ﷲ ތަޢާލާ އިންސާނާއަށް ދެއްވާފައިވާ ނިޢުމަތްތަކަށް ޝުކުރުވެރިވުމަށްޓަކައި އެއިންސާނާއަށް އޮތީ އެއިލާހު އޭނާގެ މައްޗަށް އަމުރު ކުރައްވާފައިވާ އަޅުކަންތައްތައް ފުރިހަމައަށް އަދާކޮށް އެއިލާހަށް ޙަމްދު ޘަނާ ކިޔުމެވެ.
އިޙްރާމުގައި ހުންނައިރު އަންހެނާ ބޭނުން ހެދުމެއް އޭނާއަށް ލެވިދާނެއެވެ. އެއީ ހިލޭ ފިރިހެނުންގެ ކުރިމަތީ އޭނާގެ ޒީނަތްތެރިކަން ފާޅުނުކޮށެވެ.
ޙައްޖުގެ ޝަރުޠުތަކުގެ ތެރޭގައި ކުޅަދާނަކަން ލިބިފައިވުން ހިމެނިގެންވެއެވެ. ކުޅަދާނަކަމުގެ ތެރޭގައި މުދަލުގެ ގޮތުން ކުޅަދާނަކަންލިބުންވެސް ހިމެނިގެންވެއެވެ.
ޠަވާފުލް އިފާޟާ ފެށޭ ވަޤުތަކީ ނަޙުރުވިލޭރޭ ދެބައިވުމުންނެވެ.
އާއެކެވެ. ޠަވާފުލް އިފާޟާ ފަސްކޮށް، އެއަށްފަހު އިފާޟާއަށާއި ވަދާޢުއަށް އެއްޠަވާފުކުރުމުން ފުދޭނެއެވެ.
މާތް ﷲ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވަޙީ ކުރައްވާފައި ވެއެވެ. ﴿وَأَذَانٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الأكْبَر﴾ (التوبة :3)މާނައީ: “އަދި މިއީ ބޮޑުވެގެންވާ ޙައްޖުގެ ދުވަހު، ﷲ އާއި،
އަޅުގަނޑުމެން ގުނަމުން މިގެންދަނީ ﷲ ތަޢާލާ ޙުރުމަތްތެރި ކުރެއްވި މައްސަރުތަކުގެ ތެރިން މައްސަރެކެވެ.
އެނގިވަޑައިގަންނަވާނޭ ފަދައިން އަޅުގަނޑުމެން ގުނަމުން މިދަނީ ވަރަށްވެސް މަތިވެރި ދުވަސްތަކެވެ.
الحمد لله، الصلاة و السلام على نبينا محمد و آله و صحبه ފެށުމުގެ ކުރިން ދުނިޔޭގެ އެދުވަސްތަކެއްގެ މައްޗަށް އިރުއަރާ އެންމެ މާތް ދުވަސްތައް އަޅުގަނޑުމެންނާއި މިއަދު ބައްދަލުކޮށްފިއެވެ. އެއީ
މިބަސްފުޅުގެ މާނައަކީ ހަމަކަށަވަރުން ޙައްޖުކުރާއިރު ޢަރަފާތުބިމުގައި މަޑުކުރުމަކީ ކޮންމެހެން ކުރަންޖެހޭކަމެއްކަމެވެ. ފަހެ ޢަރަފާތުބިމަށް ނުދެއްވިއްޖެމީހާއަށް ޙައްޖުފާއިތުވެއްޖެއެވެ.
ހައްޖަށް ނުވަތަ ޢުމްރާއަށް ޢިޙްރާމް އަޅައިގެންތިބި ބޭފުޅުންނަށް، އިޙްރާމްހެދުން[ބާލާ] އެހެން އިޙްރާމް ހެދުމަކަށް ބަދަލުކުރެވިދާނެއެވެ.
[ޢާންމުކޮށްލާ ހެދުން މުޙްރިމުން] ނުލުމުގެ ޙިކުމަތަކީ އިންސާނާ އޭނާގެ رَبّއަށް އެތެރެފުށުންނާއި ބޭރުފުށުން މަޑުމޮޅިވެއުޅުން ފުރިހަމަވުމުގެ ގޮތުންނެވެ.
ބައެއްމީހުން [އެބަހީ: ފިރިހެނުން] އިޙްރާމްހެދުން ހިފެހެއްޓުމުގެ ގޮތުން ޕިން ނުވަތަ ދަތި ޖަހައެވެ.
ސެންޓުވަސްދުވާ ޓިޝޫގައި (ސެންޓުގެ)ތެތްކަންވާނަމަ، އަދި އަތުގައި ހޭކޭފަދަ ތެތްކަމެއް ހުންނަ މީރުވަސްދުވާ އެއްޗެއްވާނަމަ ފަހެ މުޙްރިމުންނަށް(1) އެ ބޭނުންކުރުން ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ.
އަމިއްލަ ނަފްސު އިޞްލާޙުކޮށް، ހިތްތައް ޠާހިރުކޮށް، އީމާންކަން ވަރުގަދަ ކުރުމަށްޓަކައި ޙައްޖުގެ އަޅުކަމަކީ ރަނުގެ ފުރުޞަތެކެވެ.
ޢުމްރާކުރާމީހާ މައްކާއިން ނުކުތުމުގެ ކުރިން ވަދާއުގެ ޠަވާފުކުރުން އޭނާގެ މައްޗަށް ޝަރުޢުވެގެންވެއެވެ. ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް ޢުމްރާކުރުމަށްފަހު މައްކާގައި މަޑުކޮށްފައި މައްކާއިން ނުކުންނަނަމައެވެ.
ﷲ ތަޢާލާ އިންސާނާއަށް ދެއްވާފައިވާ ނިޢުމަތްތަކަށް ޝުކުރުވެރިވުމަށްޓަކައި އެއިންސާނާއަށް އޮތީ އެއިލާހު އޭނާގެ މައްޗަށް އަމުރު ކުރައްވާފައިވާ އަޅުކަންތައްތައް ފުރިހަމައަށް އަދާކޮށް އެއިލާހަށް ޙަމްދު ޘަނާ ކިޔުމެވެ.
އިޙްރާމުގައި ހުންނައިރު އަންހެނާ ބޭނުން ހެދުމެއް އޭނާއަށް ލެވިދާނެއެވެ. އެއީ ހިލޭ ފިރިހެނުންގެ ކުރިމަތީ އޭނާގެ ޒީނަތްތެރިކަން ފާޅުނުކޮށެވެ.
ޙައްޖުގެ ޝަރުޠުތަކުގެ ތެރޭގައި ކުޅަދާނަކަން ލިބިފައިވުން ހިމެނިގެންވެއެވެ. ކުޅަދާނަކަމުގެ ތެރޭގައި މުދަލުގެ ގޮތުން ކުޅަދާނަކަންލިބުންވެސް ހިމެނިގެންވެއެވެ.
ޠަވާފުލް އިފާޟާ ފެށޭ ވަޤުތަކީ ނަޙުރުވިލޭރޭ ދެބައިވުމުންނެވެ.
އާއެކެވެ. ޠަވާފުލް އިފާޟާ ފަސްކޮށް، އެއަށްފަހު އިފާޟާއަށާއި ވަދާޢުއަށް އެއްޠަވާފުކުރުމުން ފުދޭނެއެވެ.
މާތް ﷲ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވަޙީ ކުރައްވާފައި ވެއެވެ. ﴿وَأَذَانٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الأكْبَر﴾ (التوبة :3)މާނައީ: “އަދި މިއީ ބޮޑުވެގެންވާ ޙައްޖުގެ ދުވަހު، ﷲ އާއި،
އަޅުގަނޑުމެން ގުނަމުން މިގެންދަނީ ﷲ ތަޢާލާ ޙުރުމަތްތެރި ކުރެއްވި މައްސަރުތަކުގެ ތެރިން މައްސަރެކެވެ.
އެނގިވަޑައިގަންނަވާނޭ ފަދައިން އަޅުގަނޑުމެން ގުނަމުން މިދަނީ ވަރަށްވެސް މަތިވެރި ދުވަސްތަކެވެ.
الحمد لله، الصلاة و السلام على نبينا محمد و آله و صحبه ފެށުމުގެ ކުރިން ދުނިޔޭގެ އެދުވަސްތަކެއްގެ މައްޗަށް އިރުއަރާ އެންމެ މާތް ދުވަސްތައް އަޅުގަނޑުމެންނާއި މިއަދު ބައްދަލުކޮށްފިއެވެ. އެއީ
މިބަސްފުޅުގެ މާނައަކީ ހަމަކަށަވަރުން ޙައްޖުކުރާއިރު ޢަރަފާތުބިމުގައި މަޑުކުރުމަކީ ކޮންމެހެން ކުރަންޖެހޭކަމެއްކަމެވެ. ފަހެ ޢަރަފާތުބިމަށް ނުދެއްވިއްޖެމީހާއަށް ޙައްޖުފާއިތުވެއްޖެއެވެ.
ހައްޖަށް ނުވަތަ ޢުމްރާއަށް ޢިޙްރާމް އަޅައިގެންތިބި ބޭފުޅުންނަށް، އިޙްރާމްހެދުން[ބާލާ] އެހެން އިޙްރާމް ހެދުމަކަށް ބަދަލުކުރެވިދާނެއެވެ.
[ޢާންމުކޮށްލާ ހެދުން މުޙްރިމުން] ނުލުމުގެ ޙިކުމަތަކީ އިންސާނާ އޭނާގެ رَبّއަށް އެތެރެފުށުންނާއި ބޭރުފުށުން މަޑުމޮޅިވެއުޅުން ފުރިހަމަވުމުގެ ގޮތުންނެވެ.
ބައެއްމީހުން [އެބަހީ: ފިރިހެނުން] އިޙްރާމްހެދުން ހިފެހެއްޓުމުގެ ގޮތުން ޕިން ނުވަތަ ދަތި ޖަހައެވެ.
ސެންޓުވަސްދުވާ ޓިޝޫގައި (ސެންޓުގެ)ތެތްކަންވާނަމަ، އަދި އަތުގައި ހޭކޭފަދަ ތެތްކަމެއް ހުންނަ މީރުވަސްދުވާ އެއްޗެއްވާނަމަ ފަހެ މުޙްރިމުންނަށް(1) އެ ބޭނުންކުރުން ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ.
އަމިއްލަ ނަފްސު އިޞްލާޙުކޮށް، ހިތްތައް ޠާހިރުކޮށް، އީމާންކަން ވަރުގަދަ ކުރުމަށްޓަކައި ޙައްޖުގެ އަޅުކަމަކީ ރަނުގެ ފުރުޞަތެކެވެ.
ޢުމްރާކުރާމީހާ މައްކާއިން ނުކުތުމުގެ ކުރިން ވަދާއުގެ ޠަވާފުކުރުން އޭނާގެ މައްޗަށް ޝަރުޢުވެގެންވެއެވެ. ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް ޢުމްރާކުރުމަށްފަހު މައްކާގައި މަޑުކޮށްފައި މައްކާއިން ނުކުންނަނަމައެވެ.
