[vstrsnln_info]

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

ސިޔަރަތާއި ތާރީޚް

ރަސޫލުﷲ صلى اللّه عليه وسلم ގެ ދަރިކަނބަލުން އުންމު ކުލްޘޫމް رضي الله عنها

އުންމު ކުލްޘޫމް رضي الله عنها އަކީ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ހަތަރުވަނަ ދަރިކަނބަލުންނެވެ. އެކަމަނާގެ މަންމާފުޅަކީ ޚަދީޖާ رضي الله عنها އެވެ. އެކަމަނާ އެންމެ ފުރަތަމަ ކައިވެނި

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 36

އެއްވެސް އަނބިކަނބަލެއް އެއްވެސް އާލާސްކަންފުޅެއްގައި އުޅުއްވާނަމަ އެކަނބަލަކަށް އޯގާތެރިކަމާއެކު އަޅާލައްވައި ދުޢާކޮށްދެއްވައި ހިތްވަރުގެ ބަސްފުޅުތައް ޙަދީޘްފުޅު ކުރައްވައެވެ: ޢާއިޝާ رضي الله عنها ރިވާކުރެއްވިއެވެ: “كان يعوّذ بعض أهله يمسح بيده اليمنى،

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 34

ހަމައެއާއެކު މީގެ އަނެއްކޮޅުވެސް އެބައޮތެވެ. ބައެއް މީހުން އަލަށް މީހަކާ އިންނަނީ ދޮށީ އަންބަށް ނޯކުރީ ކުރާ ކުއްޖަކު ހޯދާ ބީދައިންނެވެ. އޭނާ ގޮވައިގެން ތަންތަނަށް ގޮސްލާ އުފާކޮށްލަން ދާއިރު ދަރިން ބަލަން ގޭގައި

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 33

އަދި ބައެއް ފިރިންނަށް އެވަރުވެސް ނުފުދެއެވެ. ހަގު އަނބި ބުނެލާ ބަހެއް ނުވަތަ ކޮށްލާ ޝަކުވާއަކަށް ނުވަތަ އިޝާރާތަކުން ދޮށީ އަނބި ކުށްވެރިއަކަށް ބަދަލުވެގެން ދެއެވެ. ނުވަތަ ހަނގު އަނބި ކުރިމައްޗަށް ދޮށީ އަނބި

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 32

ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޢަމަލުފުޅާއި އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ބައެއް މީހުންގެ ޢަމަލު ހުންނަ ގޮތާ އަޅާކިޔަލާމާ ހެއްޔެވެ! އެބައިމީހުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތަށް

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 31

އެއްވެސް އަނބިކަނބަލެއް އަނެއް އަނބިކަނބަލެއްގެ ޣީބަ ކިޔުއްވާ ނަމަ އެކަމަށް ނުހަނު އިންކާރު ކުރައްވާ ކަމުގައި ވިއެވެ: އެއް ދުވަހަކު ޢާއިޝާ رضي الله عنها ވިދާޅުވިއެވެ: “يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ صَفِيَّةَ

ރަސޫލުﷲ صلى اللّه عليه وسلم ގެ ދަރިކަނބަލުން ރުޤައްޔާ رضي الله عنها

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ދަރިކަނބަލުން ރުޤައްޔާ رضي الله عنها ގެ މަންމާފުޅަކީ ޚަދީޖާ رضي الله عنها އެވެ. ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ނަބީކަމާއިގެން ފޮނުއްވުމުގެ

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 30

ޢާއިލާގެ އެހެނިހެން ފަރުދުންނާ ޖެހޭ އެކިއެކި މައްސަލަތަކާއި އެނޫން ކަންކަމާ އެކަނބަލުން ދެރަފުޅުވެވަޑައިގެން ހިތާމަކުރައްވާ ކަމުގައިވާނަމަ އެކަލޭގެފާނު އެކަނބަލުންނަށް އުފާވެރިކަން ގެނެސްދެއްވައި އުދާސްތަކާއި ހިތްދަތިކަން ފިއްލަވައިދެއްވިއެވެ: އެކަލޭގެފާނު އެކަން ކުރައްވަނީ ނުހަނު ޙިކުމަތްތެރިކަމާއި ޙިލުމުވެރިކަމާއެކުއެވެ.

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 29

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޢަމަލުފުޅު މިމަޢުޟޫގައި ބެހެއްޓެވި ގޮތް މިޙަދީޘުން ބަޔާންވެގެން ދިޔައިރު، އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުން އެކަލޭގެފާނާ މެދު މުޢާމަލާތް ބެހެއްޓަވާ ގޮތްވެސް މިޙަދީޘުން ވަރަށް ސާފުކޮށް ފެނިގެން

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 28

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުންގެ ހިތުގައި އެކަލޭގެފާނާ މެދު އުފެދޭ ޝުޢޫރުތަކާއި އިޙްސާސްތަކަށް އަންނަ ބަދަލަށްވެސް ވިސްނާވަޑައިގެން އެކަންކަމަށް ނުހަނު ސަމާލުކަން ދެއްވާ ކަމުގައިވިއެވެ: އެކަނބަލުންނަށް ކެތް ނުކުރެއްވިގެން

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 27

މިހާ ހިސާބުން ވަރަށް މުހިއްމު މަޢުޟޫއަކަށް އެނބުރިލާނަމެވެ: ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ހިދާޔަތަށް ބަލައިފި ކޮންމެ މީހަކަށްވެސް ފެންނާން އޮތް ޙަޤީޤަތަކީ، ފިރިމީހާ ނުވަތަ ތަނެއްގެ އިސްކޮށް ހުންނަ

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 26

އެކަލޭގެފާނު ދުވަހަކުވެސް އަނބިކަނބަލެއްގެ ހަށިކޮޅަށް އަނިޔާއެއް ދެއްވުމުގެ ޤަޞްދުގައި ހާނީއްކައެއް ކުރައްވާފައެއް ނުވެއެވެ: ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އެއްވެސް އަނބިކަނބަލެއްގެ ހަށިކޮޅަށް އަނިޔާއެއް ދެއްވުމުގެ ޤަޞްދުގައި އެކަލޭގެފާނު ދުވަހަކުވެސް

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 25

އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޖުތަމަޢުއިން މިޔާ ޚިލާފަށް ގިނަ މީހުންގެ ޢަމަލުތައް ހުންނަކަމީ ނުހަނު ހިތާމަކުރަން ޖެހޭ ކަމެކެވެ. ފަހެ އެމީހުން އެމީހުންގެ އަނބީން އެކަނިމާ އެކަނި ތަންތަނަށް ދާން ދޫކޮށްލައެވެ. އެއްވެސް ރައްކާތެރިކަމެއް ނެތިއެވެ. ބައެއް

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 24

އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުން އެކަލޭގެފާނަށް ޒިޔާރަތް ކުރެއްވުމަށް ވަޑައިގެންނެވުމުން އެކަނބަލުންނަށް އިސްތިޤުބާލު ކުރައްވައްވައެވެ: އެއްރެއަކު ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހަށް ޞަފިއްޔާ رضي الله عنها ޒިޔާރަތް ކުރެއްވި ޙާދިޘާ

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 23

ފަހެ މިފައިން ރީތި ޗާލު ނަންނަމުން ދެމަފިރިން އެކަކު އަނެކަކަށް ގޮވުމަކީ ދަރިންގެ ކުރިމަތީގައިވެސް ކުރަން ހަމަ އެންމެ ރަނގަޅު ކަމެކެވެ. އެހެނީ އޭގެ ސަބަބުން އެކުދިންގެ މަންމަ އާއި ބައްޕަގެ މެދުގައި އޮންނަ

ރަސޫލުﷲ صلى اللّه عليه وسلم ގެ ދަރިކަނބަލުން އުންމު ކުލްޘޫމް رضي الله عنها

އުންމު ކުލްޘޫމް رضي الله عنها އަކީ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ހަތަރުވަނަ ދަރިކަނބަލުންނެވެ. އެކަމަނާގެ މަންމާފުޅަކީ ޚަދީޖާ رضي الله عنها އެވެ. އެކަމަނާ އެންމެ ފުރަތަމަ ކައިވެނި

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 36

އެއްވެސް އަނބިކަނބަލެއް އެއްވެސް އާލާސްކަންފުޅެއްގައި އުޅުއްވާނަމަ އެކަނބަލަކަށް އޯގާތެރިކަމާއެކު އަޅާލައްވައި ދުޢާކޮށްދެއްވައި ހިތްވަރުގެ ބަސްފުޅުތައް ޙަދީޘްފުޅު ކުރައްވައެވެ: ޢާއިޝާ رضي الله عنها ރިވާކުރެއްވިއެވެ: “كان يعوّذ بعض أهله يمسح بيده اليمنى،

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 34

ހަމައެއާއެކު މީގެ އަނެއްކޮޅުވެސް އެބައޮތެވެ. ބައެއް މީހުން އަލަށް މީހަކާ އިންނަނީ ދޮށީ އަންބަށް ނޯކުރީ ކުރާ ކުއްޖަކު ހޯދާ ބީދައިންނެވެ. އޭނާ ގޮވައިގެން ތަންތަނަށް ގޮސްލާ އުފާކޮށްލަން ދާއިރު ދަރިން ބަލަން ގޭގައި

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 33

އަދި ބައެއް ފިރިންނަށް އެވަރުވެސް ނުފުދެއެވެ. ހަގު އަނބި ބުނެލާ ބަހެއް ނުވަތަ ކޮށްލާ ޝަކުވާއަކަށް ނުވަތަ އިޝާރާތަކުން ދޮށީ އަނބި ކުށްވެރިއަކަށް ބަދަލުވެގެން ދެއެވެ. ނުވަތަ ހަނގު އަނބި ކުރިމައްޗަށް ދޮށީ އަނބި

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 32

ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޢަމަލުފުޅާއި އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ބައެއް މީހުންގެ ޢަމަލު ހުންނަ ގޮތާ އަޅާކިޔަލާމާ ހެއްޔެވެ! އެބައިމީހުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތަށް

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 31

އެއްވެސް އަނބިކަނބަލެއް އަނެއް އަނބިކަނބަލެއްގެ ޣީބަ ކިޔުއްވާ ނަމަ އެކަމަށް ނުހަނު އިންކާރު ކުރައްވާ ކަމުގައި ވިއެވެ: އެއް ދުވަހަކު ޢާއިޝާ رضي الله عنها ވިދާޅުވިއެވެ: “يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ صَفِيَّةَ

ރަސޫލުﷲ صلى اللّه عليه وسلم ގެ ދަރިކަނބަލުން ރުޤައްޔާ رضي الله عنها

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ދަރިކަނބަލުން ރުޤައްޔާ رضي الله عنها ގެ މަންމާފުޅަކީ ޚަދީޖާ رضي الله عنها އެވެ. ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ނަބީކަމާއިގެން ފޮނުއްވުމުގެ

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 30

ޢާއިލާގެ އެހެނިހެން ފަރުދުންނާ ޖެހޭ އެކިއެކި މައްސަލަތަކާއި އެނޫން ކަންކަމާ އެކަނބަލުން ދެރަފުޅުވެވަޑައިގެން ހިތާމަކުރައްވާ ކަމުގައިވާނަމަ އެކަލޭގެފާނު އެކަނބަލުންނަށް އުފާވެރިކަން ގެނެސްދެއްވައި އުދާސްތަކާއި ހިތްދަތިކަން ފިއްލަވައިދެއްވިއެވެ: އެކަލޭގެފާނު އެކަން ކުރައްވަނީ ނުހަނު ޙިކުމަތްތެރިކަމާއި ޙިލުމުވެރިކަމާއެކުއެވެ.

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 29

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޢަމަލުފުޅު މިމަޢުޟޫގައި ބެހެއްޓެވި ގޮތް މިޙަދީޘުން ބަޔާންވެގެން ދިޔައިރު، އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުން އެކަލޭގެފާނާ މެދު މުޢާމަލާތް ބެހެއްޓަވާ ގޮތްވެސް މިޙަދީޘުން ވަރަށް ސާފުކޮށް ފެނިގެން

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 28

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުންގެ ހިތުގައި އެކަލޭގެފާނާ މެދު އުފެދޭ ޝުޢޫރުތަކާއި އިޙްސާސްތަކަށް އަންނަ ބަދަލަށްވެސް ވިސްނާވަޑައިގެން އެކަންކަމަށް ނުހަނު ސަމާލުކަން ދެއްވާ ކަމުގައިވިއެވެ: އެކަނބަލުންނަށް ކެތް ނުކުރެއްވިގެން

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 27

މިހާ ހިސާބުން ވަރަށް މުހިއްމު މަޢުޟޫއަކަށް އެނބުރިލާނަމެވެ: ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ހިދާޔަތަށް ބަލައިފި ކޮންމެ މީހަކަށްވެސް ފެންނާން އޮތް ޙަޤީޤަތަކީ، ފިރިމީހާ ނުވަތަ ތަނެއްގެ އިސްކޮށް ހުންނަ

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 26

އެކަލޭގެފާނު ދުވަހަކުވެސް އަނބިކަނބަލެއްގެ ހަށިކޮޅަށް އަނިޔާއެއް ދެއްވުމުގެ ޤަޞްދުގައި ހާނީއްކައެއް ކުރައްވާފައެއް ނުވެއެވެ: ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އެއްވެސް އަނބިކަނބަލެއްގެ ހަށިކޮޅަށް އަނިޔާއެއް ދެއްވުމުގެ ޤަޞްދުގައި އެކަލޭގެފާނު ދުވަހަކުވެސް

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 25

އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޖުތަމަޢުއިން މިޔާ ޚިލާފަށް ގިނަ މީހުންގެ ޢަމަލުތައް ހުންނަކަމީ ނުހަނު ހިތާމަކުރަން ޖެހޭ ކަމެކެވެ. ފަހެ އެމީހުން އެމީހުންގެ އަނބީން އެކަނިމާ އެކަނި ތަންތަނަށް ދާން ދޫކޮށްލައެވެ. އެއްވެސް ރައްކާތެރިކަމެއް ނެތިއެވެ. ބައެއް

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 24

އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުން އެކަލޭގެފާނަށް ޒިޔާރަތް ކުރެއްވުމަށް ވަޑައިގެންނެވުމުން އެކަނބަލުންނަށް އިސްތިޤުބާލު ކުރައްވައްވައެވެ: އެއްރެއަކު ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހަށް ޞަފިއްޔާ رضي الله عنها ޒިޔާރަތް ކުރެއްވި ޙާދިޘާ

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 23

ފަހެ މިފައިން ރީތި ޗާލު ނަންނަމުން ދެމަފިރިން އެކަކު އަނެކަކަށް ގޮވުމަކީ ދަރިންގެ ކުރިމަތީގައިވެސް ކުރަން ހަމަ އެންމެ ރަނގަޅު ކަމެކެވެ. އެހެނީ އޭގެ ސަބަބުން އެކުދިންގެ މަންމަ އާއި ބައްޕަގެ މެދުގައި އޮންނަ