ހަތަރުވަނަ ބަޙުޘް ރަސޫލުﷲ صلّى الله عليه وسلّم ޚަބަރު ކުރައްވާފައިވާ، ޣައިބުގައިވާ މުސްތަޤްބަލުގެ ޚަބަރުތައް. ހަމަކަށަވަރުން ޤިޔާމަތްވުމާ ހަމައަށް ހިނގާނޭ އެންމެހާ ކަންކަމުގެ ޚަބަރު ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ވަނީ
ދެން އެއަށްފަހު ޢަޤީދާއާ ގުޅިފައިވާ ބިދުޢަވެރި މިބަސްތަކާހުރެ، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހުން ޘާބިތުވާ އެތައް ސަތޭކަ ޞައްޙަ ޙަދީޘެއް ރައްދު ކުރުން ލާޒިމުވެގެން ވާކަން ކަށަވަރެވެ. ފަހެ ޢަޤީދާގެ
އިސްތިންޖާކުރުމަކީ ނަޖިސް ނުކުތް ތަން ފެން ބޭނުންކޮށްގެން ފިލުވައިލުމެވެ.
އަދި [ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ގެ] ސުންނަތުން ހުރި ދަލީލުތަކާމެދު ދަންނައެވެ! ފަހެ އެއީ ނުހަނު ބައިވަރެވެ. އޭގެތެރެއިން ބައެއް ކުރުގޮތަކަށް ޛިކުރުކޮށްލާނަމެވެ: 1. ރަސްރަސްކަލުންގެ އަރިހަށް [ދަޢުވަތާއިގެން] އެއްބޭކަލަކަށް ފަހު
އިސްލާމްދީން ގެއްލޭ ކަންތަކުގެ ތެރެއިން ކަމަކަށް އަރައިގަތުމުން މުރުތައްދުވީއެވެ. އެކަން ޙާޞިލުވީއެވެ. ދެންފަހެ އިސްލާމްދީން ގެއްލޭ ކަންތައްތައް ވަރަށްވެސް ގިނައެވެ.
ރަނގަޅު ތަރުބިއްޔަތަކީ މައިންބަފައިންނަށް ލިބޭ މޭވާއެކެވެ. ދުނިޔެއާއި އާޚިރަތުގައިވެސްމެއެވެ. ދަރީން އެބައިމީހުންގެ މައިންބަފައިންގެ ޙައްޤުތަކަށް އިސްކަންދިނުމަކީ އިސްލާމީ ތަރުބިއްޔަތުގެ ވަރަށް މުހިއްމު ބައެކެވެ. އެއީ އެއްވެސް އުނިކަމެއް ނެތި ފުރިހަމައަށް ކޮށްދޭންޖެހޭ ކަމެކެވެ. ﷲ
އެކަހެރި ޚަބަރު ޤަބޫލުވެވިގެންވާ ކަމުގެ މައްޗަށް ހުރި ދަލީލުތައް: ޢަޤީދާގެ މައްސަލަތަކުގައި އެކަހެރި ޚަބަރުގައި ހިފުން ނުވާކަމަށް ބާޠިލުގެ އަހުލުވެރީން އެބައިމީހުންގެ ބަޔާންކުރުންތައް އެއްވެސް ބުރަދަނެއްނެތް އެއްޗެއްގެ މަތީގައި ބިނާކޮށްފައިވާކަން ބަޔާންވެ ދިޔުމުން ފަހެ
މަޙްރަމުންނަކީ ފިރިމީހާއާއި އަނބިމީހާއާއި، އަދި ނަސަބުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ހުއްދަ ގޮތެއްގެ ސަބަބުން ތިމާއަށް އަބަދަށް ކައިވެނިކުރުން ޙަރާމްމީހުންނެވެ. މަޙްރަމުން އުޅޭ ގެއަކަށް ވަންނައިރުވެސް އިޛުނަ ހޯދުމަކީ އިސްލާމީ ރިވެތި އަދަބެކެވެ.
މާނައީ: “ބޯބޭލުމަކީ އަންހެންކަނބަލުންގެ މައްޗަށް އޮތްކަަމެއް ނޫނެވެ. އެކަނބަލުންނަށްވަނީ އިސްތަށިކޮށުމެވެ.
ނަރަކައިގެ ދަރު ނަރަކައިގެ ދަރަކީ ކާފަރުންނާއި ހިލައެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ . . .) [سورة التحريم
ދެންފަހެ އެކަހެރި ޚަބަރަކީ ޙުއްޖަތެއް ކަމާމެދު އިންކާރު ކުރާ ފަރާތްތައް ހުށަހަޅާ އަނެއް ޝުބުހައާމެދު ދަންނައެވެ. އެބައިމީހުންގެ ގާތުގައި އެކަހެރި ޚަބަރު ލިއްބައިދޭ ފައިދާއަކީ ‘ބުރަދަންހުރި ހީ’ ކުރުމެވެ. އެހެނީ އެކެއްގެ ފުށުން ކުށެއް
ސުވާލު: ނަބީބޭކަލުންނާއި މަލާއިކަތުން ފިޔަވާ އެހެން އެއްވެސް ބަޔަކު މިހާރު ސުވަރުގޭގައި ވޭ ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ އަޅުގަނޑުމެން އެންމެންވެސް ސުވަރުގެއަށް ނުވަތަ ނަރަކައަށް ވަނުމަށްޓަކައި ޤިޔާމަތް ވަންދެން އިންތިޒާރު ކުރާނީ ހެއްޔެވެ؟ އަޅުގަނޑަށް އަޑު
ޝަރުޢީ އިސްޠިލާޙުގައި ޢަޤީދާއަކީ: “ﷲ އަށް އީމާންވުމާއި، އެއިލާހުގެ މަލާއިކަތުންނާއި، އެއިލާހު ބާއްވާލެއްވެވި ފޮތްތަކާއި، އެއިލާހު ފޮނުއްވެވި ރަސޫލު ބޭކަލުންނާއި ޤިޔާމަތް ދުވަހާއި އަދި ޤަޟާ ޤަދަރުގެ ހެޔޮ މިންވަރާއި ނުބައި މިންވަރަށް އީމާންވުމެވެ.”
އަދި އިބްނު ތައިމިއްޔާ -رحمه الله- ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. [އެބަސްފުޅުގެ މާނައީ] “ސުންނަތެއް ޘާބިތުވެއްޖެނަމަ، ފަހެ އެއަށް ތަބާވުން ވާޖިބުވެގެންވާ ކަމުގައި އެންމެހާ މުސްލިމުން ވަނީ އިއްތިފާޤުވެފައެވެ.” އަދި އެކަހެރި ޚަބަރާމެދު (އެބަހީ: އާޙާދު ޙަދީޘާމެދު) އިންކާރުކުރާ
މަރުވެފައިވާ ޖަނަވާރުގެ ހަން ދިބާޣު ކުރެވިއްޖެނަމަ ޠާޙިރުވެއްޖެއެވެ. އަދި ބޭނުންކުރުންވެސް ހުއްދަވާނެއެވެ.
އެންމެހާ ޙަމްދު ޘަނާއެއް ޙައްޤުވަނީ އިންސާނީ ދިރިއުޅުމުގެ ހުރިހާކަމެއްގެވެސް ޙައްދުތައް ކަނޑައަޅާ، އެޙައްދުތަކުން ބޭރުވާ މީހަކީ ޙައްދު ފަހަނައަޅާފައިވާ މީހެއް ކަމުގައި ލެއްވެވި ގަދަފަދަ ކީރިތިވަންތަ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އަށެވެ. ޞަލަވާތާއި ސަލާމް
ހަތަރުވަނަ ބަޙުޘް ރަސޫލުﷲ صلّى الله عليه وسلّم ޚަބަރު ކުރައްވާފައިވާ، ޣައިބުގައިވާ މުސްތަޤްބަލުގެ ޚަބަރުތައް. ހަމަކަށަވަރުން ޤިޔާމަތްވުމާ ހަމައަށް ހިނގާނޭ އެންމެހާ ކަންކަމުގެ ޚަބަރު ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ވަނީ
ދެން އެއަށްފަހު ޢަޤީދާއާ ގުޅިފައިވާ ބިދުޢަވެރި މިބަސްތަކާހުރެ، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހުން ޘާބިތުވާ އެތައް ސަތޭކަ ޞައްޙަ ޙަދީޘެއް ރައްދު ކުރުން ލާޒިމުވެގެން ވާކަން ކަށަވަރެވެ. ފަހެ ޢަޤީދާގެ
އިސްތިންޖާކުރުމަކީ ނަޖިސް ނުކުތް ތަން ފެން ބޭނުންކޮށްގެން ފިލުވައިލުމެވެ.
އަދި [ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ގެ] ސުންނަތުން ހުރި ދަލީލުތަކާމެދު ދަންނައެވެ! ފަހެ އެއީ ނުހަނު ބައިވަރެވެ. އޭގެތެރެއިން ބައެއް ކުރުގޮތަކަށް ޛިކުރުކޮށްލާނަމެވެ: 1. ރަސްރަސްކަލުންގެ އަރިހަށް [ދަޢުވަތާއިގެން] އެއްބޭކަލަކަށް ފަހު
އިސްލާމްދީން ގެއްލޭ ކަންތަކުގެ ތެރެއިން ކަމަކަށް އަރައިގަތުމުން މުރުތައްދުވީއެވެ. އެކަން ޙާޞިލުވީއެވެ. ދެންފަހެ އިސްލާމްދީން ގެއްލޭ ކަންތައްތައް ވަރަށްވެސް ގިނައެވެ.
ރަނގަޅު ތަރުބިއްޔަތަކީ މައިންބަފައިންނަށް ލިބޭ މޭވާއެކެވެ. ދުނިޔެއާއި އާޚިރަތުގައިވެސްމެއެވެ. ދަރީން އެބައިމީހުންގެ މައިންބަފައިންގެ ޙައްޤުތަކަށް އިސްކަންދިނުމަކީ އިސްލާމީ ތަރުބިއްޔަތުގެ ވަރަށް މުހިއްމު ބައެކެވެ. އެއީ އެއްވެސް އުނިކަމެއް ނެތި ފުރިހަމައަށް ކޮށްދޭންޖެހޭ ކަމެކެވެ. ﷲ
އެކަހެރި ޚަބަރު ޤަބޫލުވެވިގެންވާ ކަމުގެ މައްޗަށް ހުރި ދަލީލުތައް: ޢަޤީދާގެ މައްސަލަތަކުގައި އެކަހެރި ޚަބަރުގައި ހިފުން ނުވާކަމަށް ބާޠިލުގެ އަހުލުވެރީން އެބައިމީހުންގެ ބަޔާންކުރުންތައް އެއްވެސް ބުރަދަނެއްނެތް އެއްޗެއްގެ މަތީގައި ބިނާކޮށްފައިވާކަން ބަޔާންވެ ދިޔުމުން ފަހެ
މަޙްރަމުންނަކީ ފިރިމީހާއާއި އަނބިމީހާއާއި، އަދި ނަސަބުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ހުއްދަ ގޮތެއްގެ ސަބަބުން ތިމާއަށް އަބަދަށް ކައިވެނިކުރުން ޙަރާމްމީހުންނެވެ. މަޙްރަމުން އުޅޭ ގެއަކަށް ވަންނައިރުވެސް އިޛުނަ ހޯދުމަކީ އިސްލާމީ ރިވެތި އަދަބެކެވެ.
މާނައީ: “ބޯބޭލުމަކީ އަންހެންކަނބަލުންގެ މައްޗަށް އޮތްކަަމެއް ނޫނެވެ. އެކަނބަލުންނަށްވަނީ އިސްތަށިކޮށުމެވެ.
ނަރަކައިގެ ދަރު ނަރަކައިގެ ދަރަކީ ކާފަރުންނާއި ހިލައެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ . . .) [سورة التحريم
ދެންފަހެ އެކަހެރި ޚަބަރަކީ ޙުއްޖަތެއް ކަމާމެދު އިންކާރު ކުރާ ފަރާތްތައް ހުށަހަޅާ އަނެއް ޝުބުހައާމެދު ދަންނައެވެ. އެބައިމީހުންގެ ގާތުގައި އެކަހެރި ޚަބަރު ލިއްބައިދޭ ފައިދާއަކީ ‘ބުރަދަންހުރި ހީ’ ކުރުމެވެ. އެހެނީ އެކެއްގެ ފުށުން ކުށެއް
ސުވާލު: ނަބީބޭކަލުންނާއި މަލާއިކަތުން ފިޔަވާ އެހެން އެއްވެސް ބަޔަކު މިހާރު ސުވަރުގޭގައި ވޭ ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ އަޅުގަނޑުމެން އެންމެންވެސް ސުވަރުގެއަށް ނުވަތަ ނަރަކައަށް ވަނުމަށްޓަކައި ޤިޔާމަތް ވަންދެން އިންތިޒާރު ކުރާނީ ހެއްޔެވެ؟ އަޅުގަނޑަށް އަޑު
ޝަރުޢީ އިސްޠިލާޙުގައި ޢަޤީދާއަކީ: “ﷲ އަށް އީމާންވުމާއި، އެއިލާހުގެ މަލާއިކަތުންނާއި، އެއިލާހު ބާއްވާލެއްވެވި ފޮތްތަކާއި، އެއިލާހު ފޮނުއްވެވި ރަސޫލު ބޭކަލުންނާއި ޤިޔާމަތް ދުވަހާއި އަދި ޤަޟާ ޤަދަރުގެ ހެޔޮ މިންވަރާއި ނުބައި މިންވަރަށް އީމާންވުމެވެ.”
އަދި އިބްނު ތައިމިއްޔާ -رحمه الله- ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. [އެބަސްފުޅުގެ މާނައީ] “ސުންނަތެއް ޘާބިތުވެއްޖެނަމަ، ފަހެ އެއަށް ތަބާވުން ވާޖިބުވެގެންވާ ކަމުގައި އެންމެހާ މުސްލިމުން ވަނީ އިއްތިފާޤުވެފައެވެ.” އަދި އެކަހެރި ޚަބަރާމެދު (އެބަހީ: އާޙާދު ޙަދީޘާމެދު) އިންކާރުކުރާ
މަރުވެފައިވާ ޖަނަވާރުގެ ހަން ދިބާޣު ކުރެވިއްޖެނަމަ ޠާޙިރުވެއްޖެއެވެ. އަދި ބޭނުންކުރުންވެސް ހުއްދަވާނެއެވެ.
އެންމެހާ ޙަމްދު ޘަނާއެއް ޙައްޤުވަނީ އިންސާނީ ދިރިއުޅުމުގެ ހުރިހާކަމެއްގެވެސް ޙައްދުތައް ކަނޑައަޅާ، އެޙައްދުތަކުން ބޭރުވާ މީހަކީ ޙައްދު ފަހަނައަޅާފައިވާ މީހެއް ކަމުގައި ލެއްވެވި ގަދަފަދަ ކީރިތިވަންތަ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އަށެވެ. ޞަލަވާތާއި ސަލާމް
