
އިސްލާމްކަމާއި ، އީމާންކަމާއި ، އިޙްސާންކަމަކީ ކޮބައި ހެއްޔެވެ؟
عن عمربن الخطاب رضي الله عنه قال : بينما نحن جلوس عـند رسـول الله ذات يوم إذ طلع علينا رجل ، شديد بياض الثياب

عن عمربن الخطاب رضي الله عنه قال : بينما نحن جلوس عـند رسـول الله ذات يوم إذ طلع علينا رجل ، شديد بياض الثياب

عَنْ أَبِي ذَرٍّ الغفاريِّ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ: عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِيمَا يَرْوِيْهِ عَنْ رَبِّهِ – عَزَّ وَجَلَّ- أَنَّهُ ” قَالَ :

ދިވެހިރާއްޖެ މިދާ ގޮތުން ވަރަށް ކައިރި މުސްތަޤުބަލެއްގައި ދެކުނު އޭޝިޔާގެ ތުކުރީއަށް މިޤައުމު ނުވާނެއެކޭ ދެންނެވުމަކީ ދޮގަކަށް ނުވާނެކަން ޔަޤީނެވެ.

عَنْ ثَوْبَانِ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ قَالَ :« لأَعْلَمَنَّ أَقْوَامًامِنْ أُمَّتِى يَأْتُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ بِحَسَنَاتٍ أَمْثَالِ جِبَالِ تِهَامَةَ بِيضًا فَيَجْعَلُهَا اللَّهُ عَزَّ

މިބިންމަތީ އެންމެ ފުރަތަމަ އުޅުނު އިންސާނުންނަކީ ﷲ ފިޔަވައި އެހެނިހެން ފަރާތްތަކަށް އަޅުކަންކުރި ބައެއްކަމަށާއި އެމީހުންނަކީ ދިރިއުޅުމުގައި އެއްވެސް އުޞޫލެއް ގޮތެއް ފޮތެއް ގެންގުޅުނު ބައެއް

أَبِىْ قَتَادَةَ قَالَ: قَالَ رَسُوْلُ اللهِ صَلَى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَمَ: ( أَسْوَأُ النَّاسِ سَرِقَةً الَّذِي يَسْرِقُ مِنْ صَلاَتِهِ قاَلُوْا: ياَ رَسُوْلَ اللهِ وَ كَيْفَ

ﷲ އަށް ތަކުބީރުކިޔައި އެކަކު އަނެކަކަށް ތަހުނިޔާ ކިޔުމުގެ ދުވަސްތަކެވެ.

وَعَنْ أَبِيْ سَعِيْدٍ الْخُدْرِيْ عَنْ رَسُوْلِ اللهِ صَلَى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَمَ قَالَ: ” قاَلَ مُوْسَى : يَا رَبِّ، عَلِّمْنِيْ شَيْئًا أَذْكُرُكَ وَأَدْعُوْكَ بِهِ. قَالَ: قُلْ

އަހަރުމެންނާ ބަރަކާތުން ފުރިގެންވާ ޙައްޖުމަހުގެ ދުވަސްތަށް ކުރިމަތިލައިފައިވާއިރު ވަރަށް ގިނަ ބައެއްގެ ސުވާލަކަށް ވެފައިވަނީ މިދުވަސްތައް އަހަރުގެ ތެރޭގައި އަންނަ އެހެން ދުވަސްތަކަށްވުރެ

ކީރިތި މާތް ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމް މަދީނާއަށް ހިޖުރަކުރެއްވުމުގެ އެއްއަހަރު ކުރީގެ ރެއެއްގެ ވަގުތެވެ. މަޑުމައިތިރިކަމާއި، ހަމަހިމޭންކަން ވަނީ މައްކާގެ މައްޗަށް ވެރިވެފައެވެ. ކީރިތި މާތް ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ

އިންސާނާގެ ހަށިގަނޑަށް ދިމާވާ ހުރިހާ ކަންތައްތަކެއް މިހެން ދިމާވަނީ ކީއްވެގެން ހެއްޔެވެ؟ ﷲ އިރާދަ ކުރައްވައިފިނަމަ ހަށިގަނޑު އެގޮތަށް ނުބައި ނުވެވެސް އޮވެދާނެއެވެ. ނަމަވެސް ހަށިގަނޑު ނުބައިވުން އެއީ އަހަރުމެންނަށް ވަރަށް މުހިއްމު މެސެޖެއް

ހިނގާ ކޮންމެ ސިކުންތަކާއެކު ތިމާގެ އުމުރު ކުރުވަމުން އަންނަކަން އިޙްސާސް ކުރެވޭ ހެއްޔެވެ؟ ޝައްކެއްވެސް ނެތެވެ. މި ދުނިޔެއަށް އުފަންވާ ކޮންމެ މީހަކީ މަރުގެ ރަހަ ދެކޭނެ މީހެކެވެ. މިގޮތުން އެތަށް ބަޔަކު މިހާރު

މާތް ﷲ އެދެބައިކަލުންނަށް ރުއްސުންލެއްވި ޢަބްދު ﷲ ބުން ޢުމަރުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެންވެއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ސަލާމާއި ޞަލަވާތްލެއްވި ކީރިތި ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމް ޙަދީޘް ކުރައްވާތީ ތިމަން އަޑު އެއްސެވީމެވެ. ” ތިޔަބައިމީހުންގެ ކުރީގެ އުއްމަތެއްގެ މީހުންކުރެ ތިން މީހަކު އެއްދުވަހަކު ދަތުރަކު ނިކުތެވެ.

މިމައުޟޫޢުގައި ދެން ބަލާލަން ބޭނުންވަނީ ޝަރުޢީ ބައްޕައެއްނެތް ކުދިންނާ ކައިވެނިކުރުމަށެވެ. މިމައްސަލައަށް ބަލާއިރު އިތުބާރުހުރި އެއްވެސް ޢިލްމުވެރިއަކު އަދި ފިޤުހުވެރި ބޭކަލަކުވެސް މިއީ ހުއްދަނޫން ކަމެއްކަމުގައި ވިދާޅުވެފައެއްނެތެވެ. ހަމައެކަނި އައިސްފައިވާ މައްސަލައަކީ ޙަންބަލީ މަޛްހަބުގެ

ޝަރުޢީ ބައްޕައެއް ނުވާ ދަރިންނާ ބެހޭ ގޮތުން ސަޢޫދީ ޢަރަބިއްޔާގެ ފަތުވާ ކޮމިޓީގެ ފަތުވާގައިވެއެވެ. ” ޝަރުޢީ ބައްޕައެއްނެތް ދަރިއަކަސް ރަނގަޅުގޮތުގައި އިސްލާމްދީންމަތީ ދެމިހުރެ ދުނިޔެދޫކޮށްފައިވާނަމަ ވަންނާނީ ސުވަރުގެއަށެވެ. އޭނާ ނަޙަލާލު ދަރިއަކަށްވުން އެއީ،

ޙަދީޘްފުޅުކުރެއްވިއެވެ. ” އޭއަންހެނުންނޭވެ! ތިޔަކަނބަލުން ޞަދަޤާތްދީ ފާފަފުއްސަވައި ދެއްވުން އެދި ދެންނެވުންގިނަ ކުރާށެވެ. އެހެނީ ތިޔަކަނބަލުންކުރެ ގިނަބަޔަކު ނަރަކައިގައިވަނިކޮށް ތިމަންކަލޭގެފާނު ދެކެވަޑައިގެންނެވީމެވެ.

عن عمربن الخطاب رضي الله عنه قال : بينما نحن جلوس عـند رسـول الله ذات يوم إذ طلع علينا رجل ، شديد بياض الثياب

عَنْ أَبِي ذَرٍّ الغفاريِّ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ: عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِيمَا يَرْوِيْهِ عَنْ رَبِّهِ – عَزَّ وَجَلَّ- أَنَّهُ ” قَالَ :

ދިވެހިރާއްޖެ މިދާ ގޮތުން ވަރަށް ކައިރި މުސްތަޤުބަލެއްގައި ދެކުނު އޭޝިޔާގެ ތުކުރީއަށް މިޤައުމު ނުވާނެއެކޭ ދެންނެވުމަކީ ދޮގަކަށް ނުވާނެކަން ޔަޤީނެވެ.

عَنْ ثَوْبَانِ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ قَالَ :« لأَعْلَمَنَّ أَقْوَامًامِنْ أُمَّتِى يَأْتُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ بِحَسَنَاتٍ أَمْثَالِ جِبَالِ تِهَامَةَ بِيضًا فَيَجْعَلُهَا اللَّهُ عَزَّ

މިބިންމަތީ އެންމެ ފުރަތަމަ އުޅުނު އިންސާނުންނަކީ ﷲ ފިޔަވައި އެހެނިހެން ފަރާތްތަކަށް އަޅުކަންކުރި ބައެއްކަމަށާއި އެމީހުންނަކީ ދިރިއުޅުމުގައި އެއްވެސް އުޞޫލެއް ގޮތެއް ފޮތެއް ގެންގުޅުނު ބައެއް

أَبِىْ قَتَادَةَ قَالَ: قَالَ رَسُوْلُ اللهِ صَلَى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَمَ: ( أَسْوَأُ النَّاسِ سَرِقَةً الَّذِي يَسْرِقُ مِنْ صَلاَتِهِ قاَلُوْا: ياَ رَسُوْلَ اللهِ وَ كَيْفَ

ﷲ އަށް ތަކުބީރުކިޔައި އެކަކު އަނެކަކަށް ތަހުނިޔާ ކިޔުމުގެ ދުވަސްތަކެވެ.

وَعَنْ أَبِيْ سَعِيْدٍ الْخُدْرِيْ عَنْ رَسُوْلِ اللهِ صَلَى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَمَ قَالَ: ” قاَلَ مُوْسَى : يَا رَبِّ، عَلِّمْنِيْ شَيْئًا أَذْكُرُكَ وَأَدْعُوْكَ بِهِ. قَالَ: قُلْ

އަހަރުމެންނާ ބަރަކާތުން ފުރިގެންވާ ޙައްޖުމަހުގެ ދުވަސްތަށް ކުރިމަތިލައިފައިވާއިރު ވަރަށް ގިނަ ބައެއްގެ ސުވާލަކަށް ވެފައިވަނީ މިދުވަސްތައް އަހަރުގެ ތެރޭގައި އަންނަ އެހެން ދުވަސްތަކަށްވުރެ

ކީރިތި މާތް ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމް މަދީނާއަށް ހިޖުރަކުރެއްވުމުގެ އެއްއަހަރު ކުރީގެ ރެއެއްގެ ވަގުތެވެ. މަޑުމައިތިރިކަމާއި، ހަމަހިމޭންކަން ވަނީ މައްކާގެ މައްޗަށް ވެރިވެފައެވެ. ކީރިތި މާތް ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ

އިންސާނާގެ ހަށިގަނޑަށް ދިމާވާ ހުރިހާ ކަންތައްތަކެއް މިހެން ދިމާވަނީ ކީއްވެގެން ހެއްޔެވެ؟ ﷲ އިރާދަ ކުރައްވައިފިނަމަ ހަށިގަނޑު އެގޮތަށް ނުބައި ނުވެވެސް އޮވެދާނެއެވެ. ނަމަވެސް ހަށިގަނޑު ނުބައިވުން އެއީ އަހަރުމެންނަށް ވަރަށް މުހިއްމު މެސެޖެއް

ހިނގާ ކޮންމެ ސިކުންތަކާއެކު ތިމާގެ އުމުރު ކުރުވަމުން އަންނަކަން އިޙްސާސް ކުރެވޭ ހެއްޔެވެ؟ ޝައްކެއްވެސް ނެތެވެ. މި ދުނިޔެއަށް އުފަންވާ ކޮންމެ މީހަކީ މަރުގެ ރަހަ ދެކޭނެ މީހެކެވެ. މިގޮތުން އެތަށް ބަޔަކު މިހާރު

މާތް ﷲ އެދެބައިކަލުންނަށް ރުއްސުންލެއްވި ޢަބްދު ﷲ ބުން ޢުމަރުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެންވެއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ސަލާމާއި ޞަލަވާތްލެއްވި ކީރިތި ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމް ޙަދީޘް ކުރައްވާތީ ތިމަން އަޑު އެއްސެވީމެވެ. ” ތިޔަބައިމީހުންގެ ކުރީގެ އުއްމަތެއްގެ މީހުންކުރެ ތިން މީހަކު އެއްދުވަހަކު ދަތުރަކު ނިކުތެވެ.

މިމައުޟޫޢުގައި ދެން ބަލާލަން ބޭނުންވަނީ ޝަރުޢީ ބައްޕައެއްނެތް ކުދިންނާ ކައިވެނިކުރުމަށެވެ. މިމައްސަލައަށް ބަލާއިރު އިތުބާރުހުރި އެއްވެސް ޢިލްމުވެރިއަކު އަދި ފިޤުހުވެރި ބޭކަލަކުވެސް މިއީ ހުއްދަނޫން ކަމެއްކަމުގައި ވިދާޅުވެފައެއްނެތެވެ. ހަމައެކަނި އައިސްފައިވާ މައްސަލައަކީ ޙަންބަލީ މަޛްހަބުގެ

ޝަރުޢީ ބައްޕައެއް ނުވާ ދަރިންނާ ބެހޭ ގޮތުން ސަޢޫދީ ޢަރަބިއްޔާގެ ފަތުވާ ކޮމިޓީގެ ފަތުވާގައިވެއެވެ. ” ޝަރުޢީ ބައްޕައެއްނެތް ދަރިއަކަސް ރަނގަޅުގޮތުގައި އިސްލާމްދީންމަތީ ދެމިހުރެ ދުނިޔެދޫކޮށްފައިވާނަމަ ވަންނާނީ ސުވަރުގެއަށެވެ. އޭނާ ނަޙަލާލު ދަރިއަކަށްވުން އެއީ،

ޙަދީޘްފުޅުކުރެއްވިއެވެ. ” އޭއަންހެނުންނޭވެ! ތިޔަކަނބަލުން ޞަދަޤާތްދީ ފާފަފުއްސަވައި ދެއްވުން އެދި ދެންނެވުންގިނަ ކުރާށެވެ. އެހެނީ ތިޔަކަނބަލުންކުރެ ގިނަބަޔަކު ނަރަކައިގައިވަނިކޮށް ތިމަންކަލޭގެފާނު ދެކެވަޑައިގެންނެވީމެވެ.










