ޢަރަބި ބަހުގައި ނަސްޚުގެ މާނައަކީ ފޮހެލުމެވެ. ނުވަތަ ބަދަލުކުރުމެވެ. [1] އަދި ޝަރުޢީ އިޞްޠިލާޙުގައި ނަސްޚަކީ: ޝަރުޢީ ޚިޠާބަކުން ޝަރުޢީ ޙުކުމެއް އުފުއްލެވުމެވެ. [2] ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ އާޔަތްތައް މަންސޫޚުވުމުގައި އެކި ޙިކުމަތްތައް އޭގައި
ސުވާލު: ބައެއް މުސްލިމުންގެ ގެތަކަށް ޒިޔާރަތްކުރާ އިރު، އެކި އެކި ފާރުތަކުގައި ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ އާޔަތްތަކާއި ﷲ ތަޢާލާގެ ރިވެތި ނަންފުޅުތަކާއި އަދި އެނޫންވެސް މިފަދަ ތަކެތި ލިޔެފައިވާ ޕޯސްޓަރުތަކާއި ބޯޑުތައް ހިއްޕާފައިވާތީ ފެނެއެވެ.
މިއާޔަތްތަކުން އެނގިގެންދަނީ ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ޙާޟިރުގައިވެސް އަދި އެކަލޭގެފާ ނެތްތަނުގައިވެސް، ބުނާބަހުގަޔާއި ޢަމަލުތަކުގައި އެކަލޭގެފާނަށް އެންމެ ފުރިހަމައަށް އަދަބު ތަޢުޡީމުކޮށް އިޙްތިރާމު ކުރަންޖެހޭނެކަމުގެ ވާހަކައެވެ.
މިގޮތުން ހުކުރުނަމާދުގެ ފުރަތަމަ ރަކްޢަތުގައި ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ” الجمعة ” ސޫރަތް އަދި ދެވަނަ ރަކްޢަތުގައި ” المنافقون ” ސޫރަތް ކިޔަވާ ވިދާޅުވީ ކަމަށް އެންގެން އޮތުން ފިޔަވައި، ” الجمعة ” ސޫރަތުގެ މާތަކަމާއިމެދު ޞައްޙަ މަގުން އެއްވެސް ވާހަކައެއް އައިސްފައެއް ނުވެއެވެ.
އަދި ލުޤުމާނުގެފާނު އެކަލޭގެފާނުގެ ދަރިކަލުންނަށް ނަޞޭޙަތް ދެއްވަމުން ވިދާޅުވިހިނދު ހަނދުމަކުރާށެވެ!
މާނައީ: މާތް ﷲ ރުއްސުންލެއްވި އަބުއްދަރްދާއުގެ އަރިހުން ރިވާވެގެން ވެއެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. “ކަހްފު ސޫރަތުގެ ފުރަތަމަ ދިހަ އާޔަތް ދަސްކޮށްފި މީހާ ދައްޖާލުގެ ފިތުނައިން ސަލާމަތްވާ ހުއްޓެވެ.”
ބަޤަރާ ސޫރަތުގެ މާތްކަމާ ބެހޭގޮތުން އައިސްފައިފާ ބައެއް ޞައްޙަ ރިވާޔަތްތައް
ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ކޮންމެ ސޫރަތަކީވެސް މާތްކަން އިތުރު ދަރުމަގިނަވެގެންވާ ސޫރަތްތަކެކެވެ. ނަމަވެސް ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ބައެއް ސޫރަތްތަކަށް، އެހެން ސޫރަތްތަކުގެ މައްޗަށް ޙާއްޞަކަން ލިބިފައިވެއެވެ. އަދި ބައެއް އާޔަތްތަކަށް އެހެން އާޔަތްތަކުގެ މައްޗަށް ޚާއްޞަކަންލިބިގެންވެއެވެ.
1- ފާތިޙާ:
ޤުރުއާން މިސޫރަތުން ފެށިފައިވާތީއެވެ. އަދި ނަމާދުގެ ކޮންމެ ރަކުޢަތެއްގެ ކިޔެވުންވެސް މިސޫރަތުން ފެށޭތީއެވެ.
ޢަދަބިއްޔާތަށް ލޯބިކުރާ މުސްލިމުން ހަމައެހެންމެ ޣައިރު މުސްލިމުން ވެސް ގަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި ކީރިތި ޤުރުއާނަކީ ޢަރަބި ބަހުގެ ޢަދަބިއްޔާތުގެ އެންމެ މަތީ ފަންތީގެ ފޮތެވެ.
އެންމެ ހެޔޮ ބަހަކީ ﷲ ގެ ބަސްފުޅެވެ. ޤުރުއާނަކީ ﷲ ގެ ބަސްފުޅެވެ. އަދި މުއުމިނުންގެ ދުސްތޫރެވެ. އަދި ތަޤުވާވެރިންގެ ރޫޙީ ޣިޛާއެވެ. އަދި ޢާލަމްތަކުގެ ހިދާޔަތެވެ. އަދި އަޅުތަކުން އުޅެންވީ ގޮތުގެ އިލާހީ
ޢަރަބި ބަހުގައި ނަސްޚުގެ މާނައަކީ ފޮހެލުމެވެ. ނުވަތަ ބަދަލުކުރުމެވެ. [1] އަދި ޝަރުޢީ އިޞްޠިލާޙުގައި ނަސްޚަކީ: ޝަރުޢީ ޚިޠާބަކުން ޝަރުޢީ ޙުކުމެއް އުފުއްލެވުމެވެ. [2] ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ އާޔަތްތައް މަންސޫޚުވުމުގައި އެކި ޙިކުމަތްތައް އޭގައި
ސުވާލު: ބައެއް މުސްލިމުންގެ ގެތަކަށް ޒިޔާރަތްކުރާ އިރު، އެކި އެކި ފާރުތަކުގައި ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ އާޔަތްތަކާއި ﷲ ތަޢާލާގެ ރިވެތި ނަންފުޅުތަކާއި އަދި އެނޫންވެސް މިފަދަ ތަކެތި ލިޔެފައިވާ ޕޯސްޓަރުތަކާއި ބޯޑުތައް ހިއްޕާފައިވާތީ ފެނެއެވެ.
މިއާޔަތްތަކުން އެނގިގެންދަނީ ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ޙާޟިރުގައިވެސް އަދި އެކަލޭގެފާ ނެތްތަނުގައިވެސް، ބުނާބަހުގަޔާއި ޢަމަލުތަކުގައި އެކަލޭގެފާނަށް އެންމެ ފުރިހަމައަށް އަދަބު ތަޢުޡީމުކޮށް އިޙްތިރާމު ކުރަންޖެހޭނެކަމުގެ ވާހަކައެވެ.
މިގޮތުން ހުކުރުނަމާދުގެ ފުރަތަމަ ރަކްޢަތުގައި ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ” الجمعة ” ސޫރަތް އަދި ދެވަނަ ރަކްޢަތުގައި ” المنافقون ” ސޫރަތް ކިޔަވާ ވިދާޅުވީ ކަމަށް އެންގެން އޮތުން ފިޔަވައި، ” الجمعة ” ސޫރަތުގެ މާތަކަމާއިމެދު ޞައްޙަ މަގުން އެއްވެސް ވާހަކައެއް އައިސްފައެއް ނުވެއެވެ.
އަދި ލުޤުމާނުގެފާނު އެކަލޭގެފާނުގެ ދަރިކަލުންނަށް ނަޞޭޙަތް ދެއްވަމުން ވިދާޅުވިހިނދު ހަނދުމަކުރާށެވެ!
މާނައީ: މާތް ﷲ ރުއްސުންލެއްވި އަބުއްދަރްދާއުގެ އަރިހުން ރިވާވެގެން ވެއެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. “ކަހްފު ސޫރަތުގެ ފުރަތަމަ ދިހަ އާޔަތް ދަސްކޮށްފި މީހާ ދައްޖާލުގެ ފިތުނައިން ސަލާމަތްވާ ހުއްޓެވެ.”
ބަޤަރާ ސޫރަތުގެ މާތްކަމާ ބެހޭގޮތުން އައިސްފައިފާ ބައެއް ޞައްޙަ ރިވާޔަތްތައް
ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ކޮންމެ ސޫރަތަކީވެސް މާތްކަން އިތުރު ދަރުމަގިނަވެގެންވާ ސޫރަތްތަކެކެވެ. ނަމަވެސް ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ބައެއް ސޫރަތްތަކަށް، އެހެން ސޫރަތްތަކުގެ މައްޗަށް ޙާއްޞަކަން ލިބިފައިވެއެވެ. އަދި ބައެއް އާޔަތްތަކަށް އެހެން އާޔަތްތަކުގެ މައްޗަށް ޚާއްޞަކަންލިބިގެންވެއެވެ.
1- ފާތިޙާ:
ޤުރުއާން މިސޫރަތުން ފެށިފައިވާތީއެވެ. އަދި ނަމާދުގެ ކޮންމެ ރަކުޢަތެއްގެ ކިޔެވުންވެސް މިސޫރަތުން ފެށޭތީއެވެ.
ޢަދަބިއްޔާތަށް ލޯބިކުރާ މުސްލިމުން ހަމައެހެންމެ ޣައިރު މުސްލިމުން ވެސް ގަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި ކީރިތި ޤުރުއާނަކީ ޢަރަބި ބަހުގެ ޢަދަބިއްޔާތުގެ އެންމެ މަތީ ފަންތީގެ ފޮތެވެ.
އެންމެ ހެޔޮ ބަހަކީ ﷲ ގެ ބަސްފުޅެވެ. ޤުރުއާނަކީ ﷲ ގެ ބަސްފުޅެވެ. އަދި މުއުމިނުންގެ ދުސްތޫރެވެ. އަދި ތަޤުވާވެރިންގެ ރޫޙީ ޣިޛާއެވެ. އަދި ޢާލަމްތަކުގެ ހިދާޔަތެވެ. އަދި އަޅުތަކުން އުޅެންވީ ގޮތުގެ އިލާހީ
