ވީމާ، މި ޒަމާނުގައި މި ބޭނުންކުރާ މޭކަޕު، ލިޕްސްޓިކް ފަދަ ތަކެތި ބޭނުންކޮށްގެން ހުރެ، ވުޟޫ ކުރަންޖެހިއްޖެނަމަ އެ ތަކެތި ފިލުވާލަން ވާނެއެވެ.
ޕެންޝަން އެކައުންޓަކީ، އިޖްތިމާޢީ ރައްކާތެރިކަމުގެ ނިޒާމުގައި ހިމެނޭ ފަހަށް ރައްކާކުރާ ބާވަތުގެ އެކައުންޓެކެވެ. އެ އެކައުންޓަށް ފައިސާ ޖަމާކުރަނީ ވަޒީފާ ދޭ ފަރާތުން، އެ ފަރާތުގެ ވަޒީފާގައި އުޅޭ ފަރާތްތަކުގެ މުސާރައިން ކޮންމެ މަހަކުވެސް
ނަމާދުގައި ފޯނު ބަލައިގެން ޤުރުއާން ކިޔެވުމުގެ ޙުކުމަކީ ނަމާދުގައި މުޞްޙަފު ބަލައިގެން ޤުރުއާން ކިޔެވުމުގެ ޙުކުމެވެ. ނަމާދުގައި މުޞްޙަފު ބަލައިގެން ޤުރުއާން ކިޔެވުމަކީ އެކަމުގެ ޙުކުމާމެދު ޢިލްމުވެރިން ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައި އިޚްތިލާފު އުފެދިފައިވާ މައްސަލައެކެވެ.
ނިފާސް އަކީ ވިހެއުމާއި ގުޅިގެން އަންހެނާގެ ފަރުޖުން ބޭރުވާ ލެއެވެ. ނިފާސްގެ މުއްދަތު ނިފާސްގެ އެންމެ ކުރު މުއްދަތަކަށް ވަކި ޙައްދެއް ނެތެވެ. ވިހެއުމަށްފަހު ކިތަންމެ އަވަހަށް ލޭ ކެނޑި ޠާހިރުވުމުން ހިނައިގަނެ
ޖުނުބުވެރި ވުމަކީ މަނިބޭރުވުމުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ޖިމާޢުވުމުގެ ސަބަބުން ހަށިގަނޑަށް ނުތާހިރުކަމެއް އައުމެވެ. ޖުނުބުވެރިވާހުށީ ދެގޮތަކަށެވެ. އެއްގޮތަކީ ހޭލާހުއްޓާ ނުވަތަ ނިދާފައިއޮއްވާ (ޖިންސީ އެދުންވެރިކަމާއެކު) މަނި ބޭރުވުމެވެ. އަނެއްގޮތަކީ މަނި ބޭރުނުވިކަމުގައި ވިޔަސް ދެ
ﷲ ގެ ރަޙުމަތުން، ދަމުނަމާދު ކުރެވޭނެ ވަރަށް ގިނަ ގޮތްތައްވެއެވެ.
މިސްކިތަށް ނަމާދަށް ދާ މީހާއަށް ސުންނަތް ވެގެންވާ ގޮތަކީ، ގެއިން ވުޟޫކޮށްގެން މިސްކިތަށް ދިޔުމެވެ.
މަންސޫޚުވެފައިވާ ނައްސުތައް ތިން ބަޔަކަށް ބެހިގެންވެއެވެ.
އަންނަނިވި ނައްޞުތަކަކީ ނަސްޚުނުވާނޭ ނައްޞުތަކެވެ.
ނަސްޚަކީ: ޝަރުޢީ ދަލީލެއްގެ ޙުކުމް ނުވަތަ އޭގެ ލަފްޡު، ކީރިތި ޤުރުއާން ނުވަތަ ސުންނަތުގެ ދަލީލަކުން އުފުއްލެވުމެވެ.
ބޭސްފަރުވާގެ ކަންކަން އުނގެނުމަށާއި އުނގަންނައިދިނުމަށް އަދި މިނޫންވެސް މިފަދަ އެހެނިހެން ބޭނުންތަކަށް، މަރުވެފައިވާ އިންސާނާގެ ހަށިގަނޑު ފެޅުމާ ބެހޭގޮތުން ފިޤްހު ކައުންސިލްތަކާ، ޢިލްމުވެރިންގެ ކޮމެޓީތަކުން ތަޙްޤީޤުތައްކޮށް ދިރާސާތައްކޮށްފައިވެއެވެ. އެހެނީ މި މައްސަލައަކީ އިސްލާމްދީނުގައި އައިސްފައިވާ
ދަތުރުވެރިޔާއަށް ނަމާދު ޤަޞްރުކުރުން ހުއްދަވާނީ ކިހާ ދުރުމިނެއްގެ ދަތުރެއްގައިތޯ، މިއީ ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައި އިޚްތިލާފުވެފައިވާ މައްސަލައެކެވެ. އިޚްތިލާފުވި ސަބަބަކީ މި ދުރުމިނާ ބެހޭގޮތުން ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި އާޔަތެއް އައިސްފައިނެތުމާއި، އެއްވެސް ޙަދީޘެއްގައިވެސް ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ
ޑައިސް ބޭނުންކޮށްގެން ކުޅޭ އެންމެހާ ކުޅިވަރުތައް ކުޅުމަކީ އިސްލާމްދީނުގައި ނަހީކުރައްވާފައިވާ ކަމެކެވެ. عن بريدة رضي الله عنه أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ : ( مَنْ لَعِبَ
ޝަރީޢަތާ ޚިލާފު ކަންކަން ޖަނާޒާގެ ތެރެއަށް ވެއްދުމަކީ ހުއްދަވެގެންވާ ކަމެއް ނޫނެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. (لاَ تُتْبَعُ الْجَنَازَةُ بِصَوْتٍ وَلاَ نَارٍ). [ أخرجه أبو داود 2/62
ވީމާ، މި ޒަމާނުގައި މި ބޭނުންކުރާ މޭކަޕު، ލިޕްސްޓިކް ފަދަ ތަކެތި ބޭނުންކޮށްގެން ހުރެ، ވުޟޫ ކުރަންޖެހިއްޖެނަމަ އެ ތަކެތި ފިލުވާލަން ވާނެއެވެ.
ޕެންޝަން އެކައުންޓަކީ، އިޖްތިމާޢީ ރައްކާތެރިކަމުގެ ނިޒާމުގައި ހިމެނޭ ފަހަށް ރައްކާކުރާ ބާވަތުގެ އެކައުންޓެކެވެ. އެ އެކައުންޓަށް ފައިސާ ޖަމާކުރަނީ ވަޒީފާ ދޭ ފަރާތުން، އެ ފަރާތުގެ ވަޒީފާގައި އުޅޭ ފަރާތްތަކުގެ މުސާރައިން ކޮންމެ މަހަކުވެސް
ނަމާދުގައި ފޯނު ބަލައިގެން ޤުރުއާން ކިޔެވުމުގެ ޙުކުމަކީ ނަމާދުގައި މުޞްޙަފު ބަލައިގެން ޤުރުއާން ކިޔެވުމުގެ ޙުކުމެވެ. ނަމާދުގައި މުޞްޙަފު ބަލައިގެން ޤުރުއާން ކިޔެވުމަކީ އެކަމުގެ ޙުކުމާމެދު ޢިލްމުވެރިން ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައި އިޚްތިލާފު އުފެދިފައިވާ މައްސަލައެކެވެ.
ނިފާސް އަކީ ވިހެއުމާއި ގުޅިގެން އަންހެނާގެ ފަރުޖުން ބޭރުވާ ލެއެވެ. ނިފާސްގެ މުއްދަތު ނިފާސްގެ އެންމެ ކުރު މުއްދަތަކަށް ވަކި ޙައްދެއް ނެތެވެ. ވިހެއުމަށްފަހު ކިތަންމެ އަވަހަށް ލޭ ކެނޑި ޠާހިރުވުމުން ހިނައިގަނެ
ޖުނުބުވެރި ވުމަކީ މަނިބޭރުވުމުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ޖިމާޢުވުމުގެ ސަބަބުން ހަށިގަނޑަށް ނުތާހިރުކަމެއް އައުމެވެ. ޖުނުބުވެރިވާހުށީ ދެގޮތަކަށެވެ. އެއްގޮތަކީ ހޭލާހުއްޓާ ނުވަތަ ނިދާފައިއޮއްވާ (ޖިންސީ އެދުންވެރިކަމާއެކު) މަނި ބޭރުވުމެވެ. އަނެއްގޮތަކީ މަނި ބޭރުނުވިކަމުގައި ވިޔަސް ދެ
ﷲ ގެ ރަޙުމަތުން، ދަމުނަމާދު ކުރެވޭނެ ވަރަށް ގިނަ ގޮތްތައްވެއެވެ.
މިސްކިތަށް ނަމާދަށް ދާ މީހާއަށް ސުންނަތް ވެގެންވާ ގޮތަކީ، ގެއިން ވުޟޫކޮށްގެން މިސްކިތަށް ދިޔުމެވެ.
މަންސޫޚުވެފައިވާ ނައްސުތައް ތިން ބަޔަކަށް ބެހިގެންވެއެވެ.
އަންނަނިވި ނައްޞުތަކަކީ ނަސްޚުނުވާނޭ ނައްޞުތަކެވެ.
ނަސްޚަކީ: ޝަރުޢީ ދަލީލެއްގެ ޙުކުމް ނުވަތަ އޭގެ ލަފްޡު، ކީރިތި ޤުރުއާން ނުވަތަ ސުންނަތުގެ ދަލީލަކުން އުފުއްލެވުމެވެ.
ބޭސްފަރުވާގެ ކަންކަން އުނގެނުމަށާއި އުނގަންނައިދިނުމަށް އަދި މިނޫންވެސް މިފަދަ އެހެނިހެން ބޭނުންތަކަށް، މަރުވެފައިވާ އިންސާނާގެ ހަށިގަނޑު ފެޅުމާ ބެހޭގޮތުން ފިޤްހު ކައުންސިލްތަކާ، ޢިލްމުވެރިންގެ ކޮމެޓީތަކުން ތަޙްޤީޤުތައްކޮށް ދިރާސާތައްކޮށްފައިވެއެވެ. އެހެނީ މި މައްސަލައަކީ އިސްލާމްދީނުގައި އައިސްފައިވާ
ދަތުރުވެރިޔާއަށް ނަމާދު ޤަޞްރުކުރުން ހުއްދަވާނީ ކިހާ ދުރުމިނެއްގެ ދަތުރެއްގައިތޯ، މިއީ ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައި އިޚްތިލާފުވެފައިވާ މައްސަލައެކެވެ. އިޚްތިލާފުވި ސަބަބަކީ މި ދުރުމިނާ ބެހޭގޮތުން ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި އާޔަތެއް އައިސްފައިނެތުމާއި، އެއްވެސް ޙަދީޘެއްގައިވެސް ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ
ޑައިސް ބޭނުންކޮށްގެން ކުޅޭ އެންމެހާ ކުޅިވަރުތައް ކުޅުމަކީ އިސްލާމްދީނުގައި ނަހީކުރައްވާފައިވާ ކަމެކެވެ. عن بريدة رضي الله عنه أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ : ( مَنْ لَعِبَ
ޝަރީޢަތާ ޚިލާފު ކަންކަން ޖަނާޒާގެ ތެރެއަށް ވެއްދުމަކީ ހުއްދަވެގެންވާ ކަމެއް ނޫނެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. (لاَ تُتْبَعُ الْجَنَازَةُ بِصَوْتٍ وَلاَ نَارٍ). [ أخرجه أبو داود 2/62
