އިންސާނިއްޔަތަށް ޢަދުލް އިންސާފާއި ޞުލްޙަ މަސަލަސްކަމާއި ހިތްހަމަޖެހުން ވާރުތަކުރުމަށްޓަކައި ހޭބޯނާރާ މަސައްކަތްކުރާ މުޖްތަމަޢުތަކުގައި އިންސާނާއަކީ ކަރާމާތްތެރިވެގެންވާ މަޚްލޫޤެއްކަމަށް ދެއްކުމަށް ވަރަށް ގިނަ މަސައްކަތްތައް ކުރެއެވެ. މިގޮތުން އިންސާނީ ޙައްޤުތަކުގެ ނަމުގައި އިންސާނުންގެ މިނިވަންކަން ފުޅާކޮށް،
“އޭނާގެ މަންމަ ހުންނަނީ އެއް ލޮލެވެ. އޭނާ މަންމަ ދެކެ ވަރަށް ރުޅިއާދެއެވެ. މަންމައަކީ އޭނާގެ ޙަޔާތުގައި ޖެހިފައިވާ ލަދުވެތިކަމުގެ ލައްގަނޑެކެވެ. ޢާއިލާގެ ޚަރަދު ބަރަދު ބެލެހެއްޓުމަށްޓަކައި މަންމަ ކުރާ ކަމަކީ މީހުންނަށް ކައްކައި
އިސްލާމީ ވެރިކަމެއް ހިނގާ، އިސްލާމީ ޝަރީޢަތާ ތަޢާރަޟުނުވާ ޤާނޫނޫއަސާސީއެއް އޮންނަކަމަށް ބުނާ ދިވެހިރާއްޖޭގައި، މީސްމީހުން ބޭންކުތަކުން ނަގާފައި ހުންނަ ރިބަވީ ލޯނުތައް ނުދެއްކި ބަނގުރޫޓުވެފައިވާ މީހުންގެ އަތުންނާއި އެފަދަ ލޯނުތަކުގެ ދަލުގައި ޖެހި ސަލާމަތްނުވެވިގެން
އެބަސްތަކެއްގެ ސަބަބުން ﷲ އަހަރެންނަށް މަންފާކޮށްދެއްވަނިވި ބަސްތަކެއް ލިޔެދީބަލަ! އެންމެ ފުރަތަމަވެސް އަހަރެން ތިބާއަށް ވަޞިއްޔަތްކުރާނީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ ޙަޟްރަތުން، މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ގެނެސްދެއްވި ތަކެއްޗާމެދު ވިސްނާލުމަށެވެ. އެއީ ހަމަކަށަވަރުންވެސް
50- އަހަރެންނަށް ތިބާ ވަޞިއްޔަތްކުރަނީ ކޮންކަމަކަށް؟ އަހަރެން ތިބާއަށް ނަޞީޙަތްތެރިވަނީ ތައުޙީދުގެ ޢިލްމު ހޯދައިގަތުމަށެވެ. އެޢިލްމުގައި ތިބާ ފިޤުހުވެރިވުމަށެވެ. އަދި ތައުޙީދާބެހޭގޮތުން ލިޔެފައިވާ ފޮތްތައް މުޠާލިޢާކުރުމަށެވެ. އެކަމަކައިގެން ރަސޫލުން ފޮނުއްވުނު ތައުޙީދުގެ ޙަޤީޤަތް ހަމަކަށަވަރުންވެސް
49- އެންމެ މާތްކަން ގަދަވެގެންވަނީ ކާކު؟ ކެތްތެރިވާ ފަޤީރުމީހާތަ ނޫނީ ޝުކުރުވެރިވާ މުއްސަނދިމީހާތަ؟ ކެތްތެރިވުމުގެ ތަޢުރީފަކީ ކޮބާ؟ އަދި ޝުކުރުވެރިވުމުގެ ތަޢުރީފަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: މުއްސަނދިކަމާއި ފަޤީރުކަމަށް ބަލާލާއިރު، އެދެކަމުގައި ކެތްތެރިޔާއާއި ޝުކުރުކުރާ މީހާވެސް
47– لاَ إِلهَ إِلاَّ الله ގެ މާނައަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: لاَ إِلهَ إِلاَّ الله ގެ މާނައަކީ ޙައްޤުވެގެން އަޅުކަންވެވޭ އިލާހަކު ﷲފިޔަވައި ނުވުމެވެ. އެކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ
46- ޢާއްމު މާނާގައި ޤަދަރުގެ ހެޔޮމިންވަރާއި ޤަދަރުގެ ނުބައިމިންވަރު ވެސް ވަނީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ގެ ފަރާތުން ހެއްޔެވެ؟ ޖަވާބު: ޢާއްމު މާނާގައި ޤަދަރުގެ ހެޔޮމިންވަރާއި ޤަދަރުގެ ނުބައިމިންވަރު ވެސް ވަނީ ﷲ
45- ޤަޟާއާއި ޤަދަރުގެ ފަރަޤަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: އަލްޤަދަރު މިބަސްނެގިފައިވަނީ ޤަދްރު މިމަޞްދަރުންނެވެ. އޭގެފަހުގައި މިންވަރު ބަޔާންކުރުމަށާއި ތަފްޞީލްކުރުމަށާއި ބަޔާންކުރުމުގެ މާނާގައި މިލަފްޒު ބޭނުންކުރެވުނެވެ. އެއަށްފަހުގައި މިލަފްޒު ގިނައިން ބޭނުންކުރެވުނީ ކާއިނާތުގައިވާ ތަކެއްޗާއި ކަންކަން
44- ޝިރުކަކީ ކޮބާ؟ އަދި ޝިރުކުރުގެ ވައްތަރުތަކަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: ދަންނާށެވެ! ހަމަކަށަވަރުން ތައުޙީދަކީ ޝިރުކުގެ އިދިކޮޅެވެ. ޝިރުކުގެ ތިން ބާވަތްވެއެވެ. އެއީ ބޮޑުޝިރުކާއި ކުޑަޝިރުކާއި ވަންހަނާވެގެންވާ ޝިރުކެވެ. 1- ބޮޑު ޝިރުކު: މިވައްތަރުގެ
43- ކުފުރުގެ މާނައަކީ ކޮބާ؟ އަދި ކުފުރުގެ ވައްތަރުތަކަކީ ކޮބާ؟ ކުފުރު ބެހެނީ ދެބަޔަކަށެވެ. 1- މިއްލަތުން ބޭރުވާ ކުފުރު: މިވައްތަރުގެ ކުފުރުގެ ފަސް ބާވަތްވެއެވެ. ހ_- ދޮގުކުރުމުގެ ސަބަބުން ކާފިރުވުން: ﷲ ތަޢާލާ
41- ﷲ ގެ އަމުރުފުޅެއް އަހަރެންނާ ހަމައަށް އައުމުން އަހަރެން ޢަމަލުކުރަންޖެހޭނީ ކިހިނެއް؟ ޖަވާބު: ހަތް ކަމެއް ކުރުން ތިބާގެ މައްޗަށް ވާޖިބުވެގެންވެއެވެ. އެއީ އެކަމުގެ ޢިލްމު ދެނެގަތުމާއި، އެކަމަށް ލޯބިކުރުމާއި، އެކަމެއް ކުރުމަށް
40– ތައުޙީދުގެ ވައްތަރުތަކަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: 1- ތައުޙީދުއް ރުބޫބިއްޔާ: އެއީ ރައްބުވަންތަކަމުގައި ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެއްކައުވަންތަކުރުމެވެ. މިވައްތަރުގެ ތައުޙީދަށް މައްކާގެ ކާފިރުންވެސް އިޤްރާރުވިއެވެ. ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. “قُلْ مَنْ
39- ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް އެކަނި އަޅުކަން ކުރުމަށާއި ޠާޣޫތުތަކުން ދުރުހެލިވުމަށް ގޮވާލުމަށްޓަކައި އެއިލާހު ރަސޫލަކު ނުފޮނުއްވާ އެއްވެސް އުއްމަތެއް ވޭހެއްޔެވެ؟ ޖަވާބު: ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް އެކަނި އަޅުކަން ކުރުމަށާއި ޠާޣޫތުތަކުން ދުރުހެލިވުމަށް
37- އަލުންދިރުއްވުމަށްފަހުގައި މީސްތަކުންގެ ޢަމަލުތައް ޙިސާބުބައްލަވައި ޖަޒާ ދެއްވޭނެތަ؟ ޖަވާބު: އަލުން ދިރުއްވުމަށްފަހުގައި ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ، މީސްތަކުންގެ ޢަމަލުތައް ޙިސާބުބައްލަވައި ޖަޒާދެއްވާނެއެވެ. އެކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ މިބަސްފުޅެވެ. “لِيَجْزِيَ الَّذِينَ
33- އިސްލާމްދީނުގެ މަރުތަބާ ތަކުގެ ތެރެއިން ދެވަނަ މަރުތަބާއަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: އެއީ އީމާންކަމެވެ. 34- އީމާންކަމުގެ ގޮފިތައް ކިތައް؟ ޖަވާބު: އީމާންކަމުގެ ގޮފިތައް ހަތްދިހަ އެތައްބަޔަކަށް ބެހިގެންވެއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން އެންމެ މަތީގައިވަނީ
އިންސާނިއްޔަތަށް ޢަދުލް އިންސާފާއި ޞުލްޙަ މަސަލަސްކަމާއި ހިތްހަމަޖެހުން ވާރުތަކުރުމަށްޓަކައި ހޭބޯނާރާ މަސައްކަތްކުރާ މުޖްތަމަޢުތަކުގައި އިންސާނާއަކީ ކަރާމާތްތެރިވެގެންވާ މަޚްލޫޤެއްކަމަށް ދެއްކުމަށް ވަރަށް ގިނަ މަސައްކަތްތައް ކުރެއެވެ. މިގޮތުން އިންސާނީ ޙައްޤުތަކުގެ ނަމުގައި އިންސާނުންގެ މިނިވަންކަން ފުޅާކޮށް،
“އޭނާގެ މަންމަ ހުންނަނީ އެއް ލޮލެވެ. އޭނާ މަންމަ ދެކެ ވަރަށް ރުޅިއާދެއެވެ. މަންމައަކީ އޭނާގެ ޙަޔާތުގައި ޖެހިފައިވާ ލަދުވެތިކަމުގެ ލައްގަނޑެކެވެ. ޢާއިލާގެ ޚަރަދު ބަރަދު ބެލެހެއްޓުމަށްޓަކައި މަންމަ ކުރާ ކަމަކީ މީހުންނަށް ކައްކައި
އިސްލާމީ ވެރިކަމެއް ހިނގާ، އިސްލާމީ ޝަރީޢަތާ ތަޢާރަޟުނުވާ ޤާނޫނޫއަސާސީއެއް އޮންނަކަމަށް ބުނާ ދިވެހިރާއްޖޭގައި، މީސްމީހުން ބޭންކުތަކުން ނަގާފައި ހުންނަ ރިބަވީ ލޯނުތައް ނުދެއްކި ބަނގުރޫޓުވެފައިވާ މީހުންގެ އަތުންނާއި އެފަދަ ލޯނުތަކުގެ ދަލުގައި ޖެހި ސަލާމަތްނުވެވިގެން
އެބަސްތަކެއްގެ ސަބަބުން ﷲ އަހަރެންނަށް މަންފާކޮށްދެއްވަނިވި ބަސްތަކެއް ލިޔެދީބަލަ! އެންމެ ފުރަތަމަވެސް އަހަރެން ތިބާއަށް ވަޞިއްޔަތްކުރާނީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ ޙަޟްރަތުން، މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ގެނެސްދެއްވި ތަކެއްޗާމެދު ވިސްނާލުމަށެވެ. އެއީ ހަމަކަށަވަރުންވެސް
50- އަހަރެންނަށް ތިބާ ވަޞިއްޔަތްކުރަނީ ކޮންކަމަކަށް؟ އަހަރެން ތިބާއަށް ނަޞީޙަތްތެރިވަނީ ތައުޙީދުގެ ޢިލްމު ހޯދައިގަތުމަށެވެ. އެޢިލްމުގައި ތިބާ ފިޤުހުވެރިވުމަށެވެ. އަދި ތައުޙީދާބެހޭގޮތުން ލިޔެފައިވާ ފޮތްތައް މުޠާލިޢާކުރުމަށެވެ. އެކަމަކައިގެން ރަސޫލުން ފޮނުއްވުނު ތައުޙީދުގެ ޙަޤީޤަތް ހަމަކަށަވަރުންވެސް
49- އެންމެ މާތްކަން ގަދަވެގެންވަނީ ކާކު؟ ކެތްތެރިވާ ފަޤީރުމީހާތަ ނޫނީ ޝުކުރުވެރިވާ މުއްސަނދިމީހާތަ؟ ކެތްތެރިވުމުގެ ތަޢުރީފަކީ ކޮބާ؟ އަދި ޝުކުރުވެރިވުމުގެ ތަޢުރީފަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: މުއްސަނދިކަމާއި ފަޤީރުކަމަށް ބަލާލާއިރު، އެދެކަމުގައި ކެތްތެރިޔާއާއި ޝުކުރުކުރާ މީހާވެސް
47– لاَ إِلهَ إِلاَّ الله ގެ މާނައަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: لاَ إِلهَ إِلاَّ الله ގެ މާނައަކީ ޙައްޤުވެގެން އަޅުކަންވެވޭ އިލާހަކު ﷲފިޔަވައި ނުވުމެވެ. އެކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ
46- ޢާއްމު މާނާގައި ޤަދަރުގެ ހެޔޮމިންވަރާއި ޤަދަރުގެ ނުބައިމިންވަރު ވެސް ވަނީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ގެ ފަރާތުން ހެއްޔެވެ؟ ޖަވާބު: ޢާއްމު މާނާގައި ޤަދަރުގެ ހެޔޮމިންވަރާއި ޤަދަރުގެ ނުބައިމިންވަރު ވެސް ވަނީ ﷲ
45- ޤަޟާއާއި ޤަދަރުގެ ފަރަޤަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: އަލްޤަދަރު މިބަސްނެގިފައިވަނީ ޤަދްރު މިމަޞްދަރުންނެވެ. އޭގެފަހުގައި މިންވަރު ބަޔާންކުރުމަށާއި ތަފްޞީލްކުރުމަށާއި ބަޔާންކުރުމުގެ މާނާގައި މިލަފްޒު ބޭނުންކުރެވުނެވެ. އެއަށްފަހުގައި މިލަފްޒު ގިނައިން ބޭނުންކުރެވުނީ ކާއިނާތުގައިވާ ތަކެއްޗާއި ކަންކަން
44- ޝިރުކަކީ ކޮބާ؟ އަދި ޝިރުކުރުގެ ވައްތަރުތަކަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: ދަންނާށެވެ! ހަމަކަށަވަރުން ތައުޙީދަކީ ޝިރުކުގެ އިދިކޮޅެވެ. ޝިރުކުގެ ތިން ބާވަތްވެއެވެ. އެއީ ބޮޑުޝިރުކާއި ކުޑަޝިރުކާއި ވަންހަނާވެގެންވާ ޝިރުކެވެ. 1- ބޮޑު ޝިރުކު: މިވައްތަރުގެ
43- ކުފުރުގެ މާނައަކީ ކޮބާ؟ އަދި ކުފުރުގެ ވައްތަރުތަކަކީ ކޮބާ؟ ކުފުރު ބެހެނީ ދެބަޔަކަށެވެ. 1- މިއްލަތުން ބޭރުވާ ކުފުރު: މިވައްތަރުގެ ކުފުރުގެ ފަސް ބާވަތްވެއެވެ. ހ_- ދޮގުކުރުމުގެ ސަބަބުން ކާފިރުވުން: ﷲ ތަޢާލާ
41- ﷲ ގެ އަމުރުފުޅެއް އަހަރެންނާ ހަމައަށް އައުމުން އަހަރެން ޢަމަލުކުރަންޖެހޭނީ ކިހިނެއް؟ ޖަވާބު: ހަތް ކަމެއް ކުރުން ތިބާގެ މައްޗަށް ވާޖިބުވެގެންވެއެވެ. އެއީ އެކަމުގެ ޢިލްމު ދެނެގަތުމާއި، އެކަމަށް ލޯބިކުރުމާއި، އެކަމެއް ކުރުމަށް
40– ތައުޙީދުގެ ވައްތަރުތަކަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: 1- ތައުޙީދުއް ރުބޫބިއްޔާ: އެއީ ރައްބުވަންތަކަމުގައި ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެއްކައުވަންތަކުރުމެވެ. މިވައްތަރުގެ ތައުޙީދަށް މައްކާގެ ކާފިރުންވެސް އިޤްރާރުވިއެވެ. ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. “قُلْ مَنْ
39- ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް އެކަނި އަޅުކަން ކުރުމަށާއި ޠާޣޫތުތަކުން ދުރުހެލިވުމަށް ގޮވާލުމަށްޓަކައި އެއިލާހު ރަސޫލަކު ނުފޮނުއްވާ އެއްވެސް އުއްމަތެއް ވޭހެއްޔެވެ؟ ޖަވާބު: ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް އެކަނި އަޅުކަން ކުރުމަށާއި ޠާޣޫތުތަކުން ދުރުހެލިވުމަށް
37- އަލުންދިރުއްވުމަށްފަހުގައި މީސްތަކުންގެ ޢަމަލުތައް ޙިސާބުބައްލަވައި ޖަޒާ ދެއްވޭނެތަ؟ ޖަވާބު: އަލުން ދިރުއްވުމަށްފަހުގައި ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ، މީސްތަކުންގެ ޢަމަލުތައް ޙިސާބުބައްލަވައި ޖަޒާދެއްވާނެއެވެ. އެކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ މިބަސްފުޅެވެ. “لِيَجْزِيَ الَّذِينَ
33- އިސްލާމްދީނުގެ މަރުތަބާ ތަކުގެ ތެރެއިން ދެވަނަ މަރުތަބާއަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: އެއީ އީމާންކަމެވެ. 34- އީމާންކަމުގެ ގޮފިތައް ކިތައް؟ ޖަވާބު: އީމާންކަމުގެ ގޮފިތައް ހަތްދިހަ އެތައްބަޔަކަށް ބެހިގެންވެއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން އެންމެ މަތީގައިވަނީ
