ރޯދައަށް ހުންނަ ވަގުތުތަކުގައި މިސްވާކު ނުވަތަ ދަތްއުނގުޅާ ބޭސް ބޭނުންކޮށްގެން ދަތް އުނގުޅުމަކީ ހުއްދަކެމެކެވެ.
އިސްވެދިޔަ ޙަދީޘްތަކަށް ބެލުމަށްފަހު، ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވަނީ އެޙަދީޘް (ކޮޅަށްހުރެ ފެން ބުއިން ނަހީކުރައްވާފައިވާ ޙަދީޘް) އައިސްފައިވަނީ ޙަރާމް ދަރަޖައިގައެއް ނޫންކަމަށެވެ.
މިލިޔުމުގައި ވަރަށް ޚުލާޞާކޮށް އަލިއަޅުވާލާފައިވާނީ ކަށުނަމާދު ކުރާ ގޮތަށެވެ.
އަޅުން ގެންގުޅުމަކީ އިސްލާމްދީން އައުމުގެ ކުރީގައިވެސް ކޮށްއުޅުނު ކަމެކެވެ. އިސްލާމްދީނަށް ބަލާލާއިރު، އިސްލާމްދީނުގެ އެއްވެސް ނައްޞެއްގައި އަޅުން ގެންގުޅުމަށް އަމުރު ކުރައްވާފައިނުވެއެވެ. ވަރަށް ގިނަ ނައްޞުތަކުގެ އަޅުން މިނިވަން ކުރުމަށް ބާރު އަޅުއްވާފައިވެއެވެ. މިކަމުންވެސް
އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގެ ފަސް މަޤްޞަދެއް ޢިލްމުވެރިން، ކީރިތި ޤުރުއާނާއި ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ޙަދީޘްފުޅުތަކުގެ އަލީގައި ބަޔާންކުރައްވައެވެ. އެއީ: 1- ދީން ޙިމާޔަތްކުރުން 2- ނަފްސު ރައްކާތެރިކުރުން 3- ބުއްދި ރައްކާތެރިކުރުން 4-
ޢިލްމުވެރިން އިޖްމާޢުވެވަޑައިގެންފައިވާ ގޮތުގައި މިއުޒިކު ކުޅޭ ހުރޭ އާލާތްތައް ޙަރާމްވެގެންވެއެވެ. ތާރަ ތިން ޙާލަތެއްގައި ފިޔަވައެވެ. ނަމަވެސް މުޠްލަޤުގޮތެއްގައި (އިމެއް ނެތި ހުރިހާ ޙާލަތެއްގައި) ތާރަ ހުއްދަވެގެން ނުވެއެވެ. ތާރަ ހުއްދަވެގެންވަނީ އަންނަނިވި ތިން
ކުރީގެ ފައިސާއަކީ ރަނާއި ރިހި ނޫންނަމަ، އާދެ ކަރުދާސް ނޫޓު ނަމަ އޭގެ މުޢާމަލާތް ކުރުން ހުއްޓާލާފައިވާނަމަ އެއީ ތަކެތީގެ އަގުވަޒަން ކުރާ ފައިސާއެއް ކަމުގައި ނުބަލާނަމަ، އޭގައި ރިބާއެއް ނުހިމެނޭނެއެވެ. އޭރުން ކުރީގެ
އިސްލާމްދީނުގައި ރަނާއި ރިހި ފައިސާއަށް ވިއްކޭނީ މުޢާމަލާތް ޢަޤްދުކުރުން އެއްމަޖިލީހުން ނިމޭނަމައެވެ. އޭގެ މާނައަކީ، ފައިސާ ދިނުމުން، އެ ވަޤުތު އަތުން އަތަށް ރަން ނުވަތަ ރިހި ޙަވާލުކުރުމެވެ. عَنْ عُبَادَةَ بْنِ الصَّامِتِ
ވީމާ، މި ޒަމާނުގައި މި ބޭނުންކުރާ މޭކަޕު، ލިޕްސްޓިކް ފަދަ ތަކެތި ބޭނުންކޮށްގެން ހުރެ، ވުޟޫ ކުރަންޖެހިއްޖެނަމަ އެ ތަކެތި ފިލުވާލަން ވާނެއެވެ.
ޕެންޝަން އެކައުންޓަކީ، އިޖްތިމާޢީ ރައްކާތެރިކަމުގެ ނިޒާމުގައި ހިމެނޭ ފަހަށް ރައްކާކުރާ ބާވަތުގެ އެކައުންޓެކެވެ. އެ އެކައުންޓަށް ފައިސާ ޖަމާކުރަނީ ވަޒީފާ ދޭ ފަރާތުން، އެ ފަރާތުގެ ވަޒީފާގައި އުޅޭ ފަރާތްތަކުގެ މުސާރައިން ކޮންމެ މަހަކުވެސް
ނަމާދުގައި ފޯނު ބަލައިގެން ޤުރުއާން ކިޔެވުމުގެ ޙުކުމަކީ ނަމާދުގައި މުޞްޙަފު ބަލައިގެން ޤުރުއާން ކިޔެވުމުގެ ޙުކުމެވެ. ނަމާދުގައި މުޞްޙަފު ބަލައިގެން ޤުރުއާން ކިޔެވުމަކީ އެކަމުގެ ޙުކުމާމެދު ޢިލްމުވެރިން ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައި އިޚްތިލާފު އުފެދިފައިވާ މައްސަލައެކެވެ.
ނިފާސް އަކީ ވިހެއުމާއި ގުޅިގެން އަންހެނާގެ ފަރުޖުން ބޭރުވާ ލެއެވެ. ނިފާސްގެ މުއްދަތު ނިފާސްގެ އެންމެ ކުރު މުއްދަތަކަށް ވަކި ޙައްދެއް ނެތެވެ. ވިހެއުމަށްފަހު ކިތަންމެ އަވަހަށް ލޭ ކެނޑި ޠާހިރުވުމުން ހިނައިގަނެ
ޖުނުބުވެރި ވުމަކީ މަނިބޭރުވުމުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ޖިމާޢުވުމުގެ ސަބަބުން ހަށިގަނޑަށް ނުތާހިރުކަމެއް އައުމެވެ. ޖުނުބުވެރިވާހުށީ ދެގޮތަކަށެވެ. އެއްގޮތަކީ ހޭލާހުއްޓާ ނުވަތަ ނިދާފައިއޮއްވާ (ޖިންސީ އެދުންވެރިކަމާއެކު) މަނި ބޭރުވުމެވެ. އަނެއްގޮތަކީ މަނި ބޭރުނުވިކަމުގައި ވިޔަސް ދެ
ﷲ ގެ ރަޙުމަތުން، ދަމުނަމާދު ކުރެވޭނެ ވަރަށް ގިނަ ގޮތްތައްވެއެވެ.
މިސްކިތަށް ނަމާދަށް ދާ މީހާއަށް ސުންނަތް ވެގެންވާ ގޮތަކީ، ގެއިން ވުޟޫކޮށްގެން މިސްކިތަށް ދިޔުމެވެ.
ރޯދައަށް ހުންނަ ވަގުތުތަކުގައި މިސްވާކު ނުވަތަ ދަތްއުނގުޅާ ބޭސް ބޭނުންކޮށްގެން ދަތް އުނގުޅުމަކީ ހުއްދަކެމެކެވެ.
އިސްވެދިޔަ ޙަދީޘްތަކަށް ބެލުމަށްފަހު، ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވަނީ އެޙަދީޘް (ކޮޅަށްހުރެ ފެން ބުއިން ނަހީކުރައްވާފައިވާ ޙަދީޘް) އައިސްފައިވަނީ ޙަރާމް ދަރަޖައިގައެއް ނޫންކަމަށެވެ.
މިލިޔުމުގައި ވަރަށް ޚުލާޞާކޮށް އަލިއަޅުވާލާފައިވާނީ ކަށުނަމާދު ކުރާ ގޮތަށެވެ.
އަޅުން ގެންގުޅުމަކީ އިސްލާމްދީން އައުމުގެ ކުރީގައިވެސް ކޮށްއުޅުނު ކަމެކެވެ. އިސްލާމްދީނަށް ބަލާލާއިރު، އިސްލާމްދީނުގެ އެއްވެސް ނައްޞެއްގައި އަޅުން ގެންގުޅުމަށް އަމުރު ކުރައްވާފައިނުވެއެވެ. ވަރަށް ގިނަ ނައްޞުތަކުގެ އަޅުން މިނިވަން ކުރުމަށް ބާރު އަޅުއްވާފައިވެއެވެ. މިކަމުންވެސް
އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގެ ފަސް މަޤްޞަދެއް ޢިލްމުވެރިން، ކީރިތި ޤުރުއާނާއި ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ޙަދީޘްފުޅުތަކުގެ އަލީގައި ބަޔާންކުރައްވައެވެ. އެއީ: 1- ދީން ޙިމާޔަތްކުރުން 2- ނަފްސު ރައްކާތެރިކުރުން 3- ބުއްދި ރައްކާތެރިކުރުން 4-
ޢިލްމުވެރިން އިޖްމާޢުވެވަޑައިގެންފައިވާ ގޮތުގައި މިއުޒިކު ކުޅޭ ހުރޭ އާލާތްތައް ޙަރާމްވެގެންވެއެވެ. ތާރަ ތިން ޙާލަތެއްގައި ފިޔަވައެވެ. ނަމަވެސް މުޠްލަޤުގޮތެއްގައި (އިމެއް ނެތި ހުރިހާ ޙާލަތެއްގައި) ތާރަ ހުއްދަވެގެން ނުވެއެވެ. ތާރަ ހުއްދަވެގެންވަނީ އަންނަނިވި ތިން
ކުރީގެ ފައިސާއަކީ ރަނާއި ރިހި ނޫންނަމަ، އާދެ ކަރުދާސް ނޫޓު ނަމަ އޭގެ މުޢާމަލާތް ކުރުން ހުއްޓާލާފައިވާނަމަ އެއީ ތަކެތީގެ އަގުވަޒަން ކުރާ ފައިސާއެއް ކަމުގައި ނުބަލާނަމަ، އޭގައި ރިބާއެއް ނުހިމެނޭނެއެވެ. އޭރުން ކުރީގެ
އިސްލާމްދީނުގައި ރަނާއި ރިހި ފައިސާއަށް ވިއްކޭނީ މުޢާމަލާތް ޢަޤްދުކުރުން އެއްމަޖިލީހުން ނިމޭނަމައެވެ. އޭގެ މާނައަކީ، ފައިސާ ދިނުމުން، އެ ވަޤުތު އަތުން އަތަށް ރަން ނުވަތަ ރިހި ޙަވާލުކުރުމެވެ. عَنْ عُبَادَةَ بْنِ الصَّامِتِ
ވީމާ، މި ޒަމާނުގައި މި ބޭނުންކުރާ މޭކަޕު، ލިޕްސްޓިކް ފަދަ ތަކެތި ބޭނުންކޮށްގެން ހުރެ، ވުޟޫ ކުރަންޖެހިއްޖެނަމަ އެ ތަކެތި ފިލުވާލަން ވާނެއެވެ.
ޕެންޝަން އެކައުންޓަކީ، އިޖްތިމާޢީ ރައްކާތެރިކަމުގެ ނިޒާމުގައި ހިމެނޭ ފަހަށް ރައްކާކުރާ ބާވަތުގެ އެކައުންޓެކެވެ. އެ އެކައުންޓަށް ފައިސާ ޖަމާކުރަނީ ވަޒީފާ ދޭ ފަރާތުން، އެ ފަރާތުގެ ވަޒީފާގައި އުޅޭ ފަރާތްތަކުގެ މުސާރައިން ކޮންމެ މަހަކުވެސް
ނަމާދުގައި ފޯނު ބަލައިގެން ޤުރުއާން ކިޔެވުމުގެ ޙުކުމަކީ ނަމާދުގައި މުޞްޙަފު ބަލައިގެން ޤުރުއާން ކިޔެވުމުގެ ޙުކުމެވެ. ނަމާދުގައި މުޞްޙަފު ބަލައިގެން ޤުރުއާން ކިޔެވުމަކީ އެކަމުގެ ޙުކުމާމެދު ޢިލްމުވެރިން ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައި އިޚްތިލާފު އުފެދިފައިވާ މައްސަލައެކެވެ.
ނިފާސް އަކީ ވިހެއުމާއި ގުޅިގެން އަންހެނާގެ ފަރުޖުން ބޭރުވާ ލެއެވެ. ނިފާސްގެ މުއްދަތު ނިފާސްގެ އެންމެ ކުރު މުއްދަތަކަށް ވަކި ޙައްދެއް ނެތެވެ. ވިހެއުމަށްފަހު ކިތަންމެ އަވަހަށް ލޭ ކެނޑި ޠާހިރުވުމުން ހިނައިގަނެ
ޖުނުބުވެރި ވުމަކީ މަނިބޭރުވުމުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ޖިމާޢުވުމުގެ ސަބަބުން ހަށިގަނޑަށް ނުތާހިރުކަމެއް އައުމެވެ. ޖުނުބުވެރިވާހުށީ ދެގޮތަކަށެވެ. އެއްގޮތަކީ ހޭލާހުއްޓާ ނުވަތަ ނިދާފައިއޮއްވާ (ޖިންސީ އެދުންވެރިކަމާއެކު) މަނި ބޭރުވުމެވެ. އަނެއްގޮތަކީ މަނި ބޭރުނުވިކަމުގައި ވިޔަސް ދެ
ﷲ ގެ ރަޙުމަތުން، ދަމުނަމާދު ކުރެވޭނެ ވަރަށް ގިނަ ގޮތްތައްވެއެވެ.
މިސްކިތަށް ނަމާދަށް ދާ މީހާއަށް ސުންނަތް ވެގެންވާ ގޮތަކީ، ގެއިން ވުޟޫކޮށްގެން މިސްކިތަށް ދިޔުމެވެ.
