1. ތަޙްނީކް ކުރުން: ތަޙްނީކްކުރުމަކީ ކަދުރުކޮޅެއް ޗިސްކޮށްލުމަށްފަހު އޭގެ ދިޔަ ކުއްޖާގެ ތަލީގައި ކާއްތާލުމެވެ. ނުވަތަ ކުއްޖާއަށް އޭގެ ރަހަ ފޯރުކޮށްދިނުމެވެ. ކަދުރު ނުލިބުނު ނަމަ މާމުއި ފަދަ ކޮންމެވެސް ފޮނިއެއްޗަކުންނެވެ. މިއީ މުސްތަޙައްބުކަމެކެވެ.
ހެނދުނާއި ހަވީރު ކިޔުމަށް ގިނަ ޛިކުރުތަކެއް ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلمގެ ސުންނަތުން ޘާބިތުވެފައިވެއެވެ. ނަމަވެސް މިޛިކުރުތައް ކިޔުމަށް އެންމެ އެދެވިގެންވާ ވަޤުތަކީ ކޮބައިތޯ ޢިލްމުވެރިންވަނީ ބަހުޘްކުރައްވާފައެވެ.
“الإِيْلَاءُ” މިބަސް ނެގިފައި ވަނީ الأَلِيَّةُ އިންނެވެ. މީގެ މާނައަކީ ހުވާ ކުރުމެވެ.
[ޢާންމުކޮށްލާ ހެދުން މުޙްރިމުން] ނުލުމުގެ ޙިކުމަތަކީ އިންސާނާ އޭނާގެ رَبّއަށް އެތެރެފުށުންނާއި ބޭރުފުށުން މަޑުމޮޅިވެއުޅުން ފުރިހަމަވުމުގެ ގޮތުންނެވެ.
ބައެއްމީހުން [އެބަހީ: ފިރިހެނުން] އިޙްރާމްހެދުން ހިފެހެއްޓުމުގެ ގޮތުން ޕިން ނުވަތަ ދަތި ޖަހައެވެ.
ސެންޓުވަސްދުވާ ޓިޝޫގައި (ސެންޓުގެ)ތެތްކަންވާނަމަ، އަދި އަތުގައި ހޭކޭފަދަ ތެތްކަމެއް ހުންނަ މީރުވަސްދުވާ އެއްޗެއްވާނަމަ ފަހެ މުޙްރިމުންނަށް(1) އެ ބޭނުންކުރުން ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ.
އަމިއްލަ ނަފްސު އިޞްލާޙުކޮށް، ހިތްތައް ޠާހިރުކޮށް، އީމާންކަން ވަރުގަދަ ކުރުމަށްޓަކައި ޙައްޖުގެ އަޅުކަމަކީ ރަނުގެ ފުރުޞަތެކެވެ.
ޢުމްރާކުރާމީހާ މައްކާއިން ނުކުތުމުގެ ކުރިން ވަދާއުގެ ޠަވާފުކުރުން އޭނާގެ މައްޗަށް ޝަރުޢުވެގެންވެއެވެ. ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް ޢުމްރާކުރުމަށްފަހު މައްކާގައި މަޑުކޮށްފައި މައްކާއިން ނުކުންނަނަމައެވެ.
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. أما بعد. ދުޢާ ކުރާއިރު ދުޢާކުރުމުގެ އަދަބުތަކަށް ފަރުވާތެރިވެގެން ދުޢާކުރުމަކީ ދުޢާ އިޖާބަވުމުގެ ފުރުޞަތު ބޮޑުވެގެންދާ ސަބަބެކެވެ. އެގޮތުން
ޝައްވާލުމަހުގެ ހަރޯދައިގެ ތެރެއިން ތިން ރޯދަ އަލްބީޟުގެ(ހަނދުމަހުގެ 13 14 15 ވަނަވަދުވަހުގެ) ރޯދައާ، އެއްނިޔަތެއްގައި ހިފައިފި މީހަކަށް އެކަމުގެ މާތްކަން ޙާޞިލުވާނެ ހެއްޔެވެ؟
ބަރަކާތްތެރި ފިޠުރުޢީދުގެ ތަހްނިޔާ އެންމެހާ ލޮބުވެތި އަޚުންނާއި އުޚްތުންނަށް ދަންނަވަމެވެ.
އިސްލާމްދީނުގެ އެންމެ މުހިންމު ދެ މަސްދަރަކީ ކީރިތި ޤުރުއާނާއި ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތެވެ.
އަލަށް އިސްލާމްވާމީހާ، އެމީހާގެ ކުފުރުގެ ދުވަސްތަކުގައި ދޫކޮށްފައިވާ ފަރުޟުރޯދަތައް ޤަޟާކުރުން ލާޒިމުވެގެންނުވެއެވެ.
އެމަހުގައި ﷲ ފަރުޟުކުރައްވާފައިވާ ރޯދައިގެ ޘަވާބާއި ދަރުމަ ފުރިހަމަގޮތުގައި ޙާޞިލުކުރުމަށްޓަކައި މިކަމުގެ ޢިލްމު އެނގިފައިވުމަކީ މުހިއްމުކަމެކެވެ.
ރަމަޟާންމަސް ފެށުނުކަން ޘާބިތުކުރުމުގައި ބަރޯސާވެވޭނީ ހަނދު ފެނުމަށެވެ. ނުވަތަ ހަނދު ނުފެނިއްޖެ ޙާލަތުގައި ޝަޢުބާން މަހުގެ ތިރީސް ދުވަސް ފުރިހަމަވުމަށެވެ
ހަނދުބެލުމުގައި ހަމަލޮލުން ބެލުން އެއީ ލާޒިމުކަމެއްހެއްޔެވެ؟ ޓެލެސްކޯޕުފަދަ ފަހުގެ ޒަމާނީ ވަޞީލަތްތައް ބޭނުންކުރެވިދާނެ ހެއްޔެވެ؟
1. ތަޙްނީކް ކުރުން: ތަޙްނީކްކުރުމަކީ ކަދުރުކޮޅެއް ޗިސްކޮށްލުމަށްފަހު އޭގެ ދިޔަ ކުއްޖާގެ ތަލީގައި ކާއްތާލުމެވެ. ނުވަތަ ކުއްޖާއަށް އޭގެ ރަހަ ފޯރުކޮށްދިނުމެވެ. ކަދުރު ނުލިބުނު ނަމަ މާމުއި ފަދަ ކޮންމެވެސް ފޮނިއެއްޗަކުންނެވެ. މިއީ މުސްތަޙައްބުކަމެކެވެ.
ހެނދުނާއި ހަވީރު ކިޔުމަށް ގިނަ ޛިކުރުތަކެއް ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلمގެ ސުންނަތުން ޘާބިތުވެފައިވެއެވެ. ނަމަވެސް މިޛިކުރުތައް ކިޔުމަށް އެންމެ އެދެވިގެންވާ ވަޤުތަކީ ކޮބައިތޯ ޢިލްމުވެރިންވަނީ ބަހުޘްކުރައްވާފައެވެ.
“الإِيْلَاءُ” މިބަސް ނެގިފައި ވަނީ الأَلِيَّةُ އިންނެވެ. މީގެ މާނައަކީ ހުވާ ކުރުމެވެ.
[ޢާންމުކޮށްލާ ހެދުން މުޙްރިމުން] ނުލުމުގެ ޙިކުމަތަކީ އިންސާނާ އޭނާގެ رَبّއަށް އެތެރެފުށުންނާއި ބޭރުފުށުން މަޑުމޮޅިވެއުޅުން ފުރިހަމަވުމުގެ ގޮތުންނެވެ.
ބައެއްމީހުން [އެބަހީ: ފިރިހެނުން] އިޙްރާމްހެދުން ހިފެހެއްޓުމުގެ ގޮތުން ޕިން ނުވަތަ ދަތި ޖަހައެވެ.
ސެންޓުވަސްދުވާ ޓިޝޫގައި (ސެންޓުގެ)ތެތްކަންވާނަމަ، އަދި އަތުގައި ހޭކޭފަދަ ތެތްކަމެއް ހުންނަ މީރުވަސްދުވާ އެއްޗެއްވާނަމަ ފަހެ މުޙްރިމުންނަށް(1) އެ ބޭނުންކުރުން ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ.
އަމިއްލަ ނަފްސު އިޞްލާޙުކޮށް، ހިތްތައް ޠާހިރުކޮށް، އީމާންކަން ވަރުގަދަ ކުރުމަށްޓަކައި ޙައްޖުގެ އަޅުކަމަކީ ރަނުގެ ފުރުޞަތެކެވެ.
ޢުމްރާކުރާމީހާ މައްކާއިން ނުކުތުމުގެ ކުރިން ވަދާއުގެ ޠަވާފުކުރުން އޭނާގެ މައްޗަށް ޝަރުޢުވެގެންވެއެވެ. ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް ޢުމްރާކުރުމަށްފަހު މައްކާގައި މަޑުކޮށްފައި މައްކާއިން ނުކުންނަނަމައެވެ.
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. أما بعد. ދުޢާ ކުރާއިރު ދުޢާކުރުމުގެ އަދަބުތަކަށް ފަރުވާތެރިވެގެން ދުޢާކުރުމަކީ ދުޢާ އިޖާބަވުމުގެ ފުރުޞަތު ބޮޑުވެގެންދާ ސަބަބެކެވެ. އެގޮތުން
ޝައްވާލުމަހުގެ ހަރޯދައިގެ ތެރެއިން ތިން ރޯދަ އަލްބީޟުގެ(ހަނދުމަހުގެ 13 14 15 ވަނަވަދުވަހުގެ) ރޯދައާ، އެއްނިޔަތެއްގައި ހިފައިފި މީހަކަށް އެކަމުގެ މާތްކަން ޙާޞިލުވާނެ ހެއްޔެވެ؟
ބަރަކާތްތެރި ފިޠުރުޢީދުގެ ތަހްނިޔާ އެންމެހާ ލޮބުވެތި އަޚުންނާއި އުޚްތުންނަށް ދަންނަވަމެވެ.
އިސްލާމްދީނުގެ އެންމެ މުހިންމު ދެ މަސްދަރަކީ ކީރިތި ޤުރުއާނާއި ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތެވެ.
އަލަށް އިސްލާމްވާމީހާ، އެމީހާގެ ކުފުރުގެ ދުވަސްތަކުގައި ދޫކޮށްފައިވާ ފަރުޟުރޯދަތައް ޤަޟާކުރުން ލާޒިމުވެގެންނުވެއެވެ.
އެމަހުގައި ﷲ ފަރުޟުކުރައްވާފައިވާ ރޯދައިގެ ޘަވާބާއި ދަރުމަ ފުރިހަމަގޮތުގައި ޙާޞިލުކުރުމަށްޓަކައި މިކަމުގެ ޢިލްމު އެނގިފައިވުމަކީ މުހިއްމުކަމެކެވެ.
ރަމަޟާންމަސް ފެށުނުކަން ޘާބިތުކުރުމުގައި ބަރޯސާވެވޭނީ ހަނދު ފެނުމަށެވެ. ނުވަތަ ހަނދު ނުފެނިއްޖެ ޙާލަތުގައި ޝަޢުބާން މަހުގެ ތިރީސް ދުވަސް ފުރިހަމަވުމަށެވެ
ހަނދުބެލުމުގައި ހަމަލޮލުން ބެލުން އެއީ ލާޒިމުކަމެއްހެއްޔެވެ؟ ޓެލެސްކޯޕުފަދަ ފަހުގެ ޒަމާނީ ވަޞީލަތްތައް ބޭނުންކުރެވިދާނެ ހެއްޔެވެ؟
