
ކޮންމެ މުސްލިމެއްގެ ހިތުގައި، ފަލަސްޠީނާއި މަސްޖިދުލްއަޤްޞާ
މިއީ 27 ރަބީޢުލްއައްވަލް 1439 ވީ ހުކުރު ދުވަހު މަސްޖިދުލްޙަރާމްގައި ދެއްވި ޚުޠުބާގެ ޚުލާޞާ ޚުޠުބާ ދެއްވީ: الشيخ صالح بن محمد آل طالب – حفظه الله –
މިއީ 27 ރަބީޢުލްއައްވަލް 1439 ވީ ހުކުރު ދުވަހު މަސްޖިދުލްޙަރާމްގައި ދެއްވި ޚުޠުބާގެ ޚުލާޞާ ޚުޠުބާ ދެއްވީ: الشيخ صالح بن محمد آل طالب – حفظه الله –
ބައެއް މީހުންނަށް އެފަދަ ޙާލަތްތައް ދިމާވުމުން އަނބިމީހާ ދެކެ ހިތްހަމަނުޖެހި ރުޅި އާދެވެއެވެ. ތިމާގެ އަގުވައްޓާލީ ކަމަށް ވިސްނެއެވެ. އަދި މީހުންގެ ކުރިމަތީގައި ނުވަތަ ގެއަށް ގޮސް އަނބިމީހާއަށް އެކަމާ ފާޑުކިޔައެވެ. ނަމަވެސް އެހެން
އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުންގެ ކަރުނަފޮދު އެކަލޭގެފާނުގެ އަތްޕުޅުން ފޮހެދެއްވާ ކަމުގައިވިއެވެ: ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުންނާ އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހުގައި ޙައްޖު ކުރެއްވިއިރު ޤާފިލާގެ ތެރެއިން މީހަކު އައިސް ހުރިހާ
ހަމަ އެގޮތަށް، ފިރިމީހާ ބަލިވުމުންވެސް އެފަދައިން ކަންކުރާ އަންހެނުންވެސް މަދުންނަމަވެސް އުޅެއެވެ. ޚާއްޞަކޮށް މިޒަމާނުގައި، ގެއިން ބޭރުގައި ހިލޭ ފިރިހެނުން އެކީގައި ވަޒީފާ އަދާކުރާ އަންހެނުންގެ ތެރޭގައި މިކަން އިތުރުކަން ޤަބޫލުކުރަން ޖެހެއެވެ.
އުންމު ކުލްޘޫމް رضي الله عنها އަކީ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ހަތަރުވަނަ ދަރިކަނބަލުންނެވެ. އެކަމަނާގެ މަންމާފުޅަކީ ޚަދީޖާ رضي الله عنها އެވެ. އެކަމަނާ އެންމެ ފުރަތަމަ ކައިވެނި
އެއްވެސް އަނބިކަނބަލެއް އެއްވެސް އާލާސްކަންފުޅެއްގައި އުޅުއްވާނަމަ އެކަނބަލަކަށް އޯގާތެރިކަމާއެކު އަޅާލައްވައި ދުޢާކޮށްދެއްވައި ހިތްވަރުގެ ބަސްފުޅުތައް ޙަދީޘްފުޅު ކުރައްވައެވެ: ޢާއިޝާ رضي الله عنها ރިވާކުރެއްވިއެވެ: “كان يعوّذ بعض أهله يمسح بيده اليمنى،
ފަހެ ﷲ ގެ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘްފުޅު ކުރައްވާފައިވެއެވެ: “من كانت له امرأتان فمال إلى إحداهما جاء يوم القيامة وشقه مائل”. [أبو داود (2/242)
ހަމައެއާއެކު މީގެ އަނެއްކޮޅުވެސް އެބައޮތެވެ. ބައެއް މީހުން އަލަށް މީހަކާ އިންނަނީ ދޮށީ އަންބަށް ނޯކުރީ ކުރާ ކުއްޖަކު ހޯދާ ބީދައިންނެވެ. އޭނާ ގޮވައިގެން ތަންތަނަށް ގޮސްލާ އުފާކޮށްލަން ދާއިރު ދަރިން ބަލަން ގޭގައި
އަދި ބައެއް ފިރިންނަށް އެވަރުވެސް ނުފުދެއެވެ. ހަގު އަނބި ބުނެލާ ބަހެއް ނުވަތަ ކޮށްލާ ޝަކުވާއަކަށް ނުވަތަ އިޝާރާތަކުން ދޮށީ އަނބި ކުށްވެރިއަކަށް ބަދަލުވެގެން ދެއެވެ. ނުވަތަ ހަނގު އަނބި ކުރިމައްޗަށް ދޮށީ އަނބި
ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޢަމަލުފުޅާއި އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ބައެއް މީހުންގެ ޢަމަލު ހުންނަ ގޮތާ އަޅާކިޔަލާމާ ހެއްޔެވެ! އެބައިމީހުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތަށް
އެއްވެސް އަނބިކަނބަލެއް އަނެއް އަނބިކަނބަލެއްގެ ޣީބަ ކިޔުއްވާ ނަމަ އެކަމަށް ނުހަނު އިންކާރު ކުރައްވާ ކަމުގައި ވިއެވެ: އެއް ދުވަހަކު ޢާއިޝާ رضي الله عنها ވިދާޅުވިއެވެ: “يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ صَفِيَّةَ
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ދަރިކަނބަލުން ރުޤައްޔާ رضي الله عنها ގެ މަންމާފުޅަކީ ޚަދީޖާ رضي الله عنها އެވެ. ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ނަބީކަމާއިގެން ފޮނުއްވުމުގެ
ޢާއިލާގެ އެހެނިހެން ފަރުދުންނާ ޖެހޭ އެކިއެކި މައްސަލަތަކާއި އެނޫން ކަންކަމާ އެކަނބަލުން ދެރަފުޅުވެވަޑައިގެން ހިތާމަކުރައްވާ ކަމުގައިވާނަމަ އެކަލޭގެފާނު އެކަނބަލުންނަށް އުފާވެރިކަން ގެނެސްދެއްވައި އުދާސްތަކާއި ހިތްދަތިކަން ފިއްލަވައިދެއްވިއެވެ: އެކަލޭގެފާނު އެކަން ކުރައްވަނީ ނުހަނު ޙިކުމަތްތެރިކަމާއި ޙިލުމުވެރިކަމާއެކުއެވެ.
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޢަމަލުފުޅު މިމަޢުޟޫގައި ބެހެއްޓެވި ގޮތް މިޙަދީޘުން ބަޔާންވެގެން ދިޔައިރު، އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުން އެކަލޭގެފާނާ މެދު މުޢާމަލާތް ބެހެއްޓަވާ ގޮތްވެސް މިޙަދީޘުން ވަރަށް ސާފުކޮށް ފެނިގެން
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުންގެ ހިތުގައި އެކަލޭގެފާނާ މެދު އުފެދޭ ޝުޢޫރުތަކާއި އިޙްސާސްތަކަށް އަންނަ ބަދަލަށްވެސް ވިސްނާވަޑައިގެން އެކަންކަމަށް ނުހަނު ސަމާލުކަން ދެއްވާ ކަމުގައިވިއެވެ: އެކަނބަލުންނަށް ކެތް ނުކުރެއްވިގެން
މިހާ ހިސާބުން ވަރަށް މުހިއްމު މަޢުޟޫއަކަށް އެނބުރިލާނަމެވެ: ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ހިދާޔަތަށް ބަލައިފި ކޮންމެ މީހަކަށްވެސް ފެންނާން އޮތް ޙަޤީޤަތަކީ، ފިރިމީހާ ނުވަތަ ތަނެއްގެ އިސްކޮށް ހުންނަ
މިއީ 27 ރަބީޢުލްއައްވަލް 1439 ވީ ހުކުރު ދުވަހު މަސްޖިދުލްޙަރާމްގައި ދެއްވި ޚުޠުބާގެ ޚުލާޞާ ޚުޠުބާ ދެއްވީ: الشيخ صالح بن محمد آل طالب – حفظه الله –
ބައެއް މީހުންނަށް އެފަދަ ޙާލަތްތައް ދިމާވުމުން އަނބިމީހާ ދެކެ ހިތްހަމަނުޖެހި ރުޅި އާދެވެއެވެ. ތިމާގެ އަގުވައްޓާލީ ކަމަށް ވިސްނެއެވެ. އަދި މީހުންގެ ކުރިމަތީގައި ނުވަތަ ގެއަށް ގޮސް އަނބިމީހާއަށް އެކަމާ ފާޑުކިޔައެވެ. ނަމަވެސް އެހެން
އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުންގެ ކަރުނަފޮދު އެކަލޭގެފާނުގެ އަތްޕުޅުން ފޮހެދެއްވާ ކަމުގައިވިއެވެ: ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުންނާ އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހުގައި ޙައްޖު ކުރެއްވިއިރު ޤާފިލާގެ ތެރެއިން މީހަކު އައިސް ހުރިހާ
ހަމަ އެގޮތަށް، ފިރިމީހާ ބަލިވުމުންވެސް އެފަދައިން ކަންކުރާ އަންހެނުންވެސް މަދުންނަމަވެސް އުޅެއެވެ. ޚާއްޞަކޮށް މިޒަމާނުގައި، ގެއިން ބޭރުގައި ހިލޭ ފިރިހެނުން އެކީގައި ވަޒީފާ އަދާކުރާ އަންހެނުންގެ ތެރޭގައި މިކަން އިތުރުކަން ޤަބޫލުކުރަން ޖެހެއެވެ.
އުންމު ކުލްޘޫމް رضي الله عنها އަކީ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ހަތަރުވަނަ ދަރިކަނބަލުންނެވެ. އެކަމަނާގެ މަންމާފުޅަކީ ޚަދީޖާ رضي الله عنها އެވެ. އެކަމަނާ އެންމެ ފުރަތަމަ ކައިވެނި
އެއްވެސް އަނބިކަނބަލެއް އެއްވެސް އާލާސްކަންފުޅެއްގައި އުޅުއްވާނަމަ އެކަނބަލަކަށް އޯގާތެރިކަމާއެކު އަޅާލައްވައި ދުޢާކޮށްދެއްވައި ހިތްވަރުގެ ބަސްފުޅުތައް ޙަދީޘްފުޅު ކުރައްވައެވެ: ޢާއިޝާ رضي الله عنها ރިވާކުރެއްވިއެވެ: “كان يعوّذ بعض أهله يمسح بيده اليمنى،
ފަހެ ﷲ ގެ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘްފުޅު ކުރައްވާފައިވެއެވެ: “من كانت له امرأتان فمال إلى إحداهما جاء يوم القيامة وشقه مائل”. [أبو داود (2/242)
ހަމައެއާއެކު މީގެ އަނެއްކޮޅުވެސް އެބައޮތެވެ. ބައެއް މީހުން އަލަށް މީހަކާ އިންނަނީ ދޮށީ އަންބަށް ނޯކުރީ ކުރާ ކުއްޖަކު ހޯދާ ބީދައިންނެވެ. އޭނާ ގޮވައިގެން ތަންތަނަށް ގޮސްލާ އުފާކޮށްލަން ދާއިރު ދަރިން ބަލަން ގޭގައި
އަދި ބައެއް ފިރިންނަށް އެވަރުވެސް ނުފުދެއެވެ. ހަގު އަނބި ބުނެލާ ބަހެއް ނުވަތަ ކޮށްލާ ޝަކުވާއަކަށް ނުވަތަ އިޝާރާތަކުން ދޮށީ އަނބި ކުށްވެރިއަކަށް ބަދަލުވެގެން ދެއެވެ. ނުވަތަ ހަނގު އަނބި ކުރިމައްޗަށް ދޮށީ އަނބި
ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޢަމަލުފުޅާއި އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ބައެއް މީހުންގެ ޢަމަލު ހުންނަ ގޮތާ އަޅާކިޔަލާމާ ހެއްޔެވެ! އެބައިމީހުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތަށް
އެއްވެސް އަނބިކަނބަލެއް އަނެއް އަނބިކަނބަލެއްގެ ޣީބަ ކިޔުއްވާ ނަމަ އެކަމަށް ނުހަނު އިންކާރު ކުރައްވާ ކަމުގައި ވިއެވެ: އެއް ދުވަހަކު ޢާއިޝާ رضي الله عنها ވިދާޅުވިއެވެ: “يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ صَفِيَّةَ
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ދަރިކަނބަލުން ރުޤައްޔާ رضي الله عنها ގެ މަންމާފުޅަކީ ޚަދީޖާ رضي الله عنها އެވެ. ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ނަބީކަމާއިގެން ފޮނުއްވުމުގެ
ޢާއިލާގެ އެހެނިހެން ފަރުދުންނާ ޖެހޭ އެކިއެކި މައްސަލަތަކާއި އެނޫން ކަންކަމާ އެކަނބަލުން ދެރަފުޅުވެވަޑައިގެން ހިތާމަކުރައްވާ ކަމުގައިވާނަމަ އެކަލޭގެފާނު އެކަނބަލުންނަށް އުފާވެރިކަން ގެނެސްދެއްވައި އުދާސްތަކާއި ހިތްދަތިކަން ފިއްލަވައިދެއްވިއެވެ: އެކަލޭގެފާނު އެކަން ކުރައްވަނީ ނުހަނު ޙިކުމަތްތެރިކަމާއި ޙިލުމުވެރިކަމާއެކުއެވެ.
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޢަމަލުފުޅު މިމަޢުޟޫގައި ބެހެއްޓެވި ގޮތް މިޙަދީޘުން ބަޔާންވެގެން ދިޔައިރު، އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުން އެކަލޭގެފާނާ މެދު މުޢާމަލާތް ބެހެއްޓަވާ ގޮތްވެސް މިޙަދީޘުން ވަރަށް ސާފުކޮށް ފެނިގެން
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުންގެ ހިތުގައި އެކަލޭގެފާނާ މެދު އުފެދޭ ޝުޢޫރުތަކާއި އިޙްސާސްތަކަށް އަންނަ ބަދަލަށްވެސް ވިސްނާވަޑައިގެން އެކަންކަމަށް ނުހަނު ސަމާލުކަން ދެއްވާ ކަމުގައިވިއެވެ: އެކަނބަލުންނަށް ކެތް ނުކުރެއްވިގެން
މިހާ ހިސާބުން ވަރަށް މުހިއްމު މަޢުޟޫއަކަށް އެނބުރިލާނަމެވެ: ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ހިދާޔަތަށް ބަލައިފި ކޮންމެ މީހަކަށްވެސް ފެންނާން އޮތް ޙަޤީޤަތަކީ، ފިރިމީހާ ނުވަތަ ތަނެއްގެ އިސްކޮށް ހުންނަ