަށް ކެތްތެރިވުމަށް ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމް ބާރުއެޅުއްވުން ހިމެނެއެވެ.
މާތްވެގެންވާ ބަރަކާތްލެއްވިގެންވާ މަދީނާގެ މާތްކަމުގެ ތެރޭގައި ރަސޫލާ صلى الله عليه و سلم މި ރަށަށް ޠައިބާ ( طَيْبَةٌ ) އޭ ނަންދެއްވުން ހިމެނެއެވެ. އަދި ޠާބާ ( طَابَةٌ ) ގެ ނަންވެސް ދެއްވިއެވެ.