ކިބުރުވެރިކަން، އިންސާނާ ބޯލަނބައި ކިޔަމަންގަތުމުން ދުރުކޮށްލައެވެ. ޙަސަދަވެރިކަން، ނަޞޭޙަތް ޤަބޫލުކުރުމާއި، ނަޞޭޙަތްދިނުމުން އޭނާ ދުރުކޮށްލައެވެ. ރުޅިވެރިކަން، އޭނާ ޢަދުލުވެރިކަމުން ދުރުކޮށްލައެވެ. އަދި ނަފްސުގެ އެދުންތައް، އޭނާ ﷲއަށް އަޅުކަންކުރުމުން ދުރުކޮށްލައެވެ.
ސުވަރުގެއާއި ނަރަކައާއި މާތްﷲ ގެ މަޚްލޫޤުން ކަމުގައިވާ މަލާއިކަތުންނާއި، ޖިންނި ޝައިޠާނުންނާއި އަދި މި ނޫނަސް ރޫޙާނީ ތަންތަނާއި އެއްޗިއްސަކީ ޙައްޤު ކަން ކޮންމެ މުސްލިމަކުމެ ޤަބޫލު ކުރަންޖެހެއެވެ. ހަމަ އެކަނި ތަފާތަކީ މިތަކެތި
އީމާންކަމަކީ އިސްލާމްކަމުގެ ހިތެވެ. އަދި އޭގެ ކުރިބޯއްޓެވެ. އަދި ޔަޤީނަކީ އީމާންކަމުގެ ހިތެވެ. އަދި އޭގެ ކުރިބޯއްޓެވެ. އެހެންކަމުން އީމާންކަމާއި ޔަޤީން އިތުރުނުކުރާ ކޮންމެ ޢަމަލަކާއި ޢިލްމަކީ ބޭކާރުއެއްޗެކެވެ. ހަމައެފަދައިން ޢަމަލުނުކުރާނަމަ ތިމަންނައަކީ މުއުމިނެކޭ ބުނެ އިޢުލާންކުރުމަކުން ކުރާނޭ ފައިދާ އެއްނެތެވެ.
1- އިންސާނާ ދެނެގަތުން ވާޖިބުވެގެންވާ ދީނުގެ ތިން އަޞްލަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: އިންސާނާ އޭނާގެ ވެރިފަރާތް މަޢުރިފާކޮށް ދެނެގަތުމާއި، އޭނާގެ ދީނަކީ ކޮބައިކަން މަޢުރިފާކޮށް ދެނެގަތުމާއި އަދި އޭނާގެ ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި
ތިމަންމެން އީމާންވެއްޖައީމޭބުނެ ގިނަމީހުން ކުރާ ދަޢުވާއަކީ ބާޠިލު ދަޢުވާއެކެވެ.
އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވެއެވެ. ((مَنْ عَلَّقَ تَمِيْمَةً فَقَدْ أَشْرَكَ)) رواه أحمد و هو في سلسلة الصحيح މާނައީ: “ތަވީދެއް އަޅައިފިމީހާ ޝިރުކުކޮށްފިކަން ކަށަވަރެވެ.”
ﷲގެ އިރާދަފުޅާ އެކު، މިފިލާވަޅުތަކުގައި ޝަރަޙަކުރެވޭތޯ އަޅުގަނޑު ބަލާނީ، ތަވްޙީދުގެ މަޝްހޫރުފޮތް ކިތާބުއްތަވްޙީދެވެ. ޝަރަޙަކުރުމުގައި އަޞްލަކަށް ބަލާނީ ޝައިޚު މުޙައްމަދު ބިން ޞާލިޙް އަލްޢުޘައިމީން ލިޔުއްވާފައިވާ ‘އަލް ޤައުލުލް މުފީދް ޢަލާ ކިތާބިއްތަވްޙީދް’ އާއި ޝައިޚް މުޙައްމަދު ބިން ޢަބްދިލްޢަޒީޒް އަލްޤަރްޢާވީ ލިޔުއްވާފައިވާ ‘އަލްޖަދީދް ފީ ޝަރްޙި ކިތާބިއްތަވްޙީދް’ އެވެ.
ނޫސްތަކުގައި ހުންނަ ހޮރޮސްކޯޕް ކޮލަމްތައް ލިޔެފައި ހުންނަނީ ތަރިތަކުގެ ހަރަކާތްތަށް ބަލައިގެން އެއަށް އީމާންވާ މީހުންނެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގައި ނެރޭ މެގަޒިންތަކުންވެސް ހޮރޮސްކޯޕު
މާތްﷲ މި ކައުނު އުފައްދަވާ، ކައުނިގައިވާ ކޮންމެ އެއްޗެއްވެސް ލައަވައިފަނީ އޭގެ އެންމެ ފުރިހަމަ ބޭނުން ހިފޭނެކަހަލަ ނިޒާމެއްގެ ދަށުންނެވެ. މާތްﷲ އެއްވެސް އެއްޗެއް ބޭކާރުގޮތުގައި ޚަލްޤެއް ނުކުރައްވައެވެ. މާތްﷲ ޚަލްޤު ކުރައްވާފައިވާ ކޮންމެ
﴿وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولاً أَنِ اعْبُدُواْ اللَّهَ وَاجْتَنِبُواْ الطَّاغُوتَ﴾ (النحل : 36) މާނަ: ” އަދި ހަމަކަށަވަރުން ތިމަން އިލާހު ކޮންމެ އުއްމަތަކަށްވެސް ރަސޫލުބޭކަލުން ފޮނުއްވީމެވެ. އެއީ
ނަޞާރާ ދީނަކީޢީސާ ޢަލައިހިއްސަލާމް އުޑަށް އުފުއްލެވުމާއި ގުޅިގެން ބާޠިލް ޢަޤީދާއެއްގެ މައްޗަށް ބިނާވެގެން މި ބިންމަތީގައި އުފެދުނު ބާޠިލް ދީނެކެވެ. މި ދީނުގެ އަހުލުވެރީން ޤަބޫލުކުރާގޮތުގައި ޢިސާ ޢަލައިހިއްސަލާމްއަކީ މާތްﷲ ގެ ދަރިކަލެކެވެ. ނުވަތަ
( وَلَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّـهُ وَرَسُولُهُ وَلَا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ) التوبة 29 ” އަދި اللَّه އާއި، އެއިލާހުގެ -ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމް- ޙަރާމް ކުރެއްވި ކަންތައް އެބައިމީހުން ޙާރާމްނުކުރެ
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘް ކުރައްވާފައިވެއެވެ. ((لَعَنَ اَللهُ مَنْ ذَبَحَ لِغَيْرِ اللهِ)) رواه مسلم މާނައީ : “ﷲ ތަޢާލާފިޔަވައި އެހެން ފަރާތްތަކަށް ޒަބަޙަ ކުރިމީހަކަށް ﷲ ތަޢާލާ ލަޢުނަތްލައްވައެވެ.”
ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވޮޑިގެންވާކަމާއި މިކައުނު ހައްދަވާ ތަދްބީރު ކުރައްވާ ފަރާތަކީ އެއިލާހުކަން ދެނެގަތުމަށްޓަކައި އޮތް އެންމެ ފަސޭހަ މަގަކީ އިންސާނާއަށް ލިބިގެންވާ ސަލާމަތް ބުއްދީގެ މަގެވެ. އިންސާނާ އޭނާގެ ސިކުނޑި ބޭނުންކޮށްގެން ވިސްނުމުން
މާތްﷲ އިންސާނުން ޚަލަޤު ކުރެއްވީ މަށީންނެވެ. މާތްﷲ ވަޙީ ކުރައްވަނީ وَلَقَدْ خَلَقْنَا ٱلْإِنسَـٰنَ مِن سُلَـٰلَةٍ مِّن طِينٍ ﴿١٢﴾ سورة المؤمنون މާނައީ: ” ހަމަކަށަވަރުން، ތިމަންރަސްކަލާނގެ މަށީގެ خلاصة އިން
އަބޫބަޝަރީ އަލް އަންސާރީގެކިބައިން ރިވާވެގެންވެއެވެ. ” އެއްދުވަހަކު އެކަލޭގެފާނު ކީރިތި رسول الله صلّى الله عليه وسلّم އާއިއެކު ދަތުރުފުޅެއްގައި ވަޑައިގަތެވެ. ފަހެ އިތުރު އެކަލޭގެފާނު މީހަކު ފޮނުއްވައި އިޢުލާންކުރެއްވިއެވެ. އެއްވެސް ޖަމަލެއްގެ
ކިބުރުވެރިކަން، އިންސާނާ ބޯލަނބައި ކިޔަމަންގަތުމުން ދުރުކޮށްލައެވެ. ޙަސަދަވެރިކަން، ނަޞޭޙަތް ޤަބޫލުކުރުމާއި، ނަޞޭޙަތްދިނުމުން އޭނާ ދުރުކޮށްލައެވެ. ރުޅިވެރިކަން، އޭނާ ޢަދުލުވެރިކަމުން ދުރުކޮށްލައެވެ. އަދި ނަފްސުގެ އެދުންތައް، އޭނާ ﷲއަށް އަޅުކަންކުރުމުން ދުރުކޮށްލައެވެ.
ސުވަރުގެއާއި ނަރަކައާއި މާތްﷲ ގެ މަޚްލޫޤުން ކަމުގައިވާ މަލާއިކަތުންނާއި، ޖިންނި ޝައިޠާނުންނާއި އަދި މި ނޫނަސް ރޫޙާނީ ތަންތަނާއި އެއްޗިއްސަކީ ޙައްޤު ކަން ކޮންމެ މުސްލިމަކުމެ ޤަބޫލު ކުރަންޖެހެއެވެ. ހަމަ އެކަނި ތަފާތަކީ މިތަކެތި
އީމާންކަމަކީ އިސްލާމްކަމުގެ ހިތެވެ. އަދި އޭގެ ކުރިބޯއްޓެވެ. އަދި ޔަޤީނަކީ އީމާންކަމުގެ ހިތެވެ. އަދި އޭގެ ކުރިބޯއްޓެވެ. އެހެންކަމުން އީމާންކަމާއި ޔަޤީން އިތުރުނުކުރާ ކޮންމެ ޢަމަލަކާއި ޢިލްމަކީ ބޭކާރުއެއްޗެކެވެ. ހަމައެފަދައިން ޢަމަލުނުކުރާނަމަ ތިމަންނައަކީ މުއުމިނެކޭ ބުނެ އިޢުލާންކުރުމަކުން ކުރާނޭ ފައިދާ އެއްނެތެވެ.
1- އިންސާނާ ދެނެގަތުން ވާޖިބުވެގެންވާ ދީނުގެ ތިން އަޞްލަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: އިންސާނާ އޭނާގެ ވެރިފަރާތް މަޢުރިފާކޮށް ދެނެގަތުމާއި، އޭނާގެ ދީނަކީ ކޮބައިކަން މަޢުރިފާކޮށް ދެނެގަތުމާއި އަދި އޭނާގެ ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި
ތިމަންމެން އީމާންވެއްޖައީމޭބުނެ ގިނަމީހުން ކުރާ ދަޢުވާއަކީ ބާޠިލު ދަޢުވާއެކެވެ.
އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވެއެވެ. ((مَنْ عَلَّقَ تَمِيْمَةً فَقَدْ أَشْرَكَ)) رواه أحمد و هو في سلسلة الصحيح މާނައީ: “ތަވީދެއް އަޅައިފިމީހާ ޝިރުކުކޮށްފިކަން ކަށަވަރެވެ.”
ﷲގެ އިރާދަފުޅާ އެކު، މިފިލާވަޅުތަކުގައި ޝަރަޙަކުރެވޭތޯ އަޅުގަނޑު ބަލާނީ، ތަވްޙީދުގެ މަޝްހޫރުފޮތް ކިތާބުއްތަވްޙީދެވެ. ޝަރަޙަކުރުމުގައި އަޞްލަކަށް ބަލާނީ ޝައިޚު މުޙައްމަދު ބިން ޞާލިޙް އަލްޢުޘައިމީން ލިޔުއްވާފައިވާ ‘އަލް ޤައުލުލް މުފީދް ޢަލާ ކިތާބިއްތަވްޙީދް’ އާއި ޝައިޚް މުޙައްމަދު ބިން ޢަބްދިލްޢަޒީޒް އަލްޤަރްޢާވީ ލިޔުއްވާފައިވާ ‘އަލްޖަދީދް ފީ ޝަރްޙި ކިތާބިއްތަވްޙީދް’ އެވެ.
ނޫސްތަކުގައި ހުންނަ ހޮރޮސްކޯޕް ކޮލަމްތައް ލިޔެފައި ހުންނަނީ ތަރިތަކުގެ ހަރަކާތްތަށް ބަލައިގެން އެއަށް އީމާންވާ މީހުންނެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގައި ނެރޭ މެގަޒިންތަކުންވެސް ހޮރޮސްކޯޕު
މާތްﷲ މި ކައުނު އުފައްދަވާ، ކައުނިގައިވާ ކޮންމެ އެއްޗެއްވެސް ލައަވައިފަނީ އޭގެ އެންމެ ފުރިހަމަ ބޭނުން ހިފޭނެކަހަލަ ނިޒާމެއްގެ ދަށުންނެވެ. މާތްﷲ އެއްވެސް އެއްޗެއް ބޭކާރުގޮތުގައި ޚަލްޤެއް ނުކުރައްވައެވެ. މާތްﷲ ޚަލްޤު ކުރައްވާފައިވާ ކޮންމެ
﴿وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولاً أَنِ اعْبُدُواْ اللَّهَ وَاجْتَنِبُواْ الطَّاغُوتَ﴾ (النحل : 36) މާނަ: ” އަދި ހަމަކަށަވަރުން ތިމަން އިލާހު ކޮންމެ އުއްމަތަކަށްވެސް ރަސޫލުބޭކަލުން ފޮނުއްވީމެވެ. އެއީ
ނަޞާރާ ދީނަކީޢީސާ ޢަލައިހިއްސަލާމް އުޑަށް އުފުއްލެވުމާއި ގުޅިގެން ބާޠިލް ޢަޤީދާއެއްގެ މައްޗަށް ބިނާވެގެން މި ބިންމަތީގައި އުފެދުނު ބާޠިލް ދީނެކެވެ. މި ދީނުގެ އަހުލުވެރީން ޤަބޫލުކުރާގޮތުގައި ޢިސާ ޢަލައިހިއްސަލާމްއަކީ މާތްﷲ ގެ ދަރިކަލެކެވެ. ނުވަތަ
( وَلَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّـهُ وَرَسُولُهُ وَلَا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ) التوبة 29 ” އަދި اللَّه އާއި، އެއިލާހުގެ -ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމް- ޙަރާމް ކުރެއްވި ކަންތައް އެބައިމީހުން ޙާރާމްނުކުރެ
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘް ކުރައްވާފައިވެއެވެ. ((لَعَنَ اَللهُ مَنْ ذَبَحَ لِغَيْرِ اللهِ)) رواه مسلم މާނައީ : “ﷲ ތަޢާލާފިޔަވައި އެހެން ފަރާތްތަކަށް ޒަބަޙަ ކުރިމީހަކަށް ﷲ ތަޢާލާ ލަޢުނަތްލައްވައެވެ.”
ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވޮޑިގެންވާކަމާއި މިކައުނު ހައްދަވާ ތަދްބީރު ކުރައްވާ ފަރާތަކީ އެއިލާހުކަން ދެނެގަތުމަށްޓަކައި އޮތް އެންމެ ފަސޭހަ މަގަކީ އިންސާނާއަށް ލިބިގެންވާ ސަލާމަތް ބުއްދީގެ މަގެވެ. އިންސާނާ އޭނާގެ ސިކުނޑި ބޭނުންކޮށްގެން ވިސްނުމުން
މާތްﷲ އިންސާނުން ޚަލަޤު ކުރެއްވީ މަށީންނެވެ. މާތްﷲ ވަޙީ ކުރައްވަނީ وَلَقَدْ خَلَقْنَا ٱلْإِنسَـٰنَ مِن سُلَـٰلَةٍ مِّن طِينٍ ﴿١٢﴾ سورة المؤمنون މާނައީ: ” ހަމަކަށަވަރުން، ތިމަންރަސްކަލާނގެ މަށީގެ خلاصة އިން
އަބޫބަޝަރީ އަލް އަންސާރީގެކިބައިން ރިވާވެގެންވެއެވެ. ” އެއްދުވަހަކު އެކަލޭގެފާނު ކީރިތި رسول الله صلّى الله عليه وسلّم އާއިއެކު ދަތުރުފުޅެއްގައި ވަޑައިގަތެވެ. ފަހެ އިތުރު އެކަލޭގެފާނު މީހަކު ފޮނުއްވައި އިޢުލާންކުރެއްވިއެވެ. އެއްވެސް ޖަމަލެއްގެ
