ޖިންނީންނަކީ އީމާންވާންޖެހޭ ޣައިބުގެ ތެރެއިން ހިމެނޭ އެއްޗެކެވެ. އެހެނީ ޖިންނީންނަކީ ޙަޤީޤަތެއްކަމާއި އެއީ ވާއެއްޗެއްކަން ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުގެ އެތައް ދަލީލަކުން އެނގެއެވެ.
ޤުރުއާނުގައި ﷲގެ އަތްޕުޅޭ އައިސްފައިވާ ތަންތަނުގެ މާނައަކީ އެއިލާހުގެ ޤުދުރަތޭ ބުނުމަކީ، ބަދަލުކުރުމެވެ. އަދި ވައްތަރު ބަޔާންކުރުމަކީ އެއަތްޕުޅަކީ، އިންސާނުންގެ ނުވަތަ ކޮންމެވެސް އެހެން މަޚްލޫޤެއްގެ އަތް ކަހަލަ އަތްޕުޅެކޭ ބުނުންފަދަ ކަންތަކެވެ.
ޚުލާޞާއަކީ ފަރުވާކުރުމުގައި ޖިންނީންގެ އެހީ ހޯދުމަކީ ހުއްދަވެގެންވާ ކަމެއް ނޫނެވެ.
ތަވްޙީދުލް އުލޫހިއްޔާ ތަވްޙީދުލް އުލޫހިއްޔާއަކީ އެއްމެހައި އަޅުކަމެއްގައި ﷲ ތަޢާލާ އެއްކައުވަންތަކުރުމެވެ. އެ އަޅުކަންތައް އެއިލާހަށް ޚާލިޞްކޮށް ކުރުމެވެ. ބޭރުފުށުންކުރާ އަޅުކަމާއި، ހިތުންކުރާ އަޅުކަމުގައިވެސްމެއެވެ. ބޭރުފުށުންކުރާ އަޅުކަންތަކަކީ ނަމާދާއި ޙައްޖާއި ޞަދަޤާތްކުރުމާއި އެފަދަ އެހެން
ޝެއިޚުގެ ވާހަކަކޮޅުން، ދީނީޢިލްމު އުނގެނިފައިނުވާ ކުދިން ރުޤްޔާ ހަދައިގެން ނުވާނެކަން ދޭހައެއް ނުވެއެވެ. އެހެނީ ޝެއިޚްވަނީ އެހެންތަނެއްގައި ރުޤްޔާހަދަމުންދާ ކުދިންނަށް އެކަމުގެ ފުރިހަމަ މަޢުލޫމާތުދީ، ވޯރކްޝޮޕްތައް ހިންގައި، ހުއްދަކަންތަކާއި ހުއްދަނޫންކަންތައް ބަޔާންކޮށްދިނުމަށް ނަޞޭޙައްތެރިވެލައްވާފައެވެ. އަދި މިގޮތަށް ޢަމަލުކުރުމުންވެސް، ދީނާއި ޚިލާފުކަންތައް ދޫނުކޮށްފިނަމަ، ދެން އެކުދިންލައްވައި ރުޤްޔާ ނުހެއްދުމަށް ޝެއިޚްވަނީ ނަޞޭޙަތްތެރިވެލައްވާފައެވެ.
އޭރުން މިމަސައްކަތްތައް ހުއްޓުމަކަށް އަންނާނޭކަން ކަށަވަރެވެ. އެހިނދުން މުޖްތަމަޢުގެ އަނެއް 2/1 ގެއްލިގެންދާނެއެވެ. (އެބަހީ: ވަޒީފާ އަދާކުރުމަށްޓަކައި، ރަނގަޅު ތަރުބިއްޔަތެއް ލިބިފައިވާ ފިރިހެނުންތަކެއް އޭރުން ނުތިބޭނެއެވެ.)
الحمد لله رب العالمين. والصلاة والسلام على أشرف الأنبياء والمرسلين. نبينا محمد وعلى آله وصحبه أجمعين. أما بعد ސައްތައިންސައްތަ މުސްލިމު ޤައުމެއްގެ ގޮތުގައި ދިވެހިރާއްޖެ އޮތުމުން އެކަމާއި
ލޮބުވެތި މުސްލިމް އަޚުންނާއި އުޚްތުންނޭވެ! އާދޭސްކޮށްފައި ބުނަމެވެ. ﷲއަށް ޝަރީކު ނުކުރާށެވެ. އެއީ އަޅުގަނޑުމެންގެ މަންޒިލާއި ހަމަޔަށް ވާޞިލުވުމަށްވާ ބޮޑު ހުރަހެކެވެ.
ދެވަނަ ފިލިޕީންސަކަށް ރާއްޖެ ވިޔަނުދިނުމަށްޓަކައި ކުރެވެން ހުރި ހުރިހާ މަސައްކަތެއް ކުރަމާ ހިނގާށެވެ. އެކަމަށްޓަކައި އެންމެ މުހިންމު ކަމަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ އަމިއްލަ ނަފްސުތައް އިޞްލާޙުކުރުމެވެ. ޣާފިލުކަމުގެ ނިދިން ހޭލުމެވެ.
ފާއިތުވެ މިދިޔަ އަހަރުގައި އަޅުގަނޑުމެންނާއި ވަކިވެ، އުޚްރަވީޙަޔާތަށް ދަތުރު ފަށާފައިވަނީ އަޅުގަނޑެމެންގެ ކިތައް ރަޙުމަތްތެރީންހެއްޔެވެ؟ އަޅުގަނޑުމެންގެ ދެއަތުން ފަސްއަޅާފައިވަނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ކިތައް އަޚުންނާޢި އުޚްތުންގެ ޤަބުރަށްހެއްޔެވެ؟ އަޅުގަނޑުމެންގެ ދުވަސްވެސް ވަނީ ނުހަނު ގާތުގައެވެ.
އައްޔާމުއްތަޝްރީޤަކީ ޙައްޖުމަހުގެ 11، 12، 13 ތިންދުވަހެއެވެ. މިދުވަސްތަކަށް ‘އައްޔާމުމިނާ’ ވެސް ކިޔެއެވެ. މިދުވަސްތަކަކީ ޙައްޖުގެ މާތްއަޅުކަމަށްފަހު ﷲއަށް ޙަމްދުކޮށް، ޝުކުރުކޮށް، އުފާފާޅުކުރުމަށް އޮތް ދުވަސްތަކެކެވެ. ޞަޙީހް މުސްލިމުގައި ނުބައިޝަތުލް ހުޒަލީ ރަޟިޔަﷲޢަންހުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެން އައިސްފައިވެއެވެ. أَيَّامُ التَّشْرِيْقِ أَيَّامُ أَكْلٍ وَشُرْبٍ “އައްޔާމުއްތަޝްރީޤަކީ ކެއުމާއި ބުއިމުގެ ދުވަސްތަކެކެވެ.”
ޖާހިލިއްޔަޒަމާނުގެ އަހުލުވެރިން އުފާފާޅުކޮށްއުޅޭ 2 ދުވަހެއް އޮތެވެ. ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ މަދީނާއަށް ވަޑައިގެންނެވުމަށްފަހު ޙަދީޘްކުރެއްވެވިއެވެ. ތިޔަބައިމީހުން އުފާފާޅުކޮށްއުޅުނު 2 ދުވަހުގެ ބަދަލުގައި އެއަށްވުރެ މާ ހެޔޮކަންބޮޑު ދެދުވަސް ﷲ ތަޢާލާ ލައްވަވައިފިއެވެ. އެއީ ފިޠުރުގެ ދުވަހާއި އަޟްޙާގެދުވަހެވެ.
އަބޫ ޤަތާދާ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެންވެއެވެ. ޢަރަފާތް ދުވަހުގެ ރޯދައާއި ބެހޭގޮތުން ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައާއި ސުވާލުކުރެވުމުން އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘްކުރެއްވެވިއެވެ. يُكَفِّرُ السَّنَةَ المَاضِيَةَ وَالبَاقِيَةَ (ޞަޙީހް މުސްލިމް) ” ފާއިތުވި އަހަރުގެ ފާފައާއި ކުރިއަށް އޮތް އަހަރުގެ ފާފަ ފޮހެ ދެއެވެ.”
ތުނބުޅި ދިގުކޮށްގެން އުޅޭ މީހުން މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރަނީއެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރާ މީހުން ތުނބުޅި ދިގުކުރަނީއެވެ. އަދި މޫނުބުރުޤާ އަޅައިގެންއުޅޭ މީހުން ވައްކަންކުރަނީއެއް ނޫނެވެ. ވައްކަން ކުރާމީހުން މޫނުބުރުޤާ އަޅަނީއެވެ.
ހިތުތެރޭގައި ދުނިޔަވީ ލަޝްކަރާއި، އުޚްރަވީ ލަޝްކަރު ބައްދަލުކޮށްފި ހިނދު، ތިބާވަނީ މި ދެ ޖަމާޢަތުގެ ތެރެއިން ކޮންޖަމާޢަތެއްގައިތޯ ބަލަން ބޭނުންވެއްޖެނަމަ، ތިބާ ބުރަވަނީ ކޮން ލަޝްކަރަކަށްތޯ ބަލާހުށިކަމެވެ. އަދި ތިބާ ހަނގުރާމަކުރަނީ ކޮން ލަޝްކަރެއްގައިތޯ ދެނެގަންނަހުށިކަމެވެ.
ޙާފިޡް އިބްނު ޙަޖަރް ރަޙިމަހުﷲ ފަތުޙުލްބާރިގައި ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. “އަހަރުގެ އެހެން ދުވަސްތަކުގެ މައްޗަށް، ޙައްޖުމަހުގެ ފުރަތަމަ 10ދުވަސް މާތްކުރެވުނު ސަބަބެއް ކަމުގައި ބެލެވެނީ ހުރިހާ ބޮޑެތި އަޅުކަންތަކެއް އެދުވަސްތަކުގައި ޖަމަޢަވުމެވެ. އެއީ ނަމާދާއި، ރޯދައާއި، ޙައްޖާއި، ޞަދަޤާތެވެ. މި ހުރިހާ ކަމެއް އެހެން އެއްވެސް ދުވަސްވަރެއްގައި ޖަމަޢަނުވާނެއެވެ.”
ޖިންނީންނަކީ އީމާންވާންޖެހޭ ޣައިބުގެ ތެރެއިން ހިމެނޭ އެއްޗެކެވެ. އެހެނީ ޖިންނީންނަކީ ޙަޤީޤަތެއްކަމާއި އެއީ ވާއެއްޗެއްކަން ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުގެ އެތައް ދަލީލަކުން އެނގެއެވެ.
ޤުރުއާނުގައި ﷲގެ އަތްޕުޅޭ އައިސްފައިވާ ތަންތަނުގެ މާނައަކީ އެއިލާހުގެ ޤުދުރަތޭ ބުނުމަކީ، ބަދަލުކުރުމެވެ. އަދި ވައްތަރު ބަޔާންކުރުމަކީ އެއަތްޕުޅަކީ، އިންސާނުންގެ ނުވަތަ ކޮންމެވެސް އެހެން މަޚްލޫޤެއްގެ އަތް ކަހަލަ އަތްޕުޅެކޭ ބުނުންފަދަ ކަންތަކެވެ.
ޚުލާޞާއަކީ ފަރުވާކުރުމުގައި ޖިންނީންގެ އެހީ ހޯދުމަކީ ހުއްދަވެގެންވާ ކަމެއް ނޫނެވެ.
ތަވްޙީދުލް އުލޫހިއްޔާ ތަވްޙީދުލް އުލޫހިއްޔާއަކީ އެއްމެހައި އަޅުކަމެއްގައި ﷲ ތަޢާލާ އެއްކައުވަންތަކުރުމެވެ. އެ އަޅުކަންތައް އެއިލާހަށް ޚާލިޞްކޮށް ކުރުމެވެ. ބޭރުފުށުންކުރާ އަޅުކަމާއި، ހިތުންކުރާ އަޅުކަމުގައިވެސްމެއެވެ. ބޭރުފުށުންކުރާ އަޅުކަންތަކަކީ ނަމާދާއި ޙައްޖާއި ޞަދަޤާތްކުރުމާއި އެފަދަ އެހެން
ޝެއިޚުގެ ވާހަކަކޮޅުން، ދީނީޢިލްމު އުނގެނިފައިނުވާ ކުދިން ރުޤްޔާ ހަދައިގެން ނުވާނެކަން ދޭހައެއް ނުވެއެވެ. އެހެނީ ޝެއިޚްވަނީ އެހެންތަނެއްގައި ރުޤްޔާހަދަމުންދާ ކުދިންނަށް އެކަމުގެ ފުރިހަމަ މަޢުލޫމާތުދީ، ވޯރކްޝޮޕްތައް ހިންގައި، ހުއްދަކަންތަކާއި ހުއްދަނޫންކަންތައް ބަޔާންކޮށްދިނުމަށް ނަޞޭޙައްތެރިވެލައްވާފައެވެ. އަދި މިގޮތަށް ޢަމަލުކުރުމުންވެސް، ދީނާއި ޚިލާފުކަންތައް ދޫނުކޮށްފިނަމަ، ދެން އެކުދިންލައްވައި ރުޤްޔާ ނުހެއްދުމަށް ޝެއިޚްވަނީ ނަޞޭޙަތްތެރިވެލައްވާފައެވެ.
އޭރުން މިމަސައްކަތްތައް ހުއްޓުމަކަށް އަންނާނޭކަން ކަށަވަރެވެ. އެހިނދުން މުޖްތަމަޢުގެ އަނެއް 2/1 ގެއްލިގެންދާނެއެވެ. (އެބަހީ: ވަޒީފާ އަދާކުރުމަށްޓަކައި، ރަނގަޅު ތަރުބިއްޔަތެއް ލިބިފައިވާ ފިރިހެނުންތަކެއް އޭރުން ނުތިބޭނެއެވެ.)
الحمد لله رب العالمين. والصلاة والسلام على أشرف الأنبياء والمرسلين. نبينا محمد وعلى آله وصحبه أجمعين. أما بعد ސައްތައިންސައްތަ މުސްލިމު ޤައުމެއްގެ ގޮތުގައި ދިވެހިރާއްޖެ އޮތުމުން އެކަމާއި
ލޮބުވެތި މުސްލިމް އަޚުންނާއި އުޚްތުންނޭވެ! އާދޭސްކޮށްފައި ބުނަމެވެ. ﷲއަށް ޝަރީކު ނުކުރާށެވެ. އެއީ އަޅުގަނޑުމެންގެ މަންޒިލާއި ހަމަޔަށް ވާޞިލުވުމަށްވާ ބޮޑު ހުރަހެކެވެ.
ދެވަނަ ފިލިޕީންސަކަށް ރާއްޖެ ވިޔަނުދިނުމަށްޓަކައި ކުރެވެން ހުރި ހުރިހާ މަސައްކަތެއް ކުރަމާ ހިނގާށެވެ. އެކަމަށްޓަކައި އެންމެ މުހިންމު ކަމަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ އަމިއްލަ ނަފްސުތައް އިޞްލާޙުކުރުމެވެ. ޣާފިލުކަމުގެ ނިދިން ހޭލުމެވެ.
ފާއިތުވެ މިދިޔަ އަހަރުގައި އަޅުގަނޑުމެންނާއި ވަކިވެ، އުޚްރަވީޙަޔާތަށް ދަތުރު ފަށާފައިވަނީ އަޅުގަނޑެމެންގެ ކިތައް ރަޙުމަތްތެރީންހެއްޔެވެ؟ އަޅުގަނޑުމެންގެ ދެއަތުން ފަސްއަޅާފައިވަނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ކިތައް އަޚުންނާޢި އުޚްތުންގެ ޤަބުރަށްހެއްޔެވެ؟ އަޅުގަނޑުމެންގެ ދުވަސްވެސް ވަނީ ނުހަނު ގާތުގައެވެ.
އައްޔާމުއްތަޝްރީޤަކީ ޙައްޖުމަހުގެ 11، 12، 13 ތިންދުވަހެއެވެ. މިދުވަސްތަކަށް ‘އައްޔާމުމިނާ’ ވެސް ކިޔެއެވެ. މިދުވަސްތަކަކީ ޙައްޖުގެ މާތްއަޅުކަމަށްފަހު ﷲއަށް ޙަމްދުކޮށް، ޝުކުރުކޮށް، އުފާފާޅުކުރުމަށް އޮތް ދުވަސްތަކެކެވެ. ޞަޙީހް މުސްލިމުގައި ނުބައިޝަތުލް ހުޒަލީ ރަޟިޔަﷲޢަންހުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެން އައިސްފައިވެއެވެ. أَيَّامُ التَّشْرِيْقِ أَيَّامُ أَكْلٍ وَشُرْبٍ “އައްޔާމުއްތަޝްރީޤަކީ ކެއުމާއި ބުއިމުގެ ދުވަސްތަކެކެވެ.”
ޖާހިލިއްޔަޒަމާނުގެ އަހުލުވެރިން އުފާފާޅުކޮށްއުޅޭ 2 ދުވަހެއް އޮތެވެ. ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ މަދީނާއަށް ވަޑައިގެންނެވުމަށްފަހު ޙަދީޘްކުރެއްވެވިއެވެ. ތިޔަބައިމީހުން އުފާފާޅުކޮށްއުޅުނު 2 ދުވަހުގެ ބަދަލުގައި އެއަށްވުރެ މާ ހެޔޮކަންބޮޑު ދެދުވަސް ﷲ ތަޢާލާ ލައްވަވައިފިއެވެ. އެއީ ފިޠުރުގެ ދުވަހާއި އަޟްޙާގެދުވަހެވެ.
އަބޫ ޤަތާދާ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެންވެއެވެ. ޢަރަފާތް ދުވަހުގެ ރޯދައާއި ބެހޭގޮތުން ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައާއި ސުވާލުކުރެވުމުން އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘްކުރެއްވެވިއެވެ. يُكَفِّرُ السَّنَةَ المَاضِيَةَ وَالبَاقِيَةَ (ޞަޙީހް މުސްލިމް) ” ފާއިތުވި އަހަރުގެ ފާފައާއި ކުރިއަށް އޮތް އަހަރުގެ ފާފަ ފޮހެ ދެއެވެ.”
ތުނބުޅި ދިގުކޮށްގެން އުޅޭ މީހުން މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރަނީއެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރާ މީހުން ތުނބުޅި ދިގުކުރަނީއެވެ. އަދި މޫނުބުރުޤާ އަޅައިގެންއުޅޭ މީހުން ވައްކަންކުރަނީއެއް ނޫނެވެ. ވައްކަން ކުރާމީހުން މޫނުބުރުޤާ އަޅަނީއެވެ.
ހިތުތެރޭގައި ދުނިޔަވީ ލަޝްކަރާއި، އުޚްރަވީ ލަޝްކަރު ބައްދަލުކޮށްފި ހިނދު، ތިބާވަނީ މި ދެ ޖަމާޢަތުގެ ތެރެއިން ކޮންޖަމާޢަތެއްގައިތޯ ބަލަން ބޭނުންވެއްޖެނަމަ، ތިބާ ބުރަވަނީ ކޮން ލަޝްކަރަކަށްތޯ ބަލާހުށިކަމެވެ. އަދި ތިބާ ހަނގުރާމަކުރަނީ ކޮން ލަޝްކަރެއްގައިތޯ ދެނެގަންނަހުށިކަމެވެ.
ޙާފިޡް އިބްނު ޙަޖަރް ރަޙިމަހުﷲ ފަތުޙުލްބާރިގައި ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. “އަހަރުގެ އެހެން ދުވަސްތަކުގެ މައްޗަށް، ޙައްޖުމަހުގެ ފުރަތަމަ 10ދުވަސް މާތްކުރެވުނު ސަބަބެއް ކަމުގައި ބެލެވެނީ ހުރިހާ ބޮޑެތި އަޅުކަންތަކެއް އެދުވަސްތަކުގައި ޖަމަޢަވުމެވެ. އެއީ ނަމާދާއި، ރޯދައާއި، ޙައްޖާއި، ޞަދަޤާތެވެ. މި ހުރިހާ ކަމެއް އެހެން އެއްވެސް ދުވަސްވަރެއްގައި ޖަމަޢަނުވާނެއެވެ.”
