އިބްނު ކަޘީރު رحمه الله ވަނީ ޢުމަރު ބުން ޢަބްދުލްޢަޒީޒު رحمه الله ދެއްވި އެންމެ ފަހު ޚުޠުބާ އެކަލޭގެފާނުގެ البداية والنهاية އޭ ކިޔުނު ފޮތުގައި ގެންނަވާފައެވެ.
އަދި މިމަހުގެ ހެޔޮކަންކަމުން މީސްތަކުން ޣާފިލުކޮށް، ޣަފުލަތުގެ ތެރެއަށް މީސްތަކުންނަށް ދަޢުވަތުދޭމީހުންނަށް ބުނަމެވެ.
ކުޑަ ކުއްޖަކު އެކުއްޖާގެ މަންމަގެ ބަނޑުގައި އޮންނައިރު އޭނާއަށް އެތަނަށްވުރެ ބޮޑު ތަނެއް ހުންނާނެ ކަމަކަށް އޭނާއަށް އިޙުސާސެއް ނުކުރެވިދާނެއެވެ.
އެެންމެހައި ޙަމްދު ޘަނާއެއް ޙައްޤުވަނީ ވަޤުތުގެ ވެރި ގަދަ ކީރިތިވަންތަ ﷲ ތަޢާލާއަށެވެ. ޞަލަވާތާއި ސަލާމްލެއްވުން އެދި ދުޢާ ކުރަނީ ވަޤުތުގެ ބޭނުން އެންމެ ފުރިހަމަ ގޮތުގައި ހިފުމަށް އަންގަވައިދެއްވި ކީރިތި ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު
އިސްލާމް ދީނަކީ ޙައްޤު ދީނެވެ. މާތް ﷲ ގެ ޙަޟުރަތުގައި ހަމައެކަނި ޤަބޫލުކުރެވިގެންވާ ދީނެވެ. މާތް ﷲ އެއިލާހުގެ ހުރިހާ އަޅުތަކުންނަށް ބާވާލެއްވި ދީނެވެ. މާތް ﷲ ވަޙީ ކުރައްވާފައިވެއެވެ: ﴿ إِنَّ الدِّينَ
މާތްވެގެންވާ އިސްލާމްދީން އެކަންކަމަށް އަމުރުކުރެއްވި ކަންކަމަށް ފަސްޖެހުމުން އެދީން އެކަންކަން ނަހީ ކުރެއްވި ކަންކަމުން ދުރުހެލިނުވެ މިދުނިޔޭގެ ދިރިއުޅުމަކީ އެގޮތަކުން މިގޮތަކުން ގެންގޮސް ނިންމާލަނިކޮށް އެންމެ ރަނގަޅު ވެދާނޭ ކަމެކޭ އެއްބަޔަކަށް ވިސްނެމުންދާކަމީ ކޮޅެއްނެތްހައި
މުންކަރެއްކުރެވޭ ހިނދު އެކަން ފެންނަމީހަކު ނުވަތަ އެކަން އިނގޭމީހަކު އެކަމަށް އިންކާރުކުރަންޖެހެއެވެ.
ޢާލަމްތަކަށް ރަޙްމަތެއްކަމުގައި މާތް ﷲ ފޮނުއްވެވި އަޅުގަނޑުމެންގެ ލޮބުވެތި ނަބިއްޔާ محمد صلى الله عليه وسلم ގެ އަބުރުފުޅަށް ބަދުބަސް ރައްދުކޮށް ކާފަރުން ފިލްމެއް އުފެއްދުން އަޅުގަނޑަށް ސިފަވެގެންދަނީ އިރުގެ އަލިކަން ގަދަވެ
ސަލަފުންގެ މަޝްހޫރު އިމާމެއް ކަމުގައިވާ އިބްރާހީމް ބިން އަދުހަމް ރަޙިމަހުﷲ އަށް ދެންނެވުނުވެ. ” އަހަރެމެންގެ ދުޢާ އިޖާބަނުވަނީ ކީއްވެ ހެއްޔެވެ؟” ޖަވާބުގައި ވިދާޅުވިއެވެ. އެއީ:
ދުނިޔޭގައި އަޅުގަނޑުމެންގެ ދުވަސްތައް ގުނަމުންދާއިރު، އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ކޮންމެ މީހަކީވެސް މުހިއްމު ލަނޑުދަނޑިތަކެއް ޙާޞިލުކުރަން ބޭނުންވާމީހެކެވެ.
ރިޒްޤަކީ މާތް ﷲ ދެއްވާ އެއްޗެކެވެ. އެކަލާނގެއީ الرَّزَّاقُ (ގިނަގިނައިން ރިޒްޤުދެއްވާ އިލާހު) އެވެ. ޙަލާލު ރިޒްޤު ތަނަވަސްވުމުގެ ސަބަބުތައް 1- الاِسْتِغْفَارُ والتَّوْبَةُ (އިސްތިޣްފާރު ކުރުމާއި ތައުބާވުން) ދަލީލު: فَقُلْتُ
ﷲ ތަޢާލާގެ ޢަޛާބު އަޅުގަނޑުމެންގެ މައްޗަށް ޙައްޤުވެއްޖެނަމަ ދެން ފަހެ “ވޯނިންގް ސިސްޓަމަކުން” ކުރާނެ ފައިދާއެއް ނެތެވެ. އެއިލާހީ ހިއްޕެވުމުގައި އެންމެ ގަދަފަދަވަންތަ އިލާހެވެ.
ސުވާލަކީ މިފަދައިން ބުރުގާ އަޅާމީހުން މިމަސައްކަތްކުރަނީ ﷲ ތަޢާލާއަށް މަކަރުހަދާ ޤިޔާމަތްދުވަހުން ތިމަންވެސް ބުރުގާ އެޅީމޭ ބުނުމަށްޓަކައި ހެއްޔެވެ؟ އެފަދަ އަދަބުކުޑަ ގޮތްގޮތަށް ބުރުޤާ އަޅާ ބަޔަކު އެފަދައިން ދުލުން ނުބުނި ނަމަވެސް މީ އެބައިމީހުންގެ ޙާލުގެ ދުލުން ބުނެވޭ ބުނުމެކެވެ.
ޒަމާން މިވަނީ ބަދަލުވެފައެވެ. އަޅުގަނޑުމެން މިވަނީ “ތަރައްޤީވެ ތަހުޒީބުވެފައެވެ.” ނަމަވެސް މި”ތަރައްޤީއާއި ތަހުޒީބު”ގެ އަސާސީ ބިންގަލަކަށް އަޅުގަނޑުމެން ހަދާފައިމިވަނީ ހުޅަނގުގެ ޤައުމުތަކަށް އަޅުވެތިވުމެވެ.
މިއަދު އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޖުތަމަޢުގެ ބައެއް ގެތަކަށް ނަޒަރު ހިންގާލުމުން ފެންނަނީ ވަރަށް ވެސް ހިތާމަވެރި މަންޒަރެކެވެ. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޙަދީޘްގައިވާފަދައިން މަރުވެފައިވާ ގެތަކެކެވެ.
އެހިނދު އޭނާ އެހީއާއި މަދަދަށް އެދުނެވެ. ނަމަވެސް ރައްކާތެރި ކޮށްދެއްވި ހިނދު، އަނެއްކާ ބޮޑާވެ ކިބުރުވެރިވެގަތީއެވެ. އިހުނަށްވުރެވެސް ބޮޑަށް، ބިންމަތި ފަސާދަކުރީއެވެ. ދެން ﷲތަޢާލާ އޭނާ ވަރުގަދަ ހިއްޕެވުމަކުން ހިއްޕެވީއެވެ.
އިބްނު ކަޘީރު رحمه الله ވަނީ ޢުމަރު ބުން ޢަބްދުލްޢަޒީޒު رحمه الله ދެއްވި އެންމެ ފަހު ޚުޠުބާ އެކަލޭގެފާނުގެ البداية والنهاية އޭ ކިޔުނު ފޮތުގައި ގެންނަވާފައެވެ.
އަދި މިމަހުގެ ހެޔޮކަންކަމުން މީސްތަކުން ޣާފިލުކޮށް، ޣަފުލަތުގެ ތެރެއަށް މީސްތަކުންނަށް ދަޢުވަތުދޭމީހުންނަށް ބުނަމެވެ.
ކުޑަ ކުއްޖަކު އެކުއްޖާގެ މަންމަގެ ބަނޑުގައި އޮންނައިރު އޭނާއަށް އެތަނަށްވުރެ ބޮޑު ތަނެއް ހުންނާނެ ކަމަކަށް އޭނާއަށް އިޙުސާސެއް ނުކުރެވިދާނެއެވެ.
އެެންމެހައި ޙަމްދު ޘަނާއެއް ޙައްޤުވަނީ ވަޤުތުގެ ވެރި ގަދަ ކީރިތިވަންތަ ﷲ ތަޢާލާއަށެވެ. ޞަލަވާތާއި ސަލާމްލެއްވުން އެދި ދުޢާ ކުރަނީ ވަޤުތުގެ ބޭނުން އެންމެ ފުރިހަމަ ގޮތުގައި ހިފުމަށް އަންގަވައިދެއްވި ކީރިތި ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު
އިސްލާމް ދީނަކީ ޙައްޤު ދީނެވެ. މާތް ﷲ ގެ ޙަޟުރަތުގައި ހަމައެކަނި ޤަބޫލުކުރެވިގެންވާ ދީނެވެ. މާތް ﷲ އެއިލާހުގެ ހުރިހާ އަޅުތަކުންނަށް ބާވާލެއްވި ދީނެވެ. މާތް ﷲ ވަޙީ ކުރައްވާފައިވެއެވެ: ﴿ إِنَّ الدِّينَ
މާތްވެގެންވާ އިސްލާމްދީން އެކަންކަމަށް އަމުރުކުރެއްވި ކަންކަމަށް ފަސްޖެހުމުން އެދީން އެކަންކަން ނަހީ ކުރެއްވި ކަންކަމުން ދުރުހެލިނުވެ މިދުނިޔޭގެ ދިރިއުޅުމަކީ އެގޮތަކުން މިގޮތަކުން ގެންގޮސް ނިންމާލަނިކޮށް އެންމެ ރަނގަޅު ވެދާނޭ ކަމެކޭ އެއްބަޔަކަށް ވިސްނެމުންދާކަމީ ކޮޅެއްނެތްހައި
މުންކަރެއްކުރެވޭ ހިނދު އެކަން ފެންނަމީހަކު ނުވަތަ އެކަން އިނގޭމީހަކު އެކަމަށް އިންކާރުކުރަންޖެހެއެވެ.
ޢާލަމްތަކަށް ރަޙްމަތެއްކަމުގައި މާތް ﷲ ފޮނުއްވެވި އަޅުގަނޑުމެންގެ ލޮބުވެތި ނަބިއްޔާ محمد صلى الله عليه وسلم ގެ އަބުރުފުޅަށް ބަދުބަސް ރައްދުކޮށް ކާފަރުން ފިލްމެއް އުފެއްދުން އަޅުގަނޑަށް ސިފަވެގެންދަނީ އިރުގެ އަލިކަން ގަދަވެ
ސަލަފުންގެ މަޝްހޫރު އިމާމެއް ކަމުގައިވާ އިބްރާހީމް ބިން އަދުހަމް ރަޙިމަހުﷲ އަށް ދެންނެވުނުވެ. ” އަހަރެމެންގެ ދުޢާ އިޖާބަނުވަނީ ކީއްވެ ހެއްޔެވެ؟” ޖަވާބުގައި ވިދާޅުވިއެވެ. އެއީ:
ދުނިޔޭގައި އަޅުގަނޑުމެންގެ ދުވަސްތައް ގުނަމުންދާއިރު، އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ކޮންމެ މީހަކީވެސް މުހިއްމު ލަނޑުދަނޑިތަކެއް ޙާޞިލުކުރަން ބޭނުންވާމީހެކެވެ.
ރިޒްޤަކީ މާތް ﷲ ދެއްވާ އެއްޗެކެވެ. އެކަލާނގެއީ الرَّزَّاقُ (ގިނަގިނައިން ރިޒްޤުދެއްވާ އިލާހު) އެވެ. ޙަލާލު ރިޒްޤު ތަނަވަސްވުމުގެ ސަބަބުތައް 1- الاِسْتِغْفَارُ والتَّوْبَةُ (އިސްތިޣްފާރު ކުރުމާއި ތައުބާވުން) ދަލީލު: فَقُلْتُ
ﷲ ތަޢާލާގެ ޢަޛާބު އަޅުގަނޑުމެންގެ މައްޗަށް ޙައްޤުވެއްޖެނަމަ ދެން ފަހެ “ވޯނިންގް ސިސްޓަމަކުން” ކުރާނެ ފައިދާއެއް ނެތެވެ. އެއިލާހީ ހިއްޕެވުމުގައި އެންމެ ގަދަފަދަވަންތަ އިލާހެވެ.
ސުވާލަކީ މިފަދައިން ބުރުގާ އަޅާމީހުން މިމަސައްކަތްކުރަނީ ﷲ ތަޢާލާއަށް މަކަރުހަދާ ޤިޔާމަތްދުވަހުން ތިމަންވެސް ބުރުގާ އެޅީމޭ ބުނުމަށްޓަކައި ހެއްޔެވެ؟ އެފަދަ އަދަބުކުޑަ ގޮތްގޮތަށް ބުރުޤާ އަޅާ ބަޔަކު އެފަދައިން ދުލުން ނުބުނި ނަމަވެސް މީ އެބައިމީހުންގެ ޙާލުގެ ދުލުން ބުނެވޭ ބުނުމެކެވެ.
ޒަމާން މިވަނީ ބަދަލުވެފައެވެ. އަޅުގަނޑުމެން މިވަނީ “ތަރައްޤީވެ ތަހުޒީބުވެފައެވެ.” ނަމަވެސް މި”ތަރައްޤީއާއި ތަހުޒީބު”ގެ އަސާސީ ބިންގަލަކަށް އަޅުގަނޑުމެން ހަދާފައިމިވަނީ ހުޅަނގުގެ ޤައުމުތަކަށް އަޅުވެތިވުމެވެ.
މިއަދު އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޖުތަމަޢުގެ ބައެއް ގެތަކަށް ނަޒަރު ހިންގާލުމުން ފެންނަނީ ވަރަށް ވެސް ހިތާމަވެރި މަންޒަރެކެވެ. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޙަދީޘްގައިވާފަދައިން މަރުވެފައިވާ ގެތަކެކެވެ.
އެހިނދު އޭނާ އެހީއާއި މަދަދަށް އެދުނެވެ. ނަމަވެސް ރައްކާތެރި ކޮށްދެއްވި ހިނދު، އަނެއްކާ ބޮޑާވެ ކިބުރުވެރިވެގަތީއެވެ. އިހުނަށްވުރެވެސް ބޮޑަށް، ބިންމަތި ފަސާދަކުރީއެވެ. ދެން ﷲތަޢާލާ އޭނާ ވަރުގަދަ ހިއްޕެވުމަކުން ހިއްޕެވީއެވެ.
