މިފަދަ ގޮތަކަށް މިބައިމީހުން އެކަލޭގެފާނަށް އަނިޔާކުރަމުންދަނިކޮށް أبوبكر الصديق رضي الله عنه އަށް އެތަނަށް ވަޑައިގަނެވިއްޖެއެވެ.
ޢުމަރުގެފާނު رضي الله عنه އަބޫބަކުރުގެފާނު رضي الله عنه އާ ބެހޭގޮތުން ވިދާޅުވިއެވެ.
ދާޥޫދު عليه السلام އަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ މާތް ކުރައްވާ މަތިވެރި ކުރައްވާފައިވާ ރަސޫލެކެވެ. އެކަލޭގެފާނަށް ﷲ ތަޢާލާ ޒަބޫރު ބާވާލެއްވިއެވެ. ސުރުޚީ ގައި ބަޔާންވެފައި އެވާ ބާޠިލު ބުނުމަކީ ދާޥޫދު عليه
ޢުމަރު ބިން ޢަބްދިލްޢަޒީޒް ރަޙިމަހުﷲ الحمد لله وحده والصلاة والسلام على من لا نبي بعده وعلى آله وصحبه ومن تبعه. وبعد: އާދެ، އަޅުގަނޑުމެން ކިޔަމުން މިދަނީ ޢުމަރު
ޢުމަރު ބިން ޢަބްދިލްޢަޒީޒް ރަޙިމަހުﷲ
އެބޭކަލުންގެ ޙަޔާތްޕުޅަށް ބަލާލުމުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް މިކުރިމަތިވާ މަލާމާތާއި ފުރައްސާރައަކީ އެބޭކަލުންނަށް ކުރެވުނު ދުއްތުރާތަކާއި އަނިޔާތަކާ އަޅާކިޔާއިރު އެއްވެސް އެއްޗެއް ނޫންކަން އެނގި ހިތްވަރު ލިބިގެންދާނެއެވެ.
އަލްޢައްލާމާ އައްޝައިޚް ޑޮކްޓަރ ޢުމަރު ސުލައިމާން އަލްއަޝްޤަރު 10 އޯގަސްޓް 2012 ވީ ހުކުރު ދުވަހު ޢުރުދުންގެ ވެރިރަށް ޢައްމާނުގައި އަވަހާރަވެއްޖެއެވެ. އަލާސްކަންފުޅާ އުޅުއްވުމަށްފަހު ޢުމުރުފުޅުން 72 އަހަރުގައި މިދުނިޔެ ދޫކުރެއްވި، އެބޭފުޅާއަކީ އިސްލާމީ
ޒަމާނުގެ ބޮޑެތި ޢިލްމުވެރިން އެކަލޭގެފާނަށްވަނީ ތަޢުރީފުގެ ބަސްތައް ރައްދުކުރައްވައި އަދި އެބޭކަލުންނަށް ނޭންގޭ ކަންކަމާއި ބެހޭގޮތުން ސުވާލުކުރައްވައި އޮޅުންފިލުއްވައި ހައްދަވާފައެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހަށް ޒިޔާރަތްކޮށް ކަންކަމުގައި ފަތުވާހޯއްދަވައި ސިޓީބިޓީ ބަދަލުކުރައްވައި ހައްދަވާފައެވެ. އެހުރިހާ މީހުންގެ މައްޗަށް މާތްﷲ ރަޙުމަތްލައްވާށިއެވެ.
އެކަލޭގެފާނަކީ އަބޫ މުހައްމަދު ޢަޠާއު ބިން ޔަސާރު އަލްމަދަނީ އަލްހިލާލީއެވެ. އެކަލޭގެފާނަކީ ކީރިތި މާތް ނަބިއްޔާގެ އަނބިކަނބަލުން މުއުމިނުތަކުންގެ މައިކަނބަލުން ކަމަށްވާ މައިމޫނާ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހާ މިނިވަންކުރައްވާފައިވާ އަޅެކެވެ. އެކަލޭގެފާނު އުފަންވެ ވަޑައިގަތީ ހިޖުރީ
ޝެއިޚު އަލްބާނީ ރަޙިމަހުﷲ އަކީ ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ސުންނަތް ދިރުއްވުމަށްޓަކައި އެންމެ ބޮޑަށް ގަދައަޅައި މަސައްކަތްކުރެއްވި ފަހުގެ ތާރީޚެއްގައި އުފެދުނު ޙަދީޘް އެންމެ ބޮޑު އެއް ޢިލްމުވެރިޔާއެވެ.
ޝާމްއަކީ މިހާރުގެ ސީރިޔާވެސް ހިމެނޭ ސަރަޙައްދެވެ. އެއީ އެބިމެއްގައި ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ މިދުނިޔެއަށް ފޮނުއްވި އެތައް ނަބީންނަކާއި ރަސޫލުންނެއް އެބޭކަލުންގެ ދަޢުވަތު މިބިންމަތީ ފެތުރުއްވެވި ބިމެވެ.
އެކަލޭގެފާނުގެ ނަސަބުފުޅު އެކަލޭގެފާނަކީ ޢަހުމަދު ބިން މުޙައްމަދު ބިން ޙަންބަލް ބިން ހިލާލު ބިން އަސަދު ބިން އިދުރީސް ބިން ޢަބްދުﷲ ބިން ޙައްޔާން ބިން ޢަބްދުﷲ ބިން އަނަސް ބިން ޢައުފް ބިން
ޝައިޚުލް އިސްލާމް އިމާމް އިބުނު ތައިމިއްޔާއަށް އެކަލޭގެފާނުގެ އިލްމުވެރިކަމުގެ ހައިބަތުގެ ބޮޑުކަމާއި އިލްމުގެ މައިދާނުގައި އެކަލޭގެފާނުގެ ފުންނާބު އުސްކަމުގެ ސަބަބުން އެކަލޭގެފާނަށް ބޮޑެތި ޢިލްމުވެރިން އަބަދާއި އަބަދުދަނީ ތާރީފުގެ ބަސްފުޅުތައް ރައްދުކުރައްވަމުންނެވެ. އެކަލޭގެފާނަށް މިތާރީފުތައް
ޞަޙާބީންގެ ޒަމާނުގައި މީލާދީ ތާރީޚު ވާއިރުވެސް، ހިޖުރީތާރީޚު އެއީ ތާރީޚެއްކަމުގައި ކަނޑައެޅުއްވުމެވެ. މިކަމުގައި ޞަޙާބީން އެވަނީ ހުރިހާ ބޭކަލުން އެއްބަސްވެވަޑައިގެންފައެވެ. އަދި އެބޭކަލުން ތާރީޚު ބަލާ މިންގަނޑެއްކަމުގައި ހަނދުގެ ދައުރުވުން ލައްވާފައިވާކަމެކެވެ.
މައްކާގައި ހިނގާދިޔަ ނަބީކަމުގެ މަރުހަލާތައް: އަޅުގަނޑުމެންގެ ލޮބުވެތި ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ، އެކަލޭގެފާނަށް ﷲ ތަޢާލާގެ ފާރާތްޕުޅުން ނަބީކަން ޙަވާލުކުރެއްވުމާއެކު އެއްވެސް ފަސްޖެހިވަޑައިގަތުމެއްނެތި އެކަމާ ކުރިމަތިލެއްވިއެވެ. މިގޮތުން އެންމެ ފުރަތަމަ މައްކާގައި
އަޅުގަނޑުމެންނީ މުސްލިމުންކަމުގައިވާއިރު މިތާރީޚީ މިންގަނޑަކީ އަޅުގަނޑުމެންނާ ކިހާ ރައްޓެހި ނުވަތަ ބީރައްޓެހި މިންގަނޑެއްތޯ ބަލާލުމަކީ މުހިއްމުކަމެކެވެ.
މިފަދަ ގޮތަކަށް މިބައިމީހުން އެކަލޭގެފާނަށް އަނިޔާކުރަމުންދަނިކޮށް أبوبكر الصديق رضي الله عنه އަށް އެތަނަށް ވަޑައިގަނެވިއްޖެއެވެ.
ޢުމަރުގެފާނު رضي الله عنه އަބޫބަކުރުގެފާނު رضي الله عنه އާ ބެހޭގޮތުން ވިދާޅުވިއެވެ.
ދާޥޫދު عليه السلام އަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ މާތް ކުރައްވާ މަތިވެރި ކުރައްވާފައިވާ ރަސޫލެކެވެ. އެކަލޭގެފާނަށް ﷲ ތަޢާލާ ޒަބޫރު ބާވާލެއްވިއެވެ. ސުރުޚީ ގައި ބަޔާންވެފައި އެވާ ބާޠިލު ބުނުމަކީ ދާޥޫދު عليه
ޢުމަރު ބިން ޢަބްދިލްޢަޒީޒް ރަޙިމަހުﷲ الحمد لله وحده والصلاة والسلام على من لا نبي بعده وعلى آله وصحبه ومن تبعه. وبعد: އާދެ، އަޅުގަނޑުމެން ކިޔަމުން މިދަނީ ޢުމަރު
ޢުމަރު ބިން ޢަބްދިލްޢަޒީޒް ރަޙިމަހުﷲ
އެބޭކަލުންގެ ޙަޔާތްޕުޅަށް ބަލާލުމުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް މިކުރިމަތިވާ މަލާމާތާއި ފުރައްސާރައަކީ އެބޭކަލުންނަށް ކުރެވުނު ދުއްތުރާތަކާއި އަނިޔާތަކާ އަޅާކިޔާއިރު އެއްވެސް އެއްޗެއް ނޫންކަން އެނގި ހިތްވަރު ލިބިގެންދާނެއެވެ.
އަލްޢައްލާމާ އައްޝައިޚް ޑޮކްޓަރ ޢުމަރު ސުލައިމާން އަލްއަޝްޤަރު 10 އޯގަސްޓް 2012 ވީ ހުކުރު ދުވަހު ޢުރުދުންގެ ވެރިރަށް ޢައްމާނުގައި އަވަހާރަވެއްޖެއެވެ. އަލާސްކަންފުޅާ އުޅުއްވުމަށްފަހު ޢުމުރުފުޅުން 72 އަހަރުގައި މިދުނިޔެ ދޫކުރެއްވި، އެބޭފުޅާއަކީ އިސްލާމީ
ޒަމާނުގެ ބޮޑެތި ޢިލްމުވެރިން އެކަލޭގެފާނަށްވަނީ ތަޢުރީފުގެ ބަސްތައް ރައްދުކުރައްވައި އަދި އެބޭކަލުންނަށް ނޭންގޭ ކަންކަމާއި ބެހޭގޮތުން ސުވާލުކުރައްވައި އޮޅުންފިލުއްވައި ހައްދަވާފައެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހަށް ޒިޔާރަތްކޮށް ކަންކަމުގައި ފަތުވާހޯއްދަވައި ސިޓީބިޓީ ބަދަލުކުރައްވައި ހައްދަވާފައެވެ. އެހުރިހާ މީހުންގެ މައްޗަށް މާތްﷲ ރަޙުމަތްލައްވާށިއެވެ.
އެކަލޭގެފާނަކީ އަބޫ މުހައްމަދު ޢަޠާއު ބިން ޔަސާރު އަލްމަދަނީ އަލްހިލާލީއެވެ. އެކަލޭގެފާނަކީ ކީރިތި މާތް ނަބިއްޔާގެ އަނބިކަނބަލުން މުއުމިނުތަކުންގެ މައިކަނބަލުން ކަމަށްވާ މައިމޫނާ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހާ މިނިވަންކުރައްވާފައިވާ އަޅެކެވެ. އެކަލޭގެފާނު އުފަންވެ ވަޑައިގަތީ ހިޖުރީ
ޝެއިޚު އަލްބާނީ ރަޙިމަހުﷲ އަކީ ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ސުންނަތް ދިރުއްވުމަށްޓަކައި އެންމެ ބޮޑަށް ގަދައަޅައި މަސައްކަތްކުރެއްވި ފަހުގެ ތާރީޚެއްގައި އުފެދުނު ޙަދީޘް އެންމެ ބޮޑު އެއް ޢިލްމުވެރިޔާއެވެ.
ޝާމްއަކީ މިހާރުގެ ސީރިޔާވެސް ހިމެނޭ ސަރަޙައްދެވެ. އެއީ އެބިމެއްގައި ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ މިދުނިޔެއަށް ފޮނުއްވި އެތައް ނަބީންނަކާއި ރަސޫލުންނެއް އެބޭކަލުންގެ ދަޢުވަތު މިބިންމަތީ ފެތުރުއްވެވި ބިމެވެ.
އެކަލޭގެފާނުގެ ނަސަބުފުޅު އެކަލޭގެފާނަކީ ޢަހުމަދު ބިން މުޙައްމަދު ބިން ޙަންބަލް ބިން ހިލާލު ބިން އަސަދު ބިން އިދުރީސް ބިން ޢަބްދުﷲ ބިން ޙައްޔާން ބިން ޢަބްދުﷲ ބިން އަނަސް ބިން ޢައުފް ބިން
ޝައިޚުލް އިސްލާމް އިމާމް އިބުނު ތައިމިއްޔާއަށް އެކަލޭގެފާނުގެ އިލްމުވެރިކަމުގެ ހައިބަތުގެ ބޮޑުކަމާއި އިލްމުގެ މައިދާނުގައި އެކަލޭގެފާނުގެ ފުންނާބު އުސްކަމުގެ ސަބަބުން އެކަލޭގެފާނަށް ބޮޑެތި ޢިލްމުވެރިން އަބަދާއި އަބަދުދަނީ ތާރީފުގެ ބަސްފުޅުތައް ރައްދުކުރައްވަމުންނެވެ. އެކަލޭގެފާނަށް މިތާރީފުތައް
ޞަޙާބީންގެ ޒަމާނުގައި މީލާދީ ތާރީޚު ވާއިރުވެސް، ހިޖުރީތާރީޚު އެއީ ތާރީޚެއްކަމުގައި ކަނޑައެޅުއްވުމެވެ. މިކަމުގައި ޞަޙާބީން އެވަނީ ހުރިހާ ބޭކަލުން އެއްބަސްވެވަޑައިގެންފައެވެ. އަދި އެބޭކަލުން ތާރީޚު ބަލާ މިންގަނޑެއްކަމުގައި ހަނދުގެ ދައުރުވުން ލައްވާފައިވާކަމެކެވެ.
މައްކާގައި ހިނގާދިޔަ ނަބީކަމުގެ މަރުހަލާތައް: އަޅުގަނޑުމެންގެ ލޮބުވެތި ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ، އެކަލޭގެފާނަށް ﷲ ތަޢާލާގެ ފާރާތްޕުޅުން ނަބީކަން ޙަވާލުކުރެއްވުމާއެކު އެއްވެސް ފަސްޖެހިވަޑައިގަތުމެއްނެތި އެކަމާ ކުރިމަތިލެއްވިއެވެ. މިގޮތުން އެންމެ ފުރަތަމަ މައްކާގައި
އަޅުގަނޑުމެންނީ މުސްލިމުންކަމުގައިވާއިރު މިތާރީޚީ މިންގަނޑަކީ އަޅުގަނޑުމެންނާ ކިހާ ރައްޓެހި ނުވަތަ ބީރައްޓެހި މިންގަނޑެއްތޯ ބަލާލުމަކީ މުހިއްމުކަމެކެވެ.
