الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ، وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ، وَصَلَّى الله عَلَى مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِيِّينَ، وَعَلَى جَمِيعِ الْأَنْبِيَاءِ وَالْمُرْسَلِينَ. އަދި ޢަބްދުﷲ ބުން އަލްމުޢްތައްޒު رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ. “ޢަމަލު ނުކުރެވޭ
ސަލަފުންގެ ބައެއް ބޭކަލުންގެ ކިބައިން ވާރިދުވެގެން އައިސްފައިވާ ގޮތުގައި، ﷲ އެއްކައުވަންތަ ކުރިމީހުންގެ ތެރެއިން ފާފަތަކުގެ ސަބަބުން ނަރަކަޔަށް ވަންނަންޖެހޭ މީހުންވާނީ ނަރަކައިގެ އެންމެ ފުރަތަމަ ވަތްގަނޑުގައެވެ.
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ، وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ، وَصَلَّى الله عَلَى مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِيِّينَ، وَعَلَى جَمِيعِ الْأَنْبِيَاءِ وَالْمُرْسَلِينَ. އިބްރާހިމް ބުން އަދްހަމް رحمه الله އަރުހުގައި މީހަކު ސުވާލުދެންނެވިއެވެ. “ﷲ
ނަރަކައިގެ ހޫނުކަން ހުންނަނީ އެއްދަރަޖައެއްގައި ނޫނެވެ. އަދި ކިއެއްތަ ނަރަކައިގެ އެކިތަން ތަނުގައި ހޫނުކަން ތަފާތެވެ.
ޢިލްމަށް ޢަމަލުނުކޮށް އަދި ޢަމަލުތައް ކުރުމުގައި މަޝްޣޫލުވެގެން ނުއުޅޭ މީހުންނަށް ސަލަފުންގެ ކިބައިން ބަދުނާމުކުރުމުގެ އެތައް ބަސްތަކެއް އައިސްފައި އެބަހުއްޓެއެވެ. އޭގެތެރެއިން ބައެއް އަޘަރުތައް މިތާގައި ބަޔާން ކޮށްލާނަމެވެ.
އަދި ހަމައެފަދައިން ނަރަކައިގެ ފުންކަން އަންގައިދޭ އަނެއް ކަމަކީ ނަރަކައިގެ މަތިން ވައްޓާލެވޭ ހިލަ އެތަނުގެ އެންމެ އަޑީގައި ޖެހެން އެތަކެއް އަހަރުތަކެއް ނަގާކަމެވެ. އަބޫ ހުރައިރާ رضي الله عنه ވިދާޅުވިއެވެ.
ނަރަކަޔަކީ ވަރަށް ބޮޑު އަދި ފުޅާ އަދި ފުން ތަނެކެވެ. ނަރަކައިގެ މިޞިފަތަށް އަހަރުމެންނަށް އެނގުނީ މިބަޔާންކުރާ ކަންތަށްތަކުގެ އަލީގައެވެ.
މިހާރު ނަރަކަވަނީ ކޮންތަނެއްގައި ކަމާމެދު ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައިވަނީ ޚިލާފް އުފެދިފައެވެ. ބައެއް ބޭކަލުން ދެކިލައްވާ ގޮތުގައި ނަރަކަވަނީ އެންމެ ތިރީ ބިމުގައެވެ. އަނެއްބައި ބޭކަލުން ދެކިލައްވާ ގޮތުގައި އުޑުގައެވެ. އަނެއްބައި ބޭކަލުން އެކަމާމެދު އެއްވެސް އެއްޗެއް ވިދާޅުނުވެއެވެ. އަދި މިއީ އެންމެ ރަނގަޅު ގޮތެވެ.
ނަރަކައިގެ ބަނޑޭރިން ނަރަކަ ބަލަހައްޓަވަން ތިއްބަވަނީ ވަރުގަދަ ބޮޑެތި ބިޔަ މަލާއިކަތުންނެއެވެ. ﷲ އެބޭކަލުންނަށް ކުރައްވާ އަމުރަކަށް އެބޭކަލުން ނުއުރެދޭނެތެވެ. އަދި އެބޭކަލުންނަށް އަމުރު ކުރައްވާކަންތައް އެބޭކަލުން ކުރައްވާނެތެވެ. ﷲ ވަޙީކުރެއްވި ފަދައިންނެވެ. (يَا
ޞަޙީޙު ބުޚާރީ އަދި މުސްލިމުގައި ޢަބްދުﷲ ބުން ޢުމަރު ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުމާގެ އަރިހުން ވާރިދުވެގެން އައިސްފައިވެއެވެ.
ސުވަރުގެއާއި ނަރަކަ މިހާރުވެސް ވަނީ ހައްދަވާފައެވެ. އިމާމު އައްޠަޙާވީ އެކަލޭގެފާނުގެ ފޮތް ކަމުގައިވާ އަލްޢަޤީދަތުއް ޠަޙާވިއްޔާގައި ވިދާޅުވިއެވެ. ” ސުވަރުގެއާއި ނަރަކަ ވަނީ މިހާރުވެސް ހައްދަވާފައެވެ. މިދެތަން ދުވަހަކުވެސް ފަނާ ނުވާނެއެވެ. އަދި ނިމުމަކަށްވެސް
ނަރަކައީ ﷲ ތަޢާލާ އެކަލާނގެ އަށް ކާފަރުވާ މީހުންނާއި އަދި އެކަލާނގެ ޝަރީޢަތާއި ދެކޮޅު ހަދާމީހުންނާއި އަދި އެކަލާނގެ ފޮނުއްވި ރަސޫލުން ދޮގު ކުޅަ މީހުންނަށް ޢަޛާބު ދެއްވުމަށް އެކަލާނގެ ހައްދަވާފައިވާ ތަނެވެ.
އޭ އީމާންވެއްޖެ މީސްތަކުންނޭވެ! ތިޔަބައިމީހުންގެ ކުރީގެ މީހުންގެ މައްޗަށް ފަރްޟުކުރެއްވި ފަދައިން ތިޔަބައިމީހުންގެ މައްޗަށްވެސް ރޯދަ ފަރްޟުކުރައްވައިފިއެވެ.
އިސްވެ ބަޔާންވެގެން ދިޔަފަދައިން ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ ކޮންމެ ދުވަހަކުވެސް ހެނދުނު ފައިދާކުރަނިވި ޢިލްމު ދެއްވުމަށް އެދި ދުޢާ ކުރައްވައެވެ.
އޭ އީމާންވެއްޖެ މީސްތަކުންނޭވެ! ފިރިހެނުންގެ އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކަށް ފުރައްސާރަ ނުކުރާހުށިކަމެވެ!
މިސްކިތުގައި ނަމާދު ބަރާބަރަށް ކުރާ މުސްކުޅި އަޅުވެރި މީހަކަށް އަހަރެން ޒިޔާރަތްކުރީމެވެ. މިމީހާއަކީ މިސްކިތުގައި ކޮންމެ ނަމާދެއްގެ ވަގުތުވުމުގެ ކުރިން ނަމާދަށް އައިސް އިންތިޒާރު ކުރާ މީހެކެވެ.
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ، وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ، وَصَلَّى الله عَلَى مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِيِّينَ، وَعَلَى جَمِيعِ الْأَنْبِيَاءِ وَالْمُرْسَلِينَ. އަދި ޢަބްދުﷲ ބުން އަލްމުޢްތައްޒު رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ. “ޢަމަލު ނުކުރެވޭ
ސަލަފުންގެ ބައެއް ބޭކަލުންގެ ކިބައިން ވާރިދުވެގެން އައިސްފައިވާ ގޮތުގައި، ﷲ އެއްކައުވަންތަ ކުރިމީހުންގެ ތެރެއިން ފާފަތަކުގެ ސަބަބުން ނަރަކަޔަށް ވަންނަންޖެހޭ މީހުންވާނީ ނަރަކައިގެ އެންމެ ފުރަތަމަ ވަތްގަނޑުގައެވެ.
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ، وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ، وَصَلَّى الله عَلَى مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِيِّينَ، وَعَلَى جَمِيعِ الْأَنْبِيَاءِ وَالْمُرْسَلِينَ. އިބްރާހިމް ބުން އަދްހަމް رحمه الله އަރުހުގައި މީހަކު ސުވާލުދެންނެވިއެވެ. “ﷲ
ނަރަކައިގެ ހޫނުކަން ހުންނަނީ އެއްދަރަޖައެއްގައި ނޫނެވެ. އަދި ކިއެއްތަ ނަރަކައިގެ އެކިތަން ތަނުގައި ހޫނުކަން ތަފާތެވެ.
ޢިލްމަށް ޢަމަލުނުކޮށް އަދި ޢަމަލުތައް ކުރުމުގައި މަޝްޣޫލުވެގެން ނުއުޅޭ މީހުންނަށް ސަލަފުންގެ ކިބައިން ބަދުނާމުކުރުމުގެ އެތައް ބަސްތަކެއް އައިސްފައި އެބަހުއްޓެއެވެ. އޭގެތެރެއިން ބައެއް އަޘަރުތައް މިތާގައި ބަޔާން ކޮށްލާނަމެވެ.
އަދި ހަމައެފަދައިން ނަރަކައިގެ ފުންކަން އަންގައިދޭ އަނެއް ކަމަކީ ނަރަކައިގެ މަތިން ވައްޓާލެވޭ ހިލަ އެތަނުގެ އެންމެ އަޑީގައި ޖެހެން އެތަކެއް އަހަރުތަކެއް ނަގާކަމެވެ. އަބޫ ހުރައިރާ رضي الله عنه ވިދާޅުވިއެވެ.
ނަރަކަޔަކީ ވަރަށް ބޮޑު އަދި ފުޅާ އަދި ފުން ތަނެކެވެ. ނަރަކައިގެ މިޞިފަތަށް އަހަރުމެންނަށް އެނގުނީ މިބަޔާންކުރާ ކަންތަށްތަކުގެ އަލީގައެވެ.
މިހާރު ނަރަކަވަނީ ކޮންތަނެއްގައި ކަމާމެދު ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައިވަނީ ޚިލާފް އުފެދިފައެވެ. ބައެއް ބޭކަލުން ދެކިލައްވާ ގޮތުގައި ނަރަކަވަނީ އެންމެ ތިރީ ބިމުގައެވެ. އަނެއްބައި ބޭކަލުން ދެކިލައްވާ ގޮތުގައި އުޑުގައެވެ. އަނެއްބައި ބޭކަލުން އެކަމާމެދު އެއްވެސް އެއްޗެއް ވިދާޅުނުވެއެވެ. އަދި މިއީ އެންމެ ރަނގަޅު ގޮތެވެ.
ނަރަކައިގެ ބަނޑޭރިން ނަރަކަ ބަލަހައްޓަވަން ތިއްބަވަނީ ވަރުގަދަ ބޮޑެތި ބިޔަ މަލާއިކަތުންނެއެވެ. ﷲ އެބޭކަލުންނަށް ކުރައްވާ އަމުރަކަށް އެބޭކަލުން ނުއުރެދޭނެތެވެ. އަދި އެބޭކަލުންނަށް އަމުރު ކުރައްވާކަންތައް އެބޭކަލުން ކުރައްވާނެތެވެ. ﷲ ވަޙީކުރެއްވި ފަދައިންނެވެ. (يَا
ޞަޙީޙު ބުޚާރީ އަދި މުސްލިމުގައި ޢަބްދުﷲ ބުން ޢުމަރު ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުމާގެ އަރިހުން ވާރިދުވެގެން އައިސްފައިވެއެވެ.
ސުވަރުގެއާއި ނަރަކަ މިހާރުވެސް ވަނީ ހައްދަވާފައެވެ. އިމާމު އައްޠަޙާވީ އެކަލޭގެފާނުގެ ފޮތް ކަމުގައިވާ އަލްޢަޤީދަތުއް ޠަޙާވިއްޔާގައި ވިދާޅުވިއެވެ. ” ސުވަރުގެއާއި ނަރަކަ ވަނީ މިހާރުވެސް ހައްދަވާފައެވެ. މިދެތަން ދުވަހަކުވެސް ފަނާ ނުވާނެއެވެ. އަދި ނިމުމަކަށްވެސް
ނަރަކައީ ﷲ ތަޢާލާ އެކަލާނގެ އަށް ކާފަރުވާ މީހުންނާއި އަދި އެކަލާނގެ ޝަރީޢަތާއި ދެކޮޅު ހަދާމީހުންނާއި އަދި އެކަލާނގެ ފޮނުއްވި ރަސޫލުން ދޮގު ކުޅަ މީހުންނަށް ޢަޛާބު ދެއްވުމަށް އެކަލާނގެ ހައްދަވާފައިވާ ތަނެވެ.
އޭ އީމާންވެއްޖެ މީސްތަކުންނޭވެ! ތިޔަބައިމީހުންގެ ކުރީގެ މީހުންގެ މައްޗަށް ފަރްޟުކުރެއްވި ފަދައިން ތިޔަބައިމީހުންގެ މައްޗަށްވެސް ރޯދަ ފަރްޟުކުރައްވައިފިއެވެ.
އިސްވެ ބަޔާންވެގެން ދިޔަފަދައިން ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ ކޮންމެ ދުވަހަކުވެސް ހެނދުނު ފައިދާކުރަނިވި ޢިލްމު ދެއްވުމަށް އެދި ދުޢާ ކުރައްވައެވެ.
އޭ އީމާންވެއްޖެ މީސްތަކުންނޭވެ! ފިރިހެނުންގެ އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކަށް ފުރައްސާރަ ނުކުރާހުށިކަމެވެ!
މިސްކިތުގައި ނަމާދު ބަރާބަރަށް ކުރާ މުސްކުޅި އަޅުވެރި މީހަކަށް އަހަރެން ޒިޔާރަތްކުރީމެވެ. މިމީހާއަކީ މިސްކިތުގައި ކޮންމެ ނަމާދެއްގެ ވަގުތުވުމުގެ ކުރިން ނަމާދަށް އައިސް އިންތިޒާރު ކުރާ މީހެކެވެ.
