تَوَسُّلْ -الله سبحانه وتعالىއަށް ކުއްތަންވުން (ގާތްވުން)
إن الحمد لله نحمده ونستعينه ونستغفره ونعوذ بالله من شرور أنفسنا ومن سيئات أعمالنا، من يهده الله فلا مضل له ومن يضلل فلا هادي له.
إن الحمد لله نحمده ونستعينه ونستغفره ونعوذ بالله من شرور أنفسنا ومن سيئات أعمالنا، من يهده الله فلا مضل له ومن يضلل فلا هادي له.
އިސްލާމް ދީނުގައި ބިދުޢަހެދުމަކީ ޤުރުއާނާއި ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ސުންނަތާއި އަދި އިޖްމާޢުން ސާބިތުވާ ގޮތުގައި ކަނޑައެޅިގެން ޙަރާމްކަމެކެވެ.
ދީނުގެ ކަންކަމުގައި ބިދުޢަހެދި މީސްތަކުން ބިދުޢަހަދާފައިވަނީ އެކިއެކި ސަބަބާހުރެއެވެ.
ބިދުޢައޭ ބުނެވުނު ބަހުގެ މާނައީ؛ އަލަށް ކަމެއް ނުވަތަ އެއްޗެއް އުފެއްދުމެވެ.
އަދި ނޫޙު ޢަލައިހިއްސަލާމުން ފެށިގެން މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމައާ ހަމައަށް ކޮންމެ އުންމަތަކަށްވެސް ﷲ ތަޢާލާ ރަސޫލަކު ފޮނުއްވިއެވެ. އެބޭކަލުން އެބައިމީހުންނަށް އަމުރުކުރެއްވީ ހަމައެކަނި ﷲ އަށް އަޅުކަން ކުރުމަށެވެ. އަދި ތާޣޫތަށް އަޅުކަންކުރުން
އަދި ﷲ ތަޢާލާ އެންމެހާ ރަސޫލުބޭކަލުން ފޮނުއްވެވީ އުފާވެރި ޚަބަރު ދެއްވާ، އިންޛާރުކުރައްވާ ބޭކަލުންތަކެއް ގޮތުގައެވެ. އެކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ މި ބަސްފުޅެވެ.
އަދި މީސްތަކުން މަރުވުމަށްފަހު އަލުން ދިރުއްވޭނެއެވެ. އެކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ މި ބަސްފުޅެވެ. مِنْهَا خَلَقْنَاكُمْ وَفِيهَا نُعِيدُكُمْ وَمِنْهَا نُخْرِجُكُمْ تَارَةً أُخْرَى-طه: ٥٥މާނަ: “ތިމަންއިލާހު ތިޔަބައިމީހުން ހެއްދެވީ އެބިމުންނެވެ. އަދި
ދެންފަހެ،މަދީނާގައި ހަމަޖެހިވަޑައިގެންނެވުނު ހިނދު އިސްލާމްދީނުގެ ބާކީހުރި ޝަރީޢަތްތައް އަދާކުރުމަށް އަމުރުކުރެއްވުނެވެ. މިސާލަކަށް: ޒަކާތް،ރޯދަ،ޙައްޖު،ބަންގި،ޖިހާދު،ހެޔޮކަންކަމަށް އަމުރުކުރުމާއި މުންކަރާތްތައް ނަހީކުރުން ފަދަ އެހެންވެސް އިސްލާމީ ޝަރީޢަތްތަކެވެ. މިކަމުގައި ދިހަ އަހަރު ހޭދަކުރެއްވިއެވެ. އޭގެފަހުގައި އެކަލޭގެފާނު އަވަހާރަވިއެވެ. ﷲ
ޝިރުކުގެ ރަށުން އިސްލާމް ރަށަށް ހިޖުރަކުރުމަކީ މިއުންމަތުގެ މައްޗަށް ފަރުޟު ވެގެންވާ ކަމެކެވެ. އަދި އެއީ ޤިޔާމަތް ޤާއިމްވެއްޖައުމަށް ދަންދެން ދެމިއޮންނާނެކަމެކެވެ. ދަލީލަކީ ﷲގެ ބަސްފުޅެވެ. إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ ظَالِمِي أَنفُسِهِمْ
ރަސޫލުﷲ صلّى الله عليه وسلّم ޚަބަރު ދެއްވާފައިވާ ޣައިބުގެ ޚަބަރުތައް ހިތުން ތެދުކޮށް ޤަބޫލުކޮށް އެކަންކަމަށް އީމާންވުމަކީ ވާޖިބުވެގެންވާ ކަމެއްކަމުގައި ވީހިނދު އެކަންކަން ފާޅުވުމާމެދު ޝައްކު އުފައްދާ އަދި ޤިޔާމަތުގެ ޢަލާމާތްތަކާއި މެދުވެސް ޝައްކު އުފައްދައި، އެއްބަޔަކު އެއިން ބައެއްކަންކަމާމެދު އިންކާރުކޮށް، އަދި އަނެއްބަޔަކު، ބާޠިލް ގޮތްގޮތަށް އެކަންކަން ތައުވީލުކޮށް އެފުށްމިފުށަށްޖަހާ ފޮތްތައް ލިޔަމުންދާ މިޒަމާނުގައި، އެފަދަ އޮޅުވާލުންތަކަށް [ރައްދުދިނުން] މިބަޙުޘްގެ އަހައްމިއްޔަތު ތަކުގެ ތެރެއިން ހިމެނިގެން ވެއެވެ.
ﷲ ތަޢާލާ އިންސާނީ ނަސްލު އުފައްދަވާފައިވަނީ އެއިލާހު އިޚްތިޔާރުކުރެއްވި ގޮތުގައެވެ. އެގޮތުން އެއިލާހު އެންމެ ފުރަތަމަ އާދަމް عليه السلام ޚަލްޤުކުރެއްވިއެވެ.
އާޚިރަތް ދުވަހަށް އީމާންވުމަކީ [އިސްލާމީ] ޢަޤީދާގެ ތެރޭގައި ހިމެނިގެންވާ، އެކަން ހިތުން ތެދުކޮށް ޤަބޫލުކުރުން ވާޖިބުވެގެންވާ ކަމެކެވެ.
ތިންވަނަ އަޞްލު ތިޔަބައިމީހުންގެ ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ މަޢުރިފާކޮށް ދެނެގަތުން އެކަލޭގެފާނަކީ ހާޝިމްގެ ދަރި ޢަބްދުލް މުއްޠަލިބުގެ ދަރި ޢަބްދުﷲ ގެ ދަރި މުޙައްމަދެވެ. އަދި ހާޝިމް އަކީ ޤުރައިޝްވަންހައިގެ މީހެކެވެ. އަދި
ހަމަކަށަވަރުން ﷲ ސުބްޙާނަޙޫ ވަތަޢާލާ އެކަލާނގެ އަޅާ އަދި ނަބިއްޔާ، މުޙައްމަދު صلّى الله عليه وسلّم ޙައްޤާއިގެން ފޮނުއްވެވިއެވެ.
އުއްމުލްޤުރާ ޔުނިވާސިޓީގެ ފެކަލްޓީ އޮފް ޝަރީޢާއިން ޢަޤީދާގެ ގޮފިން މާރސްޓާސް ޙާޞިލް ކުރެއްވުމަށް، މިފޮތުގެ މުއައްލިފު ލިޔުއްވާފައިވާ މާސްޓާސް ތީސީސް އެވެ.
އިޙްސާންކަމުގައި ވަނީ އެންމެ ރުކުނެކެވެ. އެއީ ތިބާ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ދެކެދެކެހުރެ އަޅުކަންކުރާފަދައިން އަޅުކަންކުރުމެވެ.
إن الحمد لله نحمده ونستعينه ونستغفره ونعوذ بالله من شرور أنفسنا ومن سيئات أعمالنا، من يهده الله فلا مضل له ومن يضلل فلا هادي له.
އިސްލާމް ދީނުގައި ބިދުޢަހެދުމަކީ ޤުރުއާނާއި ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ސުންނަތާއި އަދި އިޖްމާޢުން ސާބިތުވާ ގޮތުގައި ކަނޑައެޅިގެން ޙަރާމްކަމެކެވެ.
ދީނުގެ ކަންކަމުގައި ބިދުޢަހެދި މީސްތަކުން ބިދުޢަހަދާފައިވަނީ އެކިއެކި ސަބަބާހުރެއެވެ.
ބިދުޢައޭ ބުނެވުނު ބަހުގެ މާނައީ؛ އަލަށް ކަމެއް ނުވަތަ އެއްޗެއް އުފެއްދުމެވެ.
އަދި ނޫޙު ޢަލައިހިއްސަލާމުން ފެށިގެން މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމައާ ހަމައަށް ކޮންމެ އުންމަތަކަށްވެސް ﷲ ތަޢާލާ ރަސޫލަކު ފޮނުއްވިއެވެ. އެބޭކަލުން އެބައިމީހުންނަށް އަމުރުކުރެއްވީ ހަމައެކަނި ﷲ އަށް އަޅުކަން ކުރުމަށެވެ. އަދި ތާޣޫތަށް އަޅުކަންކުރުން
އަދި ﷲ ތަޢާލާ އެންމެހާ ރަސޫލުބޭކަލުން ފޮނުއްވެވީ އުފާވެރި ޚަބަރު ދެއްވާ، އިންޛާރުކުރައްވާ ބޭކަލުންތަކެއް ގޮތުގައެވެ. އެކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ މި ބަސްފުޅެވެ.
އަދި މީސްތަކުން މަރުވުމަށްފަހު އަލުން ދިރުއްވޭނެއެވެ. އެކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ މި ބަސްފުޅެވެ. مِنْهَا خَلَقْنَاكُمْ وَفِيهَا نُعِيدُكُمْ وَمِنْهَا نُخْرِجُكُمْ تَارَةً أُخْرَى-طه: ٥٥މާނަ: “ތިމަންއިލާހު ތިޔަބައިމީހުން ހެއްދެވީ އެބިމުންނެވެ. އަދި
ދެންފަހެ،މަދީނާގައި ހަމަޖެހިވަޑައިގެންނެވުނު ހިނދު އިސްލާމްދީނުގެ ބާކީހުރި ޝަރީޢަތްތައް އަދާކުރުމަށް އަމުރުކުރެއްވުނެވެ. މިސާލަކަށް: ޒަކާތް،ރޯދަ،ޙައްޖު،ބަންގި،ޖިހާދު،ހެޔޮކަންކަމަށް އަމުރުކުރުމާއި މުންކަރާތްތައް ނަހީކުރުން ފަދަ އެހެންވެސް އިސްލާމީ ޝަރީޢަތްތަކެވެ. މިކަމުގައި ދިހަ އަހަރު ހޭދަކުރެއްވިއެވެ. އޭގެފަހުގައި އެކަލޭގެފާނު އަވަހާރަވިއެވެ. ﷲ
ޝިރުކުގެ ރަށުން އިސްލާމް ރަށަށް ހިޖުރަކުރުމަކީ މިއުންމަތުގެ މައްޗަށް ފަރުޟު ވެގެންވާ ކަމެކެވެ. އަދި އެއީ ޤިޔާމަތް ޤާއިމްވެއްޖައުމަށް ދަންދެން ދެމިއޮންނާނެކަމެކެވެ. ދަލީލަކީ ﷲގެ ބަސްފުޅެވެ. إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ ظَالِمِي أَنفُسِهِمْ
ރަސޫލުﷲ صلّى الله عليه وسلّم ޚަބަރު ދެއްވާފައިވާ ޣައިބުގެ ޚަބަރުތައް ހިތުން ތެދުކޮށް ޤަބޫލުކޮށް އެކަންކަމަށް އީމާންވުމަކީ ވާޖިބުވެގެންވާ ކަމެއްކަމުގައި ވީހިނދު އެކަންކަން ފާޅުވުމާމެދު ޝައްކު އުފައްދާ އަދި ޤިޔާމަތުގެ ޢަލާމާތްތަކާއި މެދުވެސް ޝައްކު އުފައްދައި، އެއްބަޔަކު އެއިން ބައެއްކަންކަމާމެދު އިންކާރުކޮށް، އަދި އަނެއްބަޔަކު، ބާޠިލް ގޮތްގޮތަށް އެކަންކަން ތައުވީލުކޮށް އެފުށްމިފުށަށްޖަހާ ފޮތްތައް ލިޔަމުންދާ މިޒަމާނުގައި، އެފަދަ އޮޅުވާލުންތަކަށް [ރައްދުދިނުން] މިބަޙުޘްގެ އަހައްމިއްޔަތު ތަކުގެ ތެރެއިން ހިމެނިގެން ވެއެވެ.
ﷲ ތަޢާލާ އިންސާނީ ނަސްލު އުފައްދަވާފައިވަނީ އެއިލާހު އިޚްތިޔާރުކުރެއްވި ގޮތުގައެވެ. އެގޮތުން އެއިލާހު އެންމެ ފުރަތަމަ އާދަމް عليه السلام ޚަލްޤުކުރެއްވިއެވެ.
އާޚިރަތް ދުވަހަށް އީމާންވުމަކީ [އިސްލާމީ] ޢަޤީދާގެ ތެރޭގައި ހިމެނިގެންވާ، އެކަން ހިތުން ތެދުކޮށް ޤަބޫލުކުރުން ވާޖިބުވެގެންވާ ކަމެކެވެ.
ތިންވަނަ އަޞްލު ތިޔަބައިމީހުންގެ ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ މަޢުރިފާކޮށް ދެނެގަތުން އެކަލޭގެފާނަކީ ހާޝިމްގެ ދަރި ޢަބްދުލް މުއްޠަލިބުގެ ދަރި ޢަބްދުﷲ ގެ ދަރި މުޙައްމަދެވެ. އަދި ހާޝިމް އަކީ ޤުރައިޝްވަންހައިގެ މީހެކެވެ. އަދި
ހަމަކަށަވަރުން ﷲ ސުބްޙާނަޙޫ ވަތަޢާލާ އެކަލާނގެ އަޅާ އަދި ނަބިއްޔާ، މުޙައްމަދު صلّى الله عليه وسلّم ޙައްޤާއިގެން ފޮނުއްވެވިއެވެ.
އުއްމުލްޤުރާ ޔުނިވާސިޓީގެ ފެކަލްޓީ އޮފް ޝަރީޢާއިން ޢަޤީދާގެ ގޮފިން މާރސްޓާސް ޙާޞިލް ކުރެއްވުމަށް، މިފޮތުގެ މުއައްލިފު ލިޔުއްވާފައިވާ މާސްޓާސް ތީސީސް އެވެ.
އިޙްސާންކަމުގައި ވަނީ އެންމެ ރުކުނެކެވެ. އެއީ ތިބާ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ދެކެދެކެހުރެ އަޅުކަންކުރާފަދައިން އަޅުކަންކުރުމެވެ.