ثلاثة الأصول 13
އަދި ﷲ ތަޢާލާ އެންމެހާ ރަސޫލުބޭކަލުން ފޮނުއްވެވީ އުފާވެރި ޚަބަރު ދެއްވާ، އިންޛާރުކުރައްވާ ބޭކަލުންތަކެއް ގޮތުގައެވެ. އެކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ މި ބަސްފުޅެވެ.
އަދި ﷲ ތަޢާލާ އެންމެހާ ރަސޫލުބޭކަލުން ފޮނުއްވެވީ އުފާވެރި ޚަބަރު ދެއްވާ، އިންޛާރުކުރައްވާ ބޭކަލުންތަކެއް ގޮތުގައެވެ. އެކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ މި ބަސްފުޅެވެ.
އަދި މީސްތަކުން މަރުވުމަށްފަހު އަލުން ދިރުއްވޭނެއެވެ. އެކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ މި ބަސްފުޅެވެ. مِنْهَا خَلَقْنَاكُمْ وَفِيهَا نُعِيدُكُمْ وَمِنْهَا نُخْرِجُكُمْ تَارَةً أُخْرَى-طه: ٥٥މާނަ: “ތިމަންއިލާހު ތިޔަބައިމީހުން ހެއްދެވީ އެބިމުންނެވެ. އަދި
ދެންފަހެ،މަދީނާގައި ހަމަޖެހިވަޑައިގެންނެވުނު ހިނދު އިސްލާމްދީނުގެ ބާކީހުރި ޝަރީޢަތްތައް އަދާކުރުމަށް އަމުރުކުރެއްވުނެވެ. މިސާލަކަށް: ޒަކާތް،ރޯދަ،ޙައްޖު،ބަންގި،ޖިހާދު،ހެޔޮކަންކަމަށް އަމުރުކުރުމާއި މުންކަރާތްތައް ނަހީކުރުން ފަދަ އެހެންވެސް އިސްލާމީ ޝަރީޢަތްތަކެވެ. މިކަމުގައި ދިހަ އަހަރު ހޭދަކުރެއްވިއެވެ. އޭގެފަހުގައި އެކަލޭގެފާނު އަވަހާރަވިއެވެ. ﷲ
ޝިރުކުގެ ރަށުން އިސްލާމް ރަށަށް ހިޖުރަކުރުމަކީ މިއުންމަތުގެ މައްޗަށް ފަރުޟު ވެގެންވާ ކަމެކެވެ. އަދި އެއީ ޤިޔާމަތް ޤާއިމްވެއްޖައުމަށް ދަންދެން ދެމިއޮންނާނެކަމެކެވެ. ދަލީލަކީ ﷲގެ ބަސްފުޅެވެ. إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ ظَالِمِي أَنفُسِهِمْ
ޖަވާބު: ނިދުމުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ހަނދާން ނެތުމުގެ ސަބަބުން ދޫވާ ނަމާދު ނިދިން ހޭލެވުނުހާ އަވަހަކަށް ނުވަތަ ހަނދާންވިހާ އަވަހަކަށް ކުރަންވާނެއެވެ. އެއީ ނަމާދު ކުރުން ނަހީ ވަޤުތެއްކަމުގައިވީނަމަވެސް މެއެވެ. ފަރުޟު ނަމާދެއްކަމުގައި ވިޔަސް
1- ރޭގަނޑުގެ ގިނަވަގުތު ނުނިދާ އުޅުން 2- ދުވާލުގެ ވަގުތުތަކުގައި މާ ގިނައިން ނިދުން 3- ބައެއްފަހަރަށް ޖަމާޢަތުގެ ނަމާދު ދޫވުން 4- ރޯދަވީއްލާ ގަޑީގައި ނުވަތަ އެނޫން ގަޑިތަކުގައިވެސް ހަށިގަނޑަށް އުނދަގޫވާވަރަށް، ހަށިގަނޑަށް
ތިންވަނަ އަޞްލު ތިޔަބައިމީހުންގެ ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ މަޢުރިފާކޮށް ދެނެގަތުން އެކަލޭގެފާނަކީ ހާޝިމްގެ ދަރި ޢަބްދުލް މުއްޠަލިބުގެ ދަރި ޢަބްދުﷲ ގެ ދަރި މުޙައްމަދެވެ. އަދި ހާޝިމް އަކީ ޤުރައިޝްވަންހައިގެ މީހެކެވެ. އަދި
އިޙްސާންކަމުގައި ވަނީ އެންމެ ރުކުނެކެވެ. އެއީ ތިބާ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ދެކެދެކެހުރެ އަޅުކަންކުރާފަދައިން އަޅުކަންކުރުމެވެ.
ދެވަނަ މަރުޙަލާ: އީމާންކަން : އީމާންކަމުގެ ހަތްދިހަ އެތައް ބައެއްވެއެވެ. އޭގެ އެންމެ މަތީ ދަރަޖައަކީ لا إله إلا الله ކިޔުމެވެ. އަދި އޭގެ އެންމެ ދަށު ދަރަޖައަކީ މަގުމަތީގައި މީހުންނަށް އުނދަގޫވާގޮތަށް
رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي فَغَفَرَ لَهُ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ–القصص16 އަޅުގެ ރައްބު! ހަމަކަށަވަރުން، އަޅުގެ ނަފްސަށް އަޅު އަނިޔާވެރިވެއްޖައީމެވެ. ފަހެ، މިއަޅާޔަށް އިބައިލާހު ފާފަފުއްސަވާނދޭވެ! ދެން އެއިލާހު،
އަހަރެން ކުޑައިރު، ހުކުރު ޚުޠުބާގައި އިމާމު ދުޢާކުރާ އަޑުއަހަމެވެ. اللّهم انصر إخواننا في فلسطين ..! އޭ ﷲ، ފަލަސްޠީނުގައި ތިބި އަހަރެމެންގެ އަޚުންނަށް ނަޞްރުދެއްވާނދޭވެ! ********************** ދުވަސްތަކެއް ފަހުން، ހުކުރު ޚުޠުބާގައި
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ޒަމާނުގައި ދިރުއުޅުއްވި އަންހެން ޞަޙާބީން ދީނުގެ ޢިލްމު އުނގެނުމަށް ވަރަށް ބޮޑު އަހަންމިއްޔަތުކަމެއް ދެއްވިއެވެ. عَنْ أبي سَـعِيْد رَضِيَ اللَّـهُ عَنْـهُ قَالَ: جَـاءَتِ امْـرأةٌ إلى
ޞަލަވާތް ކިޔެވުމުގެ މާތްކަން رسول الله صلّى الله عليه وسلّم حديث ފުޅުކުރެއްވިއެވެ. “ތިމަންކަލޭގެފާނުގެ މައްޗަށް އެއްފަހަރު ޞަލަވާތްކިޔަވައިފިމީހާ ދަންނައެވެ. މާތްﷲ އޭނާގެ މައްޗަށް ދިހަފަހަރު ރަޙުމަތްލައްވާނެއެވެ.” – أخرجه مسلم. އަދިވެސް
މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ މެދުވެރި ކުރައްވައި ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވަނީ އަހަރެމެންނަށް ތެދުމަގު ދައްކަވާފައެވެ. އަނދިރި ކަމުގެ ތެރެއިން އަލިކަމުގެ ތެރެއަށް ނެރުއްވާފައެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ ރިސާލަތުގެ ބަރަކާތުން ދެދުނިޔޭގެ ހެޔޮކަން އަޅުގަނޑުމެންނަށް
ހަމަކަށަވަރުން މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމައީ ﷲގެ ރަސޫލާކަމުގައި ހެކިވުމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ މިބަސްފުޅެވެ. لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَؤُوفٌ
ގިނަގުނަ ޘަނާއާއި ޙަމްދު، ގަދަ ކީރިތިވަންތަ މާތްﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް ދަންނަވަމެވެ. ޞަލާވާތާއި ސަލާމް، އެއިލާހުގެ ލޮބުވެތި ޙަބީބު މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަށް ލެއްވުން އެދި އެއިލާހުގެ ޙަޟްރަތުން އެދެމެވެ. އަދި މިޞަލަވާތުގައި
އަދި ﷲ ތަޢާލާ އެންމެހާ ރަސޫލުބޭކަލުން ފޮނުއްވެވީ އުފާވެރި ޚަބަރު ދެއްވާ، އިންޛާރުކުރައްވާ ބޭކަލުންތަކެއް ގޮތުގައެވެ. އެކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ މި ބަސްފުޅެވެ.
އަދި މީސްތަކުން މަރުވުމަށްފަހު އަލުން ދިރުއްވޭނެއެވެ. އެކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ މި ބަސްފުޅެވެ. مِنْهَا خَلَقْنَاكُمْ وَفِيهَا نُعِيدُكُمْ وَمِنْهَا نُخْرِجُكُمْ تَارَةً أُخْرَى-طه: ٥٥މާނަ: “ތިމަންއިލާހު ތިޔަބައިމީހުން ހެއްދެވީ އެބިމުންނެވެ. އަދި
ދެންފަހެ،މަދީނާގައި ހަމަޖެހިވަޑައިގެންނެވުނު ހިނދު އިސްލާމްދީނުގެ ބާކީހުރި ޝަރީޢަތްތައް އަދާކުރުމަށް އަމުރުކުރެއްވުނެވެ. މިސާލަކަށް: ޒަކާތް،ރޯދަ،ޙައްޖު،ބަންގި،ޖިހާދު،ހެޔޮކަންކަމަށް އަމުރުކުރުމާއި މުންކަރާތްތައް ނަހީކުރުން ފަދަ އެހެންވެސް އިސްލާމީ ޝަރީޢަތްތަކެވެ. މިކަމުގައި ދިހަ އަހަރު ހޭދަކުރެއްވިއެވެ. އޭގެފަހުގައި އެކަލޭގެފާނު އަވަހާރަވިއެވެ. ﷲ
ޝިރުކުގެ ރަށުން އިސްލާމް ރަށަށް ހިޖުރަކުރުމަކީ މިއުންމަތުގެ މައްޗަށް ފަރުޟު ވެގެންވާ ކަމެކެވެ. އަދި އެއީ ޤިޔާމަތް ޤާއިމްވެއްޖައުމަށް ދަންދެން ދެމިއޮންނާނެކަމެކެވެ. ދަލީލަކީ ﷲގެ ބަސްފުޅެވެ. إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ ظَالِمِي أَنفُسِهِمْ
ޖަވާބު: ނިދުމުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ހަނދާން ނެތުމުގެ ސަބަބުން ދޫވާ ނަމާދު ނިދިން ހޭލެވުނުހާ އަވަހަކަށް ނުވަތަ ހަނދާންވިހާ އަވަހަކަށް ކުރަންވާނެއެވެ. އެއީ ނަމާދު ކުރުން ނަހީ ވަޤުތެއްކަމުގައިވީނަމަވެސް މެއެވެ. ފަރުޟު ނަމާދެއްކަމުގައި ވިޔަސް
1- ރޭގަނޑުގެ ގިނަވަގުތު ނުނިދާ އުޅުން 2- ދުވާލުގެ ވަގުތުތަކުގައި މާ ގިނައިން ނިދުން 3- ބައެއްފަހަރަށް ޖަމާޢަތުގެ ނަމާދު ދޫވުން 4- ރޯދަވީއްލާ ގަޑީގައި ނުވަތަ އެނޫން ގަޑިތަކުގައިވެސް ހަށިގަނޑަށް އުނދަގޫވާވަރަށް، ހަށިގަނޑަށް
ތިންވަނަ އަޞްލު ތިޔަބައިމީހުންގެ ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ މަޢުރިފާކޮށް ދެނެގަތުން އެކަލޭގެފާނަކީ ހާޝިމްގެ ދަރި ޢަބްދުލް މުއްޠަލިބުގެ ދަރި ޢަބްދުﷲ ގެ ދަރި މުޙައްމަދެވެ. އަދި ހާޝިމް އަކީ ޤުރައިޝްވަންހައިގެ މީހެކެވެ. އަދި
އިޙްސާންކަމުގައި ވަނީ އެންމެ ރުކުނެކެވެ. އެއީ ތިބާ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ދެކެދެކެހުރެ އަޅުކަންކުރާފަދައިން އަޅުކަންކުރުމެވެ.
ދެވަނަ މަރުޙަލާ: އީމާންކަން : އީމާންކަމުގެ ހަތްދިހަ އެތައް ބައެއްވެއެވެ. އޭގެ އެންމެ މަތީ ދަރަޖައަކީ لا إله إلا الله ކިޔުމެވެ. އަދި އޭގެ އެންމެ ދަށު ދަރަޖައަކީ މަގުމަތީގައި މީހުންނަށް އުނދަގޫވާގޮތަށް
رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي فَغَفَرَ لَهُ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ–القصص16 އަޅުގެ ރައްބު! ހަމަކަށަވަރުން، އަޅުގެ ނަފްސަށް އަޅު އަނިޔާވެރިވެއްޖައީމެވެ. ފަހެ، މިއަޅާޔަށް އިބައިލާހު ފާފަފުއްސަވާނދޭވެ! ދެން އެއިލާހު،
އަހަރެން ކުޑައިރު، ހުކުރު ޚުޠުބާގައި އިމާމު ދުޢާކުރާ އަޑުއަހަމެވެ. اللّهم انصر إخواننا في فلسطين ..! އޭ ﷲ، ފަލަސްޠީނުގައި ތިބި އަހަރެމެންގެ އަޚުންނަށް ނަޞްރުދެއްވާނދޭވެ! ********************** ދުވަސްތަކެއް ފަހުން، ހުކުރު ޚުޠުބާގައި
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ޒަމާނުގައި ދިރުއުޅުއްވި އަންހެން ޞަޙާބީން ދީނުގެ ޢިލްމު އުނގެނުމަށް ވަރަށް ބޮޑު އަހަންމިއްޔަތުކަމެއް ދެއްވިއެވެ. عَنْ أبي سَـعِيْد رَضِيَ اللَّـهُ عَنْـهُ قَالَ: جَـاءَتِ امْـرأةٌ إلى
ޞަލަވާތް ކިޔެވުމުގެ މާތްކަން رسول الله صلّى الله عليه وسلّم حديث ފުޅުކުރެއްވިއެވެ. “ތިމަންކަލޭގެފާނުގެ މައްޗަށް އެއްފަހަރު ޞަލަވާތްކިޔަވައިފިމީހާ ދަންނައެވެ. މާތްﷲ އޭނާގެ މައްޗަށް ދިހަފަހަރު ރަޙުމަތްލައްވާނެއެވެ.” – أخرجه مسلم. އަދިވެސް
މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ މެދުވެރި ކުރައްވައި ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވަނީ އަހަރެމެންނަށް ތެދުމަގު ދައްކަވާފައެވެ. އަނދިރި ކަމުގެ ތެރެއިން އަލިކަމުގެ ތެރެއަށް ނެރުއްވާފައެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ ރިސާލަތުގެ ބަރަކާތުން ދެދުނިޔޭގެ ހެޔޮކަން އަޅުގަނޑުމެންނަށް
ހަމަކަށަވަރުން މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމައީ ﷲގެ ރަސޫލާކަމުގައި ހެކިވުމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ މިބަސްފުޅެވެ. لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَؤُوفٌ
ގިނަގުނަ ޘަނާއާއި ޙަމްދު، ގަދަ ކީރިތިވަންތަ މާތްﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް ދަންނަވަމެވެ. ޞަލާވާތާއި ސަލާމް، އެއިލާހުގެ ލޮބުވެތި ޙަބީބު މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަށް ލެއްވުން އެދި އެއިލާހުގެ ޙަޟްރަތުން އެދެމެވެ. އަދި މިޞަލަވާތުގައި