ﷲތަޢާލާގެ ރަޙުމަތުން، މިފިލާވަޅާއެކު ނިމިގެން މިދިޔައީ، ކިތާބުއްތަވްޙީދުގެ މުޤައްދިމާއެއްގެ ގޮތުގައި، އިމާމް މުޙައްމަދު ބިން ޢަބްދިލްވައްހާބް ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވާފައިވާ ބާބުގެ ޝަރަޙައެވެ. ދުޢާއަކީ މިފިލާވަޅުތަކަކީ، އެންމެހައި ލޮބުވެތި އަޚުންނާއި އުޚްތުންނަށް މަންފާކުރާނޭ ފިލާވަޅުތަކެއް ކަމުގައި ލެއްވުމެވެ.
ޝިރުކުކޮށްފި ކަމުގައިވަނީނަމަ، އެމީހަކަށް އެއްވެސް ހެވެއްނުވާނެއެވެ. ﷲއާއި، އެއިލާހުގެ ވަލީވެރިންގެ ފަރާތުންވެސް އެމީހަކަށް ވާނީ ނުބައިބަހެވެ. އެބަހީ، އެމީހަކަށް ތަޢުރީފުގެ އެއްވެސްބަހެއް، އަދި ﷲގެ ޙަޟްރަތުން އެއްވެސް ހެވެއް ނުވާނެއެވެ. އަދި ދުނިޔެއާއި އާޚިރަތުގައިވެސް ގެއްލެނިވެގެންވާ މީހުންގެތެރެއިން އެމީހަކު ވެގެންދާނެއެވެ.
ޠާޣޫތަށް ކާފިރުނުވާ ކަމުގައިވާނަމަ، އަޅުކަންކުރުމުގެގޮތުން ކިތަންމެ ގިނަޢަމަލެއް ކުރިކަމުގައިވިއަސް، ތަވްޙީދުގެ އަހުލުވެރިއެއްކަމުގައި އޭނާ ނުވާހުއްޓެވެ. އެހެންކަމުން އެކަމަށް އިޝާރާތްކުރައްވައި، އިމާމް މުޙައްމަދު ބިން ޢަބްދިލްވައްހާބް ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވެފައިމިވަނީ، މިއީ ބޮޑު މަސްއަލަ(ނުކުތާ) ކަމުގައެވެ.
أَنْ يَعْبُدُوْهُ އޭ އެކަނި ޙަދީޘްނުކުރައްވައި، އެއާއެކު وَلَا يُشْرِكُوْا بِهِ شَيْئاً އޭ ޙަދީޘްކުރެއްވުމުން، ހަމައެކަނި އަޅުކަންކުރުމަކުން އަދި ނުފުދޭކަން އެނގިގެންދެއެވެ. އަދިކިއެއް! އެއަޅުކަންކުރުމުގައި، އެއިލާހާއި އެހެން އެއްވެސް ފަރާތެއް، އަދި އެއްޗެއްވެސް ބައިވެރިކޮށްގެން ނުވާނެކަން އެނގިގެންދެއެވެ.
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ ޠާއިފު ދޫކުރައްވައި މައްކާއަށް ވަޑައިގެންނެވީ ހިތާމަކުރައްވާ ޙާލުކޮޅެއްގައެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ ޤައުމުގެ މީހުން އެކަލޭގެފާނުގެ ޙައްޤު ދަޢުވަތަށް ބީރުކަންފަތެއް ދިނުމުގެ ސަބަބުންނެވެ. މައްކާއަށް އެނބުރި ވަޑައިގެންނެވި މަގުމަތީގައި ކަދުރު ދަނޑަކާއި އަރާ
މިއީ ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ ދުނިޔޭގައި ހުންނެވިއިރު ބުނަންޖެހޭ ގޮތެވެ. ނަމަވެސް މިއަދު، އަޅުގަނޑުމެންނަށް ސުވާލުދެންނެވުމުން އަޅުގަނޑުމެން ބުނަންވާނީ ހަމައެކަނި، ‘އެންމެމޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވަނީ ﷲއެވެ.’ މިފަދައިންނެވެ.
ނަމަވެސް އެކަލޭގެފާނާއި މުޚާޠަބުކުރާއިރު، ‘އޭ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ’ މިފަދައިން ކިޔުން ހުއްދަވެގެން ނުވެއެވެ. އޭގެބަދަލުގައި، ‘ﷲގެ ނަބިއްޔާ، ނުވަތަ ﷲގެ ރަސޫލާ’ ފަދަ ކަލިމަތަކެއް ބޭނުންކުރުން ލާޒިމްވެގެންވެއެވެ.
ނަމަވެސް އެކަންތައް ލަސްތަކެއްނުވެ ހައްލުވެއެވެ. އެއީ ކީއްވެތޯއެވެ؟ އެބޭކަލުން ﷲތަޢާލާގެ ފޮތާއި ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަގެ ސުންނަތުން އެކަމުގެ ޙައްލުހޯއްދަވާތީއެވެ. އެ 2މަޞްދަރުން ހައްލުހޯދަން މަސައްކަތް ނުކުރާނާމަ ކަންތައް ވެގެންދާނޭގޮތް، ދުނިޔޭގެ އެކިކަންކޮޅުތަކަށް ނަޒަރުހިންގާލި ކޮންމެ މީހަކަށް މިއަދު ފެނިގެންދާނެއެވެ.
އެހެންކަމުން، ﷲތަޢާލާގެ އަހުދުތަކުގެ އިތުރުން އެހެނިހެން މުސްލިމުންނާއެކު ވެފައިވާ އަހުދުތައްވެސް ފުއްދަންޖެހެއެވެ. އަދިކިއެއްތޯއެވެ! ކާފަރުންނަށް ކޮށްފައިވާ އަހުދުތަކަށްވެސް ވަފާތެރިވާންޖެހެއެވެ.
މުސްލިމުން ޝިޢުބު އަބީ ޠާލިބުގައި: ޙަބުޝްކަރައިގެ ޢަދުލުވެރި ރަސްގެފާނު ނަޖާޝީ މުސްލިމުންނާމެދު ކަންތައްކުރެވި ގޮތުގެ ހަޔޮފުޅުކަމުން މައްކާގެ މުޝްރިކުން އެކަމާ ކަންބޮޑުވިއެވެ. އަދި ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ އަށާއި އީމާންވީ މީހުންނަށް އެބައިމީހުންގެ
މި ފިލާވަޅުން އެނގެން ޖެހޭނެ މިންވަރު ދުރުގަޔާއި އަދި ކައިރީގައި ހުންނަ ޢާޤިލުއާއި ޣައިރު ޢާޤިލުއަށް ބޭނުންކުރާ އަސްމާއުލް އިޝާރާގެ ތަފާތު مُبْتَدَأٌ އަދި خَبَرٌ އަކީ ކޮބައިކަން އެނގުން مَفَاعِلُ ވަޒަނަށް އަންނަ
މިފިލާވަޅު ބިނާވެގެންވަނީ މަލާއިތުންނަށް އީމާންވާނޭގޮތް ދެނެގަތުމުގެ މައްޗަށެވެ
މިފިލާވަޅު ބިނާވެގެންވަނީ ﷲ ތަޢާލާއަށް އީމާންވާނޭގޮތް ދެނެގަތުމުގެ މައްޗަށެވެ
މި ފިލާވަޅުން އެނގެން ޖެހޭނެ މިންވަރު l މިފިލާވަޅުގައި ބުނެދީފައިވާ ޟަމީރުތައް ބޭނުންކުރަން އެނގުން l މިފިލާވަޅުގައި ބަޔާންކޮށްދީފައިވާ ފިޢުލުތައް ބޭނުންކުރަން އެނގުން l މިފިލާވަޅުގައި ބުނެދީފައިވާ ޟަމީރު މުންފަޞިލާއި ޟަމީރު މުއްތަޞިލުގެ ތަފާތު
މައްކާގެ މުޝްރިކުން ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމައަށް ކުރި އުނދަގޫތައް: 1- عروة بن الزبير رحمه الله قَالَ : سَأَلْتُ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عَمْرٍو عَنْ أَشَدِّ مَا صَنَعَ الْمُشْرِكُونَ بِرَسُولِ
މިފިލާވަޅު ބިނާވެގެންވަނީ އީމާންކަން ދެނެގަތުމުގެ މައްޗަށެވެ
ﷲތަޢާލާގެ ރަޙުމަތުން، މިފިލާވަޅާއެކު ނިމިގެން މިދިޔައީ، ކިތާބުއްތަވްޙީދުގެ މުޤައްދިމާއެއްގެ ގޮތުގައި، އިމާމް މުޙައްމަދު ބިން ޢަބްދިލްވައްހާބް ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވާފައިވާ ބާބުގެ ޝަރަޙައެވެ. ދުޢާއަކީ މިފިލާވަޅުތަކަކީ، އެންމެހައި ލޮބުވެތި އަޚުންނާއި އުޚްތުންނަށް މަންފާކުރާނޭ ފިލާވަޅުތަކެއް ކަމުގައި ލެއްވުމެވެ.
ޝިރުކުކޮށްފި ކަމުގައިވަނީނަމަ، އެމީހަކަށް އެއްވެސް ހެވެއްނުވާނެއެވެ. ﷲއާއި، އެއިލާހުގެ ވަލީވެރިންގެ ފަރާތުންވެސް އެމީހަކަށް ވާނީ ނުބައިބަހެވެ. އެބަހީ، އެމީހަކަށް ތަޢުރީފުގެ އެއްވެސްބަހެއް، އަދި ﷲގެ ޙަޟްރަތުން އެއްވެސް ހެވެއް ނުވާނެއެވެ. އަދި ދުނިޔެއާއި އާޚިރަތުގައިވެސް ގެއްލެނިވެގެންވާ މީހުންގެތެރެއިން އެމީހަކު ވެގެންދާނެއެވެ.
ޠާޣޫތަށް ކާފިރުނުވާ ކަމުގައިވާނަމަ، އަޅުކަންކުރުމުގެގޮތުން ކިތަންމެ ގިނަޢަމަލެއް ކުރިކަމުގައިވިއަސް، ތަވްޙީދުގެ އަހުލުވެރިއެއްކަމުގައި އޭނާ ނުވާހުއްޓެވެ. އެހެންކަމުން އެކަމަށް އިޝާރާތްކުރައްވައި، އިމާމް މުޙައްމަދު ބިން ޢަބްދިލްވައްހާބް ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވެފައިމިވަނީ، މިއީ ބޮޑު މަސްއަލަ(ނުކުތާ) ކަމުގައެވެ.
أَنْ يَعْبُدُوْهُ އޭ އެކަނި ޙަދީޘްނުކުރައްވައި، އެއާއެކު وَلَا يُشْرِكُوْا بِهِ شَيْئاً އޭ ޙަދީޘްކުރެއްވުމުން، ހަމައެކަނި އަޅުކަންކުރުމަކުން އަދި ނުފުދޭކަން އެނގިގެންދެއެވެ. އަދިކިއެއް! އެއަޅުކަންކުރުމުގައި، އެއިލާހާއި އެހެން އެއްވެސް ފަރާތެއް، އަދި އެއްޗެއްވެސް ބައިވެރިކޮށްގެން ނުވާނެކަން އެނގިގެންދެއެވެ.
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ ޠާއިފު ދޫކުރައްވައި މައްކާއަށް ވަޑައިގެންނެވީ ހިތާމަކުރައްވާ ޙާލުކޮޅެއްގައެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ ޤައުމުގެ މީހުން އެކަލޭގެފާނުގެ ޙައްޤު ދަޢުވަތަށް ބީރުކަންފަތެއް ދިނުމުގެ ސަބަބުންނެވެ. މައްކާއަށް އެނބުރި ވަޑައިގެންނެވި މަގުމަތީގައި ކަދުރު ދަނޑަކާއި އަރާ
މިއީ ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ ދުނިޔޭގައި ހުންނެވިއިރު ބުނަންޖެހޭ ގޮތެވެ. ނަމަވެސް މިއަދު، އަޅުގަނޑުމެންނަށް ސުވާލުދެންނެވުމުން އަޅުގަނޑުމެން ބުނަންވާނީ ހަމައެކަނި، ‘އެންމެމޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވަނީ ﷲއެވެ.’ މިފަދައިންނެވެ.
ނަމަވެސް އެކަލޭގެފާނާއި މުޚާޠަބުކުރާއިރު، ‘އޭ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ’ މިފަދައިން ކިޔުން ހުއްދަވެގެން ނުވެއެވެ. އޭގެބަދަލުގައި، ‘ﷲގެ ނަބިއްޔާ، ނުވަތަ ﷲގެ ރަސޫލާ’ ފަދަ ކަލިމަތަކެއް ބޭނުންކުރުން ލާޒިމްވެގެންވެއެވެ.
ނަމަވެސް އެކަންތައް ލަސްތަކެއްނުވެ ހައްލުވެއެވެ. އެއީ ކީއްވެތޯއެވެ؟ އެބޭކަލުން ﷲތަޢާލާގެ ފޮތާއި ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަގެ ސުންނަތުން އެކަމުގެ ޙައްލުހޯއްދަވާތީއެވެ. އެ 2މަޞްދަރުން ހައްލުހޯދަން މަސައްކަތް ނުކުރާނާމަ ކަންތައް ވެގެންދާނޭގޮތް، ދުނިޔޭގެ އެކިކަންކޮޅުތަކަށް ނަޒަރުހިންގާލި ކޮންމެ މީހަކަށް މިއަދު ފެނިގެންދާނެއެވެ.
އެހެންކަމުން، ﷲތަޢާލާގެ އަހުދުތަކުގެ އިތުރުން އެހެނިހެން މުސްލިމުންނާއެކު ވެފައިވާ އަހުދުތައްވެސް ފުއްދަންޖެހެއެވެ. އަދިކިއެއްތޯއެވެ! ކާފަރުންނަށް ކޮށްފައިވާ އަހުދުތަކަށްވެސް ވަފާތެރިވާންޖެހެއެވެ.
މުސްލިމުން ޝިޢުބު އަބީ ޠާލިބުގައި: ޙަބުޝްކަރައިގެ ޢަދުލުވެރި ރަސްގެފާނު ނަޖާޝީ މުސްލިމުންނާމެދު ކަންތައްކުރެވި ގޮތުގެ ހަޔޮފުޅުކަމުން މައްކާގެ މުޝްރިކުން އެކަމާ ކަންބޮޑުވިއެވެ. އަދި ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ އަށާއި އީމާންވީ މީހުންނަށް އެބައިމީހުންގެ
މި ފިލާވަޅުން އެނގެން ޖެހޭނެ މިންވަރު ދުރުގަޔާއި އަދި ކައިރީގައި ހުންނަ ޢާޤިލުއާއި ޣައިރު ޢާޤިލުއަށް ބޭނުންކުރާ އަސްމާއުލް އިޝާރާގެ ތަފާތު مُبْتَدَأٌ އަދި خَبَرٌ އަކީ ކޮބައިކަން އެނގުން مَفَاعِلُ ވަޒަނަށް އަންނަ
މިފިލާވަޅު ބިނާވެގެންވަނީ މަލާއިތުންނަށް އީމާންވާނޭގޮތް ދެނެގަތުމުގެ މައްޗަށެވެ
މިފިލާވަޅު ބިނާވެގެންވަނީ ﷲ ތަޢާލާއަށް އީމާންވާނޭގޮތް ދެނެގަތުމުގެ މައްޗަށެވެ
މި ފިލާވަޅުން އެނގެން ޖެހޭނެ މިންވަރު l މިފިލާވަޅުގައި ބުނެދީފައިވާ ޟަމީރުތައް ބޭނުންކުރަން އެނގުން l މިފިލާވަޅުގައި ބަޔާންކޮށްދީފައިވާ ފިޢުލުތައް ބޭނުންކުރަން އެނގުން l މިފިލާވަޅުގައި ބުނެދީފައިވާ ޟަމީރު މުންފަޞިލާއި ޟަމީރު މުއްތަޞިލުގެ ތަފާތު
މައްކާގެ މުޝްރިކުން ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމައަށް ކުރި އުނދަގޫތައް: 1- عروة بن الزبير رحمه الله قَالَ : سَأَلْتُ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عَمْرٍو عَنْ أَشَدِّ مَا صَنَعَ الْمُشْرِكُونَ بِرَسُولِ
މިފިލާވަޅު ބިނާވެގެންވަނީ އީމާންކަން ދެނެގަތުމުގެ މައްޗަށެވެ
