“ސަލަފުންގެ ބޭކަލުން ހުކުރު ދުވަހުގައި އެއް ބޭކަލަކު އަނެއް ބޭކަލަކަށް ތަހުނިޔާ ކިޔުއްވާފައި ނުވެއެވެ. އެބޭކަލުން ކުރައްވާފައި ނުވާ ކަމެއް އަޅުގަނޑުމެންވެސް ނުކުރާނަމެވެ.”
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ދުވަސްވަރުގައާއި އަބޫބަކުރުގެފާނާ އަދި ޢުމަރުގެފާނުގެ ދުވަސްވަރުގައިވެސް ހުކުރު ނަމާދުގެ ކުރިން ގޮވަމުން އައީ އެންމެ ބަންގިއެއްކަމާމެދު މުސްލިމުން ވަނީ އިޖުމާޢުވެފައެވެ.
ހުކުރު ދުވަހު ނުވަތަ ހުކުރު ވިލޭރޭ ކަހްފު ސޫރަތް ކިޔެވުމުގެ މާތްކަމާ ބެހޭގޮތުން ޞައްޙަ ޙަދީޘްތަކެއް ނަބިއްޔާ محمد صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހުން ވާރިދުވެ އައިސްފައިވެއެވެ. އޭގެތެރޭގައި:
ބައްލަވާ: مجموع فتاوى ورسائل فضيلة الشيخ محمد بن صالح العثيمين
މި ސަބަބުތަކަށްޓަކައި އަދި މީސްތަކުން އެއްވެ އުޅުމަކީ މި ވަބާ އަވަހަށް ފެތުރިގެން ހިނގައިދިއުމުގެ ސަބަބަކަށް ވެދާނެކަމަށްޓަކާ މީސްތަކުންނަށް އޮތީ ހުކުރު ދުވަހު އެބައިމީހުންގެ ގެތަކުގައި މެންދުރު ނަމާދުގެ ހަތަރު ރަކުޢަތް ކުރުމެވެ.
ހުކުރު ދުވަހު، ހުކުރު ނަމާދަށް ހިނައިގަތުމަކީ ވަރަށް މަތިވެރި ގަދަވެގެންވާ ސުންނަތެކެވެ.
ހުކުރު ދުވަހުގެ މާތްކަމާ މަތިވެރިކަން އެންމެ ފުރިހަމަ ގޮތުގައި ލިބިގަތުމަށްޓަކައި އެދުވަހުގެ ވަޤުތުތައް އަޅުކަމަށް ޚާއްޞަ ކުރެއްވުމަކީ މާތް ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ މަތިވެރި ހިދާޔަތުގެ ތެރެއިންވާ ކަމެކެވެ.
ހުކުރު ދުވަހުގެ އެބޮޑު ޖަމާޢަތަށް އެއްވާ އެއްވުމަކީ މީސްތަކުންނަށް އެބައިމީހުން ފެށުމާއި ނިމުން ހަނދުމަކޮށްދޭނޭ ކަމެކެވެ.
ހުކުރު ނަމާދު ވާޖިބުވާ މީހަކަށް، ހުކުރު ދުވަހުގެ ބަންގީގެ އަޑުއިވިއްޖެނަމަ، ބަންގިއަށް އިޖާބަ ދިނުމަކީ ވާޖިބު ވެގެންވާކަމެކެވެ.
ހުކުރު ނަމާދަކީ އިސްލާމް ދީނުގައި މުސްލިމުތަކުންނަށް ފަރުޟުކުރައްވާފައިވާ ފަރުޟުތަކުގެ ތެރެއިން މަތިވެރި ފަރުޟެކެވެ.
ހުކުރު ދުވަސް ހަފްތާގެ އެހެނިހެން ދުވަސްތަކުގެ މައްޗަށް މާތްކުރެއްވިއެވެ.
ހުކުރު ނަމާދުގެ ޚުޠުބާ ކިޔަން އިމާމާ މިންބަރަށް އަރަމުން ނުވަތަ އަރާފައި ކިޔާނެ ވަކި ޚާއްޞަ ދުޢާއެއް ސުންނަތުގައި ވާރިދުވެފައި ނުވެއެވެ. އަދި ދެ ޚުޠުބާ ދެމެދުގައި އިށީނދެ އިންނަ ވަޤުތު ކިޔާނެ ވަކި
މިކަމާ މެދު ޢިލްމުވެރިގެ މެދުގައި އިޚްތިލާފު ހުއްޓެވެ. 1- ފުރަތަމަ ބަސްފުޅު: ކުރުން ސުންނަތް ވެގެންވަނީ ދެ ރަކްޢަތެވެ. އިބްނު ޢުމަރު ކަންތައްކުރެއްވީ މިފަދައިންނެވެ. މި ބޭކަލުންގެ ދަލީލަކީ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ
އެފަދަމީހަކަށްވެސް (އެބަހީ: ޢީދު ނަމާދަށް ޙާޟިރުވި މީހަކަށްވެސް) މޮޅުއިތުރު ފުރިހަމަ ގޮތަކީ އެދުވަހުގެ ހުކުރު ނަމާދަށްވެސް ޙާޟިރުވުމެވެ.
ހުކުރު ޚުޠުބާގައި އިމާމުމީހާ ދުޢާކުރުމުން އާމީން ކިޔުމަކީ ބިދުޢައެއް ހެއްޔެވެ؟ އެއީ ބިދުޢައެއް ނޫނެވެ. ޚުޠުބާގައި މުސްލިމުންނަށްޓަކައި ހެޔޮދުޢާކުރަން ފެށުމުން ޚުޠުބާކިޔާމީހާގެ ދުޢާއަށް އާމީން ކިޔުމަކީ މުސްތަޙައްބުވެގެންވާ ކަމެކެވެ. ނަމަވެސް ޖަމާޢީ ގޮތެއްގައި އަޑުހަރުކޮށް
ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައަކީ މިއުއްމަތަށް ހިދާޔަތު ދެއްކެވުމަށް ފޮނުއްވި އެންމެ މަތިވެރިވެގެންވާ އިންސާނާއެވެ. އެކަލޭގެފާނަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ޢާލަމްތަކަށް ރަޙުމަތެއްގެ ގޮތުން ފޮނުއްވި އެއިލާހުގެ އަޅާ އެންމެ ފަހު ނަބިއްޔާ އަދި
“ސަލަފުންގެ ބޭކަލުން ހުކުރު ދުވަހުގައި އެއް ބޭކަލަކު އަނެއް ބޭކަލަކަށް ތަހުނިޔާ ކިޔުއްވާފައި ނުވެއެވެ. އެބޭކަލުން ކުރައްވާފައި ނުވާ ކަމެއް އަޅުގަނޑުމެންވެސް ނުކުރާނަމެވެ.”
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ދުވަސްވަރުގައާއި އަބޫބަކުރުގެފާނާ އަދި ޢުމަރުގެފާނުގެ ދުވަސްވަރުގައިވެސް ހުކުރު ނަމާދުގެ ކުރިން ގޮވަމުން އައީ އެންމެ ބަންގިއެއްކަމާމެދު މުސްލިމުން ވަނީ އިޖުމާޢުވެފައެވެ.
ހުކުރު ދުވަހު ނުވަތަ ހުކުރު ވިލޭރޭ ކަހްފު ސޫރަތް ކިޔެވުމުގެ މާތްކަމާ ބެހޭގޮތުން ޞައްޙަ ޙަދީޘްތަކެއް ނަބިއްޔާ محمد صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހުން ވާރިދުވެ އައިސްފައިވެއެވެ. އޭގެތެރޭގައި:
ބައްލަވާ: مجموع فتاوى ورسائل فضيلة الشيخ محمد بن صالح العثيمين
މި ސަބަބުތަކަށްޓަކައި އަދި މީސްތަކުން އެއްވެ އުޅުމަކީ މި ވަބާ އަވަހަށް ފެތުރިގެން ހިނގައިދިއުމުގެ ސަބަބަކަށް ވެދާނެކަމަށްޓަކާ މީސްތަކުންނަށް އޮތީ ހުކުރު ދުވަހު އެބައިމީހުންގެ ގެތަކުގައި މެންދުރު ނަމާދުގެ ހަތަރު ރަކުޢަތް ކުރުމެވެ.
ހުކުރު ދުވަހު، ހުކުރު ނަމާދަށް ހިނައިގަތުމަކީ ވަރަށް މަތިވެރި ގަދަވެގެންވާ ސުންނަތެކެވެ.
ހުކުރު ދުވަހުގެ މާތްކަމާ މަތިވެރިކަން އެންމެ ފުރިހަމަ ގޮތުގައި ލިބިގަތުމަށްޓަކައި އެދުވަހުގެ ވަޤުތުތައް އަޅުކަމަށް ޚާއްޞަ ކުރެއްވުމަކީ މާތް ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ މަތިވެރި ހިދާޔަތުގެ ތެރެއިންވާ ކަމެކެވެ.
ހުކުރު ދުވަހުގެ އެބޮޑު ޖަމާޢަތަށް އެއްވާ އެއްވުމަކީ މީސްތަކުންނަށް އެބައިމީހުން ފެށުމާއި ނިމުން ހަނދުމަކޮށްދޭނޭ ކަމެކެވެ.
ހުކުރު ނަމާދު ވާޖިބުވާ މީހަކަށް، ހުކުރު ދުވަހުގެ ބަންގީގެ އަޑުއިވިއްޖެނަމަ، ބަންގިއަށް އިޖާބަ ދިނުމަކީ ވާޖިބު ވެގެންވާކަމެކެވެ.
ހުކުރު ނަމާދަކީ އިސްލާމް ދީނުގައި މުސްލިމުތަކުންނަށް ފަރުޟުކުރައްވާފައިވާ ފަރުޟުތަކުގެ ތެރެއިން މަތިވެރި ފަރުޟެކެވެ.
ހުކުރު ދުވަސް ހަފްތާގެ އެހެނިހެން ދުވަސްތަކުގެ މައްޗަށް މާތްކުރެއްވިއެވެ.
ހުކުރު ނަމާދުގެ ޚުޠުބާ ކިޔަން އިމާމާ މިންބަރަށް އަރަމުން ނުވަތަ އަރާފައި ކިޔާނެ ވަކި ޚާއްޞަ ދުޢާއެއް ސުންނަތުގައި ވާރިދުވެފައި ނުވެއެވެ. އަދި ދެ ޚުޠުބާ ދެމެދުގައި އިށީނދެ އިންނަ ވަޤުތު ކިޔާނެ ވަކި
މިކަމާ މެދު ޢިލްމުވެރިގެ މެދުގައި އިޚްތިލާފު ހުއްޓެވެ. 1- ފުރަތަމަ ބަސްފުޅު: ކުރުން ސުންނަތް ވެގެންވަނީ ދެ ރަކްޢަތެވެ. އިބްނު ޢުމަރު ކަންތައްކުރެއްވީ މިފަދައިންނެވެ. މި ބޭކަލުންގެ ދަލީލަކީ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ
އެފަދަމީހަކަށްވެސް (އެބަހީ: ޢީދު ނަމާދަށް ޙާޟިރުވި މީހަކަށްވެސް) މޮޅުއިތުރު ފުރިހަމަ ގޮތަކީ އެދުވަހުގެ ހުކުރު ނަމާދަށްވެސް ޙާޟިރުވުމެވެ.
ހުކުރު ޚުޠުބާގައި އިމާމުމީހާ ދުޢާކުރުމުން އާމީން ކިޔުމަކީ ބިދުޢައެއް ހެއްޔެވެ؟ އެއީ ބިދުޢައެއް ނޫނެވެ. ޚުޠުބާގައި މުސްލިމުންނަށްޓަކައި ހެޔޮދުޢާކުރަން ފެށުމުން ޚުޠުބާކިޔާމީހާގެ ދުޢާއަށް އާމީން ކިޔުމަކީ މުސްތަޙައްބުވެގެންވާ ކަމެކެވެ. ނަމަވެސް ޖަމާޢީ ގޮތެއްގައި އަޑުހަރުކޮށް
ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައަކީ މިއުއްމަތަށް ހިދާޔަތު ދެއްކެވުމަށް ފޮނުއްވި އެންމެ މަތިވެރިވެގެންވާ އިންސާނާއެވެ. އެކަލޭގެފާނަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ޢާލަމްތަކަށް ރަޙުމަތެއްގެ ގޮތުން ފޮނުއްވި އެއިލާހުގެ އަޅާ އެންމެ ފަހު ނަބިއްޔާ އަދި
