މަލާއިކަތުންނަށް އީމާންވުން މަލާއިކަތުންނަކީ ކޮބާ : މަލާއިކަތުންނަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ މަޚްލޫޤާތްތަކުގެ ތެރެއިން ޢައިބުގައިވާ މަޚުލޫޤެކެވެ. މަލާއިކަތުން ހައްދަވާފައިވަނީ ނޫރުންނެވެ. އެ މަލާއިކަތުންނަކީ ހަމައެކަނި ﷲ ތަޢާލާއަށް ކިޔަމަންތެރިވުމާއި އެއިލާހުއަށް ހަޟްރަތަށް ބޯ
އެހެން ފިރުޤާތަކުގެ އަހުލުވެރިންނާ ޚިލާފަށް ސުންނަތާއި ޖަމާޢަތުގެ އަހުލުވެރިންގެ ޚާއްޞަކަންތައްތަކެއްވެއެވެ. މިކަންކަމަކީ އެބައިމީހުން ޙައްޤުގެ މަގުގައި ޘާބިތުވެ،
އިންސާނާ އަބަދުވެސް ދުނިޔޭގައި އުޅެން ބޭނުންވަނީ އުފަލާއި އަރާމުގައެވެ. އަބަދުވެސް ބޭނުންވެގެން އުޅެނީ ފައިސާޔާ ތަނަވަސްކަމެވެ. މިދުނިޔޭގައި ދިރިއުޅެމުންދާ ގިނަ އިންސާނުން އެމީހުންގެ ހުރިހާ ވަގުތެއް ހޭދަކުރަނީ، ނުވަތަ އެމީހުން ކުރާ ހުރިހާކަމެއް ބިނާކުރަނީ
ހިތުތެރޭގައި ދުނިޔަވީ ލަޝްކަރާއި، އުޚްރަވީ ލަޝްކަރު ބައްދަލުކޮށްފި ހިނދު، ތިބާވަނީ މި ދެ ޖަމާޢަތުގެ ތެރެއިން ކޮންޖަމާޢަތެއްގައިތޯ ބަލަން ބޭނުންވެއްޖެނަމަ، ތިބާ ބުރަވަނީ ކޮން ލަޝްކަރަކަށްތޯ ބަލާހުށިކަމެވެ. އަދި ތިބާ ހަނގުރާމަކުރަނީ ކޮން ލަޝްކަރެއްގައިތޯ ދެނެގަންނަހުށިކަމެވެ.
ފަހެ، މަންފާހުރިކަމެއް ގެނެސްގަތުމުގައްޔާއި، ގެއްލުންދެނިވިކަމެއް ހުއްޓުވުމުގެގޮތުން ނުވަތަ އެފަދަކަމެއް ނައްތާލުމުގެގޮތުން ކުރެވޭ އެންމެހާ ކަމެއް މިކަމުގެ ތެރެއަށް ވަންނަހުއްޓެވެ.
ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަޠަޢާލާ ހެއްދެވި މަޚްލޫގުންގެ ތެރެއިން އިންސާނުންނަށްވަނީ އިމްތިޙާނަށްޓަކައި އިޚްތިޔާރާއި ބާރު ދެއްވައި، ހަށިގަނޑުގައި ހިއްސުތަކަކާ އުދާސް ތަކެއްލައްވައި، ހެޔޮ ވިސްނުން ދެއްވައި އެހެން ހުރިހާ މަޚުލޫގުންނަށްވުރެ މާތް ކުރައްވައި އިންސާނުންގެ ދަރަޖަ
8– އިޙްސާންކަމަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: އެއީ ތިބާއަށް ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ދެކެދެކެހުރެ އަޅުކަންކުރާފަދައިން އަޅުކަންކުރުމެވެ. އެހެނީ ތިބާއަށް އެއިލާހު ނުފެނުނުކަމުގައިވިޔަސް އެއިލާހު ތިބާ ދެކެދެނެވޮޑިގެންވެއެވެ. މިކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ މި
ﷲގެ ރުހިވޮޑިގަތުން ޙާޞިލުކުރުމީ، އޭނާގެ ދިރިއުޅުމުގެ މަޤްޞަދުކަމުގައި ހަދައި، އެގޮތް މަތީ ހެނދުންކޮށް ހަވީރުކުރާ މީހާ ދަންނާށެވެ! ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ، އޭނާގެ ހުރިހައި ބޭނުންތަކެއް ފުއްދާނޭ މަގު ފަހިކޮށް ދެއްވާނެއެވެ. އަދި ކަންބޮޑުވާނެ ހުރިހާ ކަމަކުން އޭނާ ރައްކާތެރި ކުރައްވާނެއެވެ. އޭނާގެ ހިތް އެއިލާހަށް ލޯބިކުރުމަށް ޚާލިޞްކުރައްވާނެއެވެ. އޭނާގެ ދޫ އެއިލާހުގެ މަތިން ހަނދުމަކުރުމުގައި ލަހައްޓަވާނެއެވެ. އަދި އޭނާގެ ގުނަންތައް އެއިލާހަށް ކިޔަމަންތެރިކަން އަދާކޮށް، އަޅުކަންކުރުމުގައި މަޝްޣޫލު ކުރައްވާނެއެވެ.
ﷲ ފިޔަވައި އެހެން ފަރާތްތަކާއި ހިތް ގުޅިއްޖެނަމަ، އެއިލާހަށް ޝަރީކުކޮށް، އެހެން ފަރާތްތަކަށް އަޅުކަންކުރާ މީހުންގެ ތެރެއިން އޭނާ ވެގެންދެއެވެ. ރުޅިވެރިކަމަށް ތަބަޢަވާން ފަށައިފިނަމަ، މީހުން ޤަތުލު ކުރަންވެސް އޭނާ ފަސްނުޖެހޭނެއެވެ. އަދި ޝަހުވަތްތަކަށް ތަބަޢަވާން ފަށައިފިނަމަ ޒިނޭކުރުމަކީވެސް ބޮޑުކަމަކަށް ނުވާނެއެވެ.
ބަހުގެ ގޮތުން އީމާނުގެ މާނައަކީ : ހިތުން ތެދުކުރުމެވެ. ޝަރުޢީ އިސްތިލާޙުގައި އީމާނުގެ މާނައަކީ : ހިތުން ތެދުކޮށް ޤަބޫލުކުރުމާއި އެކު ދުލުން އިޤުރާރުވެ ގުނަވަންތަކުން ޢަމަލުކުރުމެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިވަސައްލަމަ ޙަދިޘްކުރައްވާފައިވެއެވެ. ”
މަދީނާ މާތްވެގެންވާ ކަންކަމުގެ ތެރޭގައި މަދީނާގައި ދިރިއުޅުމުގައި ދިމާވާ އުނދަގޫތަކަށް ކެތްތެރިވުމަށް ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމް ބާރުއެޅުއްވުން ހިމެނެއެވެ.
“ޢަޤީދާގެ ފިލާވަޅު” މިނަމުގައި ސިލްސިލާކޮށް މިގެނެސްދެވޭ ލިޔުންތަކަކީ އިސްލާމީ ޢަޤީދާގެ މުހިއްމު މައްސަލަތަކަށް އަލިއަޅުވާލައްވާ އިމާމުއް ޠަޙާވީ ރަޙިމަހުﷲ ލިޔުއްވާފައިވާ، “އަލްޢަޤީދަތުއް ޠަޙާވިއްޔާ”ގެ ނަމުން މަޝްހޫރުވެފައިވާ ފޮތުގެ މެދުމިނުގެ ޝަރަޙައެކެވެ.
5- ތިބާގެ ދީނަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: އަހަރެންގެ ދީނަކީ އިސްލާމްދީނެވެ. އިސްލާމްކަމުގެ މާނައަކީ އެއްކައުވަންތަﷲ އަށް ބޯލަނބައި ކިޔަމަން ގަތުމާއި އެއިލާހުގެ އަމުރުފުޅުތަކާ އެއްގޮތްވާގޮތުގެ މަތީން ޢަމަލުތައް ބެހެއްޓުމެވެ. އަދި ޝިރުކާއި، އޭގެ އަހުލުވެރިންގެ
ޚިލާފުވުމަކީ މިކައުނުގައި އިންސާނީ ޠަބީޢަތުގައި މާތްﷲ ލައްވާފައިވާ ކެމެކެވެ. މިކަމަށް އިޝާރާތްކުރައްވާ މާތްﷲ ވަޙީ ކުރައްވަނީ. وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً وَاحِدَةً ۖ وَلَا يَزَالُونَ مُخْتَلِفِينَ ﴿١١٨﴾ سورة هود
މާތްވެގެންވާ ބަރަކާތްލެއްވިގެންވާ މަދީނާގެ މާތްކަމުގެ ތެރޭގައި ރަސޫލާ صلى الله عليه و سلم މި ރަށަށް ޠައިބާ ( طَيْبَةٌ ) އޭ ނަންދެއްވުން ހިމެނެއެވެ. އަދި ޠާބާ ( طَابَةٌ ) ގެ ނަންވެސް ދެއްވިއެވެ.
މަދީނާގެ މާތްކަމުގެ ތެރޭގައި މަދީނާގެ ބިމުގައި އަމާންކަން ލިބިގެންވާ ޙަރަމެއް ﷲ ތަޢާލާ ލެއްވުން ހިމެނިގެންވެއެވެ. މައްކާ ގައިވެސް އަމާންކަން ލިބިގެންވާ ޙަރަމެއް ﷲ ތަޢާލާ ލެއްވިފަދައިންނެވެ. ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه و سلم ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވެއެވެ.
މަލާއިކަތުންނަށް އީމާންވުން މަލާއިކަތުންނަކީ ކޮބާ : މަލާއިކަތުންނަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ މަޚްލޫޤާތްތަކުގެ ތެރެއިން ޢައިބުގައިވާ މަޚުލޫޤެކެވެ. މަލާއިކަތުން ހައްދަވާފައިވަނީ ނޫރުންނެވެ. އެ މަލާއިކަތުންނަކީ ހަމައެކަނި ﷲ ތަޢާލާއަށް ކިޔަމަންތެރިވުމާއި އެއިލާހުއަށް ހަޟްރަތަށް ބޯ
އެހެން ފިރުޤާތަކުގެ އަހުލުވެރިންނާ ޚިލާފަށް ސުންނަތާއި ޖަމާޢަތުގެ އަހުލުވެރިންގެ ޚާއްޞަކަންތައްތަކެއްވެއެވެ. މިކަންކަމަކީ އެބައިމީހުން ޙައްޤުގެ މަގުގައި ޘާބިތުވެ،
އިންސާނާ އަބަދުވެސް ދުނިޔޭގައި އުޅެން ބޭނުންވަނީ އުފަލާއި އަރާމުގައެވެ. އަބަދުވެސް ބޭނުންވެގެން އުޅެނީ ފައިސާޔާ ތަނަވަސްކަމެވެ. މިދުނިޔޭގައި ދިރިއުޅެމުންދާ ގިނަ އިންސާނުން އެމީހުންގެ ހުރިހާ ވަގުތެއް ހޭދަކުރަނީ، ނުވަތަ އެމީހުން ކުރާ ހުރިހާކަމެއް ބިނާކުރަނީ
ހިތުތެރޭގައި ދުނިޔަވީ ލަޝްކަރާއި، އުޚްރަވީ ލަޝްކަރު ބައްދަލުކޮށްފި ހިނދު، ތިބާވަނީ މި ދެ ޖަމާޢަތުގެ ތެރެއިން ކޮންޖަމާޢަތެއްގައިތޯ ބަލަން ބޭނުންވެއްޖެނަމަ، ތިބާ ބުރަވަނީ ކޮން ލަޝްކަރަކަށްތޯ ބަލާހުށިކަމެވެ. އަދި ތިބާ ހަނގުރާމަކުރަނީ ކޮން ލަޝްކަރެއްގައިތޯ ދެނެގަންނަހުށިކަމެވެ.
ފަހެ، މަންފާހުރިކަމެއް ގެނެސްގަތުމުގައްޔާއި، ގެއްލުންދެނިވިކަމެއް ހުއްޓުވުމުގެގޮތުން ނުވަތަ އެފަދަކަމެއް ނައްތާލުމުގެގޮތުން ކުރެވޭ އެންމެހާ ކަމެއް މިކަމުގެ ތެރެއަށް ވަންނަހުއްޓެވެ.
ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަޠަޢާލާ ހެއްދެވި މަޚްލޫގުންގެ ތެރެއިން އިންސާނުންނަށްވަނީ އިމްތިޙާނަށްޓަކައި އިޚްތިޔާރާއި ބާރު ދެއްވައި، ހަށިގަނޑުގައި ހިއްސުތަކަކާ އުދާސް ތަކެއްލައްވައި، ހެޔޮ ވިސްނުން ދެއްވައި އެހެން ހުރިހާ މަޚުލޫގުންނަށްވުރެ މާތް ކުރައްވައި އިންސާނުންގެ ދަރަޖަ
8– އިޙްސާންކަމަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: އެއީ ތިބާއަށް ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ދެކެދެކެހުރެ އަޅުކަންކުރާފަދައިން އަޅުކަންކުރުމެވެ. އެހެނީ ތިބާއަށް އެއިލާހު ނުފެނުނުކަމުގައިވިޔަސް އެއިލާހު ތިބާ ދެކެދެނެވޮޑިގެންވެއެވެ. މިކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ މި
ﷲގެ ރުހިވޮޑިގަތުން ޙާޞިލުކުރުމީ، އޭނާގެ ދިރިއުޅުމުގެ މަޤްޞަދުކަމުގައި ހަދައި، އެގޮތް މަތީ ހެނދުންކޮށް ހަވީރުކުރާ މީހާ ދަންނާށެވެ! ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ، އޭނާގެ ހުރިހައި ބޭނުންތަކެއް ފުއްދާނޭ މަގު ފަހިކޮށް ދެއްވާނެއެވެ. އަދި ކަންބޮޑުވާނެ ހުރިހާ ކަމަކުން އޭނާ ރައްކާތެރި ކުރައްވާނެއެވެ. އޭނާގެ ހިތް އެއިލާހަށް ލޯބިކުރުމަށް ޚާލިޞްކުރައްވާނެއެވެ. އޭނާގެ ދޫ އެއިލާހުގެ މަތިން ހަނދުމަކުރުމުގައި ލަހައްޓަވާނެއެވެ. އަދި އޭނާގެ ގުނަންތައް އެއިލާހަށް ކިޔަމަންތެރިކަން އަދާކޮށް، އަޅުކަންކުރުމުގައި މަޝްޣޫލު ކުރައްވާނެއެވެ.
ﷲ ފިޔަވައި އެހެން ފަރާތްތަކާއި ހިތް ގުޅިއްޖެނަމަ، އެއިލާހަށް ޝަރީކުކޮށް، އެހެން ފަރާތްތަކަށް އަޅުކަންކުރާ މީހުންގެ ތެރެއިން އޭނާ ވެގެންދެއެވެ. ރުޅިވެރިކަމަށް ތަބަޢަވާން ފަށައިފިނަމަ، މީހުން ޤަތުލު ކުރަންވެސް އޭނާ ފަސްނުޖެހޭނެއެވެ. އަދި ޝަހުވަތްތަކަށް ތަބަޢަވާން ފަށައިފިނަމަ ޒިނޭކުރުމަކީވެސް ބޮޑުކަމަކަށް ނުވާނެއެވެ.
ބަހުގެ ގޮތުން އީމާނުގެ މާނައަކީ : ހިތުން ތެދުކުރުމެވެ. ޝަރުޢީ އިސްތިލާޙުގައި އީމާނުގެ މާނައަކީ : ހިތުން ތެދުކޮށް ޤަބޫލުކުރުމާއި އެކު ދުލުން އިޤުރާރުވެ ގުނަވަންތަކުން ޢަމަލުކުރުމެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިވަސައްލަމަ ޙަދިޘްކުރައްވާފައިވެއެވެ. ”
މަދީނާ މާތްވެގެންވާ ކަންކަމުގެ ތެރޭގައި މަދީނާގައި ދިރިއުޅުމުގައި ދިމާވާ އުނދަގޫތަކަށް ކެތްތެރިވުމަށް ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމް ބާރުއެޅުއްވުން ހިމެނެއެވެ.
“ޢަޤީދާގެ ފިލާވަޅު” މިނަމުގައި ސިލްސިލާކޮށް މިގެނެސްދެވޭ ލިޔުންތަކަކީ އިސްލާމީ ޢަޤީދާގެ މުހިއްމު މައްސަލަތަކަށް އަލިއަޅުވާލައްވާ އިމާމުއް ޠަޙާވީ ރަޙިމަހުﷲ ލިޔުއްވާފައިވާ، “އަލްޢަޤީދަތުއް ޠަޙާވިއްޔާ”ގެ ނަމުން މަޝްހޫރުވެފައިވާ ފޮތުގެ މެދުމިނުގެ ޝަރަޙައެކެވެ.
5- ތިބާގެ ދީނަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: އަހަރެންގެ ދީނަކީ އިސްލާމްދީނެވެ. އިސްލާމްކަމުގެ މާނައަކީ އެއްކައުވަންތަﷲ އަށް ބޯލަނބައި ކިޔަމަން ގަތުމާއި އެއިލާހުގެ އަމުރުފުޅުތަކާ އެއްގޮތްވާގޮތުގެ މަތީން ޢަމަލުތައް ބެހެއްޓުމެވެ. އަދި ޝިރުކާއި، އޭގެ އަހުލުވެރިންގެ
ޚިލާފުވުމަކީ މިކައުނުގައި އިންސާނީ ޠަބީޢަތުގައި މާތްﷲ ލައްވާފައިވާ ކެމެކެވެ. މިކަމަށް އިޝާރާތްކުރައްވާ މާތްﷲ ވަޙީ ކުރައްވަނީ. وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً وَاحِدَةً ۖ وَلَا يَزَالُونَ مُخْتَلِفِينَ ﴿١١٨﴾ سورة هود
މާތްވެގެންވާ ބަރަކާތްލެއްވިގެންވާ މަދީނާގެ މާތްކަމުގެ ތެރޭގައި ރަސޫލާ صلى الله عليه و سلم މި ރަށަށް ޠައިބާ ( طَيْبَةٌ ) އޭ ނަންދެއްވުން ހިމެނެއެވެ. އަދި ޠާބާ ( طَابَةٌ ) ގެ ނަންވެސް ދެއްވިއެވެ.
މަދީނާގެ މާތްކަމުގެ ތެރޭގައި މަދީނާގެ ބިމުގައި އަމާންކަން ލިބިގެންވާ ޙަރަމެއް ﷲ ތަޢާލާ ލެއްވުން ހިމެނިގެންވެއެވެ. މައްކާ ގައިވެސް އަމާންކަން ލިބިގެންވާ ޙަރަމެއް ﷲ ތަޢާލާ ލެއްވިފަދައިންނެވެ. ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه و سلم ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވެއެވެ.
