ކަށުނަމާދުކުރާނެ ގޮތް
މާތް ﷲ ވަނީ މުސްލިމުންގެ ތެރެއިން މަރުވާ މީހުންނަށާއި ދިރިތިބީންނަށް ހެވެއްގެ ގޮތުގައި ކަށުނަމާދު ޝަރުޢުކުރައްވާފައެވެ.
މާތް ﷲ ވަނީ މުސްލިމުންގެ ތެރެއިން މަރުވާ މީހުންނަށާއި ދިރިތިބީންނަށް ހެވެއްގެ ގޮތުގައި ކަށުނަމާދު ޝަރުޢުކުރައްވާފައެވެ.
މިލިޔުމުގައި އަލިއަޅުވާލާނީ ރޯދަ ހިފުން ނަހީކުރައްވާފައިވާ ދުވަސްތަކާއި ޙާލަތްތަކަށެވެ.
* ޢަރަފާތު ދުވަހަކީ ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް ޙައްޖުމަހުގެ ނުވަވަނަ ދުވަހެވެ.
– ޙައްޖުމަހުގެ 1 – 8 އަށް ރޯދަ ހިފުމަށް އެދޭ މީހަކު އެދުވަސްތަކުގައި ރޯދަ ހިފުމަކީވެސް އެދެވިގެންވާ ކަމެކެވެ. އެފަދައިން ރޯދަ ހިފާ އިރު ބައެއް ދުވަސްތަކުގައި ހިފާފައި އަނެއްބައި ދުވަސްތަކުގައި ރޯދަ ދޫކޮށްލުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ.
މީހަކު އޭނާއާއި އޭނާގެ ގޭގެ އަހުލުންގެ ފަރާތުން އުޟްޙިޔާ ކަތިލުން ހުއްދަވެގެންވެއެވެ.
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيْمِ الحمد لله، والصلاة والسلام على رسول الله، أما بعد: ފަހެ، މިއީ ނަމާދުގައި ޚުޝޫޢަތްތެރިވުމާގުޅޭ ޚުލާޞާއެކެވެ. މިއީ މި މައުޟޫގައި އައްޝައިޚު މުޙައްމަދު ޞާލިޙު އަލްމުނައްޖިދު
* ދީނުގައިވާ ކޮންމެ ވާޖިބެއް ކެނޑިގެންދާނީ ކުޅަދާނަކަން ކެނޑިގެންދާ ހާލަތްތަކުގައެވެ. އެހެންކަމުން މިފަދަ ޙުކުމްތައް ޢާންމު ކުރުމުގެ ބަދަލުގައި، މިކަމުގައި ޢަމަލުކުރަންވާނީ އެރަށެއް ނުވަތަ ސަރަހަައްދެއްގެ ނުވަތަ ޢާންމު ފަރުދުންގެ ޢުމުރާއި ބަލިހާލަތަށް ރިޢާޔަތްކޮށް އިތުބާރު ހިފޭ ޑޮކްޓަރުން ދެއްވާ ލަފަޔާއި މަޝްވަރާގެ މަތިންނެއެވެ.
އެހެންކަމުން ބައި ދުވަހާ ކައިރިކުރާ މުއްދަތުގެ ދަތުރުތައް މަޙުރަމަކާ ނުލައި ކުރުމުން އަންހެނުން އެއްކިބާވާން ޖެހޭނެއެވެ. އެއީ އިސްވެ ދެންނެވުނުހެން ގާތްގަނޑަކަށް 40 ކިލޯމީޓަރެވެ.
މުޅި ދުނިޔެއަށްވެސް ބޮޑު ވަބާއެއް ފެތުރިފައިވާ މި ދުވަސްވަރުގައި، ބަލިމަޑުކަން ފެތުރުން ކުޑަ ކުރުމުގެ ގޮތުން މިސްކިތްތަކަށްވެސް ނޭފަތާއި އަނގަ ނިވާވާނޭފަދަ މާސްކެއް އަޅައިގެން ދިއުމަށް ބައެއް ސިއްޙީ އިދާރާތަކުން ލަފާ ދެއްވައެވެ. އެ ފަދަ ޙާޖަތަކަށްޓަކާ ނޭފަތާއި އަނގަ ނިވާކޮށްގެން ނަމާދުކުރުމަކީ މަކްރޫހަކަމެއް ނޫނެވެ.
ޢުޛުރެއްގެ ސަބަބުން ފާއިތުވާ ފަރުޟު ރޯދަ ހިފުމަކީ ވާޖިބެކެވެ. ވާޖިބު ރޯދަ ހިފާއިރު ފިރިމީހާގެ އިޛުނަ ހޯދުމަކީ ޝަރުޠެއް ނޫނެވެ. ވާޖިބު ނޫން ރޯދަ ހިފާއިރު، ފިރިމީހާ ޙާޟިރުވެ ހުރިނަމަ ފިރިމީހާގެ އިޛުނަ ހޯދަން
«بَيْنَ كُلِّ أَذَانَيْنِ صَلاَةٌ » -متفق عليه- (މާނަ: “ކޮންމެ ދެ أذان (ބަންގިއަކާއި ގަމަތަކާ) ދެމެދު (ސުންނަތް) ނަމާދެއްވެއެވެ.”).
(13) ﷲ ތަޢާލާ މަތިން ކުރާ ޛިކުރުތަކުގެ ދެ ވައްތަރެއްވެއެވެ. އެއީ މުޠުލަޤާއި މުޤައްޔަދެވެ. މުޠުލަޤަކީ: އެއީ ހުރިހާ ވަގުތެއްގައާއި، ހުރިހާ ތަނެއްގައާއި، ހުރިހާ ޙާލަތެއްގައިވެސް ކިޔުމަށް އައިސްފައިވާ ޛިކުރުތަކެވެ. ވަކި ވަގުތަކަށް، ނުވަތަ
“ރަމަޟާން މަހު ރޯދަ ހިފާ، ދެން އެއަށްފަހު ޝައްވާލުމަހު ހަ ރޯދަ ހިފައިފިމީހާ ދަންނައެވެ. އޭނާ މުޅި އަހަރު ރޯދަހިފި ފަދައެވެ.”
މިއީ މިދުވަސްވަރު މިޙާލަތުގައި، ވަބާގެ ސަބަބަން މީސްތަކުން ގެތަކުގައި ތިބެން ޖެހިފައިވާއިރު މުސްލިމުންނަށް ޢީދުގެ ޙުކުމްތަކުގެ ތެރެއިން އެނގެން ޖެހޭ ބައެއް ކަންތައްތަކެވެ.
މިމަތިވެރި އަޅުކަން ރަނގަޅު ގޮތުގައި އަދާކުރުމުގެ މުހިންމުކަމާއި އަދި ޝަރުޢީ ގޮތުން ވާރިދުވެފައިވާ ދުޢާއާއި އޭގެ ޟާބިތު އަދި ބައެއް ޖާމިޢު ދުޢާތައް ބަޔާންކޮށް ނިމުނީއެވެ.
މާތް ﷲ ވަނީ މުސްލިމުންގެ ތެރެއިން މަރުވާ މީހުންނަށާއި ދިރިތިބީންނަށް ހެވެއްގެ ގޮތުގައި ކަށުނަމާދު ޝަރުޢުކުރައްވާފައެވެ.
މިލިޔުމުގައި އަލިއަޅުވާލާނީ ރޯދަ ހިފުން ނަހީކުރައްވާފައިވާ ދުވަސްތަކާއި ޙާލަތްތަކަށެވެ.
* ޢަރަފާތު ދުވަހަކީ ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް ޙައްޖުމަހުގެ ނުވަވަނަ ދުވަހެވެ.
– ޙައްޖުމަހުގެ 1 – 8 އަށް ރޯދަ ހިފުމަށް އެދޭ މީހަކު އެދުވަސްތަކުގައި ރޯދަ ހިފުމަކީވެސް އެދެވިގެންވާ ކަމެކެވެ. އެފަދައިން ރޯދަ ހިފާ އިރު ބައެއް ދުވަސްތަކުގައި ހިފާފައި އަނެއްބައި ދުވަސްތަކުގައި ރޯދަ ދޫކޮށްލުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ.
މީހަކު އޭނާއާއި އޭނާގެ ގޭގެ އަހުލުންގެ ފަރާތުން އުޟްޙިޔާ ކަތިލުން ހުއްދަވެގެންވެއެވެ.
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيْمِ الحمد لله، والصلاة والسلام على رسول الله، أما بعد: ފަހެ، މިއީ ނަމާދުގައި ޚުޝޫޢަތްތެރިވުމާގުޅޭ ޚުލާޞާއެކެވެ. މިއީ މި މައުޟޫގައި އައްޝައިޚު މުޙައްމަދު ޞާލިޙު އަލްމުނައްޖިދު
* ދީނުގައިވާ ކޮންމެ ވާޖިބެއް ކެނޑިގެންދާނީ ކުޅަދާނަކަން ކެނޑިގެންދާ ހާލަތްތަކުގައެވެ. އެހެންކަމުން މިފަދަ ޙުކުމްތައް ޢާންމު ކުރުމުގެ ބަދަލުގައި، މިކަމުގައި ޢަމަލުކުރަންވާނީ އެރަށެއް ނުވަތަ ސަރަހަައްދެއްގެ ނުވަތަ ޢާންމު ފަރުދުންގެ ޢުމުރާއި ބަލިހާލަތަށް ރިޢާޔަތްކޮށް އިތުބާރު ހިފޭ ޑޮކްޓަރުން ދެއްވާ ލަފަޔާއި މަޝްވަރާގެ މަތިންނެއެވެ.
އެހެންކަމުން ބައި ދުވަހާ ކައިރިކުރާ މުއްދަތުގެ ދަތުރުތައް މަޙުރަމަކާ ނުލައި ކުރުމުން އަންހެނުން އެއްކިބާވާން ޖެހޭނެއެވެ. އެއީ އިސްވެ ދެންނެވުނުހެން ގާތްގަނޑަކަށް 40 ކިލޯމީޓަރެވެ.
މުޅި ދުނިޔެއަށްވެސް ބޮޑު ވަބާއެއް ފެތުރިފައިވާ މި ދުވަސްވަރުގައި، ބަލިމަޑުކަން ފެތުރުން ކުޑަ ކުރުމުގެ ގޮތުން މިސްކިތްތަކަށްވެސް ނޭފަތާއި އަނގަ ނިވާވާނޭފަދަ މާސްކެއް އަޅައިގެން ދިއުމަށް ބައެއް ސިއްޙީ އިދާރާތަކުން ލަފާ ދެއްވައެވެ. އެ ފަދަ ޙާޖަތަކަށްޓަކާ ނޭފަތާއި އަނގަ ނިވާކޮށްގެން ނަމާދުކުރުމަކީ މަކްރޫހަކަމެއް ނޫނެވެ.
ޢުޛުރެއްގެ ސަބަބުން ފާއިތުވާ ފަރުޟު ރޯދަ ހިފުމަކީ ވާޖިބެކެވެ. ވާޖިބު ރޯދަ ހިފާއިރު ފިރިމީހާގެ އިޛުނަ ހޯދުމަކީ ޝަރުޠެއް ނޫނެވެ. ވާޖިބު ނޫން ރޯދަ ހިފާއިރު، ފިރިމީހާ ޙާޟިރުވެ ހުރިނަމަ ފިރިމީހާގެ އިޛުނަ ހޯދަން
«بَيْنَ كُلِّ أَذَانَيْنِ صَلاَةٌ » -متفق عليه- (މާނަ: “ކޮންމެ ދެ أذان (ބަންގިއަކާއި ގަމަތަކާ) ދެމެދު (ސުންނަތް) ނަމާދެއްވެއެވެ.”).
(13) ﷲ ތަޢާލާ މަތިން ކުރާ ޛިކުރުތަކުގެ ދެ ވައްތަރެއްވެއެވެ. އެއީ މުޠުލަޤާއި މުޤައްޔަދެވެ. މުޠުލަޤަކީ: އެއީ ހުރިހާ ވަގުތެއްގައާއި، ހުރިހާ ތަނެއްގައާއި، ހުރިހާ ޙާލަތެއްގައިވެސް ކިޔުމަށް އައިސްފައިވާ ޛިކުރުތަކެވެ. ވަކި ވަގުތަކަށް، ނުވަތަ
“ރަމަޟާން މަހު ރޯދަ ހިފާ، ދެން އެއަށްފަހު ޝައްވާލުމަހު ހަ ރޯދަ ހިފައިފިމީހާ ދަންނައެވެ. އޭނާ މުޅި އަހަރު ރޯދަހިފި ފަދައެވެ.”
މިއީ މިދުވަސްވަރު މިޙާލަތުގައި، ވަބާގެ ސަބަބަން މީސްތަކުން ގެތަކުގައި ތިބެން ޖެހިފައިވާއިރު މުސްލިމުންނަށް ޢީދުގެ ޙުކުމްތަކުގެ ތެރެއިން އެނގެން ޖެހޭ ބައެއް ކަންތައްތަކެވެ.
މިމަތިވެރި އަޅުކަން ރަނގަޅު ގޮތުގައި އަދާކުރުމުގެ މުހިންމުކަމާއި އަދި ޝަރުޢީ ގޮތުން ވާރިދުވެފައިވާ ދުޢާއާއި އޭގެ ޟާބިތު އަދި ބައެއް ޖާމިޢު ދުޢާތައް ބަޔާންކޮށް ނިމުނީއެވެ.