ފެނުގެ އިސްތިޢުމާލުކުރުމަށް ނުކުޅެދުންތެރި ވެއްޖެނަމަ ތަޔައްމުމުކުރުން ހުއްދަވެގެންވެއެވެ. ފެން ނެތުމުގެ ސަބަބުންނެވެ. ނޫނީ ބައްޔެއްގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ފިނިގަދަވުމުގެ ސަބަބުން، ހަށިގަނޑުގައި ފެންޖައްސައިފިނަމަ ގެއްލުމެއް ލިބިދާނެކަމަށް ބިރުގަންނަނަމައެވެ. އެއީ ޢިމްރާން ބިން ޙުޞައިނުގެ ޙަދީޘުގެ
ތަޔައްމުމުކުރުން ތަޔައްމުމުގެ ލުޣަވީ މާނަ: އެއީ ޤަޞްދުކުރުމެވެ. ޝަރުޢުގައި ތަޔައްމުމުއަކީ ޚާއްޞަވެގެންވާ ގޮތެއްގައި، ﷲ އަށް އަޅުކަން އަދާކުރުމުގެ ގޮތުން، މޫނުގަޔާއި ދެ އަތްތިލައިގައި ޠާޙިރު ވެލީން ފުހުމެވެ. ތަޔައްމުމުގެ ޙުކުމާއި އެކަމަކީ ޝަރުޢުވެގެންވާކަމެއް
ސުންނަތްހިނެއިންތައް ވާޖިބު ހިނެއިންތައް ބަޔާންވެހިނގައްޖެއެވެ. ސުންނަތްވެގެންވާ ނުވަތަ މުސްތަޙައްބު ވެގެންވާ ހިނެއިންތަކަކީ: 1- ޖިމާޢުވާ ކޮންމެ ވަޤުތެއްގައި ހިނައިގަތުން: އެއީ އަބޫ ރާފިޢު ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެންވާ ޙަދީޘުގެ ސަބަބުންނެވެ. ރާފިޢު ރަޟިޔަﷲ
ފަހެ،ޖުނުބުވެރިކަމުން ހިނައިގަތުމުގައި ދެގޮތެއް ވެއެވެ. އެއީ މުސްތަޙައްބުވެގެންވާ ގޮތާއި، ފުދިގެންވާގޮތެވެ. (كيفية الإجزاء) މުސްތަޙައްބުވެގެންވާ ގޮތަކީ: ދެއަތްތިލަ ދޮވެލުމާއި، އޭގެފަހުގައި ޢައުރަގުނަވަން ދޮވުމާއި، ޢައުރަގުނަވަނުގައި ޖެހިފައި ހުރި ހަޑިކަމެއް ހުރިހަމަ ފިލުވައިލުމާއި، އޭގެފަހުގައި ނަމާދަށް
ސުވާލު:ވިހެއުމުގެދެދުވަސް ނުވަތަ ތިންދުވަސްކުރިން މާބަނޑު އަންހެނާގެފަރުޖުން ނުކުންނަ ދިޔާތަކެތީގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައިހެއްޔެވެ؟އެއީ ފެން ގޮތަށް ހުންނަ އެއްޗެކެވެ. ބައެއް މީހުން އެއަށް [ ماء الجنين ]އެމްނިއޮޓިކް ފުލުއިޑް އޭވެސް ކިޔައެވެ. އެ އަންނަނަމަ
ގިނަ ޢިލްމުވެރިންގެ އަރިހުގައި ތަޙިއްޔަތުލް މަސްޖިދުގެ (މަސްޖިދު ސުންނަތުގެ) ދެރަކުޢަތަކީ ސުންނަތް ނަމާދެކެވެ. އަދި ބައެއް ޢިލްމުވެރިން މިކަމަށް އިޖުމާޢު ނަޤުލު ކުރައްވާފައި ވެއެވެ.
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ކުޑަ ޙަދަޘްވެރިވެފައިވާމީހާ ޤުރުއާން ކިޔެވުމުގައި މައްސަލައެއް ނެތެވެ. އަދި އެއީ ހުއްދަ ކަމެއްކަމަށް އިޖުމާޢުވެފައިވާކަމަށް ބައެއް ޢިލްމުވެރިން ނަޤުލު
ދަރުސްތަކާއި، ދީނީ ފޯރަމްތަކުގެ އިޢުލާނުޖެހުމަކީ މައްސަލައެއްނޫނެވެ
ހިނައިގަތުމުގެ ބާބު ފުރަތަމައީ: ހިނައިގަތުމުގެ މާނައާއި، އޭގެ ޙުކުމާއި އޭގެ ދަލީލެވެ. އެއީ ޢަރަބި ބަހުގައި الغُسْلُ އެވެ. މި މަޞްދަރު ނެގިފައިވަނީ غَسَلَ- يَغْسِلُ އިންނެވެ. ހިނައިގަތުމުގެ މާނަ: ލުޣަވީގޮތުން ހިނައިގަތުމުގެ މާނާއަކީ
ފިޠުރު ޒަކާތް ނެރޭއިރު، ޞަދަޤާތްކުރުމުގެ ނިޔަތުގައި ފިޠުރު ޒަކާތަށް ނެރެންޖެހޭ މިންވަރަށް ވުރެ އިތުރަށް ނެރުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ.
ރަމަޟާންމަހުގެ ރޯދައަކީ، އިސްލާމްދީނުގެ ރުކުންތަކުގެ ތެރެއިން ރުކުނެކެވެ. އެދީނުގެ އެއް އަސާސެވެ.
ޚުއްފުގައި ފެންފުހުމުގެ މުއްދަތު ފެށޭވަޤުތު ޚުއްފުގައި ފެންފުހުމުގެ މުއްދަތު ފެށޭނީ ޚުއްފުލެއްވުމަށްފަހު ޙަދަޘްވެރިވާ (ވުޟޫގެއްލޭ) ވަޤުތުން ފެށިގެންނެވެ. މިސާލަކަށް މީހަކު ފަތިސްނަމާދަށް ވުޟޫކޮށް، ޚުއްފު ލެއްވުމަށްފަހު، އިރު އެރިފަހުން ވުޟޫގެއްލުނީއެވެ. ދެން އެއަށްފަހު ވުޟޫކުރީ
ޚުއްފުގައި ފެންފުހުމުގެ މުއްދަތު އެއީ ރަށުގައި ޤާއިވެގެން ހުންނަމީހާއަށް އަދި ނަމާދު ކުރުކުރުން ހުއްދަވެގެންނުވާ މިންވަރަށް ދަތުރުފަތުރު ކުރާ މީހާއަށް ދުވާލަކާއި ރެއެކެވެ. އަދި ނަމާދު ކުރުކުރުން ހުއްދަވެގެންވާ މިންވަރަށް ދަތުރުކުރާ މީހާއަށް ތިންދުވަހާއި
އަޚުންނޭވެ! ރޯދަވަނީ އެންމެ މާތް އަޅުކަންތައްތަކުގެ ތެރެއިން ކަން ދަންނާށެވެ! ރޯދައިގެ މަތިވެރިކަމާ ބެހޭގޮތުން އެތައް އަޘަރުތަކެއް ވާރިދުވެގެންވެއެވެ. އަދި މީސްތަކުންގެ މެދުގައި އެޚަބަރުތައް ނަޤުލުކުރެވެއެވެ.
އެހެންކަމުން ރޯދައަށް ހުރެ އެ ބޭނުންކުރުމަކީ ހުއްދަކަމެކެވެ.
ފަހެ އެންމެހާ މިސްކިތްތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ މާތް މިސްކިތަކީ މަސްޖިދުލް ޙަރާމްއެވެ. އެއަށްފަހު މަސްޖިދުއް ނަބަވީއެވެ. އެއަށް ފަހު މަސްޖިދުލް އަޤުޞާ
ފެނުގެ އިސްތިޢުމާލުކުރުމަށް ނުކުޅެދުންތެރި ވެއްޖެނަމަ ތަޔައްމުމުކުރުން ހުއްދަވެގެންވެއެވެ. ފެން ނެތުމުގެ ސަބަބުންނެވެ. ނޫނީ ބައްޔެއްގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ފިނިގަދަވުމުގެ ސަބަބުން، ހަށިގަނޑުގައި ފެންޖައްސައިފިނަމަ ގެއްލުމެއް ލިބިދާނެކަމަށް ބިރުގަންނަނަމައެވެ. އެއީ ޢިމްރާން ބިން ޙުޞައިނުގެ ޙަދީޘުގެ
ތަޔައްމުމުކުރުން ތަޔައްމުމުގެ ލުޣަވީ މާނަ: އެއީ ޤަޞްދުކުރުމެވެ. ޝަރުޢުގައި ތަޔައްމުމުއަކީ ޚާއްޞަވެގެންވާ ގޮތެއްގައި، ﷲ އަށް އަޅުކަން އަދާކުރުމުގެ ގޮތުން، މޫނުގަޔާއި ދެ އަތްތިލައިގައި ޠާޙިރު ވެލީން ފުހުމެވެ. ތަޔައްމުމުގެ ޙުކުމާއި އެކަމަކީ ޝަރުޢުވެގެންވާކަމެއް
ސުންނަތްހިނެއިންތައް ވާޖިބު ހިނެއިންތައް ބަޔާންވެހިނގައްޖެއެވެ. ސުންނަތްވެގެންވާ ނުވަތަ މުސްތަޙައްބު ވެގެންވާ ހިނެއިންތަކަކީ: 1- ޖިމާޢުވާ ކޮންމެ ވަޤުތެއްގައި ހިނައިގަތުން: އެއީ އަބޫ ރާފިޢު ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެންވާ ޙަދީޘުގެ ސަބަބުންނެވެ. ރާފިޢު ރަޟިޔަﷲ
ފަހެ،ޖުނުބުވެރިކަމުން ހިނައިގަތުމުގައި ދެގޮތެއް ވެއެވެ. އެއީ މުސްތަޙައްބުވެގެންވާ ގޮތާއި، ފުދިގެންވާގޮތެވެ. (كيفية الإجزاء) މުސްތަޙައްބުވެގެންވާ ގޮތަކީ: ދެއަތްތިލަ ދޮވެލުމާއި، އޭގެފަހުގައި ޢައުރަގުނަވަން ދޮވުމާއި، ޢައުރަގުނަވަނުގައި ޖެހިފައި ހުރި ހަޑިކަމެއް ހުރިހަމަ ފިލުވައިލުމާއި، އޭގެފަހުގައި ނަމާދަށް
ސުވާލު:ވިހެއުމުގެދެދުވަސް ނުވަތަ ތިންދުވަސްކުރިން މާބަނޑު އަންހެނާގެފަރުޖުން ނުކުންނަ ދިޔާތަކެތީގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައިހެއްޔެވެ؟އެއީ ފެން ގޮތަށް ހުންނަ އެއްޗެކެވެ. ބައެއް މީހުން އެއަށް [ ماء الجنين ]އެމްނިއޮޓިކް ފުލުއިޑް އޭވެސް ކިޔައެވެ. އެ އަންނަނަމަ
ގިނަ ޢިލްމުވެރިންގެ އަރިހުގައި ތަޙިއްޔަތުލް މަސްޖިދުގެ (މަސްޖިދު ސުންނަތުގެ) ދެރަކުޢަތަކީ ސުންނަތް ނަމާދެކެވެ. އަދި ބައެއް ޢިލްމުވެރިން މިކަމަށް އިޖުމާޢު ނަޤުލު ކުރައްވާފައި ވެއެވެ.
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ކުޑަ ޙަދަޘްވެރިވެފައިވާމީހާ ޤުރުއާން ކިޔެވުމުގައި މައްސަލައެއް ނެތެވެ. އަދި އެއީ ހުއްދަ ކަމެއްކަމަށް އިޖުމާޢުވެފައިވާކަމަށް ބައެއް ޢިލްމުވެރިން ނަޤުލު
ދަރުސްތަކާއި، ދީނީ ފޯރަމްތަކުގެ އިޢުލާނުޖެހުމަކީ މައްސަލައެއްނޫނެވެ
ހިނައިގަތުމުގެ ބާބު ފުރަތަމައީ: ހިނައިގަތުމުގެ މާނައާއި، އޭގެ ޙުކުމާއި އޭގެ ދަލީލެވެ. އެއީ ޢަރަބި ބަހުގައި الغُسْلُ އެވެ. މި މަޞްދަރު ނެގިފައިވަނީ غَسَلَ- يَغْسِلُ އިންނެވެ. ހިނައިގަތުމުގެ މާނަ: ލުޣަވީގޮތުން ހިނައިގަތުމުގެ މާނާއަކީ
ފިޠުރު ޒަކާތް ނެރޭއިރު، ޞަދަޤާތްކުރުމުގެ ނިޔަތުގައި ފިޠުރު ޒަކާތަށް ނެރެންޖެހޭ މިންވަރަށް ވުރެ އިތުރަށް ނެރުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ.
ރަމަޟާންމަހުގެ ރޯދައަކީ، އިސްލާމްދީނުގެ ރުކުންތަކުގެ ތެރެއިން ރުކުނެކެވެ. އެދީނުގެ އެއް އަސާސެވެ.
ޚުއްފުގައި ފެންފުހުމުގެ މުއްދަތު ފެށޭވަޤުތު ޚުއްފުގައި ފެންފުހުމުގެ މުއްދަތު ފެށޭނީ ޚުއްފުލެއްވުމަށްފަހު ޙަދަޘްވެރިވާ (ވުޟޫގެއްލޭ) ވަޤުތުން ފެށިގެންނެވެ. މިސާލަކަށް މީހަކު ފަތިސްނަމާދަށް ވުޟޫކޮށް، ޚުއްފު ލެއްވުމަށްފަހު، އިރު އެރިފަހުން ވުޟޫގެއްލުނީއެވެ. ދެން އެއަށްފަހު ވުޟޫކުރީ
ޚުއްފުގައި ފެންފުހުމުގެ މުއްދަތު އެއީ ރަށުގައި ޤާއިވެގެން ހުންނަމީހާއަށް އަދި ނަމާދު ކުރުކުރުން ހުއްދަވެގެންނުވާ މިންވަރަށް ދަތުރުފަތުރު ކުރާ މީހާއަށް ދުވާލަކާއި ރެއެކެވެ. އަދި ނަމާދު ކުރުކުރުން ހުއްދަވެގެންވާ މިންވަރަށް ދަތުރުކުރާ މީހާއަށް ތިންދުވަހާއި
އަޚުންނޭވެ! ރޯދަވަނީ އެންމެ މާތް އަޅުކަންތައްތަކުގެ ތެރެއިން ކަން ދަންނާށެވެ! ރޯދައިގެ މަތިވެރިކަމާ ބެހޭގޮތުން އެތައް އަޘަރުތަކެއް ވާރިދުވެގެންވެއެވެ. އަދި މީސްތަކުންގެ މެދުގައި އެޚަބަރުތައް ނަޤުލުކުރެވެއެވެ.
އެހެންކަމުން ރޯދައަށް ހުރެ އެ ބޭނުންކުރުމަކީ ހުއްދަކަމެކެވެ.
ފަހެ އެންމެހާ މިސްކިތްތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ މާތް މިސްކިތަކީ މަސްޖިދުލް ޙަރާމްއެވެ. އެއަށްފަހު މަސްޖިދުއް ނަބަވީއެވެ. އެއަށް ފަހު މަސްޖިދުލް އަޤުޞާ
